İçeriğe atla

Montevideo

Montevideo
Şehir
San Felipe y Santiago de Montevideo
Montevideo arması
Arma
Takma ad:
La Muy Fiel Y Reconquistadora
Slogan:
Con libertad ni ofendo ni temo (İspanyolca)
Uruguay üzerinde Montevideo
Montevideo
Montevideo
Montevideo'nun Uruguay'daki konumu
ÜlkeUruguay
DepartmanMontevideo Departmanı
Kuruluş1726
İdare
 • BaşkanCarolina Cosse (Geniş Cephe)
Rakım43 m
Nüfus
 (2004)
 • Toplam1.325.968
Posta kodu
10000
Alan kodu+02
1888'den, Montevideo taslağı

Montevideo, bir Güney Amerika ülkesi olan Uruguay'ın başkenti, en önemli limanı ve en büyük kentidir.[1] Aynı zamanda en gelişmiş ve modern yönetim otoritelerinin var olduğu yerdir. Ülkenin parlamentosu bu kentte bulunmaktadır.

Köken bilimi

"Montevideo" kelimesi Portekizcede "bir dağ görüyorum" anlamına gelir. Bu bölgeye gelen Portekiz gemicilerinden biri, körfezin ardındaki dağı gördüğünde bu kelimeyi kullandı. Şehrin adı buradan gelmektedir.

Geçmişi

İspanya ile aralarındaki Tordesillas antlaşmasına karşın, 17. yüzyılda Portekizliler, Colonia del Sacramento'u kurunca, 1724'te İspanyollar gelip Portekizlileri bölgeden çıkarmışlar ve önlem olarak da 1725'te kenti kurmuşlardır.

Kent 1828'de Uruguay'ın başkenti olmuştur.

'Montevideo' adının anlamını açıklayan en az iki değişik sav vardır: Birincisi Portekizce "Monte vide eu" ("bir dağ görüyorum") dan geldiği, ikincisi de İspanyolca "Monte VI De Este a Oeste" ("doğudan batıya altıncı dağ")'dan geldiğidir. Kentin tam adı San Felipe y Santiago de Montevideo'dur.

19. yüzyıl boyunca ve 20. yüzyıl başlarında, Arjantin ve Brezilya'nın artan etkisinden kurtulma çabaları Birleşik Krallık'ın etkisinin artması sonucunu doğurmuştur. Kent 1838 ile 1851 yılları arasında art arda Arjantin diktatörü Juan Manuel de Rosas tarafından ele geçirilmiş; 1860 ile 1911 yılları arasında Birleşik Krallık, kenti çevresine bağlayan geniş demiryolu ağı kurmuştur.

Demografi

Montevideo'nun 1,3 milyonluk nüfusunun yaklaşık yarısı İtalyan kökenlidir ve geri kalanın büyük çoğunluğu da Avrupa (özellikle İspanyol) köklerine sahiptir. Nüfusun sadece yüzde 12'si Avrupalı göçmenlerin soyundan gelmiyor.

Montevideo'nun büyükşehir bölgesi, esas olarak şehrin kendisi ve Montevideo'nun banliyöleri ve bitişik kırsal alanları ile çevresindeki Canelones eyaletinden oluşur, Uruguay'ın toplam nüfusunun yüzde kırkından fazlasını temsil eder.

Konumu, iklimi

Montevideo; ülkenin güneyinde, Uruguay ırmağı ile Prana ırmağının birleşerek denize döküldüğü geniş Rio de la Plata ("gümüş ırmak") koyunun kuzeyinde yer alır. Aynı koyun güneyindeki Buenos Aires'ten yaklaşık olarak 193 kilometre uzaktadır.

İklimi ılıman, ortalama sıcaklığı yaklaşık 15 santigrat derecedir.

İklim

 Montevideo, Uruguay iklimi 
Aylar Oca Şub Mar Nis May Haz Tem Ağu Eyl Eki Kas Ara Yıl
En yüksek sıcaklık (°C) 42,8 40,3 38,4 36,7 32,0 27,4 29,8 30,8 32,0 35,8 38,2 40,8 42,8
Ortalama en yüksek sıcaklık (°C) 27,7 26,8 25,3 21,7 18,2 15,2 14,5 16,3 17,5 20,8 23,3 26,0 21,1
Ortalama sıcaklık (°C) 23,2 22,7 21,3 17,9 14,5 11,7 11,1 12,4 13,7 16,6 19,0 21,5 17,1
Ortalama en düşük sıcaklık (°C) 18,8 18,7 17,3 14,1 10,9 8,3 7,6 8,5 9,9 12,5 14,7 17,0 13,2
En düşük sıcaklık (°C) 6,0 6,8 3,8 1,3 −2 −5,6 −5 −3,8 −2,4 −1,5 2,5 5,0 −5,6
Ortalama yağış (mm) 86,8 101,5 104,6 85,5 89,0 83,1 86,4 88,2 93,9 108,5 89,3 84,4 1.101,2
Kaynak: Instituto Nacional de Investigación Agropecuaria[2]


