İçeriğe atla

Mor Salkımlı Ev

Mor Salkımlı Ev
YazarHalide Edib Adıvar
ÜlkeTürkiye
KonuYazarın çocukluk günlerinden 1918 yılına kadar olan anıları
TürAnı
YayımKasım 2007 (Can Yayınevinde), Türkçe 1. Basım:1963
YayımcıCan Yayınları
Sayfa303
ISBN978-975-07-0890-9

Mor Salkımlı Ev, Halide Edib Adıvar'ın çocukluk günlerinden 1918 yılına kadar anılarını anlattığı kitabıdır. 1955 yılında Yeni İstanbul gazetesinde tefrika edilmiş; 1963 yılında, yazarın ölümünden hemen önce kitap olarak yayımlanmıştır.

Yazarın aynı dönemi kapsayan anıları daha önce İngilizce olarak yayımlanmıştır (Memoirs of Halide Edip, Londra, 1926). Biri İngilizce, diğeri Türkçe olan iki kitap, öz itibarıyla aynı olmakla birlikte Türkçe kitap, İngilizcenin çevirisi değildir. Yazar bunu, Türk'ün Ateşle İmtihanı adlı kitabının önsözünde belirtmiştir.[1]

Mor Salkımlı Ev, yazarın iki anı kitabından ilkidir. İkinci kitap, hayatının farklı bir döneminde kaleme aldığı ve 1918-1923 yıllarındaki anılarını içeren Türk'ün Ateşle İmtihanı'dır.

Can Yayınları'nda 2007 yılında gerçekleşen basım, Mehmet Kalpaklı, Gülbin Türkgeldi tarafından yayıma hazırlanmıştır, 1963 baskısını esas alır. İngilizce hatıratta yer alan Epilog bölümünün çevirisi ile Selim İleri'nin kaleme aldığı son sözü de içerir.

Yazar, eserin birinci bölümünde anılarını üçüncü tekil kişi anlatımı ile kaleme almış, daha şuurlu hatırladığı anılarını anlatmaya başladığı ikinci kısımdan itibaren birinci tekil şahıs anlatımına geçmiştir.

Kitaptan

İçimde, mor salkımlı bir ev var, Beşiktaş taraflarında idi. Çocukluğum, o evde geçti, gittim, aradım, bulamadım, yanmış...Onu yazacağım.

Eleştiri

Selim İleri'nin değerlendirmesi şöyledir:[2]

Mor Salkımlı Ev, yakın tarihimizin ruh iklimini anlamak, kavramak ve o iklimde yaşamak açısından eşsiz bir anı kitabıdır. Burada Halide Edib, kendi çocukluğunu, yetişme yıllarını, ilk yazılarını, ilk evliliğini, eşinden ayrılışını, Milli Mücadele'ye hangi sebeplerle başlandığını kaleme getirirken; bir yandan da imparatorluğun son dönem peyzajını çizer.

Kaynakça

  1. ^ Halide Edib Adıvar, Türk'ün Ateşle İmtihanı, İstanbul, 1962, sf.4
  2. ^ Halide Edib Adıvar, Mor Salkımlı Ev Can Yayınları, 2007 Sf.299

İlgili Araştırma Makaleleri

Vedat Günyol, Türk çevirmen, eleştirmen, yayımcı ve yazardır.

<i>Sinekli Bakkal</i> Halide Edib Adıvar tarafından yazılan roman

Sinekli Bakkal, Halide Edib Adıvar'ın Türkçede 1936'da kitap olarak yayımlanan romanı.

Anı, edebiyatta kişisel yaşantının bütününü veya belli bölümlerini kapsayan, bu dönemlerdeki gözlemleri dile getirmek amacıyla yazılmış metinlerdir. Otobiyografi ile karıştırılabilen anı, ondan dışsal olaylara verdiği önem ile ayrılır. Anıda kişisel yaşam izlenimlerinin yanı sıra bu izlenimlerin dış boyutları da geniş olarak yer alır. Otobiyografide yazar öncelikle kendilerini konu edinirken anı yazarları çoğunlukla çeşitli tarihsel olaylarda rol oynamış veya bu olayların yakın gözlemcisi olmuş kişilerdir.

<i>Ateşten Gömlek</i> Halide Edib Adıvar tarafından yazılan roman

Ateşten Gömlek, Halide Edip Adıvar'ın savaş sırasında yaşanan bir aşk öyküsünü konu edinen ve 1922 yılında Kurtuluş Savaşı devam ederken tefrika edilmiş olan romanı.

