İçeriğe atla

Modibo Keïta

Modibo Keita
Modibo Keita (1966)
Mali Devlet Başkanı
Görev süresi
20 Temmuz 1960 - 19 Kasım 1968
Yerine gelenMoussa Traoré
Kişisel bilgiler
Doğum 4 Haziran 1915(1915-06-04)
Bamako, Yukarı Senegal ve Nijer
Ölüm 16 Mayıs 1977 (61 yaşında)
Bamako, Mali
Milliyeti  Fransa, 1960 sonrası  Mali
Evlilik(ler)
  • Mariam Travélé (e. 1939)
  • Fatoumata "Didi" Haïdara
    (e. 1952; ö. 1976)
  • Fatoumata Diallo

Modibo Keïta (4 Haziran 1915, Bamako - 16 Mayıs 1977, Bamako),[1] Malili siyasetçidir. Keïta, Afrika ülkesi Mali'nin ilk devlet başkanı olarak 1960 ile 1968 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Biyografi

Öğretmenlik eğitimi gördü. Fransız sömürge yönetiminin koyduğu siyasi parti yasağının sürdüğü 1930'larda Batı'da öğrenim görmüş gençlerin kentlerde kültür dernekleri kurmasında etkin rol oynadı. II. Dünya Savaşı sonrasında Sudanlılar Birliği'nin kuruluşuna katılarak genel sekreterliğini üstlendi, ayrıca Afrika Demokratik Birliği'nin (RDA) yöneticileri arasında yer aldı.Sonradan Fildişi Kıyısı'nın başkanı olan Félix Houphouët-Boigny ile yakın bir dostluk kurdu.Fransız sömürgeciliğine karşı yürüttüğü mücadeleden dolayı 1946'da kısa süreyle hapse atıldı. İki yıl sonra bölgesel meclise seçildi. 1950'lerin ortalarında Fransa Ulusal Meclisi'ne girdi ve bu meclisin ilk Afrikalı başkan yardımcısı oldu.İki Fransız hükûmetinde bakanlık görevi aldı.

Bu arada Sudanlılar Birliği'nin başkanlığına getirilen ve başkent Bamako'nun belediye başkanı seçilen Keita, partisinin 1957 seçimlerinde ezici çoğunluk elde etmesine karşın, iç sorunlardan çok, dış ilişkilerle ilgilenmeyi sürdürdü. Batı Afrika'daki Fransız sömürgelerinin Fransız Uluslar Topluluğu içinde özerklik ve hemen bağımsızlığa geçiş arasında bir seçim yapmalarının istendiği 1958'deki referandumda, topluluk içinde kalma yönünde başarılı bir kampanya yürüttü.Eski Fransız sömürgelerini Batı Afrika Federasyonu altında bir araya getirme çabaları, bağımsızlığı seçen öteki sömürgelerde merkeziyetçiliğe karşı bir eğilimin ağır basması nedeniyle sonuçsuz kaldı.Ardından Senegal ve Fransız Sudanı'nın oluşturduğu Mali Federasyonu'nda başbakanlık görevini üstlendi. Devlet yapısına ilişkin anlaşmazlıkları ve kişisel çekişmeler nedeniyle kısa ömürlü olan federasyonun dağılmasında (1960) sonra Mali adını alan Fransız Sudanı'nda başkan olarak yönetimde kaldı.

Bağımsızlığın ilk yıllarında sol politikalara dayalı bir program uyguladı. Kurduğu otoriter ve güçlü yönetim, 1967'de parti içindeki sağ ve sol kanatların yönelttiği eleştirilerin yanı sıra artan mali ve ekonomik sorunların da etkisiyle sarsılmaya başladı.Kötü bir hasat mevisiminin ardından 19 Kasım 1968'de genç subayların yönettiği kansız bir darbeyle devrildi. Yaşamının geri kalan bölümünü gözaltında geçirdi. 1992'de saygınlığı iade edildi.

Kaynakça

  1. ^ 8 www.britannica.com 5 Şubat 2018 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Burkina Faso</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Burkina Faso, Afrika kıtasının batı bölümünde yer alan, denize kıyısı bulunmayan bir kara ülkesidir. Ülkenin sınır komşularını Mali, Nijer, Benin, Togo, Gana ve Fildişi Sahili oluşturmaktadır. Geçmişte Fransa sömürgesi olan ülke 1960 yılında Yukarı Volta adı ile bağımsızlığa kavuşmuştur. Bağımsızlık sonrası dönemde siyasi belirsizlikler neticesinde darbeler yaşanmış, 4 Ağustos 1983 tarihinde Thomas Sankara önderliğinde devrim gerçekleştirilmiş, ülkenin ismi de devrim neticesinde Burkina Faso olarak değiştirilmiştir. Ülkenin başkenti Vagadugu'dur.

