İçeriğe atla

Mohenco-daro

Moenjo-daro Harabeleri
UNESCO Dünya Mirası
Antik kentte kazılar
Konum Pakistan
KriterKültürel: ii, iii
Referans138
Tescil1980 (4. oturum)
BölgeAsya-Pasifik

Mohenjo-daro (Sindhi: موئن جو دڙو‎ Urduca: موئن جو دڑو, kelime anlamı ile Ölü Adamlar Tepesi;[1]) Pakistan'ın, Sind eyaletinde bir arkeolojik sit alanıdır. MÖ 2500 civarında inşa edilmiş olan bu kent, standartlaştırılmış tuğlalar, ızgara planı ve kapalı kanalizasyon sistemleri[2] gibi özellikleriyle antik İndus Vadisi Uygarlığı veya Harappan kültürünün en büyük yerleşim yerlerinden biriydi. Antik Mısır, Mezopotamya, Girit ve Norte Chico uygarlıklarıyla çağdaş olup, dünyanın en erken büyük kentsel yerleşim yerlerinden biriydi ve Kuran'da geçen Ress Kavmi'nin bu şehirde yaşamış olduğu çeşitli araştırmacılar tarafından belirtilmektedir.[3] Mohenjo-daro, MÖ 19. yüzyılda İndus Vadisi Uygarlığı'nın düşüşüyle terk edilmiş ve 1920'li yıllara kadar bu alan yeniden keşfedilmemişti. O tarihten bu yana, 1980'de UNESCO Dünya Mirası alanı ilan edilen kentin bulunduğu sit alanında önemli kazılar yapılmıştır.[4] Sit alanı halen erozyon ve yanlış restorasyon tehdidi altındadır.[5]

Galeri

Kaynakça

  1. ^ Gregory L. Possehl (11 Kasım 2002). The Indus Civilization: A Contemporary Perspective. Rowman Altamira. s. 80. ISBN 9780759116429. 
  2. ^ Sanyal, Sanjeev. Land of the seven rivers : a brief history of India's geography. ISBN 978-0-14-342093-4. OCLC 855957425. 30 Ağustos 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ağustos 2022. 
  3. ^ A-Z of Prophets in Islam and Judaism, B.M. Wheeler, People of the Well
  4. ^ "Mohenjo-Daro: An Ancient Indus Valley Metropolis". 24 Kasım 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Mayıs 2017. 
  5. ^ "Mohenjo Daro: Could this ancient city be lost forever?" 5 Ağustos 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. BBC. 27 Haziran 2012. 27 Ekim 2012 tarihinde erişildi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Frigya</span> Anadolunun ortabatısında var olmuş antik bölge

Frigya veya Firigya, Sakarya Irmağı ile Büyük Menderes'in yukarı çığırları arasında kalan bölgenin eski çağdaki adıdır. Bu ad, Balkanlar’dan gelip bu bölgeye yerleşen Friglerden geliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Elam</span> Antik bir medeniyet

Elam, İran'ın güneybatısında MÖ 3000'li yıllarda var olmuş antik bir medeniyet ve tarihsel bölge.

<span class="mw-page-title-main">Kaunos</span> Karya bölgesinde bir antik kent

Kaunos Antik Anadolu'nun Karya bölgesinde yer alan antik bir kenttir. Muğla'nın Köyceğiz ilçesine bağlı Çandır Mahallesi sınırları içerisinde yer alır. Kaunos Kaya Mezarları en rahat Muğla'nın Ortaca ilçesine bağlı Dalyan mahallesinden görülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Antik Çağ</span> en eski kayıtlardan klasik dönemlerin sonuna kadar insanlık tarihi

Antik Çağ, antik tarih ya da İlk Çağ, insanlık tarihinin başlangıcından erken dönem Orta Çağ'a kadar uzanan zaman dilimindeki belirgin kültürel ve siyasi olayları konu alır. Her ne kadar bitiş tarihi olan erken Orta Çağ büyük oranda göreceli olsa da, çoğu Batılı akademisyenler Batı Roma İmparatorluğu'nun 476'daki çöküşünü antik Avrupa tarihinin sonu olarak tanımlarlar. Antik tarih için kullanılan bir başka terim de antikitedir (antiquity). Yine de bu terim (antikite) daha çok Antik Yunan ve Antik Roma uygarlıklarını özel olarak tanımlamakta kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İndus Vadisi Uygarlığı</span>

İndus Vadisi Uygarlığı ya da Harappa Uygarlığı, İndus vadisinin bel kemiğini oluşturduğu çok geniş bir bölgeye yayılmış, Güney Asya'daki en eski kent uygarlığıdır. MÖ 3300 yılları dolaylarında bir kent uygarlığı şeklini aldığı kabul edilmektedir. Uygarlığa ilişkin ilk arkeolojik buluntular, 1921 yılında Pakistan'ın Pencap eyaletinde Harappa ve 1922 yılında Sind eyaletindeki Mohenco-daro antik yerleşimlerinde bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Zapotekler</span>

