İçeriğe atla

Mojsije Putnik

Mojsije Putnik
Mojsije Putnik (1782)
DoğumVasilije Putnik
1728
Novi Sad, Avusturya-Macaristan
Ölüm1790
MilliyetHabsburg
MeslekMetropolitan of Sremski Karlovci 1781 ve 1790 arasında

Mojsije Putnik (1728-1790), II. Joseph'in hükümdarlığı sırasında 1781-1790 yılları arasında Sremski Karlovci Metropoliti idi. Sırp Ortodoks Kilisesi ve Sremski Karlovci'deki Katolik kilisesi için eşit haklar sağlamayı amaçlayan Toleranzpatent'i (hoşgörü patenti) yayınlamasıyla biliniyordu. [1]

Biyografi

Vasilije Putnik, 1728'de Novi Sad'da, o zamanlar Habsburg monarşisindeki Macaristan Krallığı'nda doğdu. Stevan Putnik'in torunuydu, 1621'de Kutsal Roma İmparatoru II . Çoğunlukla Potiska ve Pomoriaka sınır bölgelerinden -Kraine olarak bilinir- sınırda yaşayan bu Sırplar, zamanla Kazaklarla ve kısmen de İmparatorluk Rusya'sının güney kesiminde yaşayan Moldavyalılarla birleşti.

Stefan, 1622'de Otuz Yıl Savaşlarında öldü, ancak erkek vârisi şövalyelik onurunu kazandı. Böyle şanlı bir geçmişe sahip olmak, Vasilije Putnik'in yirmi yıl sonra Zaharije Orfelin'in ders verdiği aynı okul olan Novi Sad'daki ilk ve daha sonra Latin Okulu'nda başlayan kapsamlı bir eğitim alması anlamına geliyordu.

Vasilije Putnik, Novi Sad Lisesi'ne ilahiyat ve felsefe öğrencisi olarak gitti ve kısa süre sonra emir almaya karar verdi. O zaman sadece on yedi yaşındaydı. Genç Vasilije, Mojsije (Musa) “manastır” adını aldı ve rahiplik kariyerine başladı. Yakında Arsenije IV Jovanović Šakabenta tarafından fark edildi ve bir deacon yapıldı. Sonraki birkaç yıl içinde Archimandrite pozisyonuna yükseldi. Putnik daha sonra Ortodoks piskoposluklarından birinde itiraflarını yayan Uniatları (Doğu Katolik Kiliseleri) bastırmak için önemli bir diplomatik misyona emanet edildi. Başpiskoposluk Arşivleri'nde tutulan yazışmaların onayladığı gibi, görevi başarılı oldu ve Uniate Kilisesi'ni kabul etmeye zorlanan yerel cemaati Doğu Ortodoks Kilisesi'ne dönmeye ikna etmeyi başardı.[2]

Bütün bunları akılda tutarak, Metropolitan Pavle Nenadović (1699-1768) Putnik'i Bačka, Szeged ve Eger Piskoposluğu'nun baş adayı olarak önerdi. Bir yıllık müzakerelerin ardından Putnik, 6 Haziran 1757'de Novi Sad'da kuruldu. O zaman, 29 yaşında, piskoposluğa yükseltilen en genç Ortodoks din adamıydı. Burada kısa sürede iyi hizmetler yaptı ve yalnızca yüce gönüllülüğüyle değil, aynı zamanda sahip olduğu görev için vazgeçilmez olan ahlaki nitelikleriyle de dikkat çekici hale geldi. Jovan Rajić'i Novi Sad'a ve diğer Sırp ve Rus bilim adamlarına davet etmekten sorumluydu.

Mojsije Putnik bu görevde on sekiz yıl kaldı ve bu süre zarfında, ilk ilahiyat okulunun kurulmasıyla sonuçlanan piskoposluk bölgesinin eğitim sistemini geliştirmeye özellikle özen gösterdi. İnançlılarına gösterdiği özen, çağdaşlarının onun hakkında ideal piskopos, vescovo ideale açısından yazmasına neden olan Ortodoks din adamlarının olağan çabalarını aştı. Novi Sad'ı 1769 ve 1770'te ciddi şekilde tehlikeye atan sel sırasında, personelinin görev bilinciyle insanlara yardım ettiği ve hayat kurtardığı görüldü. O aylarda Putnik, Novi Sad ve Petrovaradin vatandaşlarına düzenli olarak giysi, yiyecek ve barınak konusunda yardım etti.

