İçeriğe atla

Mordovya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti

Мордовская Автономная Советская Социалистическая Республика
Mordowskaja ASSR
Mordovya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti
1934-1990
bayrağı
Mordovya ÖSSC bayrağı
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
Mordovya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin sınırları
Mordovya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin sınırları
BaşkentSaransk
Yaygın dil(ler)Rusça, Mordvince
HükûmetSosyalist devlet
Tarihçe 
• Kuruluşu
1934
• Dağılışı
1990
Para birimiSovyet rublesi
Öncüller		Ardıllar
Mordovya Özerk Oblastı
Mordovya
Günümüzdeki durumuMordovya Cumhuriyeti

Mordovya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti (Rusça:Мордовская Автономная Советская Социалистическая Республика, Mordowskaja ASSR), Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı özerk sovyet cumhuriyeti.

Tarih

1917 Ekim Devrimi ve Rus İç Savaşı döneminde Mordovya bölgesindeki halk büyük çoğunlukla Bolşeviklerin yanında yer almıştır. İç savaşın sona ermesinden sonra Mordovya bölgesi Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ni bir parçası haline geldi. 1925'te yerel bir Sovyet hükûmeti, özerk bölge ve köy meclisleri kuruldu. Sovyet iktidarının ilk dönemlerinde, biri 1922 yılında Erzya lehçesine ve diğeri de 1923 yılında Kiril alfabesi kullanılarak "Moksha" lehçesine dayanan iki yazılı dil geliştirildi. Ardından 16 Temmuz 1928 tarihinde Mordovya Okrugu kuruldu. Daha sonra 10 Ocak 1930'da bu yönetim birimi oblasta çevrilerek Mordovya Özerk Oblastı'na dönüştürülmüştür. Mordovya ÖSSC, Kuybişev Oblastı'nda 20 Aralık 1934 tarihinde Mordovya Özerk Oblastı'nın yerine kurulmuştur.[1][2] Daha sonra Kuybişev Oblastı'ndan ayrılmış ve doğrudan Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlanmıştır.[3]

Mordovya ÖSSC yönetim kurulu 7 Aralık 1990'da yayınladığı Cumhuriyetin Hukuki Statüsüyle İlgili Bildirgesi isimli deklarasyonla statüsünü "Özerk Sovyet Cumhuriyeti" yerine "Sovyet cumhuriyeti" şeklinde değiştirmiştir. Sovyetler Birliği'nin dağılması'ndan kısa süre önce yasal adını Mordovya Cumhuriyeti olarak ilan edilmiştir.[4][5]

31 Mart'ta 1992'de Rusya'ya bağlı diğer cumhuriyetler birlikte federal bir anlaşma imzalamıştır.

Kültür

Başkent Saransk Mordovya ÖSSC'nin en büyük şehri olmakla birlikte, siyasi, ekonomik ve kültür merkezi idi. Ülkede Mordovyalı, Rus, Ukraynalı ve Tatarlar en çok bulunan etnik kimlikler idi. Genel olarak Fin-Ogur ve Rusça konuşulmaktaydı.

İklim ve coğrafya

Mordovya ÖSSC'de iklimi karasal iklimdi. Kışları soğuk ve kar yağışlı, yazları ise sıcak ve kuraktı.

Ülke topraklarının büyük bir kısmı dağlık arazi idi. Bu yüzden dağlarda kış turizmi faaliyetleri yapılmaktaydı. Bu bölgedeki dağlar çok yüksek ve dik yamaçlara sahiptir. Oka, Don ve Volga (İdil) nehirlerinin geçtiği ve kendinde de Alatır, Sura gibi irili ufaklı nehirlerin bulunduğu Mordovya'nın güneybatısında geniş ovalar yer almaktadır. Bu ovalarda Saransk, Kovylkino, Ruzayevka gibi şehirler kurulmuştur.

Ekonomi ve ulaşım

Mordovya ÖSSC'nin ekonomisi endüstri, hayvancılık, kış turizmi ve az oranda da tarıma dayalı idi. Sovyetler'in diğer tüm cumhuriyetlerinde olduğu gibi endüstriye özel bir önem verilmiştir. Ülkede gelişmiş bir ulaşım ağı bulunmaktaydı.

