İçeriğe atla

Moeritherium

Moeritherium
 
Moeritherium lyonsi kafatası
Korunma durumu
Biyolojik sınıflandırma
Âlem: Animalia
Şube: Chordata
Alt şube: Vertebrata
İnfa şube: Gnathostomata
Sınıf: Mammalia
Takım: Proboscidea
(Hortumlular)
Familya: †Moeritheriidae
C.W. Andrews, 1906
Cins: †Moeritherium
C.W. Andrews, 1901
Türler


  • M. andrewsi Schlosser, 1911
  • M. chehbeurameuri Delmer et al., 2006
  • M. gracile Andrews, 1902
  • M. lyonsi Andrews, 1901
  • M. trigodon Andrews, 1904

Moeritherium içinde çeşitli soyu tükenmiş türleri barındıran, hortumlular (Proboscidea) familyasında bir cins. Bu hayvanlar fil ve deniz inekleri ile akrabadır. Eosen döneminde yaşamışlardır.

Fiziksel özellikleri

Japonya'da sergilenen iskeleti

Moeritherium cinsiden domuza benzeri hayvanlar günümüzden yaklaşık 37-35 milyon yıl önce yaşamışlardır ve dış görünüşleri tapir[1] ya da pigme su aygırı gibidir. Günümüzdeki fillerden daha küçük olan bu hayvanların omuz yüksekliği 70 santimetre civarında ve 3 metre uzunluğundaydı. Bataklıklarda yaşadıkları ve su aygırlarının doldurduğu ekolojik nişte yer aldıkları düşünülür. Dişlerinin şekilleri yumuşak suda yetişen bitkileri yediklerini gösterir.

Restorasyon

Kafataslarının şekli filler gibi hortumları olmadığını önerir ancak tapir gibi geniş ve esenk bir üst çeneye sahip olmuş olabilirler. Bu şekilde suda yaşayan bitkileri rahatça toplayabiliyorlardı. İkinci kesici dişleri biraz uzamıştı ancak filden çok su aygırlarının dişlerine benziyordu.[2][3]

Notlar

  1. ^ Koehl, D. 2006 The genus Moeritherium, ancestor of elephants. 8 Aralık 2006 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  2. ^ Palmer, D., (Ed.) (1999). The Marshall Illustrated Encyclopedia of Dinosaurs and Prehistoric Animals. Londra: Marshall Editions. s. 238. ISBN 1-84028-152-9. 
  3. ^ Savage, RJG, & Long, MR (1986). Mammal Evolution: an illustrated guide. New York: Facts on File. s. 147. ISBN 0-8160-1194-X. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Fil</span> hortumlu bir memeli hayvan

Fil, hortumlular takımının filgiller (Elephantidae) familyasını oluşturan memeli bir hayvandır. Geleneksel olarak Asya fili ve Afrika fili olmak üzere iki türü tanınır; ancak bazı kanıtlara dayanarak Afrika savan fili ile Afrika orman filinin de iki ayrı tür olduğu öne sürülür. Filler, Sahra altı Afrika ile Güney ve Güneydoğu Asya'da bulunur. İçinde mamutlar ve mastodonlar gibi soyu tükenmiş türleri de barındıran hortumlular takımından günümüzde soyunu sürdüren bir tek filler kalmıştır. Karada yaşayan en büyük hayvan olan Afrika filinin erkeği 4 m boya ve 7.000 kg ağırlığa ulaşabilir. Fillerin dikkat çekici ve ayırt edici özellikleri arasında, nesneleri yakalamak gibi çeşitli amaçlar için kullanılan uzun hortumları başta gelir. Uzun ve sivri olan kesici dişlerini nesneleri taşımak, yeri kazmak için kullanırlar. Fildişinin kaynağı olan bu kesici dişler aynı zamanda dövüşürken silah olarak da kullanılır. Filin büyük ve geniş kulakları vücut ısısını kontrol etmeye yarar. Afrika fillerinin kulakları daha büyük olur ve sırtları içbükeydir. Asya fillerinin ise kulakları daha küçük olur ve sırtları dışbükey ya da düzdür.

