İçeriğe atla

Monique Wittig

Monique Wittig
Doğum13 Temmuz 1935(1935-07-13)
Dannemarie, Haut-Rhin, Fransa
Ölüm3 Ocak 2003 (67 yaşında)
Tucson, Arizona, ABD
MeslekYazar, feminist teorisyen, aktivist
EğitimSorbonne Üniversitesi, Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales
KonuLezbiyen, feminizm
Edebî akımFransız feminizmi, Radikal feminizm, Materyalist feminizm, Lezbiyen feminizm
Resmî site

Monique Wittig (d. 13 Temmuz 1935 - ö. 3 Ocak 2003), ‘heteroseksüel sözleşmesi’ tabirini deyim haline getiren ve sosyal zorunlu cinsiyet rolleri üzerine yazan bir Fransız yazar ve feminist kuramcıdır. 1964'te ilk romanı ‘L’Opoponax’ı yayımladı. İkinci romanı Les Guérillères (1969) lezbiyen feminizmi için önemli bir eserdir.

Yaşam öyküsü

Monique Wittig, 1935’te Dannemarie in Haut-Rhin, Fransa’da doğdu. 1950’de öğrenim almak için Paris’ten Sorbonne taşındı. 1964'te ilk romanı L,Opoponax ı yayımladı ve Fransa’da dikkat çekti. Romanı İngilizceye çevrildikten sonra, Witting uluslararası alanda takdir kazandı. Kadın Özgürlük Akımı’nın kurucularından biridir. 1969’da dünya çapında lezbiyen düşünürler ve feminist kaynaklar için devrimci bir eser olan Les Guerilleres’i yayımladı. Romanının yayımlanması Fransız feminizminin başlangıcı olarak düşünülür.

Wittig "Le Chantier littéraire" başlıklı tezini tamamladıktan sonra Ecole des Hautes Etudes en Sciences Sociales den doktorasına hak kazandı. Wittig Fransa’daki lezbiyen ve feminist akımlarının baş figürüydü. 1971 Paris’de ilk lezbiyen grup olan the Gouines rouges’ın ("Red dykes") kurucu üyesiydi. Ayrıca radikal feminist grup olan ‘Devrimci Feministler’e (Féministes Révolutionnaires) katıldı. Partneri Sande Zeig ile 1973’te ‘Lezbiyen Beden’(Le Corps lesbien) ve 1976’da Lezbiyen Kişiler: Sözlük için Malzeme’yi (Broillon pour un dictionnaire des amantes) içeren başka çeşitli eserler yayımladı.

1976’da Wittig ve Zeid Wittig cinsiyet teorisi sağlama işine odaklanacakları yer olan Amerika Birleşik Devletlerine taşındılar. Wittig’in eserleri, felsefi makale türünde değişen The Straight Mind kıssasına benzer Les Tchiches et les Tchouches gibi lezbiyenliğin, feminizmin ve edebi eserin birbirine bağlandığını ve kesiştiğini keşfetti. Fransa ve Amerika Birleşik Devletleri’nde çeşitli başyazı pozisyonları ile, Wittig’in eserleri uluslararası alanda tanındı ve hem Fransızca ve İngilizce eserleri yayınlandı. Tuscon’da Kaliforniya Üniversitesi, Berkeley, Vassar College ve Arizona Üniversitelerinde konuk profesör olarak çalışmaya devam etti. 3 Ocak 2003'te kalp krizinden öldü.

Yazı tarzı

Wittig kendi eserlerinde maddeci bir girişime sahipti. Ayrıca çok ciddi bir kuramsal bir yaklaşım sergiledi. Lezbiyen bir yazar olarak sert bir şekilde doğuştan kadınsı yazmanın herhangi bir fikrine karşı çıktı, ister geleneksel lezbiyen yazarların ister Hélène Cixous gibi muhalefetin karşısında çoğu zaman yer aldı.