Nüfus

YılNüfus
19261.259.000
19391.187.000
19591.001.994
19701.029.562
1979990.617
1989964.132

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Республика Мордовия 11 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça), Erişim tarihi: 11 Şubat 2017.
  2. ^ Büyük Sovyet Ansiklopedisi, 3. Baskı, 1969-1978 (Rusça)
  3. ^ Значение слова "Мордовская Автономная Советская Социалистическая Республика" в Большой Советской Энциклопедии 12 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça), Erişim tarihi: 11 Şubat 2017.
  4. ^ Мордовия 3 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça), Erişim tarihi: 11 Şubat 2017.
  5. ^ Закон Республики Мордовия от 25.01.1994 № 1203-XII «О внесении изменений в Конституцию (Основной Закон) Мордовской Советской Социалистической Республики» 12 Şubat 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Rusça), Erişim tarihi: 11 Şubat 2017.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti</span> Sovyetler Birliğinin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyeti

Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (RSFSC) (Rusça: Росси́йская Сове́тская Федерати́вная Социалисти́ческая Респу́блика; Rossiyskaya Sovetskaya Federativnaya Sotsialistiçeskaya Respublika), Sovyetler Birliği'nin nüfus ve yüzölçümü bakımından en büyük ve kurucu cumhuriyetidir.

<span class="mw-page-title-main">Abhazya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Abhazya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya kısaca Abhazya ÖSSC, Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı 1931'den 1996'ya kadar varlığını sürdürmüş özerk Sovyet sosyalist cumhuriyettir.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span> Kırım Yarımadasında Rusya SFSCsine bağlı kurulmuş özerk cumhuriyet

Kırım Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya Kırım ÖSSC, Kırım Yarımadası'nda Rusya SFSC'ne bağlı olarak kurulan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'dir. Cumhuriyetin başkenti Akmescit (Simferopol). Resmi dilleri Kırım Tatarcası ve Rusçadır.

<span class="mw-page-title-main">Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya Başkurtistan ÖSSC, Rusya SFSC içindeki bir Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'dir.

<span class="mw-page-title-main">Buryat Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Buryat Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya Buryat ÖSSC, Rusya SFSC içindeki bir Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'dir.

<span class="mw-page-title-main">Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya Türkistan ÖSSC, Rusya SFSC içinde 30 Nisan 1918'de kurulan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti. Orta Asya'da ilk olarak kurulmuş Sovyet devleti, ayrıca "Türkistan" ismiyle kurulmuş SSCB'ye bağlı ilk büyük Türk devletidir. Başkenti Taşkent'tir.

<span class="mw-page-title-main">Buryat-Moğol Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Buryat-Moğol Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya Buryat-Moğol ÖSSC, Rusya SFSC içindeki bir Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'dir.

<span class="mw-page-title-main">Karakalpak Özerk Oblastı</span>

Karakalpak Özerk Oblastı veya Karakalpak ÖO, Türkistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ve Harezm Sovyet Halk Cumhuriyeti topraklarında Rusya SFSC'ye bağlı Kazakistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti içinde kurulan Sovyet Sosyalist Özerk Bölge'dir. Başkenti Nukus'tur.

<span class="mw-page-title-main">Tuva Özerk Bölgesi</span>

Tuva özerk bölgesi — Güney Sibiryadaki Sayan Dağları dolayında 11 Ekim 1944 tarihinde Sovyetler Birliği'nin II. Dünya Savaşı yıllarındaki rejim ihracıyla ve yöneticilerini kendi tarafına çekmesiyle Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti içine kattığı 10 Ekim 1961 tarihine kadar süren özerk bölge.

<span class="mw-page-title-main">Çuvaşistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Çuvaş Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Sovyetler Birliği içinde bir Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti oldu.

