İçeriğe atla

Mono Adası

Hazine Adaları Haritası, merkezde Mono

Mono Adası, Okyanusya ülkesi Solomon Adaları'nın bir parçası olup, bu ülkenin Batı Eyaleti'ne bağlı Hazine Adaları'nın en büyük adası konumundadır.

Coğrafya

Mono adası, Solomon Adaları'nın kuzeybatısındaki volkanik bir adadır. Blanche Limanı ile Stirling Adası ve onu çevreleyen diğer mercan adalarından ayrılmıştır. Falamai köyü adanın ana nüfus merkezidir. Ada, yüksekliği yirmi metreden fazla olan kireçtaşı kayalıklarıyla çevrilidir. Adanın nüfusu 1.800 civarındadır.

1 Nisan 2007 depremi ve ardından gelen tsunami, Mono'da büyük hasara neden oldu. Beş ev ve tüm okul binaları çöktü ve dört kişinin kaybolduğu bildirildi.

Tarihçe

Avrupa keşfi

Adanın 28 Haziran 1768'de Louis Antoine de Bougainville tarafından görüldüğü tahmin edilmektedir.[1]

Mono ve Stirling Adası, 1788'de Shortland tarafından Hazine Adaları olarak adlandırılmıştır.[2]

Balina avcılığı gemileri bazen on dokuzuncu yüzyılda adaları ziyaret ediyordu.[3]

1880'lerde Mono'nun yerli nüfusu 500 civarındaydı [4] Bazıları kendi dillerinin yanı sıra Fiji dili konuşuyordu ve biraz da İngilizce konuşuluyordu. O dönemde erkeklerin çoğu, Fiji'de ve Pasifik'in başka yerlerinde tarlalarda çalışmak üzere işçi gemileriyle adayı terk etti.

II. Dünya Savaşı

Japonlar, Solomonları işgal ederken Mono'yu işgal etmişti. 27 Ekim 1943'te, Üçüncü Yeni Zelanda Tümeni'nin 8. Tugayı ve ABD 87. Donanma İnşaat Taburu iki yere çıkarma yaptı. Bunlar güneyde Falamai'ye (adadaki Japon karargâhının bulunduğu yer) ve kuzeyde Soanotalu'daki Purple Beach'e. 7 Kasım'a gelindiğinde ada müttefiklerin kontrolü altındaydı. Bu süreçte on iki Amerikalı ve kırk Yeni Zelandalı öldürüldü. Yeni Zelandalılar için bu, Gelibolu'dan bu yana yapılan ilk amfibi karşı operasyondu.[5]

Stirling Adası, müttefikler tarafından büyük bir uçak pistine dönüştürüldü ve savaşın bitiminden sonra terkedildi.

Turizm

Mono Adası bir dalış cennetidir ve zaman zaman gezi gemilerinin uğrak limanıdır.

Kaynakça

  1. ^ Sharp, Andrew (1960). The discovery of the Pacific Islands. First. Oxford: Oxford University Press. s. 118. 
  2. ^ Nicholson, I.H. (1981). Gazetteer of Sydney Shipping 1788-1840. First. Canberra: Roebuck. s. 199. ISBN 0909434182. 
  3. ^ Langdon, Robert (1984). Where the whalers went: an index to the Pacific Ports and islands visited by American whalers (and some other ships) in the 19th century. Canberra: Pacific Manuscripts Bureau. s. 232. ISBN 086784471X. 
  4. ^ Pacific Islands, Volume 1, Sailing Directions. Londra: Hydrographic Office, Admiralty. 1885. s. 89. 
  5. ^ "II: The Treasuries | NZETC". 1 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2024. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Solomon Adaları</span> Büyük Okyanusta bir ada devleti

Solomon Adaları, Okyanusya'da 6 büyük ve 900'den fazla küçük adadan oluşan bir ülkedir. Papua Yeni Gine'nin doğusunda ve Vanuatu'nun kuzeybatısındadır. Yüzölçümü 28.400 km² ve nüfusu 650.000 civarındadır. Başkent Honiara, Guadalcanal adasındadır. Ülke ismini üzerinde bulunduğu Solomon Takımadaları'ndan alır, Melanezya'ya dâhil olan bu takımadalar Solomon Adaları ülkesinin yanı sıra Kuzey Solomon Adaları olarak adlandırılan Papua Yeni Gine'ye bağlı Bougainville'i de içerir. Ancak Solomon Adaları'na bağlı olan Santa Cruz Adaları ile Rennell ve Bellona bu takımadalara dâhil değildir.

