İçeriğe atla

Monmouth'lu Geoffrey

Monmouth'lu Geoffrey
DoğumGalfridus Arturus
c. 1095
muhtemel Monmouth, Galler
Ölümc. 1155 (59-60 yaşlarında)
MeslekKatolik din adamı
Tanınma nedeniHistoria Regum Britanniae
Prophetiae Merlini
Vita Merlini

Monmouth'lu Geoffrey (Latince: Galfridus Monemutensis, Galfridus Arturus, Galce: Gruffudd ap Arthur, Sieffre o Fynwy; c. 1095 – c. 1155), bir İngiliz din adamı, antropolog ve İngiliz tarihçiliğinin gelişiminde ve Kral Arthur masallarının popülaritesinde rol oynamış önemli figürlerden biriydi. En çok Britanya Krallarının Tarihi (Latince: Historia Regum Britanniae)[1] isminde, zamanında çok popüler olan, orijinal Latincesinden başka dillere çevrilmiş olan eseriyle tanınır. 16. yüzyıla kadar tarihsel olarak güvenilir kabul edilirken,[2] günümüzde tarihsel olarak güvenilmez kabul edilmektedir.

Popüler kültürde

Merlin (2008 ) - Monmouthlu Geoffrey'in Camelot kalesinin kütüphanecisi olduğu BBC fantezi draması, Michael Cronin tarafından canlandırılıyor.

Kaynakça

  1. ^ Geoffrey of Monmouth. The history of the kings of Britain: an edition and translation of De gestis Britonum (Historia regum Britanniae). Arthurian studies. 69. Michael D. Reeve (ed.), Neil Wright (trans.). Woodbridge, Suffolk: Boydell Press. 2007. s. lix. ISBN 978-1-84383-206-5. 
  2. ^ Polydore Vergil'in Monmouthlu Geoffrey hakkındaki şüpheci okuması İngiltere'de bir inkar tepkisine yol açtı, "yine de bir kez ekilen şüphe tohumları" sonunda Geoffrey'in aşklarının yerini yeni bir Rönesans tarihi yaklaşımıyla değiştirdi, Hans Baron'a göre, "Onbeşinci- yüzyıl uygarlığı ve Rönesans", in The New Cambridge Modern history, vol. 1 1957:56.

Kaynaklar

Dış bağlantılar

Latince metnin sürümleri

İnternette İngilizce çevirileri

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kral Arthur</span> İngiliz Efsanesi Kral Arthurdaki baş kahraman

Kral Arthur, Britanya mitolojisindeki efsanevi Camelot kralı. Hikâyeleri, 5. yüzyıl sonları ya da 6. yüzyıl başları Britanya'sında geçen Arthur, Britanyalılar için savaşta ve barışta ideal kralın simgesi olmuştur. Arthur'un, Sakson istilacılara karşı Kelt asıllı Britonların koruyucusu olduğuna inanılır. Kral Arthur, Britanya konulu romanslar olarak bilinen Orta Çağ edebiyat geleneğinde bir kahraman ve merkezi figürdür.

<span class="mw-page-title-main">I. Constantius</span>

Konstantius Chlorus. Roma imparatoru (305-306). Doğu Roma İmparatorluğu'nun (Bizans) kurucusu Büyük Konstantin'in babasıdır.

Galce, Kelt dillerinin Britonik koluna ait bir dildir. Çoğunlukla Galler'de konuşulur, İngiltere'de de az bir konuşura sahiptir. Tarihsel bağlamda İngilizcede bu dil Kambrian, Kambrik gibi isimlerle bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Caracalla</span>

Lucius Septimius Bassianus,, Caracalla olarak da bilinen, 211 – 217 yılları arasında tahta çıkmış Roma imparatoru.

<span class="mw-page-title-main">Magnus Maximus</span>

Magnus Maximus, Maximianus olarak da bilinir, 383 yılından İmparator Theodosius I'un emriyle öldürüldüğü 388 yılına kadar Roma İmparatorluğu'nda kendini imparator ilan ettiren Romalı general.

<span class="mw-page-title-main">Merlin</span> Efsanevi İngiliz Figür

Merlin, Kral Arthur efsanesinde yer alan büyücüdür. Karakterin bilinen tasviri ilk olarak Monmouthlu Geoffrey'nin tarihî ve efsanevi figürlerin karışımını esas alarak yazdığı Historia Regum Britanniae adlı eserinde ortaya çıkmıştır. Geoffrey, Kral Arthur ile hiçbir bağlantısı olmayan Myrddin Wyllt adlı bir kâhin veya deli hakkında var olan hikâyelerle, Romano-Britanyalı savaş adamı Ambrosius Aurelianus'un hikâyelerini birleştirerek Merlin Ambrosius adını verdiği bir figür oluşturdu. Merlin'in asıl görevi Arthur'u korumaktır. Ayrıca Stonehenge'in Merlin tarafından yapıldığı rivayet edilir.

