İçeriğe atla

Mogontiacum

MÖ 1 yy ila MS 5. yy arası Mogontiacum şehir planı

Mogontiacum (ya da Moguntiacum) Mainz şehrinin neredeyse 500 yıla varan Roma döneminde taşıdığı Latince adıdır. Mogontiacum MS 90 yılından itibaren Germania Superior'un başkentliğini yapmıştır.

İlk olarak Nero Claudius Drusus döneminde bir castra olarak kurulan Mogontiacum, Ren ve Main nehirlerine hakim stratejik önemli konumu sebebiyle kendisine sivil yerleşimleri de çekerek gitgide bir şehir halini almıştır. Mogontiacum, Colonia Claudia Ara Agrippinensium (Köln) ve Augusta Treverorum (Trier) şehirlerinin aksine colonia olmamasına rağmen, sivil karakterinden ziyade askeri karakteri ile 4. yüzyılın ikinci yarısına değin ön plana çıkmaktadır. 3. yüzyılın ortalarından sonra tekrar bir sınır kasabası olmuş ve sonraki 150 yıl içinde çeşitli Cermen kabileleri tarafından defalarca harap edilmiştir. Bu sebeplerden ötürü diğer Roma şehirlerinde gözlemlenen kentleşme, bu şehirde görülmemektedir. Şehrin en geç 470 yılında Frank Krallığı'nın kontrolüne geçtiği bilinmektedir.

Günümüz Mainz şehrinde Roma dönemine ait tiyatro, jüpiter sütunu, Drusus taşı ve su kemerinin kalıntıları gibi buluntular, şehrin antik çağını belgeleyen anıtlar olarak korunmuştur. Ayrıca bölgedeki birçok müzede bu döneme ait buluntular sergilenmektedir.

İsim

Tabula Peutingeriana'da şehrin konumu

Mogontiacum kelimesi Kelt kökenli isim olan Mogo(n) kelimesine -ontiu- ile *-āko, (latinceye aktarılmış hali ile -(i)acum) eklerinin eklenmesi sayesinde elde edilmiştir.[1] Mogon kelimesi bir kelt tanrısı olan Mogon'un adıdır. Bölgeye bu ismi veren kelt yerleşimi MÖ 1. yy. sonuna doğru günümüz Mainz-Weisenau ila Mainz-Bretzenheim mevkilerine denk gelen bir arazide bulunmaktaydı. Şehrin adı ilk kez Romalı tarihçi Tacitus tarafından MS 2. yüzyılın başlarında yazılmış tarih eserinde geçmektedir. Şehrin adı bazen Moguntiacum olarak yazıldığı gibi, Tabula Peutingeriana haritasında Moguntiaco olarak geçmektedir. Şehrin adına yazıt olarak ilk kez Claudius dönemine tarihlenen bir mesafe taşında rastlanmaktadır.

Literatür

Genel eserler

  • Ronald Bockius, Stephan Pelgen, Marion Witteyer: Streifzüge durch das römische Mainz. Mainz 2001.
  • Heinz Cüppers, Die Römer in Rheinland-Pfalz. Stuttgart 1990.
  • Karl-Viktor Decker, Wolfgang Selzer: Mainz von der Zeit des Augustus bis zum Ende der römischen Herrschaft. In: Hildegard Temporini, Wolfgang Haase (Yayınlayan.): Aufstieg und Niedergang der römischen Welt: Geschichte und Kultur Roms im Spiegel der neueren Forschung. Band II.5.1, Berlin 1976, S. 457–559.
  • Franz Dumont (Yayınlayan), Ferdinand Scherf, Friedrich Schütz: Mainz – Die Geschichte der Stadt. Mainz 1999.
  • Karl Heinz Esser: Mogontiacum. In: Bonner Jahrbücher. Band 172, 1972, S. 212–227.
  • Thomas Fischer: Die Römer in Deutschland. Stuttgart 2001.
  • Hans Jacobi: Mogontiacum – Das römische Mainz. Mainz 1996.
  • Michael J. Klein (Yayınlayan): Die Römer und ihr Erbe. Fortschritt durch Innovation und Integration. Mainz 2003
  • Ronald Knöchlein: Mainz – Zwischen Römern und Bonifatius. Siedlungsfunde der Merowingerzeit. Mainz 2004.
  • Hans Werner Nopper: Die vorbonifatianischen Mainzer Bischöfe. Eine kritische Untersuchung der Quellen zu den Anfängen des Bistums Mainz und zur Zuverlässigkeit der Bischofslisten. 2002.
  • Stephan Pelgen: Mainz – Vom „elenden Steinklumpen“ zum Denkmal. Aus der Geschichte der Mainzer Römerruinen. Mainz 2003.
  • Gerd Rupprecht: Mogontiacum – Mainz als römische Provinzhauptstadt und Militärbasis. In: Landesamt für Denkmalpflege Rheinland-Pfalz (Hrsg.): Kulturdenkmäler in Rheinland-Pfalz. Band 2.2.: Stadt Mainz – Altstadt. In: Denkmaltopographie Bundesrepublik Deutschland, Worms 1997, S. 11 ff.
  • Armin und Renate Schmid: Die Römer an Rhein und Main. Neu bearbeitet und aktualisiert von Andreas Möhn, Frankfurt 2006.

