İçeriğe atla

Monica Vitti

Monica Vitti
Monica Vitti, 1990
DoğumMaria Luisa Ceciarelli
3 Kasım 1931(1931-11-03)
Roma, İtalya Krallığı
Ölüm2 Şubat 2022 (90 yaşında)
Roma, İtalya
MeslekOyuncu
Etkin yıllar1954–1992
Evlilik
Roberto Russo (e. 2000)
Ödüller

Monica Vitti doğum adıyla Maria Luisa Ceciarelli (3 Kasım 1931, Roma - 2 Şubat 2022, Roma), İtalyan sinema ve dizi oyuncusu.

İlk yılları ve eğitimi

Maria Luisa Ceciarelli 3 Kasım 1931 tarihinde İtalya Krallığı'nın başkenti Roma'da doğdu. Onlu yaşlarında amatör yapımlarda rol aldı. Daha sonra, Roma'daki Ulusal Drama Sanatı Akademisi'nde oyunculuk eğitimi alıp, 1953 yılında mezun olduktan sonra eğitimine devam ettiği "Pittman's College"da Dario Niccodermi'in "La nemica" isimli oyununda bir kız çocuğu rolüyle yer aldı. Bir İtalyan oyun kumpanyasının Almanya turuna katıldı, Niccolò Machiavelli'nin La Mandragola prodüksiyonunda Roma'da ilk kez sahneye çıktı.

Vitti, Ettore Scola'nın "Ridere Ridere Ridere" (1954) filminde ilk sinema deneyimini kazandı. İlk önemli rolü ise Mario Amendola'nın '"Le dritte"' (1958) filmindeydi. 1957'de Michelangelo Antonioni'nin yönetiminde Teatro Nuovo di Milano topluluğuna katıldı. Daha sonra Antonioni'nin uluslararası ün ve ödüller kazanan, alışılmışın dışında, radikal L'avventura (1960) filminde önemli bir rolü üstendi. Beyazperdedeki görüntüsü "büyüleyici" olarak tanımlanan Vitti, Antonioni'ye filmin bütçesini oluşturmasında yardımcı olmasıyla ve zorlu çekim mekanlarında hiç yanından ayrılmamasıyla da hatırlanır. Antonioni'nin, L'avventuraya benzeyen tarz ve konularıyla dört filmden oluşan bir seri oluşturan La notte (1961), L'eclisse (1962) ve Il deserto rosso (1964) filmlerindeki rolleriyle de çok olumlu eleştiriler aldı.

1960'ların sonlarından beri Monica Vitti Antonioni'nin anlaşılması zor tarzını bırakıp yeniden eğlenceli komediler yapmaya başladı. Alberto Sordi'nin yönettiği Polvere di stelle (1973) filminde ve Marcello Mastroianni'yle birlikte rol aldığı Ettore Scola'nın Dramma della gelosia filminde bu yolla başarılı oldu. Hollywood'daki deneyimi ise Terence Stamp ile birlikte oynadığı Modesty Blaise filmindeki başrolüdür. Bond filmlerinin bir parodisi olarak nitelendirilen bu film, sert eleştiriler alarak, orta düzeyde bir film olarak değerlendirilmiştir.

Sonraki hayatı ve ölümü

1970'lerin ikinci yarısından sonra, Monica Vitti daha az rol teklifi almıştır. Vitti'in son dönemde rol aldığı filmler çoğunlukla uluslararası dağıtıma çıkmayan İtalyan yapımlarıdır. Bunların arasında Luis Buñuel'in Le Fantôme de la liberté (1974) filmi dikkat çeker. 1975'te Barbara Bouchet ile birlikte rol aldığı L'Anantra all'arancia isimli fars seks komedisinin ardından 15 yıl sonra, 1980'de Antonioni ile yeniden bir araya gelerek Il mistero di Oberwald filminde oynar. 1989'da yazıp, yönetip, oynadığı Scandalo Segreto filmi sinemadaki kariyerini noktalar.

1986'da tiyatroya geri dönerek oyuncu ve öğretmen olarak çalışmaya başlar. 1990'larda televizyon için yazarlık ve yönetmenlik yapar. L'avventura filmini anma pulları üzerinde yer alır. 1993'te Créteil (Fransa) Uluslararası Kadın Filmleri Festivali'nde "Festival Onur Ödülü"nü alır. 1995'te 1968'den beri birlikte yaşadığı Roberto Russo'yla evlenir. Vitti Alzheimer hastalığına bağlı komplikasyonlar nedeniyle 2 Şubat 2022'de 90 yaşında öldü.[1]

Ödülleri

  • Gümüş Kurdele: 3 kez (En İyi Yardımcı Kadın Oyuncu: 1962. En İyi Kadın Oyuncu: 1969, 1976)
  • David di Donatello: 5 kez (En İyi Kadın Oyuncu: 1969, 1971, 1974, 1976, 1979)
  • Golden Grail: 4 kez