<i>Su aygırı</i> su hayvanı

Su aygırı veya Hipopotam, çift toynaklılar (Artiodacyla) takımının su aygırıgiller (Hippopotamidae) familyasından, geviş getirmeyen, iri gövdeli otçul bir memeli. Bu familyanın diğer mevcut türü ormanda yaşayan cüce suaygırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Tapir</span> Güney ve Orta Amerika ile Güneydoğu Asyanın cengel ve ormanlık bölgelerinde yaşayan memeli türüdür

Tapir, domuza benzeyen, burunlarının kavrama özelliği olan ve otlanarak beslenen büyük memelilerden oluşan Tapirus cinsindeki hayvanların ortak adıdır. Güney ve Orta Amerika ile Güneydoğu Asya'nın cengel ve ormanlık bölgelerinde yaşar. Dört tapir türü de, soyu tehdit altında ya da korunmasız olarak sınıflandırılmıştır. En yakın akrabaları diğer tek toynaklılardan atlar ve gergedanlardır.

<span class="mw-page-title-main">Baird tapiri</span>

Baird tapiri, tapirgillerden bir tapir türüdür. Meksika'nın güneydoğusu, Belize, Guatemala, Honduras, Kosta Rika, Nikaragua, Panama gibi ülkelerdeki sık cengellerde ve muhtemelen Kolombiya ile Ekvador'da da bulunur. Yaklaşık olarak 3.350 metre rakıma kadar yaşayabilir.

<span class="mw-page-title-main">Hint tapiri</span>

Hint tapiri veya Malaya tapiri, tapirgillerden bir tapir türüdür. Dört tapir türü içinde Asya'da yaşayan tek türdür. Adının aksine Hint tapiri Hindistan'da değil Güneydoğu Asya'da bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Tek toynaklılar</span> memeli takımı

Tek toynaklılar ya da tek parmaklılar, memeliler (Mammalia) sınıfından otobur hayvanları barındıran bir takımdır. Ayaklarında genelde tek sayıda toynağı bulunan bu takımdaki hayvanlar büyük ve çok büyük hayvanlar olarak nitelenebilir. Çift toynaklılar takımının geviş getiren hayvanlarının aksine tek toynaklılar bitki selülozunu midede değil bağırsaklarda sindirir. Atgiller, gergedanlar ve tapirler mevcut tek toynaklılardır.

<span class="mw-page-title-main">Fildişi</span>

Fildişi fil, su aygırı, mamut ve gergedan gibi hayvanların dişlerinden oyularak yapılan sert, beyaz, opak maddelerdir.

<span class="mw-page-title-main">Hortumlular</span>

Hortumlular, en çok dikkati çeken özellikleri olan hortumları ile adlandırılmış bir memeli takımı. Günümüzde tek yaşayan temsilcileri fillerdir.

<i>Paenungulata</i> memeli kladı

Paenungulata, içinde günümüzde yaşayan üç memeli takımını barındıran bir kladdır: Proboscidea, Sirenia ve Hyracoidea (Kırsıçanımsılar). Embrithopoda ve Desmostylia adlı en az iki takım daha fosil kalıntılarından bilinir. Bu her iki soyu tükenmiş takım da, yaşayan takımlar kadar kendilerine özgü özellikleri taşımaktaydı. Embrithopodlar gergedan benzeri ve tabanlarına basarak yürüyen otçul hayvanlardı. Desmostylianlar ise su aygırı benzeri amfibi hayvanlardı. Yürüme biçimleri ve beslenmeleri spekülasyon konusu olsa da dişlerindeki aşınmalar kara bitkileriyle beslendiklerini ve diğer toynaklı büyük memelilerle benzer duruşa sahip olduklarını gösterir.

<i>Barytherium</i>

Barytherium Kuzey Afrika'da Eosen'in sonları ve Oligosen'in başlarında yaşamış olan hortumlular takımından Barytheriidae familyasını oluşturan soyu tükenmiş cinstir.

<i>Phiomia</i>

Phiomia Kuzey Afrika'da günümüzden 36-35 milyon yıl önce Eosen'in sonu ile Oligosen'in başı arasında yaşamış hortumlular takımından soyu tükenmiş hayvan cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Gomphotheriidae</span>

Gomphotheriidae Miyosen ile Pliyosen devirlerinde günümüzden 12 ila 1,6 milyon yıl önce yaşamış olan hortumlular takımında fil benzeri hayvanların oluşturduğu soyu tükenmiş bir familyadır. Kuzey Amerika'da yaygın olarak bulunmaktaydılar. Bazı cinsleri Avrasya, Beringia ve Güney Amerika'da da yaşamıştır. Yaklaşık 5 milyon yıl önceden başlayarak yerlerini günümüzün filleri almıştır. Ancak Cuvieronius cinsinde yer alan ve Güney Amerika'da yaşayan iki türü MÖ 9100 yıllarına kadar yaşamıştır. Stegomastodon cinsinin MÖ 6060 yılından kalma kalıntılarına Kolombiya'da rastlanmıştır. Ayrıca Meksika ve Orta Amerika'da da Pleistosen'in sonlarına kadar yaşamışlardır.