Kuramsal görüşler

Wittig’in makaleleri öncül çağdaş feminist teorilerinin bazı temel sorularıyla adlandırılmıştır. Wittig cinsellik olarak değil ama politik rejim olarak heteroseksüelliği sorgulayan ilk feminist kuramcılardan biridir. Kendisini köklü lezbiyen olarak değerlendirir. Wittig, çağdaş feminizmi bu heteroseksüel politikal rejimi sorgulamadığı için eleştirdi ve çağdaş feminizmin sistemini çökertmek yerine yeniden düzenlenmesi gerektiğini savundu. Wittig, maddeci feminizmin bir kuramcısıdır. Maddeci dönemde baskıyı tanımlamanın feministlerin tarihsel görevi olduğuna inandı. Kadınlar bir sınıftır ve ‘kadın’ kategorisini ekonomik ve politik olarak ‘erkek’ kategorisi kadar tanımak için açığa kavuşturulması gerekir. Wittig, kadınlar ve erkekler arasındaki sosyal ilişki yüzünden bu iki grubun da var olduğunu kabul etti.

Les Guérillères

İlk romanından beş yıl sonra 1969’da yayımlanan Les Guérillères ataerkil dünyayı devirip egemenliğini yaratan kadın savaşçıları konu alıyor.

Kaynakça

Romanlar Wittig, Monique (1964). L’Opoponax. Paris: Union générale d'éditions. OCLC 299952008. (Winner of the Prix Médicis.) Wittig, Monique (1971). Les guérillères. New York: Viking Press. ISBN 9780670424634. Wittig, Monique (1973). Le corps lesbien [The lesbian body]. Paris: Les éditions de Minuit. ISBN 9782707300973. Wittig, Monique; Zeig, Sande (1976). Brouillon pour un dictionnaire des amantes [Lesbian peoples: material for a dictionary]. Paris: Grasset. ISBN 9782246004011. Wittig, Monique (1985). Virgile, non [Across the acheron]. Paris: Les éditions de Minuit. ISBN 9782707310217. Wittig, Monique (1999). Paris-la-politique et autres histoires. Paris: P.O.L. ISBN 9782867446979. Oyunlar Wittig, Monique (1967). L'amant vert. (Unpublished.) Wittig, Monique (1972). Le grand-cric-jules. (Radio Stuttgart.) Wittig, Monique (1972). Récréation. (Radio Stuttgart.) Wittig, Monique (1972). Dialogue pour les deux frères et la soeur. (Radio Stuttgart.) Wittig, Monique (1967). Le Voyage sans fin. Paris. (Vlasta 4 supplement.)

Kısa hikayeleri

  • Feminism in France
  • Amazones d'Hier, Lesbiennes d'Aujourd'hui
  • Double burden
  • Ekonomik materyalizm
  • Feminist ekonomizm
  • Stevi Jackson
  • Christine Delphy
  • Rosemary Hennessy

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lezbiyen</span> homoseksüel kız veya kadın

Lezbiyen, başka bir kadına fiziksel ve/veya duygusal çekim hisseden kadındır. Lezbiyen, eşcinsel kadın anlamına gelmektedir. Hem kadınlara hem de erkeklere çekim hisseden kadınlar ise biseksüeldirler. Kişinin kendini tanımlaması veya kendine biçtiği cinsel kimlik, davranışlarıyla örtüşmüyor olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Feminizm</span> İdeoloji

Feminizm, kadınların haklarını tanıyarak bu hakların korunması amacıyla eşitsizliklerin ortadan kaldırılmasına yönelik çeşitli ideolojiler, toplumsal hareketler ve kitle örgütlerinden oluşan hareket. Sözcüğün köken olarak Latince "femina" ve onun Fransızca türevi olan "féminisme" sözcüğünden geldiği ve Türkçe eş anlamlısının hatunculuk olduğu belirtilmektedir. Kadın hareketi doğrudan kadınları ilgilendiren ve dolaylı olarak kültürü ilgilendiren konularda bilinç uyandırır. Feminizmin temel amaçları; eğitim, iş, çocuk bakımı, yönetim gibi konularda eşit haklara sahip olmaktan, yasal kürtaj hakkından, kadın sağlığı konusunda ilerlemelere, tacizin ve tecavüzün engellenmesinden lezbiyen haklarına kadar uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Alphonse de Lamartine</span> Fransız yazar, şair ve siyasetçi (1790 - 1869)

Alphonse Marie Louise Prat de Lamartine, Fransız yazar, şair ve siyasetçidir.