Filmografi

Orijinal adlarıyla:

  • Ridere! Ridere! Ridere! (1954)
  • Una pelliccia di visone (1954)
  • Adriana Lecouvreur (1955)
  • Le dritte (1958)
  • L'avventura (1960)
  • La notte (1961)
  • Accattone (1961)
  • L'eclisse (1962)
  • Les Quatre vérités (1962)
  • Château en Suède (1963)
  • Follie d'estate (1963)
  • Dragées au poivre (1963)
  • Alta infedeltà (1964)
  • Il deserto rosso (1964)
  • Il disco volante (1964)
  • Le bambole (1965)
  • Le Fate (1966)
  • Modesty Blaise (1966)
  • Ti ho sposato per allegria (1967)
  • Fai in fretta ad uccidermi... ho freddo! (1967)
  • La Ragazza con la pistola (1968)
  • La Femme écarlate (1968)
  • La Cintura di castità (1968)
  • Amore mio aiutami (1969)
  • Ninì Tirabusciò: la donna che inventò la mossa (1970)
  • Dramma della gelosia - tutti i particolari in cronaca (1970)
  • Le Coppie (1970)
  • La Pacifista (1970)
  • La Supertestimone (1971)
  • Noi donne siamo fatte così (1971)
  • Teresa la ladra (1972)
  • Gli ordini sono ordini (1972)
  • La Tosca (1973)
  • Polvere di stelle (1973)
  • Le Fantôme de la liberté (1974)
  • L'Anatra all'arancia (1975)
  • A mezzanotte va la ronda del piacere (1975)
  • Qui comincia l'avventura (1975)
  • Basta che non si sappia in giro! (1976)
  • Mimì Bluette ... fiore del mio giardino (1977)
  • L'altra metà del cielo (1977)
  • Per vivere meglio, divertitevi con noi (1978)
  • La Raison d'état (1978)
  • Letti selvaggi (1979)
  • Amori miei (1979)
  • An Almost Perfect Affair (1979)
  • Il tango della gelosia (1980)
  • Non ti conosco più amore (1980)
  • Camera d'albergo (1981)
  • Il mistero di Oberwald (1981)
  • Io so che tu sai che io so (1982)
  • Scusa se è poco (1982)
  • Flirt (1983)
  • Francesca è mia (1986)
  • Scandalo Segreto (1989)

Televizyon

  • Ma tu mi vuoi bene? (1991) mini dizi

Kaynakça

  1. ^ Ugolini, Chiara (2 Şubat 2022). "È morta Monica Vitti, talento smisurato del cinema italiano" (İtalyanca). La Repubblica. 2 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Marcello Mastroianni</span> İtalyan oyuncu (1924-1996)

Marcello Vincenzo Domenico Mastroianni, dünyaca tanınan İtalyan oyuncudur.

<span class="mw-page-title-main">Michelangelo Antonioni</span> İtalyan film yönetmeni ve senarist (1912-2007)

Michelangelo Antonioni, İtalyan film yönetmeni.

<span class="mw-page-title-main">Dino Buzzati</span>

Dino Buzzati Traverso, İtalyan romancı, öykü yazarı, ressam, şair ve gazeteci.

<i>Batan Güneş</i> (film, 1962) 1962 yapımı Fransız-İtalyan drama filmi

Batan Güneş 1962 İtalya-Fransa ortak yapımı psikolojik dramatik filmdir. Özgün adı L'Eclisse olan filmi Michelangelo Antonioni yönetmiş, başrollerinde Alain Delon ve Monica Vitti oynamışlardır. "Batan Güneş" bir Raymond ve Robert Hakim yapımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ettore Scola</span> İtalyan senarist ve yönetmen (1931-2016)

Ettore Scola, İtalyan sinema yönetmeni ve senarist.Treviso doğumlu olan Scola liseyi başarılı bir şekilde bitirdikten sonra Roma Üniversitesi'ne hukuk öğrenimi için geldi. Roma'daki öğrencilik yıllarında sıkı bir sinema takipçisiydi,ve henüz öğrenciyken çeşitli mizah dergilerinde yazılar yazmaya ve desinatörlük yapma başladı.Ardından radyolar için komik piylesler yazdı.Hukuk öğrenimini tamamladıktan sonra sinema sektöründe çalışmak istediğine karar veren Scola'nın senarist olarak film endüstrisine girişi 1953 yılında "Fermi Tutti Arrivo io" adlı filmin senaryosuyla giriş yaptı.Senaryoculuk hayatında tanıştığı Ruggero Maccari ile birlikte birçok senaryoya imza attı.Vittoria Gassman,Ugo Tagnazzi ve Alberto Sordi gibi İtalyan sinemasının ünlü yüzlerinin aldığı ödüllerde senaryolarıyla büyük pay sahibi oldu. İlk filmi olan Se permettete parliamo di donne'yi 1964'te çekti.İlk film deneyiminin ardından dönemin ünlü yönetmenlerine senaryo yazmayı sürdüren Scola bir yandan yönetmenliğini de geliştirdi.1977 yılında çektiği "Özel Bir Gün" adlı filmiyle En İyi Yabancı Film dalında Oscar'a aday gösterildi.1983 yılında çektiği Balo filmiyle tekrar Oscar'a aday gösterildi ve kimi sinema eleştirmenlerine göre Balo filmi Scola'nın kariyerindeki zirve noktalarındandır.Türkiye'de 1988 ve 1995 yıllarında düzenlenen Uluslararası İstanbul Film Festivalleri'nde ustalara saygı bölümünde Scola'ya yer verildi ve festivallerde 5 filmi gösterildi.