<span class="mw-page-title-main">Avalon</span> Kral Arthur efsanesinde adı geçen efsanevi ada

Avalon, Kral Arthur efsanesinde adı geçen, elmalarıyla meşhur efsanevi adadır.

Galler mitolojisi, Hristiyanlık öncesi Büyük Britanyalılara ait mitolojilerin günümüze kadar taşınan kalıntılardır. Bu mitler Llyfr Coch Hergest, Llyfr Gwyn Rhydderch, Llyfr Aneirin ve Llyfr Taliesin gibi Orta Çağ Galler el yazmalarında büyük oranda değişime uğrayarak günümüze ulaşmışlardır.

Mandubracius ya da Mandubratius, MÖ 1. yüzyıl'da Antik Britanya'da yaşamış olan Trinovante kralı.

<span class="mw-page-title-main">Arthur Stanley Eddington</span> İngiliz astrofizikçi (1882-1944)

Arthur Stanley Eddington, OM, FRS, 20. yüzyıl başlarında yaptığı çalışmalarla tanınan astrofizikçi. Eddington aydınlatma gücü ve yıldızların aydınlatma gücünün doğal sınırı, adını kendisinden alır.

<span class="mw-page-title-main">Æthelstan</span> Athelstan

Æthelstan ya da Athelstan, 924 ile 927 yılları arasında Anglo-Saksonların Kralı ve 927 ile 939 yılları arasında İngilizlerin Kralı. Kral Yaşlı Edward ve ilk karısı Ecgwynn'ın oğludur. Modern tarihçiler onu İngiltere'nin ilk kralı ve en büyük Anglo-Sakson krallardan biri olarak belirtirler. Hiçbir zaman evlenmemiştir ve yerine baba olan bir kardeşi I. Edmund geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Historia Regum Britanniae</span> Geoffrey tarafından yazılmış İngiliz tarihi kitabı

Historia Regum Britanniae, Monmouth'lu Geoffrey tarafından yazılmış İngiliz tarihi kitabıdır. 7. yüzyılda başlayan ve iki bin yıl boyunca yaşamış olan kralların hayatını anlatıyor. Bu kitap İngiltere'nin en önemli parçalarından biridir. Kral Arthur efsanesinin tanınmasında büyük yardımı olmuştur. Kral Lear efsanesi de burada yer alır. Bu efsane, William Shakespeare'in Kral Lear oyununun temeli olmuştur. Boudica ve Cassivellaunus'tan da bahsetmiştir. Geoffrey, Britanyalıların ve Galyalıların soyunu yıkılan Troya kentinden kaçan Aeneas'ın torunu Brutus'a bağlamıştır. Hikâyeye göre Brutus ve yanındaki Troyalı koloniciler, Galya üzerinden adaya geçmiş ve adaya Brutus'tan ötürü "Büyük Britanya", kendilerine de Britonlar demişlerdir. Geofrey Kral Arthur'un ve Kral Lear'ın da Brutus'un soyundan geldiğini yazmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Britanyalı Leir</span>

Britanya kralı Leir, Gal efsanelerinde anlatılan ve Roma işgali öncesinde hüküm sürmüş bir Kelt kralıdır. Hakkında bir sürü hikâye anlatılmış,tiyatro oyunları kaleme alınmıştır. Bu oyunlarda en meşhuru William Sheakespeare'in yazdığı dram tarzındaki Kral Lear'dır. Leir, eski Britonların mitologyasında önemli yeri olan bir figürdür. deniz tanrılarından Llyr'e dayanmaktadır. İrlanda ve Galya folklorunda çocukları üzerine öyküler vardır. Monmouth'lu Geoffrey, onikinci yüzyılda yazdığı Historia Regum Britanniae adlı yapıtına Lear'in üç kızı hakkında yazılmış olan bir halk masalını eklemiştir.,Leir'in soyunun yıkılan Troya kentinden kaçan Aeneas'ın torunu Brutus'a bağlamıştır. Hikâyeye göre Brutus ve yanındaki Troyalı koloniciler, Galya üzerinden adaya geçmiş ve adaya Brutus'tan ötürü "Büyük Britanya" kendilerine de Britonlar demişlerdir. Kral Leir M.Ö.8. yüzyılda,tam da Roma'nın kurulduğu yıllarda yaşamıştır. Leicester kentini onun kurduğu anlatılmıştır. Raphael Holinshed, bu masalı kendi tarih kitabı olan Holinshed's Chronicles'ına aktarmış, sonra da Spenser Faerie Queene. John Higgins 1574'te A Mirrour for Magistrates adlı yapıtlarında bu masaldan sözetmişlerdir. Bütün bu yapıtlar, okuyan Elizabeth dönemi insanları için bilinen kaynaklardı. Bu öykü, 1594'te “tarihsel oyun” olarak kayda geçen ve 1605'te basılan, sonra yine “trajik tarih” olarak ikinci kez kayda geçen The True Chronicle History of King Leir and His Three Daughters adıyla oyunlaştırılmıştır. Geoffrey'in anlattığı öykünün Sheakspeare'in oyunuyla en büyük farklarından biri, hikâyenin sonudur. Geofrey'in eserinde Kral Leir tahtını geri alıp ülkesine düzeni ve huzuru geri getirir ve ondan sonra Cordelia tahta çıkıp ülkeyi babasının izinden giderek düzen içinde yönetir. Sheakespeare'in trajedisindeyse Cordelia babasından önce ölür ve Lear kızının ölümünü öğrenince üzüntüden ölür. Sheakespeare'den önce oyunun komedi tarzında da yazılmış versiyonları vardır.

