İçeriğe atla

Moravya

Morava
Morava bayrağı
Bayrak
{{{arma_açıklaması}}}
Arma
Morava haritadaki konumu
Yüzölçümü
• Toplam
22.348,87 (1935 yılında, Moravya yerleşim bölgeleri olmadan) km2
Bugünkü idari alanlarla karşılaştırmalı olarak Çek toprakları
Moravya bayrağı[1][2]

Moravya (Çekçe: Morava, Almanca: Mähren), Çekya'da bir eyâlet; Bohemya ve Silezya ile birlikte Çek Cumhuriyeti içindeki tarihi bölgelerden birisi.[3] Moravya adı bölgenin kuzeybatısından doğan nehirden alır. Moravya'nın eski başkent Brünn'dür. (1641 yılında Brünn Moravya eyâletinin başkenti oldu.)

Moravyalılar Bohemyaca'nın değişik ağızlarını konuşan Slav bir topluluktur. Bazı Moravyalılar kendini etnik olarak ayrı bir grup olarak görse de kimileri kendilerini Çek olarak tanımlar.

Ayrıca Antik Moravya kültürüne hala itaat eden Doğu Moravya kilisesine üye olan Moravyalılar da vardır.

Moravya 2008 yapımı Wanted filmi ile de adından söz ettirmiştir. Çünkü filmdeki suikastçı çetesinin doğuş yeri Doğu Moravya Kilisesidir. Filmle kilise ve Moravya Halkı tekrar gündeme gelmiştir.

1918'e kadar Moravya eyâleti Avusturya İmparatorluğu'na aitti.

Bağımsızlık talebi

Resmi statüsü 1949 yılında kaldırılmış olsa da, hâlâ kendi kimliği olan bir bölge olarak algılanıyor.[3] Parlamentoda bulunmayan Moravane adlı küçük bir parti, kendi kaderini tayin ve bağımsızlık talebiyle 2005 yılından bu yana destek toplamaya çalışıyor.[3]

Büyük şehirler

En kalabalık şehirler

Brno'daki Moravské náměstí (Moravya Meydanı) üzerinde Jošt Moravský'nın atlı heykeli. Şövalyenin tuttuğu yuvarlak kalkan, 26 Mart 2021'de Moravyalı arması ile sağlandı. Brno şehrinin temsilcileri, bunu Çekya'da 2021 Nüfus, Ev ve Konut Sayımını anmak için kullanıyor.[4]
  1. Brno - 380 681
  2. Ostrava - 289.128 (Moravya ve Silezya arasındaki tarihi sınırın her iki tarafında yer alan, 177.506'sı Moravya, Moravya Ostrava ve diğer bölgelerde olmak üzere, Ostrava nüfusunun yaklaşık %61,4'ü)
  3. Olomouc - 100 523
  4. Zlín - 74 997
  5. Jihlava - 50 845 (başlangıçta sadece Moravya'da bulunuyordu, bugün tarihi Çek-Moravya il sınırının her iki tarafında da bulunuyor)
  6. Prostějov - 43 680
  7. Přerov - 43 186
  8. Třebíč - 35 691
  9. Znojmo - 33 780
  10. Kroměříž - 28 360

Diğer büyük şehirler

Vranov nad Dyjí'de kayalık bir burun üzerindeki kale

Tarihi açıdan önemli diğer kasabalar arasında Austerlitz Savaşı'na sahne olan Slavkov, Haná Atina olarak bilinen Kroměříž bulunmaktadır, Kurucu meclisin (Reichstag) 1848'de toplandığı ve şehrin birkaç ay boyunca Avusturya monarşisinin en önemli yeri haline geldiği yer, Hodonín ve Břeclav. Uherské Hradiště o zamanlar önemli bir Büyük Moravya arkeolojik alanı ile Moravya Slovakya'sının merkeziydi. Nový Jičín]]'de 1790 yılında 18. yüzyılın en büyük askeri liderlerinden biri olan Ernst Gideon von Laudon öldü.

Moravya şehirleri ayrıca, birkaç UNESCO Dünya Mirası Alanı (Brno, Kroměříž, Olomouc, Telč, Třebíč, Valtice, Žďár nad Sázavou) dahil olmak üzere çok sayıda önemli anıtla övünmektedir.

