Modern Avrupa

Modern Avrupa tarihi modern dönemde Avrupa'da meydana gelen olayları kapsar.^[1]

19. yüzyılda genel olarak Avrupa devrimler ile çalkalanıyordu . Fransız ihtilalinden dolayı çıkan milliyetçilik Avrupa'nın dengelerini altüst etmişti. Bilimsel devrimler sayesinde Avrupa'daki bakış açılarını değiştirdi.

Rönesans ve Aydınlanma çağı gibi yenilikler Avrupa'nın bilim alanında yenilikler yapıldı. 18. yüzyılın ortasında başlayan sanayi inkılabı sonucunda buhar teknolojisi insanların hayatına girdi. Buhar teknolojisi sonucunda fabrikalar kuruldu. İlk kez buharlı lokomotif icat edildi. Bilimle uğraşmak ilk defa ayrı bir meslek sayılmıştı. Darwin'in yaptığı araştırmalar sonucunda Evrim teorisini ortaya attı. Evrim teorisi biyolojiye olan bakış açısını değiştirdi. Dimitri Mendeleyev periyodik tablo yaptı.^[2]

19. Yüzyılda aşağı yukarı 400 yıldan beri Dünya'ya kapitalizm hakimdi. Karl Marx, işçilerin acı çekmesinden dolayı Komünizm ideolojisini geliştirdi. Komünizm, halkların birliğini savunan ve insanların bir olduğu bir fikir akımıydı.^[3] Fransız ihtilalinin sonucunda Avrupa'da milliyetçilik hakimdi. Bütün milletler kendi devletlerini kurmak istiyor ve İmparatorluklar parçalanıyordu.

Değişen Avrupa'da insanlar iş imkanı bol olduğu için köylerden kentlere göç ediyordu. Sanayileşme sonucunda yeni iş imkanları ortaya çıkmıştı. Birçok yerde daha büyük iş merkezleri açılırken küçük iş yerleri ise kapanıyordu. Avrupa'da genel anlamda kölelik ve feodal sistem gibi baskıcılar yapılar kalkmıştı ama bunun yerine çocuklar işçi olarak çalıştırılmaya başlanmıştı ya da insanlara hakkını vermemeye başlamışlardı. Bunun üzerine çocuk, kadın, işçi ve özellikle insan hakları konusunda belli bir duyarlılık oluşmuş bunun üzerine ise Orta Çağ'daki loncaların yerine sendikalar kurulmuştu ve buna benzer çalışmalar yapılmıştı. Her ne kadar Avrupa'nın genelinde her ne kadar feodal sistem kalksa da Doğu Avrupa'da hala daha varlığını sürdürüyordu. Sanayileşmenin sonucunda çevre kirliliği de oluşmaya başlamıştı. Demir yolları ve buharlı gemiler sayesinde ulaşım daha da hızlanmış ve ucuzlamıştı.

Ana madde:

Napolyon Bonepart

Fransız ihtilali savaşları Fransız ihtilalini Avrupa'daki İmparatorluklara milliyetçilik akımını zorla dayatmak için başladı. Avrupa imparatorları bunlara seslerini çıkardı.^[4] Bu süreçte Napolyon, Fransa'da öne çıktı. Napolyon daha sonraları Fransa'da diktatörlüğünü ilan etti. Laiklik kavramının güç kazanmasını sağladı. Napolyon döneminde Rusya'ya kadar ilerledi. Kendini İtalya kralı ilan etti. Kutsal Roma devletinin yıkılmasına neden oldu. Napolyon bir ara iktidardan belli bir süre düşüp İngilizlerin korumasına sığındı. Napolyon sonrasında gene Fransa iktidarına gene yükseldi ama bu sefer güçlenmeden Waterlooda yenildi.^[5]

Artan milliyetçilik sonucunda Osmanlı İmparatorluğu'nda da milliyetçi isyanlar baş gösterdi. Balkanlar'daki halklar kendi devletlerini kurmak için isyan etmeye başladı. 1821 yılında başlayan Yunan bağımsızlık sonucunda Yunanistan, Türklerden ayrılan ilk Balkan devleti oldu. Rusya'nın panslavizm politikası sonucunda Slav kökenli ülkelerde bağımsızlığını kazandı. Balkan savaşları sonucunda Osmanlı, Balkanlar'dan atıldı.

Fransa, İtalya'dan çekildikten sonra eski devletlerin geri dönmesi planlanmıştı ama Savoy hanedanlığı İtalya'yı birleştirmeye kararlıydı. Savoy hanedanlığı İtalya birliğini kurdu. En son katılan devlet Papalık oldu ve İtalya birleşti.