<span class="mw-page-title-main">Eduardo Galeano</span> Uruguaylı gazeteci ve yazar

Eduardo Germán Hughes Galeano, Uruguaylı gazeteci ve yazar. Kitapları birçok farklı dile çevrilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Selim İleri</span> Türk yazar, senarist, eleştirmen

Ali Selim İleri, Türk yazar, senarist, eleştirmen.

<span class="mw-page-title-main">Halide Edib Adıvar</span> Türk yazar, öğretmen ve politikacı (1884–1964)

Halide Adıvar, Türk yazar, siyasetçi, akademisyen ve öğretmen. Halide Onbaşı olarak da tanınır.

Türkün Ateşle İmtihanı, Halide Edib Adıvar'ın Milli Mücadele yıllarında eşi Adnan Adıvar ile Anadolu' da geçirdikleri günlerden, Zafer'in kazanılıp İstanbul'a dönmelerine kadar olan döneme ait anılarını içeren kitaptır.

Remzi Kitabevi, 1927 yılında İstanbul'da kurulmuş yayınevi ve kitapevi.

Osman Şahin Türk yazar.

<i>Kalp Ağrısı</i> (roman) roman

Kalp Ağrısı, Halide Edib Adıvar'ın dokuzuncu romanı.

Nazan Bekiroğlu, Türk yazar ve akademisyen.

<span class="mw-page-title-main">Yiğit Bener</span>

Eşref Yiğit Bener, Türk yazar ve çevirmendir.

<i>Ateşten Gömlek</i> (film, 1923) 1923 yapımı Türk filmi

Ateşten Gömlek, Halide Edib Adıvar’ın aynı adlı romanından sinemaya uyarlanmış, yönetmenliğini Muhsin Ertuğrul yaptığı 1923 tarihli film.

Seviyye Talip, Halide Edib Adıvar'ın 1910 yılında İstanbul'da yayımladığı feminist bir romandır.

<i>Raik’in Annesi</i>

Raik'in Annesi, Halide Edib Adıvar tarafından kaleme alınan, 1909 yılında basılan roman. Yazarın ilk romanlarındandır. 1909 yılında ilk kez Resimli Roman Mecmuası'nda yayımlanmıştır. İkinci baskısı 1924'te, üçüncü baskısı 1967'de, dördüncü baskısı 1973'te yapılmıştır. Üçüncü baskıda Baha Dürder tarafından sadeleştirilmiştir. İç resimleri, kitabın ikinci baskısında Cevat Şakir Kabaağaç tarafından yapılmış desenlerdir.

<i>Ateşten Günler</i>

Ateşten Günler, 1987 yılında Halide Edib Adıvar'ın Ateşten Gömlek adlı eserinden televizyona uyarlanmış ve TRT 1'de yayımlanmış olan, Ziya Öztan'ın yönetmenliğini ve senaristliğini üstlendiği tarihî Türk dizisidir.

Maske ve Ruh, daha çok romanlarıyla tanınan Halide Edib Adıvar'ın 1930'lu yıllarda yazdığı oyun. Oyunda dünyaya ve dünyada karşılaşılan sorun ve tehditlere Türk mizah ve felsefesinin önemli isimlerinden Nasreddin Hoca'nın bakış açısıyla yaklaşılır. Halide Edib eseri yazma fikrinin Milli Mücadele yıllarında Akşehir'e yaptığı gezi sırasında geldiğini belirtti fakat ziyaretinden 10 yıl sonra kaleme alabildi. Bu tarzda bir eser yazmasında Akşehir'de Nasreddin Hoca felsefesinden etkilenmesi ilham kaynağı olmuştur. İlk olarak Yedigün dergisinde tefrika edilmiştir. Aynı zamanda ikinci versiyonu "Masks or Souls" adıyla yazar tarafından güncellenerek İngilizce yayımlandı. Güncelliğini yitirmiş olabilecek bazı kaynaklara göre oyun hiçbir tiyatroda sergilenmemiştir.

İnci Enginün, Türk edebiyat kuramcısı, eleştirmen ve yazardır.

Diyorlar ki, Ruşen Eşref Ünaydın'ın 1918'de yayımladığı, röportaj ve mülakat türündeki yazılarından oluşan eseridir. Röportaj türünün Türk edebiyatındaki ilk ve en önemli eserlerinden biridir. Kitaptaki röportajlar ilk olarak Türk Yurdu dergisi ile Vakit gazetesinde yayımlanmıştır.