<i>Gomphotherium</i>

Gomphotherium Miyosen devrinin başlarında Kuzey Amerika'da evrimleşmiş ve 13,6 ila 3,6 milyon yıl önce yaşamış olan hortumlular takımından Gomphotheriidae familyasında sınıflandırılan soyu tükenmiş bir hayvan cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Megafauna</span>

Zoolojide megafauna büyük ya da dev hayvanlar için kullanılan bir terimdir. Büyüklüğü belirlemekte kullanılan en yaygın sınırlar 45 kg ile 100 kg'dır. Bu sınırlamalar dahilinde çok büyük olduğu düşünülmeyen ak kuyruklu geyik ve kızıl kanguru gibi türler ve hatta insan da bulunur.

<i>Pakicetus</i> bir arkaik balina cinsi

Pakicetus, Erken Eosen'de Pakistan yakınlarında yaşamış, ilkel bir ikiyaşamlı cetacean cinsidir. Yaklaşık olarak kurt büyüklüğünde bir çift toynaklıydı. Muhtemelen suda veya yakınında yaşayan hayvanlarla, balıklarla ve böceklerle besleniyordu. Paleontologların büyük çoğunluğu, onu kara memelileri ile balinalar arasında bir geçiş türünü temsil eden en bazal balina olarak tanımlar.

<i>Anthracotheriidae</i> tarih öncesi çift toynaklı familyası

Anthracotheriidae, su aygırları ve balinalarla ilişkili soyu tükenmiş, su aygırı benzeri çift toynaklıların parafiletik bir familyasıdır. En eski cins olan Elomeryx, ilk olarak Orta Eosen'de Asya'da ortaya çıktı. Familya Afrika ve Avrasya'da dağıldı ve birkaç tür Oligosen sırasında Kuzey Amerika'ya ulaştı.

<span class="mw-page-title-main">Dichobunidae</span> bazal çift toynaklı familyası

Dichobunidae, Eosen ila Oligosen dönemleri arasında, Avrupa, Asya ve Kuzey Amerika'da yaşamış çift toynaklıları içeren bir familya.

<i>Astrapotherium</i>

Astrapotherium, küçük bir file veya büyük bir tapire belli belirsiz benzeyen, soyu tükenmiş bir Güney Amerika memelisidir. Bununla birlikte, filler veya tapirlerle ilişkili değildi, bunun yerine soyu tükenmiş diğer Güney Amerika toynaklılarıyla ilişkiliydi. Fosilleri Erken Miyosen'den Orta Miyosen'e tarihlendirilmiştir. A. magnus türü fosil kalıntıları Arjantin'deki Santa Cruz Formasyonu'nda bulunmuştur. Arjantin ve Şili'deki Deseado, Sarmiento ve Aisol Formasyonlarında başka fosiller de bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Anancus</span>

Anancus, 8.5 milyon yıl önce ile yok oldukları 2 milyon yıl önce arasında yaşamış olan Afrika ve Avrasya'ya özgü Elephantoid hortumluların (Proboscidea) soyu tükenmiş bir cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Għar Dalam</span>

Għar Dalam, Malta'nın Birżebbuġa kasabasının dış mahallelerinde bulunan 144 metre uzunluğunda bir freatik tüp ve mağara veya çıkmaz sokaktır. Mağara, Son Buzul Maksimum'un sonunda Malta'da mahsur kalan ve daha sonra soyu tükenmiş hayvanlars sit kemik kalıntıları içermektedir. Adını Malta tarihöncesindeki Għar Dalam döneminden almıştır ve Malta'nın en önemli ulusal anıtlarından biri olarak görülmektedir. Stentinello'da bulunana benzer çanak çömlekler Għar Dalam'da da bulunmuştur, ancak bu buluntularda pul süslemeleri gibi ayrıntılar görülmez.