Moravya'dan önemli kişiler

  • Valentim Fernandes (14?? - Lizbon, 1518 veya 1519), matbaacı ve çevirmen
  • Comenius (1592-1670), modern didaktiğin kurucusu
  • Rochus Schüch (1788-1844), Peter II'nin Brezilya'daki şampiyonu
  • Gregor Mendel (1822-1884), genetiğin kurucusu
  • Sigmund Freud (1856-1939), psikanalizin kurucusu
  • Ernst Mach (1838-1916), fizikçi ve filozof
  • Edmund Husserl (1959-1938), fenomenolojinin kurucusu
  • Alfons Mucha (1860-1939), Art Nouveau akımının önde gelen isimlerinden ressam ve grafik sanatçısı
  • Joseph Schumpeter (1883-1950), 20. yüzyılın en önemli ekonomistlerinden biri
  • Kurt Gödel (1906-1978), matematikçi, tüm zamanların en büyük mantıkçılarından biri olarak kabul edilir
  • Ivan Lendl (1960), profesyonel tenis oyuncusu
  • Petra Kvitová (1990), profesyonel tenis oyuncusu
  • Tomáš Berdych (1985), profesyonel tenis oyuncusu
  • Valentin Stansel (1621-1705), astronom ve Cizvit rahibi
  • Oskar Schindler (Svitavy, 1908 - Hildesheim, 1974), Holokost sırasında 1200 Yahudi'yi ölümden kurtaran sanayici
  • Leoš Janáček (1854-1928), besteci, müzik teorisyeni, folklorist, yayıncı ve öğretmen
  • Otto Wichterle (1913-1998), esas olarak makromoleküler organik kimya alanında çalışan bilim adamı ve mucit (kontakt lens, silo)
  • Adolf Loos (1870-1933), mimar ve mimarlık kuramcısı; modern mimarinin bir klasiği ve mimari pürizmin önde gelen temsilcilerinden biri
  • Tomáš Baťa (1876-1932), ayakkabı üreticisi
  • George Placzek (1905-1955), Manhattan Projesi'nde yer alan fizikçi
  • Tomáš Garrigue Masaryk (1850-1937), filozof ve siyasetçi, Çekoslovakya'nın ilk cumhurbaşkanı
  • Zdeněk Burian (1905-1981), ressam, kitap illüstratörü, paleontolojik rekonstrüktör
  • Milan Kundera (1929-2023), yazar

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Svoboda, Zbyšek; Fojtík, Pavel; Exner, Petr; Martykán, Jaroslav (2013). "Odborné vexilologické stanovisko k moravské vlajce" (PDF). Vexilologie. Zpravodaj České vexilologické společnosti, o.s. č. 169. Brno: Česká vexilologická společnost. ss. 3319, 3320. 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ Pícha, František (2013). "Znaky a prapory v kronice Ottokara Štýrského" (PDF). Vexilologie. Zpravodaj České vexilologické společnosti, o.s. č. 169. Brno: Česká vexilologická společnost. ss. 3320-3324. 26 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ a b c Katalonya ve ötesi: Avrupa'daki özerklik ve bağımsızlık hareketleri 31 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. bbc.com, 27 Ekim 2017
  4. ^ "Sochu Jošta v Brně ozdobil moravský znak, připomíná význam Moravy (Brno'daki Jošt heykeli, Moravya'nın önemini anımsatan Moravya amblemiyle süslendi)". 10 Nisan 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2021. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Çekya</span> Orta Avrupada yer alan bir ülke

Çekya, resmî adıyla Çek Cumhuriyeti, Orta Avrupa'da bir ülkedir. Kuzeyinde Polonya, batı ve kuzeybatısında Almanya, güneyinde Avusturya ve doğusunda Slovakya ile komşudur.

23 Eylül, Miladi takvime göre yılın 266. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 99 gün vardır.

28 Ekim, Miladi takvime göre yılın 301. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 64 gün vardır.

29 Kasım, Miladi takvime göre yılın 333. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 32 gün vardır.

2 Aralık, Miladi takvime göre yılın 336. günüdür. Yıl sonuna kadar kalan 29 gün vardır.

<span class="mw-page-title-main">Gregor Mendel</span> Silezyalı bilim insanı ve Augustinus rahibi (1822-1884)

Gregor Johann Mendel OSA 20 Temmuz 1822 – 6 Ocak 1884) Avusturyalı-Çek, biyolog, meteorolog, matematikçi, Augustinian rahibi ve Brno, Moravya Margravlığı'nda (Brünn) St. Thomas Manastırı'nın başrahibiydi. Mendel, Avusturya İmparatorluğu'nun Silezya bölgesinde Almanca konuşulan bir ailede doğdu ve ölümünden sonra modern genetik biliminin kurucusu olarak tanındı.

<span class="mw-page-title-main">Avrupa E-yolları</span> Avrupada bulunan ana karayollarını numaralandırma sistemi

Avrupa E-yolları Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu tarafından geliştirilmiş olan, Avrupa'da bulunan ana kara yollarını numaralandırma sistemidir. Avrupa ana karayollarına dâhil olan, çok defa ülkeler arası sınırları da geçen bu yollar; E 01'den başlayarak artar şekilde numaralandırılmıştır. Bu numaralama sistemi ilk defa 1975'te uygulanmış ve 1993'te sistemde büyük bir revizyon yapılmıştır. Bu numaralama Birleşmiş Milletler Avrupa Ekonomik Komisyonu'na üye olan tüm ülkeleri kapsadığı için, Avrupa E-yolları ağına bağlı Kafkas ülkeleri ve bazı Orta Asya ülkeleri ana kara yolları da Avrupa E-yolu numaralandırma sistemine dâhildirler.

