İçeriğe atla

Moltke'nin Türkiye Mektupları

1835-1839 yıllarında Türkiye'deki Durum ve Olaylar Üzerine Mektuplar
Briefe über Zustände und Begebenheiten in der Türkei aus den Jahren 1835 bis 1839
YazarHelmuth Karl Bernhard von Moltke

1835-1839 yıllarında Türkiye'deki Durum ve Olaylar Üzerine Mektuplar (Almanca: Briefe über Zustände und Begebenheiten in der Türkei aus den Jahren 1835 bis 1839), Helmuth Karl Bernhard von Moltke'nin 1835-1839 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu'nda kaldığı süre boyunca yazdığı mektup dizisine verilen isimdir.[1]

Arkaplan

Helmuth Karl Bernhard von Moltke, Prusyalı bir mareşaldi. 1871 Fransa-Prusya Savaşı sırasında ordunun en üst düzey komutanıydı. Ancak astsubay iken Osmanlı İmparatorluğu'nda askerî danışman olarak dört yıldan fazla zaman geçirmişti. Kısa bir süreliğine geldiyse de İstanbul'dayken Osmanlı hükûmeti tarafından Türk hizmetine girmesi istendi ve karargâhından yetki alınarak teklifi kabul etti.[2]

Mektuplar

Osmanlı'da kaldığı süre boyunca Prusya'daki aile üyelerine ve arkadaşlarına Osmanlı İmparatorluğu hakkında 67 mektuptan oluşan bir dizi yazdı. Ancak Türk tercüman Hayrullah Örs'e göre bu mektupların bir kısmı aslında mektup değil, belirli konulardaki makalelerdi ve koleksiyona sonradan eklenmişlerdi (Eflak hakkındaki mektup ve Osmanlı İmparatorluğu'ndaki karantina önlemleriyle ilgili bir mektup gibi). Mektuplar 1872'de, yani Fransa-Prusya Savaşı'ndan hemen sonra Fransız Le Temps gazetesinde yayınlandı. Editör M.Neffzer, giriş bölümünde bu mektupların düşmanın entelektüel arka planını yansıttığını yazdı.

Moltke'nin Osmanlı İmparatorluğu'nda kalışı

Moltke, Rusçuk, Şumnu ve Edirne yolunu izleyerek İstanbul'a gitti. İstanbul'da kaldığı süre boyunca İstanbul'un Büyükdere semtinde yaşadı. Bursa, İzmir ve Çanakkale'ye kısa ziyaretlerde bulundu. 1837 baharında Sultan II. Mahmud'un Varna, Tırnova ve Silistre gibi imparatorluğun Avrupa vilayetlerini ziyaretine eşlik etti. 1838'de Anadolu'daki ordunun danışmanı olarak atandı. Samsun'a çıkarak Amasya, Tokat ve Sivas'ı gezdi. Daha sonra Doğu Anadolu'daki Malatya'ya gitti ve burada Doğu Anadolu ve Kuzey Irak'ta isyancı yerel ağaları yenilgiye uğratmaya çalışan Diyarbakır ve Sivas valisi Çerkes Hafız Mehmed Paşa ile işbirliği yaptı. Musul, Diyarbakır ve Şanlıurfa'yı ziyaret etti. 1838 sonbaharında Kayseri, Nevşehir ve Aksaray üzerinden İç Anadolu'ya kısa bir ziyarette bulundu. Konya'dan Ereğli üzerinden döndü. 1839'da Mısır'a karşı Nizip Muharebesi'nde Hafız Mehmed Paşa'nın danışmanlığını yaptı. Ancak Birecik ve Malatya'da yazdığı mektuplara göre Hafız Mehmet Paşa, onun önerilerini dikkate almamıştır. Moltke muharebedeki yenilginin ardından İstanbul'a döndü. Kısa bir süre kaldıktan sonra evine döndü. Savaşın ayrıntıları dışında, Osmanlıların onun hizmetinden elde ettiği tek kalıcı fayda, Osmanlı İmparatorluğu'nda görev yapan sonraki tüm Alman subayları için yol gösterici olan anılarıydı.[3]

