İçeriğe atla

Mogilev Taarruzu

Mogilev Taarruzu
II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi
Tarih23 Haziran – 28 Haziran 1944
Bölge
Belarus
Sonuç Sovyet zaferi
Taraflar
Sovyetler Birliği SSCBNazi Almanyası Nazi Almanyası
Komutanlar ve liderler
Sovyetler Birliği Georgiy ZaharovNazi Almanyası Kurt von Tippelskirch
(4. Ordu)
Güçler
?2. Belarus Cephesi
Kayıplar
33,000 ölü, 3,250 esir (Sovyet tahmini)[1]

Mogilev Taarruzu, Kızıl Ordu'nun Belarus Stratejik Taarruz Harekâtı sırasında giriştiği birden çok taarruzdan biridir ve genelde Bagration Harekâtı olarak bilinir. Harekâtla ulaşılması planlanan hedefler, Mogilev'i geri alınması ile Alman 4. Ordu'sunun sabitlemesi ve çevirilerek tuzağa düşürülmesidir. Taarruz, sonuçta her iki hedefe de ulaşmıştır.

Planlar

Operatif hedefler

Mongilev Taarruzu'nun, Bagration Harekâtı kapsamında iki temel hedefi vardır.

  • Önemli bir ulaşım merkezi olan Mogilev'in düşürülmesi,
  • Alman 4. Ordu'su, Vitebsk-Orşa Taarruzu ile kuzeyden, Bobruysk Taarruzu ile de güneyden geniş bir kuşatma ile çevrilirken, Alman kuvvetlerini sabitlenmesi.

4. Ordu'nun, geri çekilmesine fırsat verilmeden çevrilecek ve tuzağa düşürülmesi hedeflenmektedir.

Alman istihbaratı

Mogilev Taarruzu öncesinde 39. Panzer Kolordusu, iyi eğitimli, iyi donanımlı dört tümeniyle Merkez Ordular Grubu'nun en güçlü kolordusuydu. Kolordu'nun bu bölgede bulunuşu, Mogilev çevresindeki sulak alanlar arasından geçen ana ulaşım hattının stratejik önemini göstermektedir. Ancak, Bagration Harekâtı içinde yer alan diğer Alman ordularında olduğu gibi, 4. Ordu da büyük çaplı bir taarruza karşı hazırlıklı değildi. Bunun nedeni, OKH'nin ana Sovyet taarruzunun Kuzey Ukrayna Ordular Grubu cephesinde olacağını öngörmesiydi.

Kuvvetler

Alman kuvvetleri, General Robert Martinek komutasındaki 39. Panzer Kolordusu ile General Vincenz Müller komutasındaki [[12. Kolordu (Almanya]|12. Kolordu]]'dur. Ayrıca bölgedeki Alman kuvvetlerinin elinde ihtiyat olarak mekanize bir tümen olan Feldherrnhalle bulunmaktadır. Bu birlikler, Alman General Kurt von Tippelskirch komutasındaki Alman 4. Ordu'sunun güney kanadını oluşturmaktadır.

Harekâta katılan Sovyet kuvvetleri ise General Gyorgy Zaharov komutasındaki 2. Belarus Cephesi kuvvetleridir. Bu kuvvetler, üç ordu ve bir hava ordusundan oluşmuştur.

Taarruz

Mogilev Taarruzu da, Bagration Harekâtı'nın ilk evresini oluşturan diğer harekâtlarda olduğun gibi, 23 Haziran sabahı Alman savunma hatlarına yönelen yoğun bir topçu hazırlık ateşiyle başladı.

Mogilev'in doğusunda General Robert Martinek komutasındaki 39. Panzer Kolordusu, General Grişin komutasındaki 49. Ordu'nun sert saldırılarına karşı mevzilerini savunmaya çalıştı. Ancak saldırılar ilerledikçe ağır kayıplar ortaya çıktı.[2] Alman 4. Ordu'su Komutanı von Tippelskirch, 23 Haziran'ın geç saatlerinde üst komutanı General Martinek'ten, Kaplan hattına çekilmek için izin istedi. Ancak bu talep geri çevrildi. Yine de ihtiyattaki Panzer Kolordusu Feldherrnhalle, Dinyeper'de mevzi alması için emir aldı. Olası bir geri çekilmeyi korumak için hazırlık yapılacaktı.[3] En güneydeki Alman kolordusu, General Vincenz Müller komutasındaki 12. Kolordu da ikinci savunma hattına çekilmeye başlamıştı.

