İçeriğe atla

Mopan

Mopan ya da Mopán şu anlamlara gelebilir:

Yer adı

  • Mopán Nehri (Río Mopán), Guatemala ve Belize'de nehir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Belize</span> Orta Amerika ülkesi

Belize, Orta Amerika'nın kuzeydoğu kıyısında bir Karayip ülkesidir. Kuzeyinde Meksika, batı ve güneyinde Guatemala, doğusunda ise Karayip Denizi yer almaktadır. Yüzölçümü 22.970 km² ve nüfusu 2020 verilerine göre 419.199'dur. Ülke toprakları doğu-batı ekseninde 110 km, kuzey-güney ekseninde ise 290 km uzunluğundadır. Orta Amerika'nın en düşük nüfusa ve nüfus yoğunluğuna sahip ülkesidir. Buna karşın yıllık %1,87'lik nüfus büyüme hızı Belize'yi Batı Yarımküre'nin en hızlı kalabalıklaşan ülkelerinden biri yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Guatemala</span> Orta Amerikanın Kıstas bölgesinde yer alan bir ülke

Guatemala Cumhuriyeti, kısaca Guatemala, Orta Amerika'da Kıstas bölgesinde bir ülkedir. Kuzeyde Meksika, doğuda Belize ve Honduras, güneyde ise El Salvador'la komşudur. Ayrıca doğuda Karayip Denizi'ne, batıda Büyük Okyanus'a kıyısı vardır. Başkenti Guatemala'dır. 372 Havalimanı bulunmaktadır. (2010)

<span class="mw-page-title-main">Orta Amerika</span> Kuzey Amerikanın en güneydeki bölgesi, Meksika ve Güney Amerika arasında uzanan ve Panama, Kosta Rika, Nikaragua, Honduras, El Salvador, Guatemala ve Belizeden oluşur

Orta Amerika, Kuzey Amerika kıtasının güneyinde yer alan bir bölgedir. Kuzeyden Meksika, güneyden Kolombiya, doğudan Karayip Denizi ve batıdan Pasifik Okyanusu ile komşudur. Bölgede bulunan aktif fay kırıkları sebebiyle sıklıkla sismik aktivite ve volkanik patlamalar görülmektedir. Bu olaylar ölümlü ve yıkıcı bazı afetlerin oluşmasına sebep olmaktadır. Kristof Kolomb'un keşifleri öncesinde bölgede Amerika yerlileri yaşamaktayken daha sonrasında İspanya tarafından kolonileştirilmiş ve uzun süre İspanyol İmparatorluğu tarafından kontrol edilmiştir. Bu sebeple Belize hariç tüm devletlerin resmî dili İspanyolcadır. Belize'de de büyük ölçüde İspanyolca konuşulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Guatemala (şehir)</span> Guatemalanın başkenti

Guatemala şehri, Guatemala'nın başkentidir. Nüfusu 2,541,581'dir. Aynı zamanda Orta Amerika'nın en büyük şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Belmopan</span> Belizenin başkenti

Belmopán, Belize'nin başkentidir. Orta Amerika'da yaklaşık nüfusu 20.000 olan Belmopán deniz seviyesinden 76 metre yüksekte 17°15′K, 88°45′B koordinatlarında yer alır. Ülkenin eski başkenti ve liman şehri olan Belize city'den 80 kilometre içeride Belize Nehri'nin hemen kuzeyinde kuruludur. Belize City, 1961 yılında güçlü bir kasırganın ardından büyük bir yıkıma uğramış ve bunun üzerine başkent 1970 yılında Belmopan'a taşınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Maya dilleri</span>

Maya dilleri, Kolomb öncesi Mezoamerika uygarlıklarından birini oluşturan Mayalar'ın vaktiyle kullanmış oldukları Klasik Mayaca dahil hepsi ana Proto-Mayacadan türemiş olan dillerdir. SIL International (Ethnologue) verilerine göre 68 dilden oluşur ve 6.038.172 kişi tarafından konuşulur.

<span class="mw-page-title-main">Campeche</span> Meksikanın güneydoğusunda bulunan bir eyalet

Campeche ya da resmî adı ile Özgür ve Egemen Campeche Eyaleti, Meksika'nın güneydoğusunda bulunan bir eyalettir. Kuzeydoğusundan Yucatán; doğusundan Quintana Roo; güneydoğusundan Belize; güneyinden Guatemala ve güneybatısından Tabasco tarafından çevrelenir. Başkenti ve en büyük şehri San Francisco de Campeche'dir.