Moltke'nin Türkiye seyahatleri

Kaynakça

  1. ^ Helmuth von Moltke: Türkiye'deki Durum ve Olaylar Üzerine Mektuplar (Hayrullah Örs), Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, Istanbul, 1960
  2. ^  Chisholm, Hugh, (Ed.) (1911). "Moltke, Helmuth Carl Bernhard, Count von". Encyclopædia Britannica. 18 (11. bas.). Cambridge University Press. ss. 677–678. 
  3. ^ "Thesis (Bilkent University)" (PDF). 10 Eylül 2022 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Haziran 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Mahmud</span> 30. Osmanlı padişahı (1808–1839)

II. Mahmud, 30. Osmanlı padişahı ve 109. İslam halifesidir. Osman Gazi ve Sultan İbrahim'den sonra Osmanlı Hanedanı'nın üçüncü ve son soy atasıdır. Son altı Osmanlı padişahından ikisi onun oğlu dördü ise torunudur.

Müezzinzade Hafız Ahmed Paşa IV. Murad saltanatının devlet idaresinin annesi Valide Kösem Sultan'ın elinde olduğu ilk dönemlerinde, 28 Ocak 1625- 1 Aralık 1626 ve 25 Ekim 1631-10 Şubat 1632 tarihleri arasında iki kez toplam iki yıl bir ay yirmi gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Tayyar Mehmed Paşa, IV. Murad saltanatında 26 Ağustos 1638 - 24 Aralık 1638 tarihleri arasında 3 ay 28 gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Hekimoğlu Ali Paşa, I. Mahmud'un ve III. Osman'ın saltanat dönemlerinde, 12 Mart 1732-12 Ağustos 1735, 21 Nisan 1742-23 Eylül 1743 ve 15 Şubat 1755-18 Mayıs 1755 tarihleri arasında üç kez toplam beş yıl dört gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Koca Hüsrev Mehmed Paşa</span> 179. Osmanlı sadrazamı

Koca Hüsrev Mehmed Paşa, Abdülmecid saltanatında 2 Temmuz 1839-29 Mayıs 1840 tarihleri arasında on bir ay yedi gün sadrazamlik yapmış Osmanlı devlet adamıdır. Koca Hüsrev Mehmed Paşa 1811-1818 arasında ve 1823-1827 dönemlerinde kaptan-ı derya olarak iki dönem görev yapmıştır. Yeni kurulan Asakiri Mansuriye'nin kurucu seraskerliğini yapmıştır. Ayrıca birçok eyalet valiliğinde de bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Reşid Paşa</span> 180. Osmanlı sadrazamı

Koca Mustafa Reşid Paşa, Osmanlı sadrazamı, devlet adamı ve diplomat.

<span class="mw-page-title-main">Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa</span> 186. Osmanlı sadrazamı

Mehmed Rüşdi, Osmanlı sadrazamı. Mütercim Mehmed Rüşdi Paşa olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Cenanizade Mehmed Kadri Paşa</span> 202. Osmanlı sadrazamı

Cenanizade Mehmed Kadri Paşa, II. Abdülhamid saltanatında 9 Haziran 1880 - 12 Eylül 1880 tarihleri arasında üç ay üç gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. Ayrıca 6 Ağustos 1874 - 7 Eylül 1874 ve 11 Şubat 1876 - 4 Şubat 1877 tarihleri arasında İstanbul Şehremini olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet İzzet Furgaç</span> 215. Osmanlı sadrazamı

Ahmed İzzet Paşa ya da Soyadı Yasası sonrası Ahmet İzzet Furgaç, I. Dünya Savaşı'nın son günlerinde sadrazamlık yapmış, Arnavut asıllı Osmanlı asker ve devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Colmar von der Goltz</span> Osmanlı ve Alman ordularında mareşal rütbesiyle görev yapmış Alman subay

Wilhelm Leopold Colmar Freiherr von der Goltz, Osmanlı'daki namıyla "Goltz Paşa",, Osmanlı ve Alman ordularından mareşal rütbesi sahibi Alman subay.