<i>Macera</i> (film, 1960) İtalya-Fransa filmi

Macera 1960 İtalya - Fransa ortak yapımı psikolojik drama filmidir. Özgün adı L'Avventura dır. Uluslararası yarışma ve festivallerde The Adventure adı ile gösterime sunulmuştur. Film 1972 yılı başında Sinematek'te Serüven adıyla gösterilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Lando Buzzanca</span>

Lando Buzzanca, İtalyan komedi oyuncusu.

<i>Gece</i> (film, 1961) 1961 filmi

Gece, 1961 İtalya - Fransa ortak yapımı psikolojik dramatik filmdir. Özgün adı La Notte olan film Türkiye'de ilk kez Kasım 1963'te sinemalarda gösterilmiştir. Filmin Türkiye'deki ikinci gösterimi ise Ağustos 1971'de Türk Sinematek Derneği'nde yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Domenico Cimarosa</span>

Domenica Cimerosa, klasik opera müziği dönemi içinde çalışan ve bu dönem ilkelerine uygun operalar hazırlamış olan Napoli ekolüne dahil bir İtalyan asıllı besteci. Çalışma hayatı döneminde 80 kadar opera bestelemiştir ve en beğenilen eseri Il matrimonio segreto (1792) olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Paolo Sorrentino</span> İtalyan film yönetmeni

Paolo Sorrentino, İtalyan sinema yönetmeni, yapımcı ve senarist ve oyuncudur.

<span class="mw-page-title-main">Giorgio Agamben</span> İtalyan filozof

Giorgio Agamben, çağdaş İtalyan filozoftur. Daha çok "Homo sacer" ile "istisna hali" kavramlarına yaptığı katkılarla ünlenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1990 Cannes Film Festivali</span>

1990 Cannes Film Festivali, 10-21 Mayıs'ta yapılan 43. Cannes Film Festivalidir.

<span class="mw-page-title-main">Mario Monicelli</span> İtalyan film yönetmeni

Mario Monicelli, İtalyan sinema yönetmeni, senarist ve oyuncuydu.

<span class="mw-page-title-main">Isa Miranda</span> İtalyan oyuncu (1909-1982)

Isa Miranda, İtalyan oyuncudur.

<span class="mw-page-title-main">Ugo Tognazzi</span> İtalyan aktör

Ugo Tognazzi İtalyan bir film, televizyon ve tiyatro oyuncusu, yönetmen ve senaryo yazarıydı.

<span class="mw-page-title-main">Carlo Vanzina</span>

Carlo Vanzina, İtalyan film yapımcısı, senarist ve yönetmendir.

<span class="mw-page-title-main">Elsa Morante</span> İtalyan yazar (1912-1985)

Elsa Morante İtalyan romancı, şair, çevirmen ve çocuk kitapları yazarıydı. La storia romanı, Bokklubben Dünya Kütüphanesi Tüm Zamanların En İyi 100 Kitabı listesinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Sandra Milo</span> İtalyan oyuncu (d. 1933)

Sandra Milo, İtalyan aktris, televizyon sunucusu, yazar, şarkıcı ve müzisyen.

<span class="mw-page-title-main">Angela Luce</span> İtalyan şarkıcı

Angela Luce İtalyan şarkıcı ve aktris. 1958'den beri 80 filmde rol almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kurtarılması Gereken 100 İtalyan Filmi</span>

Kurtarılması Gereken 100 İtalyan Filmi listesi, "1942 ile 1978 yılları arasında ülkenin kolektif hafızasını değiştiren 100 filmi" bildirmek amacıyla oluşturulmuştur. Film koruma veya film restorasyonu, sinema tarihçileri, arşivciler, müzeler, sinematekler ve kâr amacı gütmeyen kuruluşlar arasında çürüyen film stoklarını kurtarmak ve içerdikleri görüntüleri korumak için devam eden bir dizi çabayı ifade eder. En geniş anlamıyla koruma, bir filmin mümkün olduğunca orijinal biçimine yakın bir şekilde varlığını sürdürmesini sağlar.