Ekonomi

Küçük bir yerleşim olarak başlayan Montevideo'da yaşayan kişi sayısı 1860'ta ancak 37.787'ydi. Göçmenlerin de etkisiyle bu sayı 1884'te 104.472'ye yükseldi. Bu arada, kent tecimsel (ticari) açıdan Buenos Aires'e rakip olmuştu. 20. yüzyıl başlarında Avrupa'dan birçok göçmenin gelmesiyle, 1908'de yabancı bir ülkede doğmuş Montevideoluların oranı %30'lara dek çıktı.

20. yüzyıl ortalarında askeri diktatörlükler ve iktisadi bunalımlar kentte bugün de etkileri görülen gerileme dönemini başlattı. Köyden kente göçün sonuçları özellikle Ciudad Vieja'da (Eski Şehir) görülür. Son yıllarda ekonomide görülen iyileşme ve komşu ülkelerle daha sıkı tecimsel ilişkilerin tarımsal üretimde gelişmeyi sağlayarak, ilerisi için umut vermektedir. Ancak günümüzde Uruguay Pesosu'nun Arjantin Pesosu ve Amerikan Doları karşısında devamlı değer kaybetmesi ülke halkının gelir seviyesini ciddi şekilde etkilemiştir. Ortalama kişi başı yılık gelir hacmi 1500 Amerikan Doları civarında olan ülkede eğitim durumu da lise seviyesini çok fazla geçmemektedir.Ülkenin en büyük diğer özelliği futbola olan yoğun ilgidir. İlk Dünya Kupası'nın oynandığı stadyuma sahip olsa bile maddi zorluklar futbolun da çok gelişememesine sebep olmuştur.

Kültür

Edebiyat

Montevideo edebiyatının uzun ve zengin bir geleneği vardır. Uruguay edebi hayatı başkentle sınırlı olmamakla birlikte (ülkenin diğer bölgelerinden Salto'nun yerlisi olan Horacio Quiroga ve Paso de los Toros'ta doğup büyüyen Mario Benedetti gibi tanınmış Uruguaylı yazarlar vardır), onun eseridir. büyük nüfus, şehrin geleneksel olarak Uruguay'ın yaratıcı faaliyetlerinin ve yayıncılık endüstrisinin merkezi olmasını sağlar.

José Enrique Rodó, Carlos Vaz Ferreira, Julio Herrera y Reissig, Delmira Agustini ve Felisberto Hernández de dahil olmak üzere kayda değer bir yazarlar grubunun eserleri, 1900'lerde İspanyolca konuşulan dünyada da ilgi gördü ve Montevideo Atenas del Plata (« Atina'nın Atina'sı) Rio de la Plata).

Juan Carlos Onetti (1973 askeri darbesinden sonra Madrid'e yerleşen ve 1909-1994 yılları arasında asla anavatanına dönmeyen), Antonio Larreta, Eduardo Galeano (1940-2015), Marosa di Giorgio (1932-2004) ve Cristina Peri Rossi (ki 1972'den beri İspanya'da sürgünde yaşadı ve İspanyol vatandaşlığını kabul etti), 20. yüzyılın ikinci yarısında Uruguay başkentini üreten önde gelen yazarlardan biri olarak kabul edilir. 21. yüzyılda, denemeci ve şair Eduardo Espina, romancı Fernando Butazzoni, şair Rafael Courtoisie ve kalem öyküleri ve romanları olan Hugo Burel'in de aralarında bulunduğu yeni nesil yazarlar uluslararası başarı elde etti.