Napolyon savaşlarının ardından Alman birliği kurulmuştu ama bu birlik çokta etkin değildi. O dönemde Avusturya ve Prusya, Alman birliği için yarışa girmişti. Prusya şansöylesi Otto Won Bismarc Almanya'yı yeniden kurmayı kafaya takmıştı. İlk başta Avusturya ile Prusya, Danimarka'dan Almanların çoğunlukta olduğu şehirleri ele geçirdiler. Daha sonrasında Prusya ve Rusya, Polonya'yı işgal ettiler. Prusya, Avusturya'ya saldırarak Kuzey Almanları birliğini kurdu. En sonunda Fransa'yıda yenerek 1871 yılında kan ve çelik devleti olan Alman İmparatorluğunu kurdu. Almanya, daha sonraları hızla sanayileşip koloni yarışına katıldı.^[6]

Avrupa 15. yüzyıldan beri Dünya'yı kolonileştiriyordu. Kanada, Karayip kolonileri, Hindistan, Hong Kong, Malta, Singapur, Avustralya ve Yeni Zelanda gibi birçok koloni ile bu yarışı Birleşik Krallık önde götürüyordu. Dünya, Avrupa'nın etrafında şekilleniyordu. Afrika özellikle en çok sömürülen kıtaydı.

Kolonileşme yarışı artık has safhaya gelmişti. Dünya artık Avrupa'nın oyun sahası idi. İngiltere ve Almanya artık geçinemiyorlardı. Bulgaristan, Balkan savaşlarında kaybettik toprakları geri almak isterken Osmanlı'da eski topraklarının peşindeydi. Fransa, Bismarc'ın aldığı toprakları geri almak istiyordu. Avusturya-Macaristan ile Rusya arasında da gerginlik tırmanıyordu. Bu siyasi sorunlardan dolayı devletler birbirine girmek için sebep arıyordu.

24 Haziran 1914 yılında bir Sırp milliyetçi tarikatı olan Kara el tarikatı tarafından Avusturya-Macaristan veliahtı Arşidük Franz Ferdinand ve eşi Arşidüşes Sophie'ya suikast düzenlendi. Avusturya-Macaristan hükûmeti bu suikasten Sırbistan'ı sorumlu tutu ve savaş ilan etti. Bunun üzerine Sırbistan'a destek için Rusya'da, Avusturya'ya savaş ilan etti. Almanya, Avusturya'ya destek çıktı. Fransa'da savaşa katıldı. Daha sonraları Birleşik Krallık, Osmanlı, Bulgaristan ve Yunanistan gibi devletlerde katıldı.^[7]

Almanya, 2 cephede birden savaştı. Bunlar Batı ve Doğu cepheleriydi. Doğu cephesinde Rusya'ya karşı savaştı ve kazandı. Batı cephesinde Fransa'yı işgal ermek için Belçika'yı işgal etti. Fransa ve Almanya aynı noktadan kaldılar ve bunun sonucunda cephe Savaşları gerçekleşti. Cephe Savaşları sonucunda İspanyol gribinin ortaya çıktığı tahmin ediliyor. Batı cephesinde ayrıca Birleşik Krallık ve kolonilerine karşıda savaştı. ABD'nin savaşa dahil olmasının sonucunda Batı cephesinde kaybetti. Bunun dışında ayrıca Asya kolonilerinin bir kısmı Japonya tarafından işgal edildi.^[8]

Osmanlı birçok cephede savaşmıştı. Osmanlı, Rusya limanlarının bombalanması sonucunda savaşa dahil oldu. Osmanlı, Rusya'ya karşı kendini korumak için Kafkas cephesini açtı. Sarıkamış harekatı gerçekleşti ve birçok asker donarak öldü. Rusya'daki Devrim sırasında bazı Kafkas kentleri alınabilmişti. İtilaf devletleri İstanbul'a girebilmek için Çanakkale'ye saldırdı ama ordunun ve halkın savunması ile Osmanlı'nın tek kazandığı cephe oldu. Çanakkale savaşının sonucunda savaş biraz daha uzamıştı. Osmanlı, Mısır'ı almayı denemiş ama başarısız olmuştu. Ayrıca Mezopotamya'ya ve Arabistan'da savunma yapıp Kut'ül Amare zaferi gibi zaferler kazanılsa da cephelerde savaş kaybedildi.^[9]

Balkanlar savaşın ilk başladığı ilk yerdi. Avusturya-Macaristan, Sırbistan'a ve Rusya'ya karşı Savaşları başarısızlıkla sonuçlanıyordu. Bulgaristan savaşa katıldıktan sonra Avusturya-Macaristan bir nebze olsun rahatladı. Yunanistan savaşa katılınca Bulgaristan yenilerek çekildi.

Rusya'da halk yoksulluk ve savaşlardan dolayı bıkmıştı. Bunun sonucunda Lenin devrim gerçekleştirdi. Lenin, Rusya'yı hızla savaştan çıkardı. Kızıl ordu ve Beyaz ordunun iç savaşı sonucunda Ekim devrimi ile Sovyetler Birliğini kurdu. SSCB komünizmi benimsedi.^[10]

Kazanan devletler Paris'te toplandı ve yenilen devletlerin sınırlarını çizdiler. Polonya ve Yugoslavya gibi yeni devletler kuruldu. Avusturya-Macaristan bölündü. Almanya, Versay anlaşması gibi ağır bir anlaşmaya mahkûm edildi. Osmanlı yıkıldı ve topraklarının bir kısmı sömürgeleştirildi. Osmanlı yıkıldıktan sonra Kurtuluş savaşı sonucunda ardılı olarak Türkiye Cumhuriyeti kuruldu.