İçeriğe atla

Molodi Muharebesi

Koordinatlar: 55°30′K 37°32′D / 55.500°K 37.533°D / 55.500; 37.533
Molodi Muharebesi
Rus-Kırım savaşları
Tarih30 Temmuz 1572 - 3 Ağustos 1572
Bölge
Moskova yakınları
Sonuç Kesin Rus zaferi
Taraflar
Kırım Özerk Cumhuriyeti Kırım HanlığıRus İmparatorluğu Rusya Çarlığı
Komutanlar ve liderler
I. Devlet Giray Mikhail Vorotynsky
Voyevoda
Odoevsky
Güçler
40.000-60.000 23.000-25.000[1]
Kayıplar
25.000-27.000 4.000-6.000

Molodi Muharebesi (Rusça: Молодинская битва), 1572 yılının Temmuz-Ağustos aylarında olmuştur. Bu savaş, Korkunç İvan'ın en önemli savaşlarından biridir. Kendi ordusundan iki kat büyük bir orduyu yenmiştir. Korkunç İvan, Moskova Şehrinin 40 mil yakınlarında[2] Osmanlı cephaneleri destekli, Kırım Hanı I. Devlet Giray Han'a karşı savaşmıştır.

Rusya Çarlığı'nın Livonya Savaşı'nı yapmasını fırsat bilen Devlet Giray, 1 yıllık aranın ardından Moskova'ya tekrar saldırıya geçti. Osmanlı tarafından topçu ve yeniçeri birlikleriyle desteklenince, 3 tane keşif kolu yolladı. Sonra da (26 Temmuzda) Oka Nehri'nin karşı kıyısına geçti. Ama nehrin öte tarafında Rus Ordusunun yerleştiğini bilmiyordu (bu sıralarda Rusya, Livonya Savaşı'nda geçici ateşkes imzalamıştı).

Rus Ordusu 25.000 asker civarı bir büyüklüğe sahipti. Başkumandaları Prens Mikhail Vorotynsky idi. Ordunun sol kanadını Prens Repnin, sağ kanadını Prens Odoevsky almıştı. Bununla birlikte Ruslar nehrin diğer yakasına tahkimatlar kurmuştu.

30 Temmuzda ordular karşı karşıya geldiler. Rusların planı çerçevesinde tahkim edilmiş mevziiler ve dar alanda kalan Tatarlar okçuluk yeteneklerini kullanamadılar, göğüs göğüse savaşa zorlandılar. Savaşta çoğunlukla kılıç ve mızrak savaşı şeklinde devam etti. Buna ilaveten tahkim edilmiş mevziilerde Ruslar savaşın ilerleyen safhalarında topçu birlikleri ve ateşli silahlarını etkili şekilde kullandılar.

Savaş neticesi Kırım Hanlığı bir daha Moskova'ya kadar hiçbir zaman ilerleyemedi, ancak Ukrayna bölgesine yapacağı saldırılarla yetindi. Buna karşılık Rusya ise güçlenme sürecine girdi. Buna rağmen, 1680'li yıllara kadar Kırım Hanlığı'na haraç vermeye devam etti. Bu savaş aynı zamanda Osmanlı İmparatorluğu ve Kırım Hanlığı'nın gücünün azalmaya başladığının da bir göstergesi olmuştur.

Kaynakça

  1. ^ A Global Chronology of Conflict: From the Ancient World to the Modern Middle East, Vol.II, ed. Spencer C. Tucker, (ABC-CLIO, 2010), 531.
  2. ^ Новгородская вторая летопись. Год 7080(1572).ПСРЛ т. III, СПб, 1841

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">I. Mengli Giray</span>

I. Mengli Giray 15. yüzyıl sonlarında 1467; 1469-1475 ve 1478-1515) dönemlerinde üç kez Kırım Hanlığı tahtına oturdu.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Hanlığı</span>