Cemaati, Metropolitan Pavle'nin ölümünden hemen sonra onu başpiskopos olarak seçmekten mutlu olurdu, ancak 1769 ve 1774'teki saborlar (meclisler) sırasında Putnik'in yüksek görevi almasını engelleyen çok sayıda entrika gelişti. Bunlardan sonra, kendi isteğiyle Banat Piskoposu görevine transfer edildi. Novi Sad'daki cemaati o kadar ıssızdı ki, ayrıldığı gün çok sayıda vatandaş, en iyi kıyafetlerini giymiş, "ve en iyi arabalarını ve arabalarını sürerek ona veda etmeye gitti. Onu Bečej'e kadar takip ettiler ve ondan ayrılıp elini ve cüppesinin kenarını öptüler."

Putnik, Timişoara'da yaşarken, İmparatoriçe Maria Theresa'nın (1717-1780) prestijli Danışma Meclisi Üyesi unvanını verdiği ilk Ortodoks piskoposu oldu. İmparatorluk. Sonunda oybirliğiyle Sremski Karlovci Metropoliti seçildiği 1782 yılına kadar Banat piskoposluğunda kaldı. 1783'te Putnik'e Bukovina ve Erdelj'in ek piskoposlukları verildi (daha önce Karlovci Metropolitliği'nin koruması altında değildi). Ekim 1784'ün onüçüncü günü, Mojsije Putnik ve Sremski Karlovci'deki üç piskopos, büyük şair Njegos'un amcası olan Karadağ Piskoposu Petar I Petrovic-Njegos'u atadı.

Geleneksel olarak, Karadağ'daki tüm Sırp hiyerarşileri, koordinasyonları için Sırp Peć Patrikhanesine gitti, ancak 1766'da her şey değişti. Türklerin sürgüne gönderdiği Patrik Vasilije Ivanović-Brkić, Sırp Ortodoks Kilisesi'nin başına bir Fenerli Rum, Kalinik II'yi yerleştirdi ve Peć Patrikhanesini tamamen ortadan kaldırmaya devam etti. Bundan sonra, Karadağ arşimandritlerinin Sremski Karlovci'de (Petar I Petrović-Njegoš örneğinde) ve İmparatorluk Rusya'da (Petar II Petrović Njegoš durumunda) dağlık bağlarından uzakta atanmış piskoposlar olmaya çalışması gerekli hale geldi.

Mojsije eğitim politikalarını sürdürdü ve 1782'de Kutsal Roma İmparatoru II. Joseph'ten doğrudan izin alındıktan sonra, daha iyi Vojna Krajina olarak bilinen Askeri Sınır'da ilk ortaokulu kurdu. 1770'lerde Putnik, İmparatoriçe Maria Theresa tarafından dekore edildi; ve Aziz Stephen (Macaristan'ın koruyucu azizi) imajıyla Komutan'ın haçını alan o, parlamento ile mücadelesi sırasında II. Joseph'in coşkulu bir partizanıydı. 1 Haziran 1784'te Mojsije Putnik, seçkin bir Sırp Ortodoks keşiş ve yazar olan Kiril Zhivkovich'i, iki yıl sonra, 20 Haziran 1786'da Pakrac Piskoposu olarak atanmadan önce arşimandrit rütbesine yükseltti.

1787'de İmparator II. Joseph, Osmanlı İmparatorluğu'na karşı bir savaş başlatmaya karar verdi. Türkler, Avusturyalıları Mehadia'dan geri püskürterek ve Banat'ı (1789) geçerek derhal askeri inisiyatif aldı. Avusturyalılar kısa süre sonra Türk kontrolündeki ülkenin derinliklerinde Koça Andjelković komutasında yiğitçe savaşan Sırp Freikorps birliklerini örgütlediler ve bir süreliğine Koça'nın sınırını oluşturabildiler. General Ernst Gideon von Laudon liderliğindeki Belgrad Kuşatması'nda (1789) birçok Sırp hazır bulundu ve Türklere karşı yapılan tüm eylemlere katıldı. Başka yerlerde Avusturya ve Rusya'nın birleşik orduları şehir şehir taşırken, II. Joseph öldü.