Spor

Montevideo'nun 1929 ve 1930 yılları arasında inşa edilen ve Parque Batlle semtinde bulunan Estadio Centenario, Uruguay millî futbol takımının (Charruas) ana sahası olarak hizmet veriyor ve futbol tutkunları için bir cazibe merkezi. Stadyum Uruguay'ın ilk anayasasını anmak için inşa edildi ve 1930'daki ilk FIFA Futbol Dünya Kupası'nın on sekiz maçının onunun ev sahipliği yaptığı üç mekandan biriydi. FIFA, Estadio Centenario'yu sadece klasik futbol stadyumlarından biri olarak listelemekle kalmadı  aynı zamanda 18 Temmuz 1983'te onu dünya futbolunun tek tarihi anıtı ilan etti. Güvenlik nedeniyle, stadyumun orijinal kapasitesi bu arada 100.000'den 60.235'e düşürüldü.

Uruguaylı sporcuların onuruna stadyumda bulunan Torre de los Homenajes gözlem kulesi, 1924 ve 1928 Yaz Olimpiyatları'na katıldı. Ayrıca stadyum arazisinde bulunan Museo del Futból'dur . Bu müze Uruguay futbolunun tarihini ve geleneklerini fotoğraflar, bayraklar ve tarihi program rehberleriyle belgelerken, tarihi belgeler de İngiliz göçmenler sayesinde Uruguay'da futbolun nasıl popüler hale geldiğini gösteriyor. Ayrıca Uruguaylı futbol takımının kazandığı 1930 ve 1950 Dünya Kupalarının taklitlerinin yanı sıra Pelé ve Diego Maradona gibi ünlü futbolcuların formaları da sergileniyor ..

Stadyumda spor müsabakalarının yanı sıra ulusal ve uluslararası üne sahip sanatçıların müzik konserleri de yer alıyor. Burada daha önce sahne almış dünya yıldızlarının listesi Aerosmith, Luciano Pavarotti ve Paul McCartney'i içeriyor.

Kardeş Şehirler

Montevideo panorama

Kaynakça

  1. ^ Nijman, Jan (2020). Geography: Realms, Regions, and Concepts (20. bas.). Wiley. ISBN 978-1119607410. 
  2. ^ Castaño, José; Giménez, Agustín; Ceroni, Mauricio; Furest, José; Aunchayna, Rossina. "Caracterización Agroclimática del Uruguay 1980–2009" (PDF) (İspanyolca). Instituto Nacional de Investigación Agropecuaria. 12 Aralık 2018 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Aralık 2018. 
  3. ^ a b c d Galasso, Norberto (2019). Historia de la Argentina, vol. I&II (İspanyolca). Buenos Aires: Colihue. ISBN 978-950-563-478-1. 
  4. ^ Gardner, James (1 Aralık 2015). Buenos Aires : the biography of a city. New York: St. Martin's Press. ISBN 978-1137279880. 
  5. ^ "St. Petersburg in figures > International and Interregional Ties". Eng.gov.spb.ru. 24 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2010. 
  6. ^ "Prefeitura.Sp – Descentralized Cooperation". 24 Aralık 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Aralık 2011. 
  7. ^ "International Relations – São Paulo City Hall – Official Sister Cities". Prefeitura.sp.gov.br. 11 Mayıs 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Nisan 2010. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uruguay</span> Güney Amerika ülkesi

Uruguay veya resmî adıyla Uruguay Doğu Cumhuriyeti, Güney Amerika'nın güneydoğusunda bulunan ülkedir. Batı ve güney batısında Arjantin, kuzeyi ve kuzeydoğusunda Brezilya bulunan ülke yaklaşık 176.000 kilometrekarelik bir alana sahiptir. Coğrafi olarak Surinam'dan sonra Güney Amerika’ın en küçük ülkesidir. Nüfusu 3,51 milyon olan Uruguay’da, başkent Montevideo yaklaşık 1,8 milyon kişiye ev sahipliği yapmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Buenos Aires</span> Arjantinin başkenti ve en büyük şehri

Buenos Aires, resmî olarak Buenos Aires Özerk Şehri, Arjantin'in başkenti ve en büyük şehridir. Güney yarımkürenin Paris'i olarak da bilinen şehir, Güney Amerika kıtasının güneydoğu kıyısında, Río de la Plata'nın halicinin batı kıyısında yer almaktadır. "Buenos Aires", Türkçeye "güzel rüzgarlar" veya "güzel hava" olarak çevrilebilirse de, şehrin adı 16. yüzyıldaki kurucularının verdiği orijinal ad olan "Real de Nuestra Señora Santa Maria del Buen Ayre"ye dayanmaktadır. Bu adı Sardunya'daki Bonaria Madonna'dan almıştır. Aynı zamanda birkaç Buenos Aires eyaleti semtini de içeren Büyük Buenos Aires yerleşim bölgesi, yaklaşık 15,6 milyonluk nüfusuyla Amerika'nın en kalabalık beşinci metropol bölgesini oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Arjantin</span> Güney Amerikada yer alan bir ülke