<span class="mw-page-title-main">Şövalyelik</span>

Şövalyelik, 1170 ile 1220 yılları arasında geliştirilen gayri resmi, değişen bir davranış kurallarıdır. Orta Çağ Hristiyan şövalyelik kurumuyla ilişkilendirilmiş olup şövalyeler ve efendilerinin davranışları şövalyelik sosyal yasaları tarafından yönetilirdi. Şövalyeliğin idealleri orta çağ edebiyatında, özellikle de Charlemagne'nin efsanevi yoldaşları ve onun silahlı adamları, paladinler ve Geoffrey tarafından bilgilendirilen Fransa'nın Meselesi olarak bilinen edebi çevrelerde popüler hale getirildi. Historia Regum Britanniae, Kral Arthur efsanesini ve Yuvarlak Masa Şövalyelerini popüler hale getiren 1130'larda yazılmıştır. Bunların tümü, 19. yüzyılda modern bilim anlayışının başlangıcına kadar tarihsel olarak doğru kabul edildi.

<span class="mw-page-title-main">Bedivere</span>

Bedivere veya Bedevere;, Kral Arthur efsanesinde yer alan en eski karakterlerden biridir ve orijinal olarak birkaç Galce metinde Bedwyr Bedrydant adlı tek elli büyük savaşçı olarak anılır. Historia Regum Britanniae portresine dayalı Fransızlardan ilham alınan Britanya'nın Anası eserindeki tasvirde Bedivere yer alır. Kral Arthur'un Yuvarlak Masa Şövalyesi olan ve krala mareşal göreviyle bağlı olan Bedivere, Ekskalibur'u Gölün Lady'sine getirmiştir. Sık sık kardeşi Sir Lucan ve kuzeni Sir Griflet ile ve ayrıca Sir Kay ile ilişkilendirilir.

<span class="mw-page-title-main">Caradoc</span>

Caradoc Vreichvras Gwent krallarının yarı efsanevi atasıdır. 5. veya 6. yüzyılda yaşamış olabilir. Matter of Britain'nde Kral Carados ve Carados Briefbras isimleri altında Yuvarlak Masa Şövalyesi olarak hatırlanır.

<span class="mw-page-title-main">Arthur</span> erkek ismidir

Arthur, Briton kökenli yaygın bir erkek adıdır. Popülerliği, efsanevi kahraman Kral Arthur'un adı olmasından kaynaklanmaktadır. Adın etimolojisi tartışmalıdır. "Ayı" anlamına gelen Keltçedeki Artos'tan türemiş olabilir. Daha yaygın olarak inanılan bir başka teoriye göre ise adın yüzyıllar boyunca Roma Britanyasında yaşayan Roma klanı Artorius'tan türemiştir.

Malmesburyli William, 12. yüzyılın önde gelen İngiliz tarihçisiydi. Bede'den bu yana en yetenekli İngiliz tarihçileri arasında gösterilmektedir. Modern tarihçi C. Warren Hollister, William'ı şu şekilde tanımlar: "yetenekli bir tarih bilgini ve her şeyi bilen bir okuyucu, klasik, patristik ve daha önceki Orta Çağ dönemlerinin yanı sıra kendi çağdaşlarının da yazılarında etkileyici derecede bilgili. Gerçekten de William 12. yüzyıl Batı Avrupası'ndaki en bilgili adam olabilir."

Britanya konulu romanslar, Orta Çağ edebiyatı ve efsanevi romansları Büyük Britanya ve Bretonya ile ilişkilendiren, ana teması Kral Arthur olan efsanevi kral ve kahramanları içerir.

Ambrosius Aurelianus, 5. yüzyılın ortalarında Britanya'da yaşamış Roma-Briton lideridir. Tarihsel kaynaklar, onun Romalı kökenli soylu bir aileden geldiğini ve Britanya'daki Anglosakson istilalarına karşı mücadele ettiğini belirtir. Ambrosius, özellikle Gildas adlı tarihçinin "De Excidio et Conquestu Britanniae" adlı eserinde, Saksonlara karşı direnişin başındaki lider olarak anılır. Onun önderliğinde Britonlar, bir dizi başarılı savaşlar yaparak Sakson ilerlemesini durdurmuş ve Britanya'nın bazı bölgelerini geri kazanmıştır.