<span class="mw-page-title-main">Simone de Beauvoir</span> Fransız yazar ve feminist filozof

Simone Lucie-Ernestine-Marie-Bertrand de Beauvoir, Fransız yazar ve feminist filozof. Roman, felsefe politik ve sosyal deneme, biyografi ve otobiyografi yazarı, gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Claude Simon</span> Fransız yazar (1913 – 2005)

Claude Simon Fransız yazardır. "Yeni Roman" akımının önde gelen temsilcileri arasında kabul edilir. 1985'te "İnsan durumunu tarif ettiği vakit, derin bir bilinç ile bir şairin ve bir ressamın yaratıcılığının bir arada bulunduğu romanları için" Nobel Edebiyat Ödülü'nü aldı.

Robert Pinget, İsviçre doğumlu avangart Fransız yazar. Samuel Beckett'ın eserleriyle karşılaştırılan pek çok roman ve düz yazı eser verdi. Ayrıca Nouveau Roman akımında yer aldı.

<span class="mw-page-title-main">Georges Simenon</span> Belçikalı yazar (1903 – 1989)

Georges Joseph Christian Simenon, Fransızca yazmış Belçikalı yazardır. Kahramanı dedektif Maigret olan polisiye romanlarıyla tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Françoise Sagan</span> Fransız yazar (1935 – 2004)

Françoise Sagan veya asıl adıyla Françoise Quoirez, Fransız oyun yazarı, romancı ve senaryo yazarı. Sanatçı, François Mauriac tarafından verilen "alımlı küçük canavar" takma adıyla da bilinmektedir. Sagan, havalı burjuva karakterler içeren güçlü romantik eserleriyle tanınmaktadır.

Nicole Brossard Fransız Kanadalı formalist şair ve roman yazarı.

<i>Uyku</i> (tablo)

Uyku, Fransız ressam Gustave Courbet tarafından 1866'da tuval üzerine yağlı boya ile yapılan erotik tablo. Lezbiyenliği betimleyen tablo Fransızcada Les Deux Amies ve Paresse et Luxure isimleriyle de bilinir.

Raymond Pellegrin Fransız oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Michel Serres</span> Fransız filozof, felsefe ve bilim tarihçisi

Michel Serres Fransız filozof, felsefe ve bilim tarihçisi, teorisyen ve yazardır. Çalışmalarında bilim, zaman ve ölüm temalarını araştırdı ve daha sonra bunları düzyazı olarak birleştirdi. 1955 yılında felsefe doçenti oldu. 1956-1958 arasında deniz subayı olarak görev yaptı: 1968 yılında doktora tezini verdi. Felsefe ile birlikte bilim tarihiyle de ilgilendi. Pozitif bilimler ile toplumsal bilimler arasındaki ilişkiyi sorgular. 1990 yılında Fransız Akademisi'ne seçildi ve Légion d'honneur nişanı aldı. Stanford Üniversitesi'nde tarih dersleri verdi. 1990'da çıkan Doğayla Sözleşme adlı kitabı postmodern doğa felsefesi olarak nitelendirildi. Çevre sorunlarının küreselleşmesine itiraz etti. Toplumun iniş çıkışlarını insan evriminin sürekliliğine dahil eder. Doğayla Sözleşme adlı çalışması Turhan Ilgaz çevirisiyle Türkçede yayımlanmıştır. Michel Serres, Doğayla Sözleşme

<span class="mw-page-title-main">Philippe Soupault</span> Fransız yazar (1897 – 1990)

Philippe Soupault Fransız yazar ve şair, romancı, eleştirmen ve siyasi eylemci idi. Dadaizm'de aktifti ve daha sonra Sürrealist hareketi André Breton'la kurdu. Soupault, periyodik Littérature'yı, 1919'da Paris'teki yazarlar Breton ve Louis Aragon'la birlikte başlattı ve birçok kişi için Sürrealizmi atmosferini başlattı. Otomatik yazının ilk kitabı olan Les champs magnétiques (1920), Soupault ve Breton'un ortak yazarlığıydı. 1927'de Soupault, eşi Marie-Louise'nin yardımıyla William Blake'in Masumiyet ve Deneyim Şarkılarını Fransızcaya çevirdi. Ertesi yıl, Soupault, şairin edebiyatta Sürrealist hareketi öngören bir "dahi" olduğunu savunan Blake üzerine bir monograf hazırladı. Radyo Tunus'u Vichy yanlısı rejim tarafından tutuklandığında 1937'den 1940'a kadar yönetti. Cezayir'e başarıyla kaçtı.

