İçeriğe atla

Moneron Adası

Moneron Adası

Moneron Adası, (Rusça; Монерон, Japonca; 海馬島 Kaibato) Sahalin Adası açıklarında küçük bir adadır. Rusya Federasyonu'nun bir parçasıdır.

Tanım

Moneron Adası'ndaki turistik tesisler
Moneron Adası'ndaki deniz aslanları

Moneron, yaklaşık 30 kilometrekare (12 sq mi) alana sahiptir. En yüksek noktası 429 metre (1.407 ft) kadardır. Yaklaşık 72 kilometre (45 mi) uzunluğunda (Kuzey/Güney ekseni), 55 kilometre (34 mi) genişliğindedir. Sakhalin'in Nevelsk limanından 41 deniz mili (76 km) uzaklıktadır. Japon Denizi'nin kuzeydoğu ucundaki bitimi ile Sakhalin Adası'nın güneybatısı arası yaklaşık 30 deniz mili (56 km) uzaklıktadır.[1] Tüm Tatar Boğazı'ndaki tek kara kütlesidir ve yerleşik bir nüfusu yoktur. Açık bir günde Japon Rishiri Adası görülebilir.

Tarihçe

Ada, orijinal Ainu sakinleri tarafından Todomoshiri (deniz aslanları adası) olarak biliniyordu. 18. yüzyılda Matsumae klanının daimyō'si altına girdi ve bu dönemde Ishiyokotan olarak biliniyordu. Bugünkü adını bir keşif gezisinin baş mühendisi Paul Mérault Monneron'dan sonra onun soyadını buraya veren Fransız denizci La Perouse'un ziyaretinden almıştır.[1]

Paul Moneron, kendi adını taşıyan adanın haritasını çıkarmakla görevlendirildi. Moneron Adası'nın ilk gerçek haritası ise 1867'de, onu Rus İmparatorluğu haritasına dahil eden Rus hidrograflar tarafından yapıldı. Sefer, en yüksek noktaya adını veren K. Staritsky tarafından yönetildi.

1904-1905 Rus-Japon savaşının sona ermesinin ardından yapılan Portsmouth Antlaşması'na göre Moneron adası, Sakhalin adasının 50. paralelin güneyindeki kısmı ile birlikte ipso facto Japonya'ya devredildi.[2]

1907'de Japonlar buraya Kaibato (海馬島) adını verdi. Bundan sonra ada 2. Dünya Savaşı'nın sonuna kadar Karafuto Ajansı'nın bir parçası olarak görüldü. Kai-ba, Ainu adının Kanji çevirisidir. Deniz Aslanının Ainu telaffuzunun doğrudan söylenişi olan "Todojima" (ト ド 島) olarak da bilinir. Daha sonra geleneksel Kanji Japoncasında ada anlamına gelen jima / shima (島) kelimesi eklenir.

Moneron tarihindeki Japon dönemi, hem hızla tükenen doğal kaynaklarının oldukça yoğun bir şekilde sömürülmesi hem de adanın altyapısının geliştirilmesine yapılan önemli yatırımlar açısından dikkate değerdi. Adanın aktif yerleşimi 1910'larda başladı. Adada 1910 yılına ait ayakta kalan en eski yapı da bu döneme aittir. Buraya bugün hala faaliyette olan bir meteoroloji istasyonu inşa edildi. Sakhalin'den buraya 50 km'den daha uzun bir su altı telefon kablosu döşendi. 1914'te Japon yetkililer, bugün hala kullanımda olan bir deniz feneri inşa ettiler. Adanın ekonomisi, özellikle önemli olan Pasifik ringa balığı (Clupea pallasii) ile tomrukçuluk ve balıkçılığa dayanıyordu. 1920'lerin ortalarında, Chuprov Körfezi'nin güney kesiminde küçük bir deniz filosu için barınak haline gelen ahşap bir iskele inşa edildi. 1930'larda yerini betona bıraktı. Japonlar, kolonistlerin dini ihtiyaçlarını karşılamak için Krasnaya çukurunda yaşlı köknar ağaçlarıyla çevrili küçük bir Şinto tapınağı kurdu.[3]

1936'da Japon Moneron'un yerleşik nüfusu 900 kişiye ulaştı. Adada denizcilik sektöründe çalışan mevsimlik işçilerle birlikte 1920'lerin başında adada 2000 kadar insan yaşıyordu. Bu dönemde, Kologeras körfezi yakınlarındaki kuzey burnunda pirinç ekimi gelişti. Japon pirinç tarlalarını besleyen bir sulama sisteminin kalıntıları hala korunmuştur. Bununla birlikte, Japon kolonizasyonunun oldukça vahşi yapılması adanın ekonomisinin sürdürülebilir gelişimini baltaladı. 1920'lerin ortalarına gelindiğinde sularındaki balık avı o kadar azaldı. Yeni gelen Japon sömürgecilerin çoğu adayı bu nedenle terk etti. 1945'te adada 200'den fazla kişi kalmamıştı.