<span class="mw-page-title-main">Yukatek Mayacası</span>

Yukatek Mayacası ya da Yukatekçe veya kısaca Mayaca, Mezoamerika'nın Atlantik tarafında Yukatan Yarımadası'nda daha çok Meksika'da, daha az olarak da Belize ve çok az olarak Guatemala'da (Petén) Yukatek Mayaları tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Yukatek dilleri grubunun Yukatek-Lakandon dilleri alt grubundan bir Kızılderili dilidir. En yakın akrabası Lakandoncadır (Jach-t’aan). Meksika'da resmi dillerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Mayalar</span> Orta Amerikada bulunan yerli halk.

Mayalar ya da Maya halkları, Mezoamerika'da Maya uygarlığını kuran atalarının topraklarında, günümüzdeki Guatemala, Güney Meksika ve Yukatan Yarımadası, Belize, El Salvador ve Batı Honduras'ta yaşayan ve 7 milyon nüfusa sahip olan Orta Amerika'nın en tanınmış yerli Kızılderili halkıdır. Konuştukları anadil Maya dillerine giren dil ve lehçeler olsa da İspanyolca ve İngilizce (Belize) gibi sömürge dilleri de kullanılır.

<span class="mw-page-title-main">Yukatek dilleri</span> Maya dilleri grubu

Yukatek dilleri, Orta Amerika'da Meksika, Belize ve Guatemala’da Maya halkları tarafından konuşulan Maya dilleri grubu.

<span class="mw-page-title-main">Guatemala'nın departmanları</span>

Guatemala 22 departmana (departamentos): ve toplamda 340 belediyeye ayrılır.

<span class="mw-page-title-main">Kekçice</span>

Kekçice, Guatemala'nın Alta Verapaz, Petén, El Quiché ve Izabal departmanlarında, Belize, El Salvador ve Meksika'da yaşayan Kekçiler tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Kiçe dilleri grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 852.012 kişilik nüfustan 716.101 kadarı anadillerini konuşabiliyor. En yakın akrabası birlikte Asıl Kiçe dilleri adıyla alt grup oluşturan Tzutuhilce, Kiçece, Açice ve diğer Kiçe dilleridir.

<span class="mw-page-title-main">Yukatek Mayaları</span>

Yukatek Mayaları ya da Yukatekler veya kısaca Mayalar, Yukatan Yarımadasında daha çok Meksika'da, daha az olarak da Belize ve çok az olarak Guatemala'da (Petén) yaşayan Maya Kızılderili halkıdır. En yakın akrabası birlikte Yukatek-Lakandon dilleri grubunu oluşturan Lakandonlardır

<span class="mw-page-title-main">Mopanca</span>

Mopanca ya da Mopan Mayacası, Belize'nin Toledo, Stann Creek ve Cayo ilçeleriyle Guatemala'nın El Petén departmanının San Luis, Poptún, Melchor ve Dolores kasabalarında yaşayan Mopanlar tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Yukatek dilleri grubunun Mopan-İtza dilleri alt grubundan bir Kızılderili dilidir.

<span class="mw-page-title-main">Mopanlar</span> Etnik grup

Mopanlar ya da Mopan Mayaları, Belize'nin Toledo, Stann Creek ve Cayo ilçeleriyle Guatemala'nın El Petén departmanının San Luis, Poptún, Melchor ve Dolores kasabalarında yaşayan Maya Kızılderili halkıdır.

<span class="mw-page-title-main">İtzaca</span>

İtzaca, Guatemala'nın El Petén departmanında yaşayan İtzalar tarafından konuşulan Maya dilleri ailesinin Yukatek dilleri grubunun Mopan-İtza dilleri alt grubundan bir Kızılderili dilidir. Guatemala'da 2002 sayımına göre etnik 1.983 kişilik nüfustan 1.094 kadarı anadillerini konuşabiliyor.

Belize Kızılderilileri, Belize'de yaşayan Mezoamerika ve Orta Amerika Kızılderilileri kültür grubundan Kızılderili halkları. Günümüzde ana yerli halk Mayalardır ve onları Afrikalı-Kızılderili melezi olan Garifunalar izler.

<span class="mw-page-title-main">Belize-Guatemala sorunu</span>

Belize-Guatemala sorunu, Orta Amerika'nın iki komşu ülkesi Belize ve Guatemala arasında yaşanan ve henüz çözümlenmemiş bir toprak anlaşmazlığıdır. Guatemela'nın Belize toprakları üzerinde iddia ettiği hak 1940'a dek uzanmaktadır. İki ülke arasında Aralık 2008'de imzalanan anlaşmayla kalıcı çözüm için Uluslararası Adalet Divanı'na başvurulması kararlaştırılmıştır.

Froyla Tzalam Belizeli Mopan Maya antropoloğu ve toplum lideridir.

<span class="mw-page-title-main">Belize-Türkiye ilişkileri</span> Diplomatik İlişki

Belize-Türkiye ilişkileri, Belize ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. Her iki ülke de DTÖ üyesidir.