<span class="mw-page-title-main">Marshall Adaları</span> Büyük Okyanusta bir ada devleti

Marshall Adaları ya da resmî adı ile Marshall Adaları Cumhuriyeti, Mikronezya ada öbeği içerisinde, Okyanusya'da Kuzey Pasifik Okyanusu'nda Hawaii ve Papua Yeni Gine arasında bulunan 31 adet yuvarlak ada grubu, 5 ada ve 1152 adet adacıktan oluşan ada devleti. Marshall Adaları, resmî adıyla Marshall Adaları Cumhuriyeti, bir ada ülkesi ve Uluslararası Tarih Çizgisinin biraz batısında, Pasifik Okyanusu'nda Ekvator'a yakın bir konumdadır. Coğrafî olarak, ülke daha büyük Mikronezya ada grubunun bir parçasıdır. Ülkenin 58.413 kişilik nüfusu 29 mercan atolü 1.156 ayrı ada ve adacıktan oluşmaktadır. Başkent ve en büyük şehir Majuro'dur. Ada %97,87 ile herhangi bir egemen devletin sudan oluşan topraklarının en büyük kısmına sahiptir. Adalar, kuzeyde Wake Adası, güneydoğuda Kiribati, güneyde Nauru ve batıda Mikronezya Federal Devletleri ile deniz sınırlarını paylaşır. Marshall Adalılarının yaklaşık %52,3'ü Majuro'da yaşıyor. Birleşmiş Milletler verileri, 2018'de 58.413 olan tahmini bir nüfusu göstermektedir. 2016 yılında nüfusun %73,3'ü "şehirli" olarak tanımlandı. BM ayrıca km² başına 295 nüfus yoğunluğunu belirtir ve 2020 yılı için öngörülen nüfusu 59.190'dır. Mikronezyalı kolonistler, MÖ 2. binyıl civarında kanolar kullanarak Marshall Adaları'na ulaştılar ve adalar arası navigasyon, geleneksel çubuk haritalar kullanılarak mümkün hâle getirildi. Sonunda buraya yerleştiler. Takımadalardaki adalar ilk olarak 1520'lerde Avrupalılar tarafından, İspanya'nın hizmetinde olan Portekizli bir kâşif olan Ferdinand Magellan, Juan Sebastián Elcano ve Miguel de Saavedra'dan başlayarak keşfedildi. İspanyol kâşif Alonso de Salazar, Ağustos 1526'da bir atol gördüğünü bildirdi. İspanyol ve İngiliz gemilerinin diğer seferleri izledi. Adalar, isimlerini 1788'de ziyaret eden John Marshall'dan almaktadır. Adalar tarihsel olarak bölge sakinleri tarafından "jolet jen Anij" olarak biliniyordu. İspanya, adaları 1592'de sahiplendi ve Avrupa güçleri adalar üzerindeki egemenliğini 1874'te tanıdı. 1528'den beri resmen İspanyol Doğu Hint Adaları'nın bir parçasıydılar. Daha sonra İspanya, adaların bir kısmını 1885'te Alman İmparatorluğu'na sattı ve onlar o yıl adalarda ticaret yapan ticaret şirketleri, özellikle Jaluit Şirketi tarafından yönetilen Alman Yeni Gine'nin bir parçası oldu. I.Dünya Savaşı'nda Japonya İmparatorluğu, 1920'de Milletler Cemiyeti'nin Güney Denizleri Mandası'nı oluşturmak için diğer eski Alman topraklarıyla birleştiği Marshall Adaları'nı işgal etti. İkinci Dünya Savaşı sırasında A.B.D., 1944'te Gilbert ve Marshall Adaları kampanyasında adaların kontrolünü ele geçirdi. Bikini Atoll'da nükleer testler 1946'da başladı ve 1958'de sona erdi.