İkinci Dünya Savaşı sırasında ada hem Japonya hem de SSCB için büyük stratejik öneme sahipti. 1945'te SSCB'nin Uzak Doğu'daki askeri operasyonlarıyla ilgili Sovyet arşiv belgelerinde adada Sovyet askerlerinin işaretsiz mezarları olduğu yazılmasına rağmen Moneron'un ele geçirilmesinden söz edilmemesi özellikle dikkate değerdir.[3]

II. Dünya Savaşı'ndan sonra Moneron, SSCB'nin Sakhalin Oblastı'nın bir parçası oldu. Avrupa adının modern versiyonu "Moneron" 1946'dan sonra kullanılmaya başlandı. Adanın ekonomisinin ana sanayi merkezi Chuprov Körfezi'nin güney kesiminde yerel balıkçı köyleriyle çalışan bir balık fabrikasıydı. 1959 nüfus sayımına göre, adadaki üç yerleşim yerinde kalıcı olarak 500'den biraz fazla insan yaşıyordu. Moneron, Krasny ve Bodry adadaki üç yerleşim noktasıydı. İlkbahar ve yaz aylarında ekonomik gelişme döneminde 2.000 kadar mevsimlik işçi geldi. 1950'lerin ikinci yarısında ise Sakhalin bölgesinin balıkçılık endüstrisi kendisini daha karlı olan okyanus keşif balıkçılığına doğru yönlendirdi. Bu, Moneron'daki balık fabrikasını tasfiye edilmesine ve nüfusunun dışarı akışına yol açtı. 1960'ların ortalarına kadar yemyeşil bitki örtüsüyle tanınan adada Nevelsk'ten gelen gezici biçme makineleri yem amaçlı bitki hasadına devam etti. 1970'lerin başına kadar adada petrol arama çalışmaları yapılıyordu ve bu da adayı çirkinleştiriyordu. 1970'lerde ada kalıcı nüfusunu kaybetti ve daha sonra ara sıra askeri varlıklaların olduğu kapalı bir sınır bölgesi statüsü aldı. Genel olarak nüfusun çıkışı adanın flora ve faunasını olumlu yönde etkiledi.[3]

KAL 007

269 yolcu ve mürettebatı olan Korean Air 007 Uçuşu, havadan havaya atılan tek bir füze tarafından vuruldu. 1 Eylül 1983'te bir Sukhoi Su-15'ten atılan füze Sovyet hava sahasına girdiği için atılmıştı. Sonrasında uçak kontrollü olarak 12 dakika boyunca alçalmaya başladı. Adanın kıyı şeridi açıklarına, Japonya Denizi'ne düşmeden önce Moneron Adası çevresinde iki kez döndü. Kesin düşüş konumu ve adaya olan nihai mesafesi tartışmalıdır.

Fauna ve flora

Ada, dalış sporu ve kuşlar için popüler bir yerdir. Sarp kayalıklar ve kayalık adacıklarla çevrili, deniz kuşları için ideal bir alandır. Ilık Kuroshio Akıntısı, çevredeki sulara bol miktarda deniz yaşamı getirir ve normalde çok daha güneyde görülen türlerin çoğalmasına katkıda bulunur.

2006 yılında turistlerin adayı ziyaret edebilmesi için altyapı oluşturuldu. Tesisler, Rusya'nın ilk deniz milli parkı olan Moneron Milli Parkı tarafından işletilmektedir.[]

Dış bağlantılar

Kaynakça

  1. ^ a b Strana.ru (1 Ağustos 2013). "Moneron Island: Pristine marine life on the border" (İngilizce). 25 Mayıs 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Mayıs 2018. 
  2. ^ "Treaty of Portsmouth ending the Russo-Japanese War - World War I Document Archive". wwi.lib.byu.edu. 23 Ekim 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2022. 
  3. ^ a b c "海馬島 | Kaiba-tō | Кайбато | Монерон". karafuto-n (Rusça). 3 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Ağustos 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Marmara Denizi</span> Karadeniz ve Ege Denizi arasındaki iç deniz