Kırım Hanlığı veya Taht-i Kırım ve Deşt-i Kıpçak, 1441-1783 yılları arasında Kırım'da hüküm sürmüş Kırım Tatar devletiydi. Altın Orda Devleti'nin yerini alan dört Hanlıkların en uzun süre hüküm süreni idi. Bazı kaynaklarda 1475'ten 1774 yılında Küçük Kaynarca Antlaşması'nın imzalanışına kadar Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı kaldığı belirtilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya Çarlığı</span> 1547de Korkunç İvanın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721 de I. Petronun Rusyayı imparatorluğa çevirmesiyle son bulan Rus devleti

Rusya Çarlığı, 1547 yılında Korkunç İvan'ın Çar unvanı almasıyla başlayan ve 1721'de Çar I. Petro'nun Rus İmparatorluğu'nu kurmasıyla son bulan Rus devletinin resmî adıdır. Çarlıktan önce bu topraklarda Moskova Knezliği egemen olduğu için çarlık Batı Avrupa dillerinde Moskova olarak adlandırılmaktadır. Ayrıca Rusça ve Türkçe kaynaklarda da Moskova Çarlığı olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Kazan Hanlığı</span>

Kazan Hanlığı, Altın Orda'nın çöküşünden sonra, Cengiz Han'ın oğlu Cuci'nin ulusuna bağlı Toka Temür sülalesinden Uluğ Muhammed Han tarafından bugünkü Rusya topraklarında kurulmuş olan Türk devletidir. Farklı zamanlarda yaklaşık 750.000 km² alana hakim olmuştur. Ağırlık merkezi bugünkü Tataristan, Başkırdistan, Çuvaş, Mari El (Çirmişistan), Mordovya ve Udmurt (Aristan) Cumhuriyetlerinin toprakları idi.

<span class="mw-page-title-main">Oltenitsa Muharebesi</span>

Oltenitsa Muharebesi, Kırım Savaşı'nın başlarında, Bükreş'in 60 km güney doğusunda Tuna Nehrinin kuzey kıyısında yer alan Oltenitsa ve karşı kıyıdaki Turtukaya kasabalarının olduğu bölgede Osmanlı ve Rus orduları arasında geçen bir dizi çarpışmadır. Oltenitsa'da Tuna'yı geçmek için saldıran, Peter Andreviç Dannenberg komutasındaki Rus güçleri karşısında mevzilerini savunan Serdar-ı Ekrem Ömer Paşa komutasında Osmanlı güçleri zafer kazandılar.

<span class="mw-page-title-main">Livonya Savaşı</span>

Livonya Savaşı 1558–1582 yılları arasında Rusya Çarlığı ile Danimarka, Litvanya Grandüklüğü, Lehistan Krallığı ve İsveç Krallığı'ndan oluşan bir koalisyon arasında yapılmış uzun süreli bir savaştır.

Kırım-Rus Savaşı (1571-1572), Rusya'ya karşı Kırım Hanlığı'nın yaptığı bir savaştır.

<span class="mw-page-title-main">III. İvan</span> Moskova Büyük Prensi (1440-1505)

İvan Vasilyeviç, lakabı Büyük İvan,, 1462-1505 arasında Moskova büyük prensi. Rus topraklarının önemli bölümünü yönetimi altında toplamış, Ukrayna'nın bir bölümünü Polonya-Litvanya'dan geri almış, Altın Orda Devleti'nin egemenliğinden kurtularak merkezi bir Rus devletinin temellerini atmıştır. Rusya tarihindeki en uzun süre tahtta kalan hükümdarlardan biridir.

Astrahan Seferi, Osmanlı Devleti ve Osmanlı Devleti'ne bağlı olan Kırım Hanlığı'nın 1556 yılında Rusya'nın eline geçen Astrahan Hanlığı'nı geri almak için Astrahan ve Azak bölgeleri üzerine düzenledikleri seferdir.

<span class="mw-page-title-main">I. Devlet Giray</span>

I. Devlet Giray Han, 1551-1577 yılları hüküm süren Kırım hanıdır. I. Devlet Giray döneminde Kırım Hanlığı Osmanlı ile birlikte yükseliş devrini yaşadı. Temel siyasetini Moskova merkezli bir gelişme politikası izleyen Rusların Karadeniz'e inmelerine karşı mücadele oluşturuyordu.