<span class="mw-page-title-main">Helmuth Karl Bernhard von Moltke</span> Alman mareşal

Helmuth Karl Bernhard von Moltke, Alman Mareşal. Yeğeni Helmuth Johann Ludwig von Moltke, Generaloberst rütbesiyle 1908-14 yılları arası Alman Ordusu Genelkurmay Başkanı olarak I. Dünya Savaşı'nda da görev aldı.

<span class="mw-page-title-main">Erich von Falkenhayn</span>

Erich Georg Sebastian Anton von Falkenhayn, Alman general ve Osmanlı mareşali.

<span class="mw-page-title-main">İran-Osmanlı savaşları</span> 16. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar İran ve Osmanlı arasında süren bir dizi savaş

İran-Osmanlı Savaşları, 16 ilâ 19. yüzyıl arasında Osmanlı İmparatorluğu ile İran'da otoriteyi elinde bulunduran birbirinin devamı niteliğindeki çeşitli hanedanlar arasında gerçekleşmiştir. Osmanlılar ile İran arasındaki ilk savaş 1514 Çaldıran Muharebesi'dir. Son savaş ise 1821-1823 Osmanlı-İran Savaşı'dır.

<span class="mw-page-title-main">Chlodwig zu Hohenlohe-Schillingsfürst</span> Alman İmparatorluğu’nun üçüncü şansölyesi

Chlodwig Carl Viktor Fürst zu Hohenlohe-Schillingsfürst, Alman imparatorluk şansölyesi, Ekim 1894'ten Ekim 1900'e değin Prusya başbakanı ve İmparator II. Wilhelm'in Chlodwig Amcası. İmparatorun üzerindeki etkisine karşın, aşırılıklarını önleyememiştir.

<span class="mw-page-title-main">Nizip Muharebesi</span> İkinci Osmanlı-Mısır Savaşı esnasında yaşanmış bir muharebe

Nizip Muharebesi, 24 Haziran 1839 tarihinde Nizip'te Mısır ile Osmanlı Devleti arasında meydana gelen savaşın adı.

SMS <i>Moltke</i> (1910)

SMS Moltke, Kaiserliche Marine'e bağlı Moltke sınıfı muharebe kruvazörü 'nün ilk gemisidir.

<span class="mw-page-title-main">Ali Galip Olayı</span> Sadrazam Damat Ferit Paşa hükûmetinin gerçekleştirdiği girişim

Ali Galip Olayı, Sadrazam Damat Ferit Paşa hükûmetinin, Elazığ Valisi Ali Galip Bey'in önderliğinde Sivas Kongresi'nin yapılmasını engellemeye ve Mustafa Kemal Paşa'yı ortadan kaldırmaya, Heyet-i Temsiliye ve Millî Mücadeleyi durdurmaya çalıştığı girişim.

<span class="mw-page-title-main">August Karl von Goeben</span>

August Karl von Goeben, Prusyalı piyade generali. Fransa-Prusya Savaşı'ndaki hizmetleri sebebiyle Demir Haç madalyasıyla taltif edildi.

<span class="mw-page-title-main">Diyarbakır Kuşatması</span>

Diyarbakır Kuşatması; 1515 yılında Ustacalı Karahan komutasındaki Safevi ordusunun, yönetime karşı gelen Diyarbakır'ı ele geçirmek istemesiyle başlamıştır. Yaklaşık 9 ay süren kuşatma, Bıyıklı Mehmed Paşa komutasındaki Osmanlı ordusunun 10 Eylül'de bölgeye gelmesi üzerine son bulmuştur.

Mihrimah Sultan, Osmanlı Padişahı II. Mahmud ile Hoşyar Kadın'ın kızı, sonrasındaki padişahlar I. Abdülmecid ile Abdülaziz'in üvey kız kardeşidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.