<span class="mw-page-title-main">Mali</span> Batı Afrikada bulunan denize kıyısı olmayan bir ülke

Mali, resmi adıyla Mali Cumhuriyeti, Batı Afrika'da denize kıyısı olmayan bir ülkedir. 1.240.000 km²'lik yüz ölçümüyle Afrika'nın sekizinci büyük ülkesidir. Nüfusu 19,1 milyondur ve bu nüfusun %65'ini 25 yaş altındakiler oluşturmaktadır. Başkenti Bamako'dur. Mali sekiz bölgeye ayrılmıştır, kuzey sınırları Sahra'nın derinliklerine kadar uzanır. Ülkenin güney bölümü Nijer ve Sénégal nehirlerinin geçtiği Sudan Savanı'ndadır ve nüfusun çoğunluğu bu bölümde yaşar. Mali ekonomisi tarım ve madencilik temellidir. Altın ülkenin önde gelen doğal kaynaklarındandır ve Mali Afrika'nın en büyük üçüncü altın üreticisidir. Tuz da ihraç ürünlerindendir.

<span class="mw-page-title-main">Senegal</span> Batı Afrikada bulunan bir ülke

Senegal, resmî adıyla Senegal Cumhuriyeti, Senegal Nehri'nin güneyinde, Batı Afrika'da yer alan bir ülkedir. Batıda Atlas Okyanusu 531 km, kuzeyde Moritanya 813 km, doğuda Mali 419 km, güneyde ise Gine 330 km ve Gine-Bissau 338 km sınırı bulunan Senegal'in toplam sınır uzunluğu Atlas Okyanusu dahil 3171 km'dir. Yeşil Burun Adaları Senegal kıyılarının 560 km ötesindedir. Gambiya bu ülkenin 300 km içerisine kadar ilerleyen bir anklav halindedir.

<span class="mw-page-title-main">Federasyon</span> genellikle siyasal anlamda; dışişleri üniter, içişleri federe sistemi olan devletler topluluğu

Federasyon veya federal devlet, coğrafi yapılarına göre oluşmuş birden fazla devletin kendi istekleriyle bir araya gelerek dışarıya karşı tek bir siyasal güç olarak görülmeleri ve bu amaçla kurdukları örgütün, kendisini oluşturan devletlerin üzerinde olması; iç işlerinde ise, yine aralarındaki anlaşmaya göre geniş veya dar ölçüde özerk olmaları ile oluşan topluluk.

<span class="mw-page-title-main">Bamako</span> Malinin başkenti

Bamako, nüfusu 1.690.471 olup (2006), Mali'nin en büyük şehri ve başkentidir. Günümüzde en hızlı gelişen Afrika ülkesi olarak tahmin edilir. Nijer Nehri üzerinde konumlanır ve ülkenin güney ucu parçasındaki Yukarı ve Orta Nijer vadisini bölen şiddetli nehir akıntısının yakınındadır. Bamako, Koulikoro yakınında yer alan nehir limanı ile ulusun yönetim merkezi ve büyük bir ticari bölge ve konferans mekezidir. Bamako, Lagos, Abidjan, Kano, Ibadan, Dakar ve Accra'dan sonra Batı Afrika'nın 7. en büyük şehre ait merkezidir. Üretimleri tekstil, İşlenmiş et ve metal mallardır. Nijer Nehri'nde ticari balıkçılık vardır. Bamako 12°39′N, 8°0′W. konumunda yer alır. Bamako ismi Bambara kelimesinden gelir anlamı "crocodile river" dir.

<span class="mw-page-title-main">Dakar</span> Senegalin başkenti

Dakar, Senegal Cumhuriyeti'nin başkenti.

<span class="mw-page-title-main">Güney Afrika Birliği</span> Birlik

Güney Afrika Birliği, Afrika kıtasının güneyinde Britanya İmparatorluğu'na bağlı sömürge bölgeleri olan Cape Kolonisi, Natal Kolonisi, Transvaal Kolonisi ve Oranj Nehri Kolonisi bölgelerinin birleştirilmesi ile meydana gelen ve varlığını 1910–1961 yılları arasında sürdüren ülke. Ülke 1961 yılında ardılı olan ve günümüzde de varlığını sürdüren Güney Afrika Cumhuriyeti'nin kurulması ile varlığını sonlandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Sékou Touré</span> Gineli politikacı, ilk Gine başkanı

Ahmed Sékou Touré, Gineli siyasetçi. Touré, Afrika kıtasında bulunan Gine'nin ilk devlet başkanı olarak 1958 ile 1984 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Cheick Modibo Diarra</span> Malili astrofizikçi

Cheick Modibo Diarra (d. 1952, Nioro du Sahel, Fransız Sudanı-, Malili bir astrofizikçi, iş insanı ve 17 Nisan 2012 - 11 Aralık 2012 tarihleri arası Mali Başbakanı olan politikacı.

