İçeriğe atla

Molla Hamit Cana

Molla Hamit Cana (1450 civarı - 1540 civarı), Gürcüler ve Lazlar arasında İslamı yayma sürecinde önemli rol oynayan din adamı.

Gürcüce adı bilinmeyen Hamit, Gürcü bir kilise papazı ve Laz bir annenin çocuğu olarak Murgul'da, günümüzde Başköy sınırları içerisinde yer alan Goglieti köyünde doğdu.[1] 9-10 yaşlarındayken Enderûn Mektebi'nde eğitim alması için Osmanlı askerleri tarafından İstanbul'a götürüldü. Başarılı bir öğrenci olan Hamit, önce hafız, sonrasında molla unvanını aldı. Hocaları Hamit'i cana yakın gördüğünü için "Cana" lakabını verdi. Bir süre Enderûn Mektebi'nde müderris olarak çalıştıktan sonra dönemin şeyhüislamından izin alarak Murgul çevresinde İslam'ı yaymak için memleketine döndü. İlk önce papaz babasını Meryem Suresi ile ikna ederek Müslüman yaptı. Sonrasında kilise kapısından ezan okuyarak köy halkını İslam'a davet etmeye başladı. Bölgede İslam'ı yaymak için Atina (Pazar), Viçe (Fındıklı), Arhavi, Maradit (Muratlı, Borçka), İmerhev Vadisi, Kobuleti (Çürüksu), Batum, Kutaisi ve İmereti'ye gitti. 1520 yılında Artvin'ndeki ilk camiyi Lomiketi'de inşa etti.[2] Sonrasında Artvin Lazları'nın kullanması için yapılan ilk camiyi Arhavi'nin Potocur köyünde yaptırdı. 2016 yılında türbe haline getirilen mezarı Başköy'ün Arslanlı mahallesinde yer almaktadır.[3][4]

Kaynakça

  1. ^ Ercan Salman (25 Nisan 2021). "Bir İl, Bir Evliya 08 Artvin Molla Hamit Cana Hoca Hazretleri". dogubayazithalkinsesi.com. 7 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2024. 
  2. ^ "Lomiketi". taoklarceti.home.blog. 12 Aralık 2020. 7 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2024. 
  3. ^ "Murgul'da "Molla Hamit Cana Hoca Türbesi ve Camii Hizmete Açıldı". artvin.gov.tr. 4 Kasım 2016. 7 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2024. 
  4. ^ Selva Yılmaz Özelbaş (13 Aralık 2020). "Gayretinizdir asıl değerli olan". diyanethaber.com.tr. 7 Eylül 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Hopa</span> Artvin ilçesi

Hopa, Türkiye'nin Karadeniz Bölgesi'nde yer alan Artvin iline bağlı bir ilçe ve bu ilçenin merkezi olan kasabadır. Hopa Limanı'yla, Türkiye'nin başlıca liman kentlerinden biri olan Hopa, Gürcistan sınırındaki Sarp Sınır Kapısı'na yaklaşık 20 kilometre uzaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">Murgul</span> Artvin ilçesi

Murgul, Artvin ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Nüzhetiye, Gölcük</span> Gölcük, Kocaeli, Türkiyede mahalle

Nüzhetiye, Kocaeli ilinin Gölcük ilçesine bağlı bir mahalledir. Mahallede üretilen ve yöresel Artvin kıyafetlerin giydirildiği Nüzhetiye bebeği, 2021 yılında mahreç işareti belgesini almaya hak kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Arılı, Arhavi</span> Arhavinin köyü

Arılı, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Başköy, Arhavi</span>

Başköy, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür. Ortacalar Bucağına bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tepeyurt, Arhavi</span>

Tepeyurt, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür. Kapisre Deresi'nin bir kolu olan Sidere'nin sağ yakasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Ulukent, Arhavi</span>

Ulukent, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Kavakköy, Arhavi</span>

Kavakköy, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Kestanealan, Arhavi</span>

Kestanealan, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köy.

<span class="mw-page-title-main">Kireçlik, Arhavi</span>

Kireçlik, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Üçırmak, Arhavi</span>

Üçırmak, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Yıldızlı, Arhavi</span>

Yıldızlı, Artvin ilinin Arhavi ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Düzköy, Borçka</span>

Düzköy, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür. Eski adını Çhala olarak gösteren kaynaklar vardır.

<span class="mw-page-title-main">Akpınar, Borçka</span> Artvin köyü

Akpınar, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Taraklı, Borçka</span>

Taraklı, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür. Eski adı Trapeni'dir.

<span class="mw-page-title-main">Başköy, Murgul</span>

Başköy, Artvin ilinin Murgul ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Damar, Murgul</span>

Damar, Artvin ilinin Murgul ilçesine bağlı bir köydür.

Çhaleti, tarihsel Klarceti bölgesindeki yerleşim yerlerinden birdir. Bugün Artvin’in Murgul ilçesinde yer alır. Adı 1925’te Bakırköy olarak değiştirilmiştir. Bakırköy daha sonra bir mahalleye dönüştürülerek Başköy’e bağlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Murgul Vadisi</span>

Murgul Vadisi, Artvin ilinde, Murgul Çayı ile kollarının oluşturduğu vadidir. Bugünkü Kabaca köyünün üst kesiminden başlayıp Çoruh Nehri'ne kadar uzanır. Çoruh Havzası'nı oluşturan önemli vadilerden biridir.

Lomiketi, tarihsel Klarceti bölgesinde, Murgul Vadisi'ndeki yerleşim yerlerinden biridir. Murgul Çayı'nın sol kıyısında yer alır ve günümüzde Başköy'ün bir mahallesidir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.