Zapotekler Orta Amerika'daki Kolomb öncesi bir uygarlığa ve bu uygarlığı kuranların soyundan gelenlere verilen bir addır. Zapotekler'in kökeni hakkında fazla bilgi bulunmamakla birlikte, MÖ yaklaşık 1500 yıllarında ortaya çıktıkları sanılmaktadır. İspanyol istilasına kadar Oaxaca vadisinin en önemli topluluğunu olmuşlardır. Orta Amerika kültürünü etkileyen birçok şehir-devletler kurmuşlardır. Zapotekler'in ana yerleşim bölgesi Maya ülkesi ile yukarı Meksika ovaları arasında kalan Oaxaca vadisi ve Monte Albán'dır. Maya dili Uto-aztek dil ailesine sokulurken, Zapotek dili Mistek dili gibi Otomang dil ailesine sokulur.

<span class="mw-page-title-main">İnsanlık tarihi</span> İnsanlığın kayıtlı ve detaylı tarihi

İnsanlık tarihi, insanlığın geçmişinin tasviridir. Arkeoloji, antropoloji, genetik, dilbilim, epigrafi, filoloji, paleografi ve diğer disiplinler ile yazının icadından bu yana kayıtlı tarih, ikincil kaynaklar ve araştırmalar yoluyla incelenir.

<span class="mw-page-title-main">Soli, Mersin</span> antik Kilikya şehri

Soli, Mersin'in Mezitli ilçesinde antik bir kenttir. Antik çağlarda Kilikya Bölgesi olarak adlandırılan bölgede, Dağlık ve Ovalık Kilikya olarak adlandırılan bölümlerin tam ortasında yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Sind</span> Pakistan eyaleti

Sind Eyaleti, Pakistan'ın 4 eyaletinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Kyme</span> İzmir, Aliağa yakınlarında bulunan bir antik kent

Kyme,, Antik Çağ'da Aiolis denilen bölgedeki Aiol kentlerinden biridir. Günümüzde Türkiye'nin İzmir ili Aliağa ilçesi yakınlarında yer almakta olup kıyısında bulunduğu küçük körfez, Nemrut Körfezi olarak adlandırılmaktadır. Ünlü antik çağ coğrafyacısı Strabon yerleşimi; Larissa (Aiolis)'dan 70 stadia, Myrina (Mysia)'dan 40 stadia uzaklıkta tarif etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Caral</span>

Caral veya Caral-Chupacigarro, Peru'nun Barranca ilinde, Lima'nın yaklaşık 200 kilometre kuzeyinde, Supe yakınlarındaki Supe Vadisi'nde yer alan geniş bir yerleşim alanıydı. Caral, Amerika'nın en eski şehridir ve Norte Chico uygarlığının iyi araştırılan bir bölgesidir.

<span class="mw-page-title-main">Xochicalco</span>

Xochicalco, Meksika'nın Morelos Eyaleti'nin batısındaki Miacatlán şehrinde yer alan Kolomb öncesi bir arkeolojik alanıdır. Xochicalco ismi Nahuatl dilinde "çiçeklerin evi" anlamına gelmektedir. Sit alanı, Cuernavaca'nın 38 km güneybatısında, Meksiko'dan yaklaşık 76 km uzaklıkta yer almaktadır. Sit alanı, her gün 10: 00-17: 00 saatleri arasında ziyaretçilere açık olmasına rağmen, gözlemevine girişe sadece öğleden sonraları izin verilmektedir. Xochicalco, Teotihuacan'ın düşüşünden sonra ortaya çıkmıştır ve Xochicalco'nun Teotihuacan İmparatorluğu'nun düşüşünde rol oynadığı düşünülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Eşnunna</span> antik bir Sümer kenti

Eşnunna (günümüzde Tell Asmar, Diyala, Irak), antik bir Sümer kenti ve Mezopotamya'nın merkezinde yer alan şehir devletidir. Her ne kadar Sümer'in kuzey-doğusundaki Diyala Vadisi'nde bulunsa da şehir yine de Sümer kültür alanına girmiştir. Kentin koruyucu tanrısı Tişpak'tı (Tišpak).

<span class="mw-page-title-main">Tarım tarihi</span>

"World Cotton Production". Yara United States (İngilizce). 2018. 7 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Şubat 2022.