Seçme konular

  • Ronald Bockius: Die spätrömischen Schiffswracks aus Mainz. Schiffsarchäologisch-technikgeschichtliche Untersuchungen spätantiker Schiffsfunde vom nördlichen Oberrhein. Verlag des Römisch-Germanischen Zentralmuseums Mainz, Mainz 2006 / Regensburg 2006.
  • Walburg Boppert: Zur Ausbreitung des Christentums in Obergermanien unter besonderer Berücksichtigung der Situation in der Provinzhauptstadt Mogontiacum. In: Wolfgang Spickermann, Hubert Cancik, Jörg Rüpke (Hrsg.): Religion in den germanischen Provinzen Roms., Tübingen 2001, S. 361–402.
  • Kai Brodersen, Amina Kropp (Hrsg.): Fluchtafeln: neue Funde und neue Deutungen zum antiken Schadenzauber. Verlag Antike, Frankfurt am Main 2004. İçerisinde özellikle:
    • Marion Witteyer: Verborgene Wünsche. Befunde antiken Schadzaubers aus Mogontiacum-Mainz. S. 41-50
    • Jürgen Blänsdorf: „Guter, heiliger Atthis“. Eine Fluchtafel aus dem Mainzer Isis- und Mater-Magna-Heiligtum (Inv.-Nr. 201 B 36). S. 51-58
  • Hans G. Frenz: Zum Beginn des repräsentativen Steinbaus in Mainz. In: Rudolf Aßkamp (Hrsg.): Die römische Okkupation nördlich der Alpen zur Zeit des Augustus (Kolloquium Bergkamen 1989). Münster 1991, S. 85–96.
  • Alexander Heising: Die römische Stadtmauer am Eisgrubweg in Mainz. In: Mainzer Archäologische Zeitschrift 5/6, 1998/99 (2005), S. 163–216.
  • Alexander Heising: Figlinae Mogontiacenses. Die römischen Töpfereien von Mainz. Remshalden 2007.
  • Alexander Heising: Die römische Stadtmauer von Mogontiacum – Mainz. Archäologische, historische und numismatische Aspekte zum 3. und 4. Jahrhundert n. Chr. Bonn 2008.
  • Andreas Panter: Der Drususstein in Mainz und dessen Einordnung in die römische Grabarchitektur seiner Erbauungszeit. Archäologische Denkmalpflege Amt Mainz, 2007.
  • Stephan Pelgen: Aquädukt-Ansichten – Aus der Denkmalgeschichte der Wasserversorgung für das römische Mainz. Mainz 2004.
  • Gerd Rupprecht (Hrsg.): Die Mainzer Römerschiffe – Berichte über Entdeckung, Ausgrabung und Bergung. Mainz 1982.
  • Gerd Rupprecht: Wo einst Gedenkfeier und Schauspiel stattfanden. Das römische Bühnentheater von Mogontiacum/Mainz. In: Antike Welt. Band 31, 2000, S. 157–161.
  • Ralf Scharf: Der Dux Mogontiacensis und die Notitia Dignitatum. Berlin 2005.
  • Wolfgang Selzer, Karl-Victor Decker, Aníbal do Paço Quesado: Römische Steindenkmäler. Mainz in römischer Zeit. Mainz 1988.
  • Wolfgang Spickermann: Mogontiacum (Mainz) als politischer und religiöser Zentralort der Germania superior. In: Hubert Cancik, Alfred Schäfer, Wolfgang Spickermann (Hrsg.): Zentralität und Religion. Tübingen 2006.
  • Marion Witteyer und Peter Fasold (Herausgeber): Des Lichtes beraubt. Totenehrung in der römischen Gräberstraße von Mainz-Weisenau. Ausstellungskatalog, Wiesbaden 1995.