Sovyet 49. Ordu'su, 27 Haziran akşamı Dinyeper geçişini zorladı. Gece boyunca kent içinde çatışmalar sürdü. Bu arada 23. Muhafız Tank Tugayı, kentteki Alman garnizonunu kuzeybatıdan çevirdi.[4]

Mogilev'i savunan Alman kuvveti, General von Erdmannsdorf komutasındaki 12. Piyade Tümeni'nin büyük kısmıdır. Kenti, son adamlarına kadar savunmaları talimatı almışlardır. Kent ve bu Alman birlikleri, 28 Haziran 1944 tarihinde Kızıl Ordu kuvvetlerinin eline düşmüştür. General von Erdmannsdorf, daha sonra Sovyetler Birliği tarafından, savaş suçuyla yargılanıp idam edildi. Gün içinde Alman 12. Kolordusu ve 39. Panzer Kolordusu, Berezina'ya doğru çekilmeye başladı. General Martinek, gece bir hava akını sırasında yaşamını yitirdi. Kaçan siviller ve askerî birliklerle yolların tıkalı olması ve yoğun hava saldırıları dolayısıyla geri çekilme, oldukça ağır ilerlemiştir.

Sonuçlar

Mogilev Taarruzu, sadece kenti almak değil, tüm başlangıç hedeflerine ulaştı. Fakat Alman 4. Ordu'su kısa süre sonra başlayan Misk Taarruzu sırasında kuşatmadan kurtulmayı ve dağılmamayı başardı.

Dipnotlar

  1. ^ Glantz, Belarus 1944, p.97
  2. ^ Dunn, p.163
  3. ^ Dunn, p.167
  4. ^ Glantz, Belorussia 1944, pp. 95-6

Kaynakça

İngilizce Wikipedia maddesinden yararlanılmıştır. Mogilev Offensive

  • Soviet Blitzkrieg: The Battle for White Russia, 1944 - W. Dunn
  • Belorussia 1944—The Soviet General Staff Study - David M. Glantz
  • When Titans Clashed - David M. Glandz, J. M. House

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Lvov-Sandomierz Taarruzu</span>

Lvov-Sandomierz Taarruzu ya da Lvov-Sandomierz Stratejik Taarruz Harekâtı, Kızıl Ordu'nun 1944 yılı Temmuz ayı ortalarında başladığı ve Alman kuvvetlerini Ukrayna'dan ve Doğu Polonya'dan atmayı amaçlayan genel taarruzudur. Bir aydan uzun bir süre devam eden Sovyet taarruzları, belirlenen hedeflerine ulaşmıştır. Lvov-Sandomierz Stratejik Taarruz Harekâtı, üç taarruz harekâtından oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Bagration Harekâtı</span> Harekât

Bagration Harekâtı, II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'nun yürüttüğü Beyaz Rusya Stratejik Taarruz Harekâtı'nın kapalı adıdır. Harekât, 22 Haziran ve 19 Ağustos 1944 tarihleri arasında icra edilmiş olup sonuçta Alman kuvvetleri Beyaz Rusya'dan ve Doğu Polonya'dan çıkartılmıştır. Harekâta verilen Bagration kapalı adı, 18. ve 19. yüzyıllarda yaşamış ve Borodino Muharebesi sırasında ölümcül bir yara almış olan Çarlık generali, prens Pyotr Bagration'a dayanmaktadır.

Doğu Prusya Taarruzu, II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi'nde, Kızıl Ordu'nun Alman kuvvetlerine karşı yürüttüğü bir stratejik taarruzdur. Sovyet genel taarruzu 13 Ocak 1945 tarihinde başlamış, bazı Alman birlikleri 9 Mayıs 1945'e kadar çatışmaya devam ettiyse de 25 Nisan 1945 tarihinde hedeflerine ulaşmıştı. Kızıl Ordu'nun parlak bir zaferiyle sonuçlanan Köninsberg Kuşatması, genel taarruzun önemli bir bölümüdür. Alman tarihçiler, Doğu Prusya Taarruzunu 2. Doğu Prusya Taarruzu olarak adlandırırlar. Gumbinnen Harekâtı olarak da bilinen 1.Doğu Prusya Taarruzu, esasen 1. Baltık Cephesi'nin Memel Taarruzu'nun bir bölümü olarak General Çernyahovski komutasındaki 3. Belarus Cephesi kuvvetlerince 16 - 27 Ekim 1944 tarihleri arasında gerçekleştirilmiş bir harekâttır. Bu harekâtta Sovyet birlikleri Doğu Prusya ve Polonya'da 30 – 60 km derinlikte bir girme sağladılar ama ağır da kayıplara uğradılar. Bu durumda taarruz, daha geniş ihtiyatlar cephe hattında toplanıncaya kadar ertelendi.