Meluhha ya da Melukhkha, Orta Tunç Çağı sırasında Sümerler'in önde gelen ticaret ortağının Sümerce adıdır. Kimliği hala bir sır olarak devam etmektedir ancak çoğu bilim insanı Meluhha'yı İndus Vadisi Medeniyeti ile ilişkilendirmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ur Kraliyet Mezarlığı</span> arkeolojik sit

Ur Kraliyet Mezarlığı, Güney Irak'ın Zi Kar Valiliği'nde bulunan bir arkeolojik sit alanıdır. Ur'daki ilk kazılar, 1922-1934 yılları arasında, Leonard Woolley'in yönetiminde Londra'daki British Museum ile Philadelphia, Pennsylvania'daki Pennsylvania Üniversitesi Arkeoloji ve Antropoloji Müzesi tarafından gerçekleştirildi. Buluntuların çoğu özellikle Irak, Bağdat ile British Museum olmak üzere çeşitli müzelerde sergilenmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Dholavira</span>

Dholavira, Batı Hindistan'daki Gucerat eyaletinde, Kutch Bölgesi'ndeki Bhachau Taluka'daki Khadirbet'te, adını 1 kilometre (0,62 mi) güneyindeki modern bir köyden alan bir arkeolojik sit alanıdır. Bu köy Radhanpur'dan 165 km (103 mi) uzaklıkta yer almaktadır. Yerel olarak Kotada timba olarak da bilinen sit alanı, antik bir İndus Vadisi Uygarlığı/Harappan şehrinin kalıntılarını içerir. Dholavira'nın bulunduğu yer Yengeç Dönencesi üzerinde yer almaktadır. Hindistan'daki İndus Vadisi Uygarlığına ait en büyük beş Harappan bölgesinden ve en önemli arkeolojik sitlerinden biridir. Aynı zamanda zamanının en görkemli şehirlerinden biri olarak kabul edilir. Kutch Great Rann'daki Kutch Çölü Vahşi Yaşamı Koruma Alanı'ndaki Khadir bet adasında yer almaktadır. 47 hektar büyüklüğündeki dörtgen şehir, kuzeyde Mansar ve güneyde Manhar olmak üzere iki mevsimlik akarsu arasında uzanıyordu. Alanın MÖ 2650'den beri yerleşim gördüğü, MÖ 2100'den sonra yavaş yavaş terk edildiği ve kısa bir süre tamamen terk edildiği ve daha sonra MÖ 1450'ye kadar yeniden yerleşim gördüğü düşünülüyordu, bununla birlikte, son araştırmalar MÖ 3500 civarında yerleşimin başladığını ve bu yerleşimin MÖ 1800'lere kadar devam ettiğini göstermektedir.

Hinduizm tarihi, Hint alt kıtasına özgü çok çeşitli ilgili dini gelenekleri kapsar. Tarihi, Demir Çağı'ndan bu yana Hint alt kıtasında dinin gelişimiyle örtüşür veya örtüşür; geleneklerinden bazıları, Tunç Çağı İndus Vadisi Uygarlığı gibi tarih öncesi dinlere kadar uzanır. Bu nedenle dünyadaki "en eski din" olarak adlandırılmıştır. Bilim adamları Hinduizmi, çeşitli köklere sahip ve tek bir kurucusu olmayan çeşitli Hint kültür ve geleneklerinin bir sentezi olarak görürler. Bu Hindu sentezi, Vedik dönemden sonra, M.Ö. 500-200 M.Ö. ve ca. 300 CE, Destanlar ve ilk Puranas'ın oluşturulduğu İkinci Şehirleşme döneminde ve Hinduizmin erken klasik döneminde. Orta Çağ'da Hindistan'da Budizm'in düşüşüyle birlikte gelişti.

<span class="mw-page-title-main">Büyük Hamam (Mohenjo-daro)</span>

Büyük Hamam, günümüz Pakistan'ın Sind eyaletindeki Mohenjo-daro'da kazılan Harappa Medeniyeti kalıntıları arasında en bilinen yapılardan biridir. Arkeolojik kanıtlar, Büyük Hamamın MÖ 3. binyılda, üzerinde bulunduğu "kale" yükseltisinin yapılmasından hemen sonra inşa edildiğini göstermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kayıp Şehir (arkeoloji)</span>

Kayıp şehir, son derece gerileyen ve büyük ölçüde ya da tamamen ıssızlaşan, bunun sonucunda da eski önemi artık daha geniş bir dünya tarafından bilinmeyen bir şehir yerleşimidir. Birçok kayıp şehrin yeri unutulmuştur, ancak bazıları yeniden keşfedilmiş ve bilim insanları tarafından kapsamlı bir şekilde incelenmiştir. Yakın zamanda terk edilmiş ya da yerleri hiçbir zaman sorgulanmamış şehirler harabe ya da hayalet kasaba olarak adlandırılabilmektedir. Daha küçük yerleşim yerleri ise terk edilmiş köyler olarak adlandırılabilir. Avrupalı kaşiflerin ve maceraperestlerin 15. yüzyıldan itibaren Afrika, Amerika ve Güneydoğu Asya'da bu tür kayıp şehirleri araması, sonunda arkeolojinin gelişmesine yol açmıştır.