Kaynakça

  1. ^ Rita Heuser: Die Schreibung des Stadtnamens von der Antike bis zur Neuzeit. In: Domblätter. Forum des Dombauvereins Mainz. 6, 2004, S. 43 ff.; Pierre-Yves Lambert: La langue gauloise. éditions errance, Paris 1994

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Wilmersdorf</span>

Wilmersdorf, Charlottenburg-Wilmersdorf'da bir semt.

<span class="mw-page-title-main">Boppard Kalesi</span>

Boppard Kalesi Roma İmparatorluğu'nun geç dönemlerinde Ren nehri kıyısındaki Boppard şehrinde kurulmuş askeri bir kaledir. Kalenin surları günümüze çok iyi şartlarda ulaşabilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çan biçimli çömlek kültürü</span>

Çan biçimli çömlek kültürü, MÖ 2600'lerden itibaren doğuda Macaristan'a kadar olmak suretiyle kendisini bütün Avrupa'da gösteren ve yaklaşık MÖ 2200'lerden itibaren kıta Avrupa'sında sona eren bir çömlek kültürüdür. Büyük Britanya'da MÖ 1800'lü yıllara kadar devam etmiştir. Çan biçimli çömlek kültürü Avrupa'da Neolitik dönemin son aşaması olarak kabul edilir ve bu özelliği ile Cilalı Taş Devri'nden Tunç Çağı'na geçişin gerçekleştiği bir dönemdir.

<span class="mw-page-title-main">Galya İmparatorluğu</span> 3. yüzyılın ortalarında Roma İmparatorluğundan ayrılan devlet

Galya İmparatorluğu ya da Imperium Galliarum, MS 3. yüzyılda Roma İmparatorluğu kuzey sınırında yaşanan Cermen saldırılarına bir tepki olarak 260 ila 274 yılları arasında kurulan, Roma eyaletleri Germania Inferior, Germania Superior, Rhaetia, Galya, Britanya ve Hispania'yı içerisinde barındıran, Roma İmparatorluğu'na sadık geçici askeri bir imparatorluktur.

<span class="mw-page-title-main">Hinzert toplama kampı</span> Trier yakınlarında bir toplama kampı.

Hinzert toplama kampı Trier şehri yakınlarında bugün Rheinland-Pfalz sınırları içinde kalan Hinzert mevkiinde kurulmuş, 1939 yılından 1945 yılının Mart ayına değin aralıksız çeşitli fonksiyonlarda kullanılmış bir nazi toplama kampıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mittelbau-Dora toplama kampı</span>

Mittelbau-Dora toplama kampı, ya da KZ Mittelbau-Dora, Thüringen'de Nordhausen şehrinin kuzeyinde bulunan bir nazi toplama kampına verilen addır. Buraya getirilen mahkûmların yeraltı fabrikası Mittelwerk GmbH'de zorla çalıştırıldıkları bilinmektedir. Nazilerin Sovyet savaş esirlerine karşı işledikleri suçlar kapsamında pek çok kişi bu kampta infaz edildi. aynakça

Özel;
<span class="mw-page-title-main">Ekmek ve şarabın dönüşümü</span> Ekmek ve şarabın İsanın kanı ve bedenine dönüştüğünü söyleyen öğreti

Ekmek ve şarabın dönüşümü ya da diğer dillerde bilinen Latince kökenli adıyla Transsubstantiation Hristiyan teolojisinde Efkaristiya ayinindeki ekmek ve şarabın İsa'nın kanına ve bedenine dönüşmesi inancıdır.

<span class="mw-page-title-main">Güney Galya tipi terra sigillata</span>

Güney Galya tipi terra sigillata, Arkeoloji terminolojisinde Roma dönemine özgü bir terra sigillata çeşididir. MÖ 1. yüzyılın sonlarından itibaren güney Galya'da üretilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bénédicte Savoy</span>

Bénédicte Savoy Fransız sanat tarihçisi. Berlin Teknik Üniversitesi'nde modern sanat tarihi ve Collège de France'da 18 ila 20. yüzyıllar arası kültür tarihi araştırmaları alanında profesördür.