<span class="mw-page-title-main">Komi Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Komi Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Sovyetler Birliği'nde özerk bir sosyalist cumhuriyetti.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey Osetya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Kuzey Osetya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Sovyetler Birliği'ne bağlı özerk bir cumhuriyetti. 1936 yılından 1993 yılına kadar varlığını sürdürmüştür. 1994 yılında Rusya'ya bağlanıp Kuzey Osetya-Alanya adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kabardiya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span> Kabardiya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti

Kabardiya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Balkarların sürgün edilmesinden sonra Kabardey-Balkarya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne verilen isimdir. 1957 yılında tekrar eski ismini almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gorno-Altay Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span> Gorno-Altay Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti

Gorno-Altay Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Sovyetler Birliği'nin özerk bir cumhuriyetidir. 1 Haziran 1922 tarihinde Oyrot Özerk Bölgesi olarak kurulmuş, 7 Ocak 1948 tarihinde Gorno-Altay Özerk Oblastı olmuştur. 25 Ekim 1990 tarihinde Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyetliğine yükseltilmiş ve 3 Temmuz 1991 tarihinde Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti olarak ilan edilmiştir. 31 Mart 1992 tarihinde Altay Cumhuriyeti olmuştur. Başkenti Gorno-Altaysk şehridir. Tarım, ahalinin büyük çoğunluğunun ana uğraşıdır. Modern Altay Cumhuriyeti, Gorno-Altay ÖSSC gibi Çin ile uluslararası sınırı paylaşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span> Sovyet özerk cumhuriyeti

Dağıstan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ,Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı özerk sovyet cumhuriyeti. "Dağlar ülkesi" olarak tanımlanan bölgede otuzdan fazla etnik grup yaşamaktadır. Ekim Devrimi'nden sonra bölgede ortaya çıkan pan-Türkist ve pan-İslamcı hareketleri bastırılmasının ardından kurulmuştur. Başkenti Mahaçkala olan Dağıstan ÖSSC'deki diğer önemli şehirler Derbent, Kızılyar, İzberbaş ve Buynak'tı.

<span class="mw-page-title-main">Udmurtya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Udmurtya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı özerk sovyet cumhuriyeti. Adını bu topraklarda yaşayan Udmurtlardan alır.

<span class="mw-page-title-main">Kazak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Kazak Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1925'ten 1936'ya kadar var olan Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti (RSFSC) içindeki Sovyetler Birliği'nin özerk bir Cumhuriyeti idi.

<span class="mw-page-title-main">Kalmukya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Kalmukya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ne bağlı özerk cumhuriyet. Başkenti Elistadır. İlk kez 20 Ekim 1935'te özerk cumhuriyet statüsü kazandıysa da, 1943 yılında statüsünü kaybetti. 29 Temmuz 1958'de tekrar özerk cumhuriyet olması kararlaştırıldı ve Sovyetler Birliği'nin dağılması sürecine kadar varlığını sürdürdü. 1992'de Kalmukya'ya dönüştü.

<span class="mw-page-title-main">Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı</span>

Başkurdistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı, 1954 yılında Başkudistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti hükûmeti tarafından kabul edilen bayrak. Temel özellikleri bakımından Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı ile aynıdır. Tasarımcısı Valentin Petrovich Viktorov'dur.

<span class="mw-page-title-main">Saha Cumhuriyeti arması</span>

Saha Cumhuriyeti arması, Rusya Federasyonu içerisindeki Yakutistan'ın bayrağı ve milli marşının yanı sıra resmi bir sembolüdür. Arma, ortasında beyaz bir güneşten oluşan arka plan üzerinde tarih öncesi "Şişkin pisanitsa" petrogliflerine dayanan at sırtında bir flama taşıyan bir binicinin kırmızı silueti olan bir daireden oluşur. Merkezdeki görüntü, yedi eşkenar dörtgen kristal benzeri figür şeklindeki geleneksel Yakut süsleri ve "Республика Саха (Якутия) • Саха Өрөспүүбүлүкэтэ" yazılarıyla çerçevelenmiştir. Bu arma, resmi olarak 26 Aralık 1992'den beri kullanılmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.