Nur Devlet Giray 4. Kırım Hanı. 1466-1467, 1467-1469, 1475-1476 olmak üzere toplam üç kez saltanat sürmüştür. 1486 ile 1490 yılları arasında Kasım Hanlığı'nı yönetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Moskova Yangını</span>

Moskova Yangını, 1571 yılının Mayıs ayında Kırım Hanı I. Devlet Giray'ın, Livonya Savaşı nedeniyle şehri savunmasız şekilde, 6.000 askerle bırakan Rusları yenmesi, Moskova'ya girip şehri yağmalaması ve Moskova'nın çevresindeki kasabaları ateşe vermesinden sonra, rüzgarlar nedeniyle çıkan yangının Moskova'ya varmasıdır. Korkunç İvan'ın yanında bulunan Heinrich von Staden adlı Alman tarihçiye göre şehir, çevredeki kasabalar ve Opriçnina Sarayı 6 saat içerisinde tamamıyla yandı. İnsanlar kiliselere ve Moskova Nehri'ne doğru kaçmaya çalıştı. Kremlin Sarayı'ndaki cephaneliğin patlamasıyla kiliselerde saklananlar nefes darlığından, nehre doğru kaçanlar da nehirde boğularak öldü. Çar 4. İvan, cesetleri nehre atmak üzere sokakta bırakılmasını emretti.

<span class="mw-page-title-main">Simeon Bekbulatoviç</span>

Simeon Bekbulatoviç, Kasım Hanlığı'nın hanlarından ve Rus Çarlığı'nın çarlarındandır. Opriçnina (1565-1572) tarihi döneminden sonra, Korkunç Ivan tarafından Tüm Rusya'nın Grandükü olarak atanmıştır (1575-1576). Livonya Savaşı'nda Moskovalı ordunun baş alayında komutan olarak yer almıştır. Akabinde, Tver ve Torjok şehirlerinin Grandükü olmuştur (1576–1585). 1595 yılında ya kendisi kör oldu ya da düşman veya düşmanlar tarafından kör edildi. 1606'da bir çeşit dini öğretiyi, rahip olarak, Stefan adıyla ve uzun bir manastır hayatı yaşayarak yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Perekop Kuşatması (1736)</span>

Perekop Kuşatması, 1736 yılında Osmanlı, Kırım Hanlığı ve Rus İmparatorlukları arasında yaşanan savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Kazan'ın İşgali</span>

Kazan'ın İşgali veya Kazan Kuşatması, Rus-Kazan Savaşları'nın sonuncusu ve Kazan Hanlığı'nın yıkılmasıyla sonuçlanan savaş. Rusların, Kazan Hanlığı'nın tamamını ele geçirmeleri kitlesel ayaklanmaların bastırılmasıyla 16. yüzyılın sonunda gerçekleşmiştir.

Yadigar Muhammed Han, 1552 yılında hüküm sürmüş son Kazan Hanı.

Rus-Kırım Savaşları, Volga Nehri çevresindeki bölgede 16. yüzyılda Rusya güçleri ile Kırım Hanlığı Tatarları arasında yapıldı.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Seferi (1584)</span>

Kırım Seferi, Osmanlı İmparatorluğu'nun isyan eden Kırım Hanı II. Mehmed Giray'ı cezalandırmak, Kırım Hanlığı'nda hakimiyetini tesis etmek ve yeni Han II. İslam Giray'ı tahta çıkarmak amacıyla 1584 yılında düzenlediği iki askerî harekât.

<span class="mw-page-title-main">Ugra Savaşı</span>

Ugra Savaşı, 1480'de Altın Orda Hanı Ahmet Hanının birlikleri ile Moskova Büyük Dükü III. İvan ve Moskova'ya destek amacıyla gelen Vologda Prensi Andrei Vasilievich Menşoy birlikleri arasında yaşanan ve Rusya'daki Moğol-Tatar boyunduruğunun, özellikle de daha öncesinde birleşik bir Rus devletinin oluşum sürecinin devam ettiği kuzeydoğu kesiminde sona ermesiyle sonuçlanan savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Kırım Seferi (1689)</span>

Kırım Seferi, 1686-1700 Osmanlı-Rus Savaşı ve Osmanlı-Kutsal İttifak Savaşları'nda evre.