Mopsuestialı Theodor
| Mopsuestialı Theodor | |
|---|---|
| Teolog | |
| Doğum | 350 Antakya |
| Ölüm | 428 Misis |
| Kutsayanlar | Süriyani Kilisesi, Syro-Malabar Kilisesi |
Mopsuestialı Theodor, (350 – 428) MS 392 ve 428 yılları arasında Misis (Mopsuestia, Adana yakınları) piskoposu (II. Theodor olarak). Ayrıca doğum yeri ve rahipliğini yaptığı yer olmasından ötürü Antakya’lı Theodor olarak da bilinir. Antakya Kateşistik Okulu’nun bilinen en iyi temsilcisidir.[1] Günümüzde ihtilaflı da olsa, Nestûrîlik'un babalarından biri olarak kabul edilir. Nasturi Kilisesi olarak da bilinen Doğu Asur Kilisesince aziz kabul edilir.
Hayatı
Zengin ve nüfuz sahibi bir aileye doğmuş, hemşerisi Altın Ağızlı Yuhanna ile yakın ve iyi bir arkadaş olmuştur. Altın Ağızlı Yuhanna ile birlikte, ününün zirvesindeyken Grekçe konuşan retorik hocası Libanius’un Antakya’daki derslerine katılmıştır. Altın Ağızlı Yuhanna iman edip Kayserili Basil’in manastır hayatına katıldığı zaman, kendisi ile birlikte Theodor’in de iman etmesini sağlamış ve manastır hayatına katılmasını sağlamıştır.[2]
Miletus'lu Hesychius’un aktardıklarına göre Theodor Antakya’dan ayrılmış ancak bir rahip olarak 392 yılına kadar Tarsus’ta kalmıştır, ardından piskopos Olympus’un ölümü üzerine Misis’in piskoposu olarak atanmıştır. Cyr’li Theodoret, hayatının otuz altı yılını bu şehirde geçirdiğini aktarmıştır. Theodor’in bu uzun piskoposluğunda dikkat çeken şey, hiçbir hadisenin yaşanmamış olmasıdır. Piskoposluk bölgesinin iyiliği için gayretle çalışmıştır. Ariüsçülük ve Mesis’teki diğer sapkın inançlar ile mücadele etmiştir.[3]
Eserleri
Theodor geleneğe göre çok verimli bir yazardır ancak Bizans Kilisesi tarafından ölümünden sonra kınanması ve Pers kilisesindeki talihsizliklerden ötürü eserlerinden çok azı, sadece ufak parçaları günümüze ulaşmış, kendisini bir referans yazarına indirgemiştir. Süryanice’ye çevrilmiş eserlerinin listesi Seert Kroniğinde ve Nisibe’li Ebedjesus Kataloğunda bulunabilir; 41 ciltten oluşmaktadır. Buna ek olarak, Mesih’in Vücut alması üzerine yazdığı onbeş kitaplı incelemesinin önemli fragmanlarına sahibiz. Eserlerinin çoğu Kutsal Kitap üzerine yorumlamalar, pastoral mektuplar ve kateşizm dersleridir.[1]
Tartışmalı Teolojisi
Theodor hayatı boyunca tartışmalar içinde kalmış ve popüler ortodoks fikirleri ile birden fazla kez anlaşmazlığa girmiştir. Kendisi de sapkın olarak mahkûm edilecekti ama altıncı yüzyılda. Kaderi Origenesinkine benziyordu.[4]
- Theodor, Mesih’in iki birbirinden tamamen ayrı doğaya sahip olduğunu ima eden bir kurtuluş gizemi konsepti geliştirmişti, bu da Nestûrîlik'e ilham vermiştir.[2]
- Theodor ayrıca Augustinus ve Hieronymus’un ilk günah doktirinine karşı durmasıyla bilinmektedir; O’na göre, günah doğada değildir, insanın iradesindedir, bu fikiriyle de Pelagianizm'e yakınlaşmıştır.
- Ayrıca genel olarak Pavlus tarafından dile getirildiği düşünülen günah ve ölüm arasındaki bağı, Adem’in ölümlü yaratıldığı öğretisini reddettiği düşünülmektedir. O’na göre, vaftiz günahların temizlenmesi için değildir (özellikle de çocuklarda, günahkar olarak doğmamışlardır), insanın Tanrı tarafından evlat edinilmesi içindir.[5]
Kaynakça
- ^ a b Patrology. Johannes Quasten (İngilizce). Christian Classics INC. 1986. s. 402 Cilt 3.
- ^ a b Encylopedia of Early Christianity. Rowan A. Greer (İngilizce). Garland Publishing INC. 1998. s. 1116 ISBN 0-8153-3319-6.
- ^ New Catholic Encyclopedia - Second Edition. F. A. Sullivan (İngilizce). Thomson and Gale. 2003. s. 874 Cilt 13 ISBN 0-7876-4027-4.
- ^ Hristiyan İlahiyatının Hikayesi - Gelenek ve Reformun Yirmi Yüzyıl. Roger E. Olson. Haberci Basın Yayın Dağıtım Turizm San. ve Tic. Ltd. Şti. 2020. s. 214 ISBN 978-605-4707-62-1.
- ^ New Catholic Encyclopedia. s. 875 Cilt 13.
Bibliyografi
- Hanspeter Tiefenbach (2012). Anadolu'nun Azizleri. ss 239-243. Arkeoloji ve Sanat Yayınları. ISBN 9756053962052