Marmara Denizi ya da Klasik Antik Çağ'ında Propontis, Karadeniz'i, Ege Denizi ve Akdeniz'e bağlayan bir iç denizdir. Karadeniz'e İstanbul Boğazı, Ege Denizi'ne Çanakkale Boğazı ile bağlanır. Türkiye'nin Asya ve Avrupa kısımlarını da birbirinden ayırır. Marmara Adasında bol miktarda mermer bulunması yüzünden adaya ve denize, Yunanca mermer anlamına gelen "Marmaros" denmiştir. Denizin bir diğer eski adı da '"Propontis"'tir. Türkiye'nin en büyük şehirlerinden İstanbul ve Kocaeli bu denizin kıyısında, diğer bir büyük şehri Bursa ise hızla deniz kıyısına doğru genişlemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Marmara Adası</span> Marmara Denizinde bulunan bir ada

Marmara Adası, Marmara Denizi'nin güneybatısında bulunan Marmara Adaları'nın en büyüğü ve Balıkesir'e bağlı olan bir adadır. Gökçeada'dan sonra Türkiye'nin ikinci büyük adası olup İstanbul'a deniz otobüsüyle 2,5 saat, gemiyle 5 saat; Erdek'e ise gemiyle 1 saat 45 dakika uzaklıktadır. Nüfus yazın artar ve birçok otel, hotel, pansiyona ev sahipliği yapmaktadır. Adanın merkezinden başka, köyleri de turizm amaçlı hizmet verir. 2014 yılında Balıkesir'in büyükşehir olması ile birlikte Marmara Adası'na bağlanan diğer ada ve köyler; Avşa Adası, Ekinlik Adası ve Yiğitler Köyü'dür. Marmara Adası'na yaz sezonunda İstanbul'dan her gün 2 ya da 3 deniz otobusü ve İDO'ya ait gemi tarifeli sefer yapmaktadır, haftasonları ek seferler de konulmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Koy</span>

Koy, göl, deniz veya okyanusların karaların içine doğru yaptığı görece sığ girintidir.

<span class="mw-page-title-main">Bafa Gölü</span> Türkiyenin Aydın ve Muğla illerinde bir göl

Bafa Gölü, Ege Bölgesi'nin en büyük gölü.

<span class="mw-page-title-main">Tanganika Gölü</span> Afrikada bir göl

Tanganyika, Orta Afrika'nın ve Rusya'daki Baykal gölünden sonra Dünyanın en derin gölüdür. 3° 20'den 8° 48' güney paralelleri ve 29° 5'ten 31° 15' doğu meridyenleri arasında yer alır. Yeryüzünün 6. en büyük gölüdür.

<span class="mw-page-title-main">İzmir Körfezi</span> Ege Denizinin bir körfezi

İzmir Körfezi, Türkiye'de Karaburun Yarımadası ile Foça arasından başlayarak İzmir'i merkezden çevreleyen ve Ege Denizi'nin devamı olan bir körfezdir.

<span class="mw-page-title-main">Hokkaidō</span> Japonyayı oluşturan dört büyük adadan ve Japonyanın prefektörlüklerinden biri

Hokkaido (Japonca: 北海道

<span class="mw-page-title-main">Karayip Denizi</span> Atlas Okyanusunun alt havzası

Karayip Denizi, Antil Denizi olarak da bilinir, Atlas Okyanusu'nun alt havzası. Batı Yarıküre'de, Ekvator çizgisinin kuzeyinde yer alır. Güney Amerika'nın kuzey, Orta Amerika'nın doğu kıyıları ile Meksika kıyılarının bir bölümü boyunca uzanır. Karayip Denizi, kapladığı yaklaşık 2,640,000 km²'lik alan ile dünyanın en geniş tuzlu su denizlerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Bering Denizi</span> deniz

Bering veya İmarpik Denizi, Kuzey Büyük Okyanus'undan, Alaska Yarımadası ve Aleut Adaları'nın ayırdığı büyük su kütlesi. İki milyon km² yüzölçümüne sahiptir. Doğusunda ve kuzeydoğusunda Alaska, batısında Sibirya ve Kamçatka Yarımadası, güneyinde Alaska Yarımadası ve Aleut Adaları ile çevrilidir. Kuzeyindeki Bering Boğazı vasıtasıyla, Arktik Okyanusu'ndaki Çukçi Denizi'nden ayrılır. İsmini, kâşifi Danimarkalı seyrüseferci Vitus Bering'den almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aynular</span>

Aynular veya Ainular, Japonya'nın kuzeyinde yer alan Hokkaido Adası, Kuril Adaları ve Sahalin'in yerlisi olan halktır. Aynu kelimesi Japonya'da uzun bir zaman etnik bir hakaret olarak kullanıldığı için halen bazı Aynular kendilerine Utari (yoldaş) demeyi tercih etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Celebes Denizi</span> deniz

Celebes Denizi veya Sulawesi Denizi Filipinlerin kuzeyinde Mindanao Adası, Sulu Denizi ve Sulu Takımadaları ile doğuda sıralı Sangihe Adaları, güneyde Sulawesi ve batıda Endonezya'daki Kalimantan ile cevrilmiştir. Deniz büyük bir leğen biçiminde olup 6.200 m derinliğe sahiptir. Kuzey-güney boyunca 675 km, doğu-batı boyunca 837 km ve toplam yüzeysel alan 280.000 km2'dir. Deniz güneybatı tarafından Java Denizi'ndeki Makassar Boğazı'na açılır.