<span class="mw-page-title-main">Dinyeper-Karpatlar Taarruzu</span>

Dinyeper-Karpat Taarruzu, 24 Aralık 1943 - 14 Nisan 1944 tarihleri arasında, II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde 1., 2., 3. ve 4 Ukrayna Cepheleri ile 1. Belarus Cephesi tarafından yürütülen bir stratejik taarruz harekâtıdır. Bu harekât, Alman Merkez ve Güney ordu gruplarına karşı, Ukrayna'nın tümünü ve Moldova'yı Alman işgalinden geri almayı hedeflemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Kamenets-Podolski kuşatma halkası</span>

Kamenets-Podolski kuşatma halkası veya Hube Halkası, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'ndeki bir dizi muharebedir. Sovyet 1. Ukrayna Cephesi ve 2. Ukrayna Cephesi kuvvetleri, 1944 yılının Mart ve Nisan aylarında giriştikleri Proskurov-Çernovtsi ve Uman-Botoşani Taarruzları sırasında Hans-Valentin Hube komutasındaki 1. Panzer Ordusu'nu Dinyester nehrinin kuzey kesiminde kuşatma altına almışlardı. 1. Panzer Ordusu personelinin büyük kısmı, Nisan ayında kuşatmadan kurtulmayı başarmıştır.

Vitebsk - Orşa Taarruzu, Kızıl Ordu'nun 1944 yılı yaz genel taarruzu Belarus Stratejik Taarruz Harekâtı'nın bir parçasıdır ve genelde Bagration Harekâtı olarak bilinir.

Bobrusyk Taarruzu, Belarus Strateji Taarruz Harekâtı'nın bir alt taarruzudur ve genellikle Bagration Harekâtı olarak bilinir.

Minsk Taarruzu, 1944 yılının yazında Kızıl Ordu tarafından gerçekleştirilen Belarus Stratejik Taarruz Harekâtı'nın ikinci evresini oluşturan bir taarruzdur ve genellikle Bagration Harekâtı olarak bilinir.

Polotsk Taarruzu, Kızıl Ordu'nun Belarus Stratejik Taarruz Harekâtı'nın ikinci evresindeki bir taarruzdur ve genellikle Bagration Harekâtı olarak bilinir.

Şyaulyay Taarruzu, Kızıl Ordu'nun 1. Baltık Cephesi kuvvetlerince girişilmiş bir taarruzdur ve genellikler Bagration Harekâtı olarak bilinir. Taarruz, Belarus Stratejik Taarruz Harekâtı'nın üçüncü evresinde girişilen bir harekâttır ve ana taktik hedefi Şyaulyay kenti olarak, Alman kuvvetlerinin Litvanya'dan çıkarılmasını amaçlamaktadır.

Vilnüs Taarruzu, Kızıl Ordu'nun 1944 yaz genel taarruzu olan Bagration Harekâtı'nın üçüncü evresinde gerçekleşmiş olan bir taarruz harekâtıdır. Harekât, 5 - 13 Temmuz tarihleri arasında gerçekleşti ve Sovyet zaferiyle sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Belostok Taarruzu</span>

Belostok Taarruzu, Kızıl Ordu'nun 1944 yılı yazında başlattığı Beyaz Rusya Stratejk Taarruz Harekâtı'nın üçüncü ve son bölümünde girişilen bir taarruzdur ve genellikle Bagration Harekâtı olarak bilinir.

Lublin-Brest Taarruzu, Kızıl Ordu'nun Belarus Stratejik Harekâtı kapsamında sürdürdüğü bir taarruz harekâtıdır. Harekât, 18 Temmuz - 2 Ağustos 1944 tarihleri arasında yapılmış olup Alman kuvvetlerini merkez ve doğu Polonya'dan çıkarmayı amaçlamaktadır. Genellikler Bagration Harekâtı olarak bilinir. 1. Belarus Cephesi'nin güney kanadı (sol) tarafından Alman Güney Ukrayna Ordular Grubu'na ve Merkez Ordular Grubu'na karşı icra edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1. Târgu Frumos Muharebesi</span>

1. Târgu Frumos Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi 'nde 1. Yaş-Kişinev Taarruzu'nun bir bölümüdür.

<span class="mw-page-title-main">Debrecen Muharebesi</span> 1944 yılında SSCBnin Alman-Macar ordularına yaptığı taarruz

Debrecen Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi 'nde, Sovyet 2. Ukrayna Cephesi kuvvetlerince 6 - 28 Ekim 1944 tarihleri arasında gerçekleştirilen Debrecen Taarruz Harekâtı'dır. Sovyetler'in Macaristan'a yönelen genel taarruzu Debrecen bölgesini hedef almış, Mareşal Rodion Malinovski'nin 2. Ukrayna Cephesi, General Maximilian Fretter-Pico'nun Alman Güney Ukrayna Ordular Grubu cephesine yönelmiştir. Bu mevzilerde, müttefiki Macaristan'ın 7. Kolordusu da mevzi almıştı. Sovyet taarruzu, bu mevzileri atmış ve Alman - Macar kuvvetlerini yer yer 160 kilometre geri çekilmek zorunda bırakmıştır.