Mayıs 1790'da Mojsije Putnik, yeni tahta çıkan Leopold II, Kutsal Roma İmparatoru'na (1747-1792) saygılarını sunmak için Temişoara, Vršac ve Bačka piskoposlarıyla Viyana'ya gitti. Ancak Macar işgali altındaki topraklarda yaşayan Sırplar arasında farklı siyasi ulus olma fikri kendini göstermeye başladı. Avusturya makamlarıyla yıllarca süren işbirliği büyük bir hayal kırıklığı oldu. Zamanın akışını sezen Putnik, olağan Kilise Saborundan (Meclis) ayrı bir kongrenin toplanmasına karar verdi. Özelde Temişvar (Timişoara) ve genel olarak Banat bölgesindeki Sırplar ve Ulahlar için bir "Halk Kongresi" kurmanın şimdi uygun bir zaman olduğuna karar verdi. Mojsije Putnik, aynı yılın 21 Ağustos'unda sabor görüşmeden önce Haziran 1790'da Viyana'da öldü.

Sırp cemaat rahiplerinin, küçük toprak sahiplerinin, şehirlilerin, yüksek din adamlarının ve askeri liderlerin davet edildiği 1790 Temişvar Sırp ve Vlah Kongresi, geçici ayrıcalıklı konumları nihai olarak kabul etti. Gerçi Türk işgali sona erdi. Mevcut duruma dayanarak, Sırp ordusu ve yüksek din adamları tarafından desteklenen Frontier General Arsenije Secujac, bir Sırp-İlirya şansölyesinin kurulmasını talep etti. Bir politikacı ve Sırpların lideri olan Sava Tekelija, askeri taleplere karşı çıktı, Macar yetkililerle anayasallık ruhu içinde barışçıl bir uzlaşmayı savundu. (Viyana Kraliyet Mahkemesi, Tuna bölgesindeki uyruklara yönelik kendi kendine hizmet eden bölücü politikasını izleyerek, İlirya Şansölyeliği'nin oluşturulmasını şimdilik uygulanabilir buldu).

Şüphesiz, onun kitaplarının listesi en değerli bilgileri sağlar. Putnik'in kütüphanesinde, teolojik literatür bol miktarda, özellikle Rus dini eserleri ve çok sayıda ayin başlığına (birkaç baskıda mezmur kitapları, ilmihaller, dua kitapları ve saat kitapları) sahipti. Ayrıca Kiev-Mohyla Akademisi Ulusal Üniversitesi'nin skolastik teolojisinin temsilcisi Rus ilahiyatçı Stefan Javorski'nin (1658-1722) "Ruhsal Alfabe" ve "İnanç Kayası" gibi ünlü eserlerine ve popüler " Büyük Petrus'un Ruhsal Düzenlemeleri" (Feofan Prokopovich tarafından yazılmıştır), Başpiskoposluktaki dini reformlarda geniş çapta kopyalanan eser. Putnik aynı zamanda hem Doğu hem de Batı Roma İmparatorluklarında büyük etkisi olan evrensel yazarların, özellikle de Aziz Augustinus'umuz tarafından yazılan "Meditasyonlar" ve Caesar Baronius'un (1538-1607) "Annales ecclesiastici" (Kilisesel Annals) adlı eserlerinde ustaydı.) Piotr Skarga'nın Rusça baskısında . Putnik ayrıca Rotterdam Erasmus'u ve Alman Yahudi filozofu Moses Mendelssohn'un (1729-1786) felsefi çalışmalarıyla da ilgilendi.

Kaynakça

  1. ^ Вуковић 1996.
  2. ^ For the correspondence between Archimandrite Mojsije Putnik from Veliki Varad and Archbishop Pavle Nenadović see the following documents kept in the Archiepiscopal Archives in Sremski Karlovci: B-1756-54 and B-1756-3.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Novi Sad</span> Sırbistanın Voyvodina bölgesinin başkenti

Novi Sad Sırbistan'ın kuzeyinde, Voyvodina'nın merkezi olan şehirdir. Novi Sad, ayrıca Voyvodina Hükûmeti'ne ve İl Genel Meclisine ev sahipliği yapmaktadır. 2011 sayımına göre, Novi Sad belediye alanında nüfus, 231.798 Ortodoks Hristiyan, 24.843 Katolik, 9.428 Protestan, 2.542 Müslüman, 129 Yahudi ve diğerleri şeklindedir. 1526 ila 1687 yılları arasında Osmanlı Devleti'ne bağlı olan Novi Sad, sonraki dönem Avusturya-Macaristan İmparatorluğu'na bağlı bir şehirdi. Bu yüzden Novi Sad'ın ana meydanındaki binalar ve sokakları neoklasik mimariye aittir.