Arjantin, resmî adıyla Arjantin Cumhuriyeti, topraklarının büyük bölümü Güney Amerika kıtasının güneyini kaplayan Güney Konisi’nde yer alan ülke. Arjantin 2.791.810 kilometrekare (1.077.924 sq mi)'lik toplam yüzölçümü ile Güney Amerika'da ikinci, dünyada ise en büyük sekizinci ülkedir. Kuzeyde Bolivya ve Paraguay, kuzeydoğuda Brezilya, batıda Şili, doğuda ise Uruguay komşusudur. Güneyini Drake Boğazı, batısını And Dağları ve doğusunu Atlas Okyanusu çevreler.

<span class="mw-page-title-main">Mario Benedetti</span>

Mario Benedetti, Uruguaylı gazeteci, yazar ve şairdir.

<span class="mw-page-title-main">Arjantin millî futbol takımı</span> Arjantini temsil eden erkek milli futbol takımı

Arjantin millî futbol takımı, lakabı, La Albiceleste, erkekler uluslararası futbolunda Arjantin'i temsil eder ve Arjantin'deki futbolun yönetim organı olan Arjantin Futbol Federasyonu tarafından yönetilir.

<span class="mw-page-title-main">Sevilla</span> İspanyanın Sevilla ilinde belediye

Sevilla, İspanya'nın güneybatı kesiminde Endülüs (Andalucía) özerk bölgesinin merkezi ve en büyük şehridir. Toplam nüfusu şehir merkezi ve kasabalar ile beraber 1.758.720'dir.

<span class="mw-page-title-main">Rosario</span> Arjantinde şehir

Rosario Arjantin'in Santa Fe eyaletinin en büyük, Buenos Aires ve Córdoba'dan sonra Arjantin'in üçüncü en büyük şehridir. Buenos Aires'in 285 km. kuzeybatısında ve Paraná Nehrinin batı kıyısında yer almaktadır. 2001 sayımına göre şehirde 910.000 kişi yaşamaktadır.

Arjantin 23 eyalete ve bir federal bölgeye bölünmüştür. Federal bölge ve tüm eyaletlerin kendi anayasaları bulunur ancak hepsi federal bir sistem altında birleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Río de la Plata</span>

Rio de la Plata Güney Amerika nehirleri Rio Paraná ve Rio Uruguay'ın beraber oluşturdukları 290 km uzunluğunda ve 220 kilometreye varan genişlikte, Atlas Okyanusu'na açılan nehir ağzı. Kuzeydoğusunda Uruguay'ın başkenti Montevideo, güneybatı yakasında ise Arjantin'in başkenti Buenos Aires şehirleri bulunmaktaktadır. Güney Amerika'nın en önemli deniz ticaret limanlarından bazılarını barındırır.

<span class="mw-page-title-main">Buenos Aires (eyalet)</span>

Buenos Aires eyaleti, 2007 yılı tahminlerine göre on beş milyona yaklaşan nüfusuyla Arjantin'in en kalabalık eyaletidir. Ülkenin doğusunda ve merkez bölgesinde yer alan eyalet Córdoba, La Pampa, Río Negro, Entre Ríos ve Santa Fe eyaletleriyle komşudur. Buenos Aires içinde yer alan Buenos Aires Özerk Şehri eyalete bağlı değildir ve federal bir bölgedir. Eyalet başkenti La Plata şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Río de la Plata Kral Vekilliği</span>

Río de la Plata Kral Vekilliği, bir zamanlar İspanya'nın Latin Amerika'daki genel valiliklerinden biriydi. Diğerleri Yeni İspanya, Yeni Granada ve Peru Kral Vekilliği'ydi.