<span class="mw-page-title-main">Cava Denizi</span> Sunda Boğazında bulunan deniz

Cava Denizi Sunda Boğazı'nda bulunan sığ bir denizdir (310.000 km²). Kuzeyinde Borneo, güneyinde Cava, batısında Sumatra ve doğusunda Sulawesi bulunur. Kuzeybatısında Güney Çin Denizi'ne bağlı olan Karimata Boğazı bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Tatar Boğazı</span>

Tatar Boğazı Rusya'nın Sahalin adasını, Asya ana karasından ayıran, Ohotsk Denizi'ni Japon Denizi'ne bağlayan ve Büyük Okyanus'ta bulunan bir boğazdır. 900 km uzunlukta, 4 ila 20 m derinlikte ve en dar kısmı 7.3 km genişliktedir.

<span class="mw-page-title-main">Kunaşir Adası</span>

Kunaşir Adası, Kuril Adaları'nın güneyinde Hokkaidō ile İturup adaları arasında yer alan bir adadır. Adanın yüzölçümü 1,490 km²'dir. Ada II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu tarafından ele geçirilmiştir. Günümüzde Rusya'nın Sahalin Oblastı'na bağlı olup Japonya tarafından hak iddia edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kitadaitōjima</span>

Kitadaitō, Ryukyu Adaları'na bağlı Daitō Adaları'nın en kuzeyindeki adasıdır. Ada Filipin Denizi üzerinde yer almakta olup idari olarak Kitadaitō köyüne bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Gökova Körfezi</span>

Gökova Körfezi veya Kerme Körfezi, Türkiye'nin güneybatısında, Bodrum Yarımadası ve Datça Yarımadası arasında uzanan Ege Denizi körfezi. Yaklaşık 100 km uzunluğunda dar bir körfezdir. Körfezin çıkışında İstanköy Adası yer alır. Kıyı uzunluğu 400 km kadardır.

<span class="mw-page-title-main">Güllük Körfezi</span>

Güllük Körfezi, Ege Denizi'nde, Muğla ili Milas, Bodrum ile Aydın ili Didim sınırlarında kalan körfez. Kuzeyde Tekağaç Burnu ile güneyde Yalıkavak Yarımadası arası 21 km, genişliği 32 km kadardır.

<span class="mw-page-title-main">Şumşu Adası</span>

Şumşu Adası, Rusya'nın Uzak Doğu Federal Bölgesi'nde Kuril Adaları'nda bulunan bir adadır. Ada, Paramuşir Adası'nın 2,5 km kuzeydoğusunda ve Kamçatka Yarımadası'ndaki Lopatka Burnu'nda 11 km uzakta yer almakta olup İkinci Kuril Boğazı ile ayrılmaktadır. Ada idari olarak Sahalin Oblastı'na bağlı Severo-Kurilsk kentine bağlıdır. Adanın mevsimlik nüfusu yaklaşık 100 kişidir.

<span class="mw-page-title-main">Antsiferov Adası</span>

Antsiferov Adası, kuzeybatı Pasifik Okyanusu'ndaki Ohotsk Denizi'ndeki kuzey Kuril Adaları zincirinde yer alan ıssız bir volkanik adadır. Eski Japonca adı, Ainu dilinde "uzun dalgaların yeri" anlamına gelen addan türetilmiştir. En yakın komşusu Luzhin boğazı boyunca 15 km uzakta bulunan Paramuşir'dir. Şu anda, ada adını kendisini ilk olarak on sekizinci yüzyılın başlarında diğer kuzey Kuril adalarıyla birlikte tanımlayan Kazak kaşif Danila Antsiferov'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Atlasov Adası</span>

Atlasov Adası, Rusçada Ostrov Atlasova veya Japoncada Araido (阿頼度島) olarak bilinir, Rusya'daki Sahalin Oblastı'nın bir parçası olan Kuril adalarının en kuzeyindeki ada ve yanardağ ve aynı zamanda en yüksek yanardağdır. Rusça adı bazen İngilizcede Atlasova Island olarak çevrilir. Adanın diğer adları arasında Uyakhuzhach, Oyakoba ve adadaki yanardağın adı olan Alaid yer alır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.