<span class="mw-page-title-main">Antikitera batığı</span> Girit açıklarında, 55 metre derinlikte keşfedilmiş MÖ 1 yüzyıla tarihlendirilmiş batık

Antikitera batığı, Akdeniz'de Girit açıklarında batmış ve 55 metre derinlikte keşfedilmiş bir batıktır. İsmini yakınında bulunan Antikitera adasından alan batık MÖ 1 yüzyıla tarihlendirilmektedir. Batık içerisinde bulunan heykellerin dışında bilhassa Antikythera düzeneği ile uluslararası anlamda tanınır olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Villa rustica</span> Tarımsal faaliyet için kırsal bir bölgede inşa edilmiş Roma villası

Villa rustica Antik Roma'da merkezi bir yapı ve bu yapı etrafına yayılmış daha küçük ek yapıların oluşturduğu duvarlarla çevrili kırsal yerleşime verilen addır. Başlangıçta tarımsal faaliyet amacıyla inşa edilen villa rusticalar, zamanla bu özelliğini yitirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Hava arkeolojisi</span> Gökyüzünden fotoğraf çekilmek suretiyle çalışan bir arkeolojik araştırma ve keşif yöntemi

Hava arkeolojisi veya havadan arkeoloji, arkeolojik kalıntıların daha yüksek bir irtifadan incelenerek araştırılmasıdır. Günümüzde bu genellikle uydu görüntüleri veya insansız hava araçları kullanılarak gerçekleştirilmektedir. Arkeolojik eserlerin, sit alanlarının ve peyzajların anlaşılması için gerçekleştirilen saha araştırmalarında hava fotoğraflarının yorumlanmasını ve analizini içerir. Diğer arkeolojik yöntemlerle kıyaslanamayacak bir ölçekte kapsamın ve geniş arazi alanlarının keşfedilmesini ve incelenmesini sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Ferdinand Christian Baur</span> Alman teolog ve tarihçi

Ferdinand Christian Baur, Alman protestan teolog ve ahit eleştirmeni. Tübingen ilahiyat okulunu kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Biedermeier</span> 1815-1848 arasında Almanya ve Avusturyada egemen olan sanatsal üslup

Biedermeier, Viyana Kongresi sonu, 1815 ile 1848 yılları arasında Alman Konfederasyonu topraklarında gelişen bir sanat akımı. Temelde burjuva zevk ve sanat anlayışına uyum gösteren biedermeier, bilhassa mobilya ve resim alanında kendisini göstermiştir.

Hansgerd Hellenkemper Alman Bizantolog ve tarihi coğrafyacı.

Rudolf Kautzsch Orta Çağ Alman mimarisi ve minyatür sanatı hakkında uzmanlaşmış Alman sanat tarihçisi. En önemli eseri sütun başlıklarını ele aldığı 1936 yılında yayınlanan Kapitellstudien adlı eseridir.

Georg Rohde Alman klasik filologdur. Rohde mütevazı bir geçmişe sahipti. Babası Berlin'de bir tramvay kondüktörüydü, aile Katolikti. Ailesi tarafından rahip olması istenen Rohde, ancak eski çağa ve klasik dillere olan ilgisinin uyandığı Berlin'deki Gri Manastır'daki ünlü gramer okuluna devam edebildi.

<span class="mw-page-title-main">Cornicularius</span>

Kornikülaryüs veya Cornicularius, Roma lejyonunda emir subayı rütbesi. Kıdemli memurların idari personelini yönetmekle mükellefti. Principatus döneminde cornicularius yüksek rütbeli ve çok yönlü bir bürokrattı. Cornicularius ismi, rütbeyi taşıyan kişinin taktığı iki küçük boynuzlu bir nişandan türemiştir.

Friedrich Johann Kraelitz von Greifenhorst Avusturyalı oryantalist ve Türkolog.

<span class="mw-page-title-main">Esterwegen toplama kampı</span> Nazi toplama kampı

Esterwegen yakınlarındaki Esterwegen toplama kampı, ilk olarak Almanya'nın Emsland bölgesinde kurulan bir dizi kamp içinde erken bir Nazi toplama kampı idi. Kamp, 1933 yazında 2000 siyasi "Schutzhäftlinge" için bir toplama kampı olarak kurulmuş ve bir süre Dachau'dan sonra en büyük ikinci toplama kampı olmuştur. Kamp 1936 yazında kapatılmıştır. Bundan sonra 1945 yılına kadar esir kampı olarak kullanılmıştır. Siyasi mahkûmlar ve Nacht und Nebel olarak adlandırılan mahkûmlar da burada tutulmuştur. Savaş sona erdikten sonra Esterwegen İngiliz toplama kampı, hapishane ve 2000 yılına kadar Alman Ordusu için bir depo olarak hizmet verdi.