İçeriğe atla

Mor

Mor
 
Renk koordinatları
Hex#800080
RGB(r, g, b) (128, 0, 128)
CMYK (c, m, y, k) (0, 100, 0, 50)
HSV (h, s, v) (300°, 100%, 50%)

Mor, en kısa dalga boylu, elektromanyetik tayfta daha çok maviye yakın olan renktir. Frekansı en yüksek olan renktir. Ara ve soğuk renktir, karşıt rengi sarı'dır.

Mor renginin hex değeri "#660099", RGB değeri "102, 0, 153" ve CMYK değeri "33,100,0,40" dır.

Kelimenin kökeni

Farsça "demir pası" anlamındaki "mur" sözcüğünün Türkçede "mor" olduğu sanılmaktadır.[1] Büyük olasılıkla boyanın elde edildiği deniz canlısının adı olan Murex'ten gelmektedir.

Tarihte Kullanımı

Mor rengin kullanımına ilk kez, Cilalı Taş Devrinde rastlanıyor. Fransa'daki Pech Merle mağarasında 16000 ile 25000 yılları arasındaki bir zaman dilimine tarihlenen mor renkli hayvan resimlerinin mangan ve hematit tozu kullanılarak yapıldığı bulunmuştur.

MÖ 15 yy.'da Antik Fenike kentleri olan günümüz Lübnan'ında yer alan Sayda ve Sur kentleri sakinlerinin kumaşları boyamak için bir tür kabuklu deniz canlısı olan Murex kullanarak mor rengi elde ettikleri bilinmektedir. Bu renge Sur moru (Tyrian moru)'da denirdi. Fenikelilerin mor renk kumaşları, Antik Yunanları o kadar etkilemiştir ki Homeros, İlyada'da ve Virgil, Aeneis'te bu kumaşlardan bahsetmiştir ve mor kumaş giyinmek asaletin göstergesi olarak tanımlanmış, Roma İmparatorluğu senatörleri de mor renk kumaş giyinmeye başlamışlardır.[2]

Kaynakça

  1. ^ Hepçilingirler, Feyza. Yıldız Teknik Üniversitesi Türk Dili Bölümü. Cumhuriyet Kitap Sayı:971
  2. ^ Ball, Philip, Bright Earth; Art and the Invention of Colour. p. 290.

Dış bağlantılar

Web renklerisiyahgümüşgribeyazkırmızıpembebordomorgalibardayeşilçimzeytinsarıaltunîturuncumavilacivertördekbaşıturkuaz
                                     
Yazılış black silver gray white red pink maroon purple fuchsia green lime olive yellow gold orange blue navy teal aqua

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yeşil</span> mavi ve sarı arasında görülebilen katkı ana rengi

Yeşil renk elektromanyetik tayf'ın insan gözüyle görülebilen renklerinden biridir. Turuncu ve mor ile birlikte ara renklerden birini oluşturur. Dalgaboyu 550 nanometre kadardır. Karşıt rengi kırmızı'dır.

Beyaz veya ak, görülebilir dalga boylarındaki tüm renkleri kapsayan renk. Ak ışık, kızıl, yeşil ve mavi ışıkların karıştırılması ile oluşturulabilir. Eskiden, akın ışığın doğal rengi olduğu kabul edilirdi ancak Newton, tam tersine beyazın tüm renklerin birleşimi olduğunu kanıtladı.

<span class="mw-page-title-main">Gri</span> siyah ve beyaz renklerin değişik oranlarda karıştırılması ile oluşan bir renk

Gri ya da boz, kara ve ak renklerin değişik oranlarda karıştırılması ile oluşan bir renktir.

<span class="mw-page-title-main">Pembe</span> bir renk

Pembe, kırmızı ve beyaz renklerin karıştırılmasından oluşan bir renktir.

Bej, sarıya çalan gri renk olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Kahverengi</span> bir renk

Kahverengi veya Boz kırmızı ve yeşil, turuncu ve mavi veya sarı ve mor pigmentlerin karıştırılması ile elde edilebilen bir renktir.

<span class="mw-page-title-main">Fenikeliler</span> Antik Akdeniz kavmi

Fenikeliler, Antik Çağ'da yaşamış Sami dillerine mensup bir dil konuşan Akdenizli kavimdir. Bereketli Hilal'in Akdeniz'e bakan kıyılarında gelişen bu uygarlık, talassokrasik bir yapıda şekillenmiştir. Fenikeliler, Doğu Akdeniz'den tüm Akdeniz kıyılarına hatta Atlas Okyanusuna yayılarak en bilineni Kartaca olan çeşitli şehir devletleri kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Lacivert</span>

Lacivert renk, elektromanyetik tayf'ın insan gözüyle görülebilen renklerinden biridir. Mavinin koyu tonlarındandır.

<span class="mw-page-title-main">Kot</span> bir kumaş türü

Kot veya denim, pamuk ipliğinden dokunan veya çoğunluğu pamuktan oluşan, dimi örgüsüne sahip bir tür kumaştır. Örgüdeki çözgüsünün dışarıda olması dolayısıyla rengini kumaşın çözgüsünün renginden alır. Türk Dil Kurumu tarafından "giysi yapılan bir tür mavi, kaba pamuklu kumaş, blucin" olarak tanımlanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tereyağı</span>

Tereyağı, ana maddesi süt yağı olan bir mandıra ürünüdür. Tereyağının bileşiminde yaklaşık %80 oranında süt yağı, su, süt şekeri, mineraller, kolesterin, suda çözülmüş vitaminler, protein, asitler ve aroma veren maddeler yer alır. Tereyağı, gıda ve kozmetik sanayisinde kullanılan bir hammaddedir.