Memel Kuşatması ya da Memel Muharebesi, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde, Sovyet kuvvetlerinin 1944 yılı sonlarında başlattıkları Memel Taarruz Harekâtı'dır. Memel, Klaipėda'nın Almanca adıdır. Sovyet taarruzu, Memel'in küçük bir kesiminde ve limanında Alman kuvvetlerinin üç ay boyunca kuşatma altında tutulmasına yol açmıştır.

Riga Taarruzu ya da Sovyet resmi tarihinde Riga Taarruz Harekâtı, II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde, STAVKA'nın geliştirdiği Baltık Taarruzu'nun bir alt harekâtıdır. Harekât, 1944 yılının sonlarında gerçekleşmiş olup Alman kuvvetlerini Riga kentinden çıkartmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Raseiniai Muharebesi</span>

Raseiniai Muharebesi, II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi'nde, Litvanya sınırının 75 km. kuzeybatısındaki Kaunas civarında 23 - 27 Haziran 1941 tarihleri arasında gerçekleşmiş olan bir tank muharebesidir. Muharebe, General Erich Hoepner komutasındaki 4. Panzer Grubu karşısında General Kurkin komutasındaki 3. Motorize Kolordu ve General Şestapolov komutasındaki 12. Mekanize Kolordu arasında gerçekleşmiştir. Bu iki Sovyet mekanize kolordusu, Sovyet Kuzeybatı Cephesi Komutanı General Fiodor Kuznetsov'un, Wehrmacht kuvvetlerinin Neman Nehri geçişlerini engellemekle görevlendirdiği kuvvetlerdir. Muharebenin sonucunda Sovyet kolorduları hemen hemen tümüyle imha edildiler. Aynı zamanda Sovyet Kuzeybatı Cephesi'nin tüm zırhlı kuvvetleri de imha edilmiş oldu. Alman kuvvetlerinin önünde Daugava Nehri yönündeki hat açılmış oldu. Sovyet resmi tarihinde 22 - 27 Haziran arası tarihlerde, cephenin kuzey kesimindeki savaşlar, Baltık Stratejik Savunma Harekâtı'nın bir bölümü olan Sınır Savunma Savaşları olarak geçmektedir. Raseiniai Muharebesi de bu savaşlar çerçevesinde gerçekleşen en geniş kapsamlı muharebelerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Smolensk Muharebesi (1941)</span> 2. Dünya Savaşında bir muharebe

Smolensk Muharebesi, Alman Merkez Ordular Grubu emrindeki, General Heinz Guderian komutasındaki 2. Panzer Grubu ile General Hermann Hoth'un 3. Panzer Grubu'nun Sovyet kuvvetlerine karşı II. Dünya Savaşı'nın Doğu Cephesi'nde giriştiği başarılı bir kuşatma operasyonudur. Alman birliklerinin kuşatmaya aldığı Sovyet birlikleri dört Sovyet Cephesine bağlı bazı kuvvetlerdir. Bu muharebe içinde yer alan Sovyet kuvvetleri, Mareşal Semyon Timoşenko'nun Batı Cephesi, General Georgi Jukov'un Sovyet İhtiyat Cephesi, General Fyodor Kuznetsov'un Merkez Cephesi ve General Andrey Yeryomenko'nun Bryansk Cephesi kuvvetleridir. Harekâtın devamında Sovyet 16. Ordu'su, 19. Ordu'su ve 20. Ordu'su Smolensk'in hemen güneyinde kuşatıldı. Ancak 19. Ordu'nun büyük bir kısmı kuşatmadan sıyrılmayı başarmıştır. Sovyet askerlerinin büyük bir bölümünün çemberden kurtulması nedeniyle Hitler, Sovyetler Birliği'ni yenilgiye uğratmanın esas yönetimi olarak yürütülen kuşatma harekâtını durdurmuştur. Bunun yerine Sovyetler Birliği'ne ekonomik yönden ağır bir darbe vurmayı daha uygun bulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Rostov Muharebesi (1941)</span>

I. Rostov Muharebesi, General Gerd von Rundstedt komutasındaki Alman Güney Ordular Grubu'nun 12 Eylül 1941 tarihine başlayan Kafkasya ve Stalingrad'a yönelik genel taarruzları ve ardından Kızıl Ordu'nun karşı saldırısı sırasında gerçekleşen bir muharebedir. Sovyet kaynaklarında, 5-16 Kasım 1941 tarihleri arasındaki Rostov Savunma Harekâtı ve 27 Kasım-2 Aralık 1941 tarihileri arasındaki Rostov Taarruz Harekâtı olarak iki evre içinde incelenmektedir. Her iki Kızıl Ordu harekâtı da General Yakov Çereviçenko'nun Güney Cephesi'nin güney kanat kuvvetleri tarafından, Rostov-na-Donu kenti civarında yürütmüştür.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.