<span class="mw-page-title-main">Mali bayrağı</span> Ulusal bayrak

Mali bayrağı, Mali devletinin resmi bayrağı. Günümüzde kullanılan hâli ile 1 Mart 1961 tarihinde göndere çekilerek kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Senegal bayrağı</span> Ulusal bayrak

Senegal bayrağı, Senegal devleti tarafından resmî olarak 20 Ağustos 1960 tarihinde göndere çekilerek kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ibrahim Boubacar Keïta</span> Malili politikacı

Ibrahim Boubacar Keïta, Genellikle baş harfleri IBK ile bilinen Malili bir politikacı. Askeri bir darbeyle istifa etmek zorunda kaldığında 2013'ten 2020'ye kadar Mali cumhurbaşkanı olarak görev yaptı. Daha önce 1994 ile 2000 yılları arası Mali Başbakanı oldu. 2002 yılından 2007 yılına kadar Mali Millet Meclisi Başkanlığı yaptı. Temmuz-Ağustos 2013'teki cumhurbaşkanlığı seçimlerinde cumhurbaşkanı seçildi ve 4 Eylül 2013 tarihinde yemin etti. Başkent Bamako'da düzenlenen yemin törenine Fransa Cumhurbaşkanı François Hollande da katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Salif Keïta (futbolcu)</span>

Kısaca olarak Keita diye bilinen Salif Keïta, eski Malili millî futbolcu ve futbol yöneticisi.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Sudanı</span>

Fransız Sudanı, Batı Afrika'da bir Fransız sömürgesiydi. Bölge, iki farklı dönemde oluşturulmuştu; 1890 ile 1902 yılları arası ilk dönemi, 1920 ile 1960 yılları arası da ikinci dönemi teşkil eder. Fransız Sudanı, 22 Eylül 1960 tarihinde Mali Cumhuriyeti adı ile bağımsızlığa kavuştu.

<span class="mw-page-title-main">Maurice Yaméogo</span> Yukarı Voltanın ilk devlet başkanı (1960-1966)

Maurice Yaméogo, Yukarı Voltalı siyasetçi. Yaméogo, Afrika kıtasında bulunan Yukarı Volta'nın bağımsızlığını kazanması sonrası 1960 ile 1966 yılları arasında ilk devlet başkanı olarak devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

Kamerun başbakanı, Afrika ülkesi Kamerun'un bağımsızlığını kazandığı 1960 yılından sonra hükûmetin başında yer alan kişi olarak bu makama getirilen kişiye verilen unvandır. Başbakan, 1960 ile 1961 yılları arasında Kamerun Cumhuriyeti'ni, 1961 ile 1972 yılları arasında Federal Kamerun Cumhuriyeti'ni, 1972 ile 1984 yılları arasında Kamerun Birleşik Cumhuriyeti'ni ve 1984 yılında itibaren de Kamerun Cumhuriyeti'nde hükûmet görevlerini üstlenmiş, 1961 ile 1972 yılları arasında var olan federal yapı gereği hem Batı Kamerun hem de Doğu Kamerun'da ayrı başbakanlar göreve gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Moussa Traoré</span> Malili asker, politikacı ve diktatör (1936-2020)

Moussa Traoré, Malili asker ve siyasetçidir. Traoré, Afrika ülkesi Mali'de 1968 yılından 1991 yılına kadar devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Miha Marinko</span> Sloven partizan, eski Slovenya Sosyalist Cumhuriyeti başbakanı

Miha Marinko, Sloven partizan, eski Slovenya Sosyalist Cumhuriyeti başbakanı. Günümüzde Slovenya'da ulusal kahraman olarak anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Alpha Oumar Konaré</span> Malinin 4. devlet başkanı

Alpha Oumar Konaré, Malili öğretim görevlisi ve siyasetçi. Konaré, Afrika ülkesi Mali'de 1992 ile 2002 yılları arasında devlet başkanlığı makamında bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Uluslar Topluluğu</span> 4 Ağustos 1995 yılına kadar varlığını sürdürmüştür

Fransız Uluslar Topluluğu, Beşinci Fransa Cumhuriyeti'nin anayasası ile 4 Ekim 1958 yılında kurulan ve eski Fransız Birliği devleti ve uluslarını bir araya getirmeyi hedefleyen topluluk sistemi.