<span class="mw-page-title-main">Olomouc</span>

Olomouc, Çekya'da bir kenttir. Brno'dan önce Olomouc Moravya eyaletinin başkentiydi. 2010 itibarıyla şehir nüfusu 102.004 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Matyas Corvinus</span> Macaristan ve Bohemya kralı, Avusturya Dükü (1440-1490)

Matyas Korvinus, 1458'de 15 yaşından ölümüne kadar Macaristan'ın ve Hırvatistan'ın kralı olmuştur. Matthias'ın annesi Macar soylu ailesinden gelen Erzsébet Szilagyi idi. Askeri eğitimini babasının gözetiminde alan Matthias seferler düzenlenmeye başladığında yaşı sadece on iki idi. 1456 yılında Belgrad Kuşatmasında şövalye unvanını almıştır. Çok sayıda askeri sefere çıktıktan sonra Bohemya Kralı (1469) ve Avusturya Dükü (1487) oldu.

<span class="mw-page-title-main">I. Václav</span>

I. Wenceslaus, 1230 - 1253 yılları arasında hüküm sürmüş Bohemya kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">Přerov</span>

Přerov, Çekya'nın Olomouc bölgesinde ve Přerov ilçesinde yer alan bir kasabadır. Bu kasaba Bečva Nehri kıyısında yer almaktadır. Kasabanın nüfusu 1 Ocak 2021 itibarıyla 42.451'dir.

<span class="mw-page-title-main">Çekya ekonomisi</span>

Çekya ekonomisi, yüksek gelirli refah durumunu ve Avrupa Sosyal modelinin "karasal" türünü koruyan hizmetler, üretim ve yeniliklere dayalı gelişmiş bir ihracat odaklı sosyal piyasa ekonomisidir. Çek Cumhuriyeti, Avrupa Birliği üyesi olarak Avrupa tek pazarına katılmış ve bu nedenle Avrupa Birliği ekonomisinin bir parçası olmuştur; ancak Euro yerine kendi para birimi olan Çek korunasını kullanmaktadır. OECD üyesidir. Guardian tarafından "Avrupa'nın en gelişmiş ekonomilerinden biri" olarak tanımlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Çekya'da İslam</span>

Çek Cumhuriyeti'nde ülke nüfusunun %0,2'sini temsil eden tahmini 20.000 Müslüman yaşamaktadır bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Karel Petr</span>

Karel Petr 20. yüzyılın ilk yarısının en ünlü Çek matematikçilerinden biriydi. Özellikle, ikinci dereceden formların sınıf ilişkileri üzerine çalışması ve PDN teoremi ile bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Çekya coğrafyası</span>

Çekya, Orta Avrupa'da yer alan ve denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Batıda Almanya, güneyde Avusturya, doğuda Slovakya ve kuzeyde Polonya ile komşu olan ülkenin coğrafyasını çoğunlukla alçak tepeler oluştururken sınırlar boyunca dağlarla çevrili platolar da görülmektedir. Ovaların iki bölgesi Elbe ve Morava nehirlerini boyunca uzanır. Ülkenin yaklaşık üçte biri ormanlarla kaplıdır.

<span class="mw-page-title-main">Albrecht von Wallenstein</span> Bohemyalı askeri ve siyasi lider

Albrecht Wenzel Eusebius von Wallenstein Otuz Yıl Savaşları sırasında Katolik tarafında savaşan Bohemyalı askeri lider ve devlet adamı. Başarılı askeri kariyeri, öldüğü zamanlarda onu Kutsal Roma İmparatorluğu içerisindeki en zengin ve en etkili adamlardan birisi yaptı. Wallenstein, Habsburg İmparatoru II. Ferdinand'ın ordularının başkomutanı oldu ve Otuz Yıl Savaşları'nın önemli figürlerinden birisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Petr Fiala</span> 13. Çekya başbakanı

Petr Fiala, 28 Kasım 2021'den beri Çekya başbakanı olarak görev yapan Çek politikacı ve siyaset bilimcidir. 2014'ten beri Sivil Demokratik Partinin (ODS) lideri ve daha önce 2012'den 2013'e kadar Eğitim, Gençlik ve Spor Bakanı olarak görev yaptı. Siyasete girmeden önce Masaryk Üniversitesinin rektörlüğünü yapmıştır.

František Palacký, Çek Ulusal Dirilişi'nin en etkili kişisi olan ve "Ulusun Babası" olarak adlandırılan bir Çek tarihçi ve politikacıydı.

<span class="mw-page-title-main">Çekya'daki opera salonları</span> Vikimedya liste maddesi

Çek Cumhuriyeti'nde on tane opera salonu vardır. En önemlileri Prag'daki Ulusal Tiyatro (Prag) ve Prag Devlet Operasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Çekoslovak Cumhuriyeti</span>

Birinci Çekoslovak Cumhuriyeti, genellikle halk arasında Birinci Cumhuriyet olarak anılır, 1918'den 1938'e kadar var olan etnik Çekler ve Slovakların oluşan ilk Çekoslovak devletiydi. Ülke genellikle Çek ve Slovakya'nın bir bileşimi olan Çekoslovakya olarak adlandırılıyordu; halefi devletler için yavaş yavaş en yaygın kullanılan isim haline geldi. Devlet, eskiden Avusturya ve Macar topraklarından farklı yönetim sistemlerini miras alan eski Avusturya-Macaristan topraklarından oluşuyordu.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.