<span class="mw-page-title-main">Yüzüncü Yıl Stadyumu</span> Uruguayın başkenti Montevideoda bir futbol stadyumu

Centenario Stadyumu, Uruguay'ın Montevideo şehrinde bulunan 100.000 kişi kapasiteli stadyum. Ülkenin ev sahipliği yaptığı 1930 FIFA Dünya Kupası'nda kullanılmış ve final maçı burada oynanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alejandro Casona</span>

Alejandro Casona 1927 Nesli'ne bağlı İspanyol şair ve oyun yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Condor Planı</span> 1970li yıllarda Latin Amerikadaki sağ diktatörlüklerin CIA desteğiyle uygulamaya koyduğu operasyon

Condor Planı veya Condor Operasyonu, 1970'li yıllarda Latin Amerika'daki sağ diktatörlüklerin CIA desteğiyle uygulamaya koyduğu operasyon. Bill Clinton döneminde (2000) açıklanan belgeler sonucunda CIA desteği daha açık biçimde ortaya konmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Uruguay Nehri</span> Güney Amerikada bulunan bir nehir

Uruguay Nehri Güney Amerika'da bulunan bir nehirdir. Nehir kuzeyden güneye doğru akar ve Brezilya, Arjantin ve Uruguay ülkelerinin topraklarından geçerek Arjantin'in Mesopotamia bölgesini diğer iki ülkeden ayırır. Brezilya'nın Santa Catarina ve Rio Grande do Sul eyaletlerinden geçer; doğuda Arjantin'in Misiones, Corrientes ve Entre Ríos eyaletlerinden; batıda Uruguay'ın Artigas, Salto, Paysandú, Río Negro, Soriano ve Colonia Bölümlerinden geçer. Rio de la Plata'ya katılarak Atlas Okyanusuna dökülür.

<span class="mw-page-title-main">Mar del Plata</span>

Mar del Plata, Arjantin'in Buenos Aires eyaletinde yer alan bir şehirdir. Bu şehir Atlas Okyanusu kıyısında yer almaktadır. Ayrıca Buenos Aires eyaletinin ikinci büyük şehridir. Şehrin nüfusu 2010 yılı itibarıyla 614.350 olup Arjantin'in 7. büyük şehri olmaktadır.

Candombe, Afrika kölelerinden gelen Uruguay'a ait bir müzik ve dans türüdür. Uruguay kültürünün önemli bir parçası olarak düşünülmüş ve UNESCO tarafından insanlığın Dünya Kültür Mirası olarak kabul edilmiştir. Candombe, daha az ölçüde Arjantin, Paraguay ve Brezilya'da da uygulanmaktadır. Arjantin'de Buenos Aires, Santa Fe, Paraná ve Corrientes'de bulunabilir. Paraguay, Asuncion yakınlarındaki Fernando de la Mora'daki Kamba Kua'da bu geleneği sürdürüyor. Ayrıca Brezilya'da hala dini karakterini korumaktadır ve Minas Gerais eyaletinde bulunabilir.

<span class="mw-page-title-main">Jacobo Langsner</span>

Jacobo Langsner, Uruguaylı oyun yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Uruguay İç Savaşı</span>

Uruguay İç Savaşı, bağımsız Uruguay'ın liderleri arasında çıkan çatışma. Savaş resmi olarak 1839'dan 1851'e kadar sürdü, ancak 1832'de başlayan ve Blancos fraksiyonunun 1904'teki son askeri yenilgisine kadar devam eden silahlı çatışmalar bu savaş kapsamında değerlendirilmiştir. Colorado Partisi ve Ulusal Parti haricinde, ülkenin komşuları ve Avrupa milletleri tarafından da destek gören bu çatışmaya, Brezilya İmparatorluğu, Arjantin Konfederasyonu, Buenos Aires Eyaleti, Birleşik Krallık, Fransa Krallığı ve İtalyan Vatansever Giuseppe Garibaldi önderliğinde toplanmış bir grup İtalyan gönüllü de katılmıştır. Colorado Partisini destekleyen büyük askeri çeşitlilik, mücadelelerinin "ulusal kurtuluş" çerçevesinde değerlendirilmesini zorlaştırsa da, Colorado Partisi bu çeşitliliğin "tiranlığa" karşı "insanlığı" ve "medeniyeti" savunan güç olarak görülmesi gerektiğini savundu. Uruguay'ın o zamanlardaki nüfusu 15.000 ' i Montevideo' da olmak üzere 60.000 kişi olduğundan, askerlerin ve atlıların sayısı birkaç bin kişiyi geçmiyordu.

<span class="mw-page-title-main">Afro Arjantinliler</span> Arjantinde Afrika kökenli ırksal veya etnik grup

Afro Arjantinliler, Afrika'da, daha özel olarak Sahra'da ataları olan Arjantinlilerdir. 2010 Arjantin milli nüfus sayımında, toplam nüfusu 40.117.096 idi kendini siyah olarak tanımlayanlar 149.493 kişiydi.Bu da nüfusun %0.37'sine denk geliyordu.