<span class="mw-page-title-main">Korint Kıstağı</span> Yunanistan anakarası ve Peloponnez yarımadası arasında yer alan dar karaköprüsü

Korint veya Gördes Kıstağı, tarihî Korint şehri yakınlarında anakara Yunanistan'ı ve Peloponnez yarımadası arasında yer alan dar karaköprüsü. Kıstağın İngilizce dilindeki karşılığı olan Isthmus of Corinth adındaki "isthmus" sözcüğü Antik Yunanca'da "kıstak" anlamına gelir ve arazinin darlığını vurgu yapmak için kullanılmıştır. Kıstağın Batısında Korint Körfezi, Doğusunda ise Saronik körfezi bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Tiftik</span>

Tiftik veya moher ; Ankara keçisinin uzun, parlak ve yumuşak kıllarından elde edilen doğal elyaf türü. Hafiftir, kumaş ve örgü yünü olarak kullanılır. Batılı dillerdeki karşılığı Arapçada seçilmiş, beğenilmiş anlamına gelen muhayyer kelimesinden türetilmiştir ve son kısmı İngilizce hair (kıl) sözcüğüne benzetilmiştir.

Aperlae ya da Aperlai, MÖ 400'lerde kurulmuş Likya kentidir. Bugünkü Kaş ile Kekova arasında arasında bulunan Sıçak Yarımadası'nın eteklerindedir. Tarihte veya siyasette önemli bir rol oynamamıştır, ancak 1300 yıllık ömrü dikkate değerdir. İç bölgelerinin zorlu arazisi, kuruluşundan ölümüne kadar kenti, Akdeniz'e güvenmeye zorladığı düşünülüyor. Aperlit'ler yüzyıllar boyunca kentin kıyılarını mütevazı yollarla istikrara kavuşturdu ve geliştirdiler, ancak temelde denizle yakın ilişkilerini gelişmiş rıhtım veya liman tesisleri olmadan sağlayıp sürdürdüler.

<span class="mw-page-title-main">Siyah</span> bir renk

Siyah ya da kara, bir renktir. Işığı yansıtmak yerine emen pigmentler siyah gözükür. Renkler pigmentlerin yansıttığı ışığın dalga boylarına bağlı olarak oluşurlar. Pratikte renk olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Kırmızı</span> bir renk

Kırmızı, al veya kızıl, parlak gökkuşağının en dışındaki renk. Sarı ve mavi gibi ana renklerden biridir. Güneş içteki gökkuşağındaki kırmızı renk ve gözümüzün açısı 42 derecedir. Elektromanyetik tayfın görülebilen renklerinden biridir. Kırmızı ışığın dalga boyu 630-760 nanometre civarındadır. Kırmızı en düşük frekanslı renktir. Kırmızının altındaki frekanslara kızılötesi denir. Karşıt rengi mavidir. Kırmızının, tamamlayıcı rengi yeşildir.

<span class="mw-page-title-main">Sarı</span> renk

Sarı, elektromanyetik tayfın yeşil ile turuncu arasında yer alan ve insan gözüyle görülebilen renklerinden biridir. Dalgaboyu 565-590 nanometre kadardır. Karşıt rengi mor'dur.

<span class="mw-page-title-main">Mavi</span> bir renk

Mavi, çakır veya gök, resim boyamada ve geleneksel renk teorisi ve RGB renk modelindeki üç ana renkler pigmentlerinden biridir. Görünür ışığın tayfı üzerinde menekşe ve yeşil arasında uzanır. Göz yaklaşık 450 ile 495 nanometre arasında baskın dalga boyu olan ışığı gözlemlerken maviyi algılar. Çoğu mavi, diğer renklerin hafif bir karışımını içerir; gök mavisi biraz yeşil içerirken lacivert biraz menekşe içerir. Açık gündüz gökyüzü ve derin deniz Rayleigh saçılması olarak bilinen optik bir etki nedeniyle mavi görünür. Tyndall etkisi adı verilen bir optik etki, mavi gözler 'i açıklar. Havadan perspektif adı verilen başka bir optik etki nedeniyle uzaktaki nesneler daha mavi görünür. Karşıt rengi turuncu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Peçete</span>

Peçete; yemek esnasında kıyafetleri korumak veya sonrasında temizlenmek için kullanılan, çoğunlukla dikdörtgen şeklinde, kâğıt veya kumaş parçası.

<span class="mw-page-title-main">Sur moru</span>

Sur moru veya diğer adıyla kraliyet moru, imparator moru veya imparator boyası olarak olarak da bilinen, kırmızımsı, doğal bir mor boyadır. Sur moru ismindeki Sur, Lübnan'da bulunan Sur şehrinden gelir. Önceleri Mureks adıyla bilinen kaya salyangozları olan Muricidae familyasındaki yırtıcı deniz salyangozlarının çeşitli türleri tarafından salgılanır. Antik çağda bu boyanın çıkarılması onbinlerce salyangoz ve ciddi emek gerektiriyordu ve bu durum Sur morunu oldukça değerli bir boya hâline getirdi. Sur moru rengini veren bileşik 6,6′-dibromoindigo'dur.

<span class="mw-page-title-main">Bolinus brandaris</span>

Bolinus brandaris ve yaygın olarak mor boya murex veya dikenli boya-murex denir. Orta büyüklükte yırtıcı bir deniz salyangozu türüdür, Muricidae ailesinden yenilebilir bir deniz karındanbacaklılar yumuşakça, murex salyangozları veya kaya salyangozlarıdır.