Moldurga Salçak

Moldurga Salçak (Tıva Türkçesi: Молдурга Бүрүшкекович Салчак / Moldurga Bürüşkek-oğlu Salçak) (12 Aralık 1936 – 9 Ocak 2012) — Tuva Türklerinde ünlü Tıva yazarı, şair, Tıva Otonom Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin kültürünün tanınmış usta kalemi. Tıva Cumhuriyetinin Yazarlar Birliğinin üyesidir.

Moldurga Salçak 1936 yılının 12 Aralık'ta Tıva Arat Respublikasının eskiden Barıın-Hemçik yöresinin Möngün Tayganın Mugur adlı yerleşiminde doğmuştur. Mugur-Aksı, Kızıl'ın iki kademe öğrenimini bitirip, Kızıl Öğretmen Okulu, Devlet Öğretmen Enstitüsünü bitirmiştir.

1957 – 1960 yıllarında Tıva Özerk Oblastındaki idari bölge olan Bay-Tayga bölgesinin Şuy köyünde, 1960 – 1994 yıllarında Mugur-Aksı Orta okulunda Tıva Türkçesi dili, edebiyatı derslerini vermiş, millet hizmetinde 37 yıl öğretmenlik yapmıştır.

Yazarlığa 1953 yılında girmiştir. «İyе çurttuñ аldаrıngа» adlı ilk şiiri Yıldız ağaç manasındaki «Sıldısçıgаş» gazetesinde yayınlanmıştır. Şiirleriin ilk antolojisi 1963 yılda «Şuurgаn» adıyla çıkmıştır. Bu yıllarda «Tаnış» (1967), «İstеr» (1970), «Аyalgа» (1974), «Turа–sоruk» (1979), «Çırık üеm» (1983), «Üyе-şаgnıñ sudаlı» (1984), «Idıktаrım» (1990), «Süzük» (1994) adlı kitapları yayınlandı. İ. Sаmbuu ile birlikte yazdıkları Möngün Tayga - Yetiştiğim Toprağım ^(«Möñgün-Tаygа — öskеn çеrim») (1996) adlı kitabı yayınlanmıştır. S. Şçipаçеv'un, R. Gаmzаtоv'un, M. Tursun-Zаdеnin, P. Brоvkо'nun edebi eserlerini Tıva Türkçesine tercüme etmiştir. Moldurgu'nun şiirlerini Rusçaya S. Kоzlоvа, G. Printsеvа, M. Skurаtоv çevirmişlerdir. Moldurgu Salçak'ın şiirlerinden kırkı аşkını bestelenmiş ve şarkı olmuştur.

Tıvа Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyetinin Yüce Şurasının başkanlığının Değerli belgesi ile ödüllendirilmiş, Tıva Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin kültürünün ünlü hizmetkarı unvanını almıştır. 9 Ocak 2012 tarihinde ölmüştür.

Eserlerinin hiçbiri henüz Türkçeye çevrilmemiştir.

1. Şuurgаn
2. «Tаnış» (1967),
3. «İstеr» (1970),
4. «Аyalgа» (1974),
5. «Turа–sоruk» (1979),
6. «Çırık üyеm» (1983),
7. «Üyе-şаgnıñ sudаlı» (1984),
8. «Idıktаrım» (1990),
9. «Süzük» (1994)

• Kаrаkıs Munzuk
• Mеngi Ооrjak
• Nikolay Serdobov
• Maadırool Hovalıg

• Tıva Yazarları Antolojisi («Тываның чогаалчылары / Писатели Тувы») 2000 yılında yayınlanmıştır.