<span class="mw-page-title-main">II. Petar</span> son Yugoslavya Kralı

II. Petar, tam adı Petar Karađorđević, son Yugoslavya kralı.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk Katolik Kilisesi</span> Romaya bağlı Doğu kökenli kilise

Arnavutluk Katolik Kilisesi, Papa'nın ruhanî önderliğindeki ve Vatikan merkezli ökumenik Dünya Katolik Kilisesi'nin alt bölümlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Pannonia</span> Roma İmparatorluğunda bir eyalet (MS 20 - 107)

Pannonia ya da Panunya, Kuzey ve Doğusundan Tuna, Batısından Noricum ve daha yukarıda İtalya, Güneyinden Dalmaçya ve daha aşağıda Moesia eyaletleriyle çevrili olan Roma İmparatorluğu eyaleti.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya Krallığı</span> 1918den II. Dünya Savaşının sonuna kadar Balkanların batısında var olmuş devlet

Yugoslavya Krallığı, Güneydoğu ve Orta Avrupa'da 1918'den 1941'e kadar var olan bir devletti. 1918'den 1929'a kadar resmî olarak Sırplar, Hırvatlar ve Slovenler Krallığı olarak adlandırıldı, ancak kökenleri nedeniyle Yugoslavya terimi onun günlük konuşma dilindeki adıydı. Devletin resmi adı 3 Ekim 1929'da Kral I. Aleksandar tarafından Yugoslavya Krallığı olarak değiştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Karlofça</span>

Karlofça, Sırbistan'ın kuzeyinde, Voyvodina'nın içinde yer alan tarihî bir kasaba ve belediye merkezidir. İdari olarak Voyvodina içinde, Güney Baçka İlçesi sınırlarındadır. 26 Ocak 1699'da burada imzalanan Karlofça Antlaşması'yla tarihî önem taşır.

<span class="mw-page-title-main">Rumen Ortodoks Kilisesi</span>

Romanya Ortodoks Kilisesi, Avrupa'nın en büyük Ortodoks kilisesidir.

<span class="mw-page-title-main">Birinci Konstantinopolis Konsili</span>

Birinci Konstantinopolis Konsili, 381 yılında I. Theodosius tarafından İstanbul'da toplanan konsildir. İznik Konseyi tarafından kurulan inanç sisteminin onaylanması ve Ariusçuluk ihtilafı ile ilgilenmiştir. Aya İrini Kilisesi'nde 381 yılının Mayıs ile Temmuz ayları arasında toplanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Petrovaradin Muharebesi</span> 1716da Osmanlı ordusu ile Avusturya ordusu arasında yaşanmış meydan muharebesi

Petrovaradin Muharebesi, 5 Ağustos 1716 tarihinde bugünkü Sırbistan’ın Novi Sad bölgesinde Osmanlı ordusunun Avusturya ordusu karşısında yaptığı bir meydan muharebesidir. Savaşı Avusturya ordusu kazanmıştır.

II. Dünya Savaşı'nda Sırplara yönelik zulüm, 1941-1945 yılları arasında Faşist ve Nazi destekli unsurların Sırplar'a karşı yürüttüğü etnik temizlik uygulamasıdır. Belgrad Üniversitesi Profesörü Ljubodrag Dimic'in yayınladığı incelemedeki rakamlara göre Sırp tarafının toplam kaybı 1.000.000'dur. Hırvatistan Bağımsız Devleti, Sırp halkın büyük çoğunluğunu Ortaçağ Engizisyonu yöntemleriyle öldürdü. Papa XII. Pius, Zagreb başpiskoposu Alojzije Stepinac, Saraybosna başpiskoposu Ivan Šarić, reis-ül ulema Fehim Spaho, Zagreb müftüsü Ismet Muftić, Kudüs Baş Müftüsü Muhammed Emin el-Hüseyni ve başka Katolik-Müslüman din adamları, NDH'deki katliamları desteklediler. II. Dünya Savaşı boyunca Ustaşa rejimi sırasında 700.000 Sırp'ı öldürmüş, 400.000'i göç etmek ve 250.000'i de Katolik olmak zorunda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Banat İsyanı</span>

Banat İsyanı, Banat'taki Ayaklanma, Sırp Ortodoks piskoposu Vršac'lı Teodor ve Sava Temišvarac tarafından Temeşvar Eyaleti'nde Osmanlılara karşı düzenlenen ve yönetilen bir isyandı. Ayaklanma, Uzun Türk Savaşı'nın ilk aşamasında, 1594'te patlak verdi ve Osmanlı ordusu tarafından ezilmeden önce bölgedeki birçok kasabayı hızla ele geçirmeyi başaran sayıları 5.000 kadar olan yerel Sırplar tarafından savaşıldı. Osmanlılar misilleme olarak Ortodoks azizi Sava'nın naaşlarını yaktı. Kısa ömürlü olmasına rağmen gelecekteki isyanlara ilham kaynağı oldu.