<span class="mw-page-title-main">Pitcairn Adaları</span> Büyük Okyanusta Birleşik Krallıka bağlı bölge

Pitcairn Adaları ya da resmî kullanımı ile Pitcairn, Henderson, Ducie ve Oeno Adaları, Büyük Okyanus'un güneyinde volkanik kökenli dört adadan oluşan adalar topluluğu. Pitcairn Adaları, Britanya Denizaşırı Toprakları olarak Birleşik Krallık'a bağlı bir bölgedir. Tahiti'nin 2170 km güneydoğusunda yer almaktadır ve dünyanın nüfus bakımından en küçük ülkesidir. Adalar topluluğunda üzerinde yerleşim bulunan tek ada olan Pitcairn Adası dışında, üzerinde yerleşme bulunmayan Oeno, Henderson ve Ducie adalarından oluşmaktadır. Deniz yüzeyinden yaklaşık 300 metre yükseklikte engebeli bir yarı kraterdir. Sarp kayalarla çevrili olan adada astropik bir iklim hüküm sürer.

Fiji'deki Yahudilerin tarihi Avrupalı kâşif ve yerleşimcilerin adalara varmasıyla başlar.

<span class="mw-page-title-main">Matthew ve Hunter Adaları</span>

Matthew ve Hunter Adaları, Büyük Okyanus'un güney bölümünde, Melanezya ada öbeği içerisinde yer alan volkanik ada. Hem Fransa'ya bağlı bir bölge olarak özel bir statü ile kendine özgü bölge konumunda olan Yeni Kaledonya, hem de Vanuatu adalar üzerinde hak iddia etmektedir.

Fiji Airways, Fiji'nin bayrak taşıyıcı havayolu şirketidir ve Fiji'deki merkezlerinden Avustralya, Yeni Zelanda, Samoa, Tonga dahil 13 ülkeye ve 23 şehre uluslararası hizmetler sunmaktadır. Bu ülkelerden bazıları Tuvalu, Kiribati, Vanuatu ve Solomon Adaları (Okyanusya), Amerika Birleşik Devletleri, Hong Kong ve Singapur'dur. 108 uluslararası destekten oluşan geniş bir ağa sahiptir. Şirket 3 Temmuz 2018'de Japonya'ya (Tokyo-Narita) doğrudan uçuşlarına başladı. Fiji Airways grubu, Fiji'ye uçan tüm ziyaretçilerin yüzde 64'ünü getiriyor, 1000'den fazla çalışan istihdam ediyor ve 815 milyon FJD'nin üzerinde gelir elde ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Solomon Adaları-Türkiye ilişkileri</span>

Solomon Adaları-Türkiye ilişkileri, Solomon Adaları ile Türkiye arasındaki dış ilişkilerdir. İki ülke arasındaki diplomatik ilişkiler 8 Mart 1979'da kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">Tongatapu</span>

Tongatapu, Büyük Okyanus'ta Polinezya ada öbeği içerisinde yer alan Tonga Krallığı'nın en büyük ve aynı zamanda başkent Nukuʻalofa'nın da bulunduğu adasıdır. Ada ülke nüfusunun %70,5'ini barındırmakta ve bu konumu ile ülkenin en kalabalık adasıdır. Tongatapu, hükûmetin ve monarşinin merkezi konumundadır. Ada 1647 yılından 18. yüzyılın sonlarına kadar Amsterdam Adası olarak adlandırılmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Solomon Takımadaları</span>

Solomon Takımadaları, Avustralya'nın kuzeydoğusunda, güney Büyük Okyanus'un batısındaki bir adalar grubudur. Takımadalar, Okyanusya'nın Melanezya alt bölgesinde ve biyolojik bölgesinde yer alır ve Solomon Denizi'nin doğu sınırını oluşturur. Takımadaların birçok adası Papua Yeni Gine ve Solomon Adaları ülkeleri arasında dağılmıştır. Takımadalardaki en büyük ada, Bougainville Özerk Bölgesi'nin bir parçası olan Bougainville Adası, Buka Adası, Nukumanu Adaları ve yakınlardaki birkaç küçük adadır. Geri kalanının çoğu Solomon Adaları topraklarına giriyor ve Ontong Java, Sikaiana atollerini, Bellona ve Rennell'in yükseltilmiş mercan adalarını ve yüksek Choiseul, Guadalcanal, Makira, Malaita, New Georgia, Nggelas, Santa adalarını içeriyor. Isabel ve Shortlands, Santa Cruz Adaları, takımadaların bir parçası değildir.