<span class="mw-page-title-main">Marc Morgan</span> Belçikalı şarkıcı (1962 – 2020)

Marc Morgan, Belçikalı şarkıcı, söz yazarı ve müzisyen.

<span class="mw-page-title-main">Jacques Ellul</span> Fransız sosyolog, teknoloji karşıtı ve Hristiyan anarşist (1912-1994)

Jacques Ellul, Fransız filozof, sosyolog ve amatör ilahiyatçı. Tanınmış bir Hristiyan anarşisti olan Ellul, Bordeaux Üniversitesi'nde kıdemli tarih ve kurum sosyolojisi profesörlüğü yapmıştır. Kariyeri boyunca 60'tan fazla kitap ve 600'dan fazla makale yayınlamıştır. Eserlerinin çoğu propaganda, teknolojinin toplum üzerindeki etkisi ve din ile politikanın etkileşimini konu almaktadır; bunların ana teması teknolojinin insanların özgürlüğü ve din üzerindeki olumsuz etkisi olmuştur. En önemli eserleri Teknoloji Toplumu ve Propaganda'dır. Ellul, teknoloji ve toplum sorununa diyalektik bir bakış açısıyla yaklaşmıştır ve eserlerinde teknoloji tiranlığının insanlığa baskın gelmesini işlemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Assia Djebar</span>

Fatima-Zohra Imalayen, Assia Djebar mahlası ile bilinen Cezayirli romancı, çevirmen ve film yapımcısıdır. Eserlerinin çoğu kadınların karşılaştığı engelleri ele almaktaydı ve kendisi de feminist duruşuyla dikkat çekiyordu. "Sık sık kadınların yazı hareketleriyle ilişkilendirilir, romanları açıkça Cezayirli kadınların soy ağacının oluşturulmasına odaklanır ve politik duruşu sömürge karşıtı olduğu kadar ataerkillik karşıtıdır." Djebar, Kuzey Afrika'nın önde gelen ve en etkili yazarlarından biri olarak kabul edilir. 16 Haziran 2005'te Académie française'de, Mağrip'ten böyle bir tanınma elde eden ilk yazar seçildi. Çalışmalarının tamamı için 1996 Neustadt Uluslararası Edebiyat Ödülü'ne layık görüldü. Sık sık Nobel Edebiyat Ödülü'ne aday gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">Anne Hébert</span> Kanadalı yazar

Anne Hébert, Fransız Kanadalı yazar ve şairdir. Kanada'nın en büyük edebi ödülü olan Genel Vali Ödülü'nü üç kez kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Vassilis Alexakis</span>

Vassilis Alexakis, Yunan-Fransız yazar ve çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Fransa'da LGBT hakları</span>

Fransa'da lezbiyen, gey, biseksüel, transseksüel (LGBT) hakları, dünya genelinde LGBT hakları konusunda en ileri düzeyde tanınan ve korunan hakları içermektedir. Aynı cinsten cinsel ilişki, Ancien Régime sırasında genellikle ölüm cezasıyla sonuçlanan büyük bir suç olmasına rağmen, eşcinselliğin suç olmasıyla ilgili tüm yasalar Fransız Devrimi'nin ardından 1791'de yürürlükten kaldırılmıştır.

Feminizm tarihi, kadınlara eşit hakların sağlanmasını amaçlayan hareketlerin ve ideolojilerin kronolojik veya tematik anlatılarını içerir. Dünyanın dört bir yanındaki feministlerin sebepleri, hedefleri ve niyetleri ; zamana, kültüre ve ülkeye bağlı olarak değişmiş olsa da çoğu Batılı feminist tarihçi, kadın haklarını elde etmek için çalışan tüm hareketlerin, feminizm terimini kendilerine uygulamamış olsalar bile feminist hareket olarak değerlendirilmeleri gerektiğini iddia ediyorlar. Diğer bazı tarihçiler "feminist" terimini modern feminist hareket ve onun devamıyla sınırlandırır ve daha önceki hareketleri tanımlamak için "protofeminist" etiketini kullanır.