Kosova'da İslam, Kosova da dahil olmak üzere Balkanların Osmanlı fethine kadar uzanan köklü bir geleneğe sahiptir. 1389 yılında yapılan Kosova Muharebesi'nden önce tüm Balkan bölgesi hem Batı hem de Doğu Roma İmparatorluğu tarafından Hristiyanlaştırılmıştı. 1389'dan 1912 yılına kadar Kosova, resmi olarak Müslüman Osmanlı İmparatorluğu tarafından yönetildi ve bu nedenle, yüksek düzeyde bir İslamlaşma meydana geldi. II. Dünya Savaşı sonrası dönemde Kosova, Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti'ndeki laik sosyalist yetkililer tarafından yönetildi. Bu dönemde, Kosovalılar giderek laikleşmeye başladı. Komünist dönemin sona ermesinden sonra din Kosova'da canlandı. Bugün, Kosova nüfusunun %90-92'si çoğu etnik Arnavut olan Müslümanlardır. Kosova'daki diğer Müslüman gruplar ise Boşnaklar, Goralılar ve Türklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Karadağ Prensliği</span> 1852-1910 arası var olan Balkan devleti

Karadağ Prensliği, Güneydoğu Avrupa'da 13 Mart 1852 - 28 Ağustos 1910 tarihleri arasında var olan eski bir prenslikti. Daha sonra Prens olan I. Nikola tarafından krallık ilan edildi.

Karadağ kültürü, tarihi ve coğrafi konumu sayesinde çoğulcu ve çeşitlidir. Karadağ kültürü esas olarak Antik Roma, Hristiyanlık, İslam, Bizans İmparatorluğu, Osmanlı İmparatorluğu, Venedik Cumhuriyeti, Avusturya-Macaristan ve Yugoslavya'dan etkilenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bosna Kilisesi</span>

Bosna Kilisesi, 11. yüzyılda Bosna'da kurulmuş olan ve hem Katolik, hem de Ortodoks Kilisesi tarafından sapkın sayılan bağımsız bir kiliseydi. Bosna'daki Katolik piskoposluğundan ayrılmış olan Kilise, önce Bosna Banlığı, ardından da Bosna Krallığının kontrolündeyken, Bosna'nın Osmanlı İmparatorluğu tarafından fethinden sonra ortadan kaybolmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Irinej</span> Sırbistan Ortodoks Kilisesi Patriği

Irinej, 22 Ocak 2010 ile 20 Kasım 2020 tarihleri arasında Ortodoks Hristiyan Sırpların ruhani lideri Sırp Ortodoks Kilisesi'nin 45. patriğiydi.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin Danil</span>

Konstantin Danil 19. yüzyılın Sırp ressamıydı. En çok portreleri ve dini resimleri ile ünlüdür. Danil, Biedermeier'in en önemli Sırp ressamı olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Karadağ-Sırbistan ilişkileri</span>

Karadağ-Sırp ilişkileri, Karadağ ve Sırbistan arasındaki dış ilişkilerdir. 1918'den 2006'ya kadar iki devlet Yugoslavya Krallığı, Sosyalist Federal Yugoslavya Cumhuriyeti ve Sırbistan ve Karadağ altında birleşti. Bölgedeki son siyasi gelişmeler nedeniyle Karadağ'ın ulusal kimliği konusunda tartışmalar var. Karadağlıların etnik kimlikleri ve ulusal dilin adı hakkında bir tartışma var. Buna rağmen iki ülke çoğunlukla dostane ilişkileri sürdürdü.

<span class="mw-page-title-main">Jovan Dučić</span>

Jovan Dučić, şair, diplomat ve akademisyendi.

<span class="mw-page-title-main">Cübbe (manastır giysisi)</span>

Manto, dış giysilerin üzerine giyilen, boyundan birleştirilen, yere kadar uzanan çok dolgun bir pelerin şeklindeki dini bir giysidir. Özellikle İlyas'ın durumunda, muhtemelen bir tallit, bugün hala görülen ve Yeni Ahit'te "giysisinin eteği" olarak da tercüme edilen saçakları barındıran İbranice bir giysiydi. Diğer kilise giysilerinin de başlangıçta bu giysiyi temel almış olması muhtemeldir.