<span class="mw-page-title-main">Shortland Adaları</span>

Shortland Adaları, Solomon Adaları'nın Batı Eyaleti'ne bağlı bir takımadadır. Adalar, ülkenin en uç kuzeybatı bölgesinde yer almakta olup, coğrafî olarak Solomon Takımadaları'nın bir parçası olmasına rağmen siyasi olarak Papua Yeni Gine'ye bağlı olan Bougainville adası ile doğal sınırı oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hazine Adaları</span>

Hazine Adaları, Okyanusya ülkesi Solomon Adaları'na bağlı olup, bu ada ülkesinin Batı Eyaletinin bir parçasını oluşturmaktadırlar. Adalar, Bougainville adasının birkaç kilometre güneyinde ve Shortland Adaları'ndan 24 kilometre uzaklıkta küçük bir ada grubudur. Hazine Adaları'nın en büyük iki adası Mono Adası ile daha küçük olan Stirling Adası'dır. Bu iki ada arasındaki derin su boğazına Blanche Limanı adı veriliyor.

<span class="mw-page-title-main">Stirling Adası</span>

Stirling Adası, Okyanusya ülkesi Solomon Adaları'na bağlı Hazine Adaları'nı oluşturan iki adadan daha küçük olan adadır.

<span class="mw-page-title-main">Blanche Limanı</span>

Blanche Limanı, Okyanusya ülkesi Solomon Adaları'nın Batı Eyaleti'nde bulunan Hazine Adaları olarak ifade edilen Mono Adası ile Stirling Adası arasında bulunan doğal bir limandır.

Faisi Adası, Okyanusya ülkesi Solomon Adaları'na bağlı ıssız bir adadır.

<span class="mw-page-title-main">Yeni Georgia Adası</span>

Yeni Georgia Adası, Okyanusya ülkesi Solomon Adaları'na bağlı bir adadır. Yeni Georgia Takımadaları'nın ana adası olan Yeni Georgia Adası, 2.037 km2 (786 sq mi) yüzölçümüne sahiptir. Ada, Batı Bölgesi'ne bağlı olup, Solomon Adaları'ndaki adaların en büyüğü ve dünyanın 224'üncü büyük adasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Shortland Adası</span>

Shortland Adası, Okyanusya ülkesi Solomon Adaları'nın Batı Bölgesi'ndeki Shortland Takımadaları'nın en büyük adasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Vangunu Adası</span>

Vangunu Adası, Okyanusya ülkesi Solomon Adaları'ndaki Yeni Georgia Takımadaları'nın bir parçası olan bir adadır. Ada, Yeni Georgia Adası ile Nggatokae Adası arasında yer alır. Adanın kuzeyinde ve doğusunda Marovo Lagünü bulunmaktadır. Adanın yüzölçümü 509 kilometrekare (197 sq mi).

<span class="mw-page-title-main">Choiseul Adası</span>

Choiseul Adası ya da yerel adı Lauru Adası, Okyanusya ülkesi Solomon Adaları'na bağlı bir adadır. Ada, ülkenin Choiseul Bölgesi'ne bağlı olup, bölgenin en büyük adası konumundadır.

Ulawa Adası, Okyanusya ülkesi Solomon Adaları'nda bir adadır. Ada, Malaita Adası yakınında bulunur ve Makira Ulawa Bölgesi'ne bağlıdır. Adanın alanı 6.592 kilometrekare.

Louis-François-Marie-Nicolas Le Goarant de Tromelin, siyasi ve askeri görevlerle Pasifik Okyanusu'na gönderilen ve Phoenix grubundaki Phoenix Adası (Rawaki) ile Karolin Adaları'ndaki Fais Adası'nın keşfiyle tanınan on dokuzuncu yüzyıl Fransız Deniz Kuvvetleri amiraliydi.