Mobil internet

Mobil internet mobil haldeki taşınabilir elektronik cihazlar ve sensörler vasıtasıyla veri oluşturabilen tüm alet ve cihazlar arasındaki iletişime verilen genel addır.

Mobil internet mobil cihazlardan internete ulaşabilme olarak da adlandırılabilir. Örnek olarak; akıllı telefonlar, tablet bilgisayarlar ve dizüstü bilgisayarların USB modem ve PCMCIA kartlar ile CDS, GPRS, 3G, 3.5G (HSPA) ve 4G (LTE veya Wimax) standartlarından biri ile internet bulutuna bağlanabilmesi gösterilebilir.

Bulut bilişimin yaygınlaşması ile birlikte tüm iş programları, servis ve içerik akışlarının her an her yerden aynı kullanıcı deneyimi yaşatacak şekilde çoklu ekrandan (multi-screen) ulaşılabilir durumda olması gerekir.

Mobil cihazlara uyumlu (tüm wml,html,xhtml görüntü destekleyen telefonlarda kullanılabilen), WAP, GPRS, EDGE, 3G gibi data teknolojileriyle entegre olmuş, web ortamına verilen isimdir.

Mobil web ortamında çalışabilecek, mobil web siteleri, günümüzde dönüştürücü bazı teknolojilerle elde edilebilmektedir. Hatta en küçük oyuncuların bile internet deneyimlerini mobil ortama taşımalarını sağlayan, mobil web dönüştürücüler (mobility transcoder system) bulunmaktadır.

Bu mobil web dönüştürücüler sayesinde tüm wml, html, xhtml destekleyen mobil telefonlara uyumlu mobil web siteleri kolaylıkla oluşturulabilmektedir. Dolayısıyla mobil mecranın (mobil web), internet kullanıcıları için anlam ve önemi giderek artmaktadır.

• Mobil üzerinden web erişimi nasıl yapılmaktadır?

Mobil üzerinden web erişimi girilen cihazın mevcut internet erişim uygulaması (browser) ile yapılmaktadır, ayrıca bazı telefonlara istenilen browser uygulaması kurulabilmektedir. Wireless destekleyen cihazlar bulunan çevredeki kablosuz ağlar üzerinden giriş yapabilirken, cihazların bazısı ise operatör üzerinden giriş sağlamaktadır. Her ikisi üzerinden giriş sağlayabilen cihazlar da mevcuttur.

• Mobil sitelerde java kullanılmakta mıdır?

Mobil sitelerin Java, Asp.net, PHP olması fark etmez, çünkü hepsi sonuç olarak HTML üreteceklerdir. Çoğu mobil cihazların aradığı en önemli etken standart HTML ile yazılmış olması ve içerisinde desteklediği uygulamaların barınmış olmasıdır. Eğer site içerisinde "java applet" barındırıyorsa telefon java destekli olmalıdır. Fakat bir sitenin hangi dil ile yazılmış olduğu cihazın çalışabilirliliğini etkilemeyecektir.

• Telefonlar için çözünürlük ayarı yapılmakta mıdır?

Web sayfaları için yapılmaktadır. Giriş yapan kullanıcılar web sitelerine "user-agent" denilen telefon kimliklerini bırakmaktadır. Ve sistemler bu kimlikle telefonun bilgilerine ulaşarak, telefonun mevcut çözünürlüğünü cihaz veritabanından (device database) almaktadır. Eğer sistem bir transcoder kullanmış ise (Mobility gibi), sistemi otomatik olarak device database'den aldığı bilgiler doğrultusunda düzenlemektedir. Bunun için bir transcoder ve bir device database'i olması şarttır, yoksa binlerce cihazı kontrol etmek mümkün olamamaktadır.

• Wap Mimarisi nasıldır?

Bir mobil telefondan, bir Web sitesine erişmek için, tarayıcıya URL yazmak gerekmektedir. Wireless Transport Layer Security (WTLS) kullanarak, mobil telefon tarayıcısı URL istemini şifreleyerek Wireless Session Protocol (WSP) üzerinden bir WAP gateway sunucusuna göndermektedir.

WAP gateway sunucusu, istemi yorumlayıp, ona karşılık gelen HTTP istemine dönüştürmekte ve Web sunucusuna yollamaktadır. Web sunucusu, istemi aldıktan sonra yorumlamayı gerçekleştirecek ve hangi kaynakları kullanacağını veya çalıştıracağını belirleyecektir. Eğer URL bir dosyayı işaret ediyorsa, sunucu dosyayı istemciye göndermektedir. URL bir ASP sayfasını işaret ediyorsa, Web sunucu sonuçları Wap gateway sunucusuna yollamadan önce ASP kodlarını işletir. Bu metotta dönen içerik bir WML belgesi biçiminde olacaktır.

Gateway sunucusu gerekli olmayan başlıkları silmekte, WML belgesini ikili (binary) hale dönüştürmekte ve mobil telefon tarayıcısına göndermektedir. Tarayıcı WML'i yorumlayarak kullanıcıya görüntülemekte ve WAP"ın arkasındaki mimari bu şekilde işlemektedir.

Mobil Web için sunulan ilk ticari erişim 1996 yılında Finlandiya'da oldu. Bu ağlar, Nokia Corporation 9000 Communicator, Sonera ve Radiolinja'dır. Web tabanlı hizmet olan ilk ticari lansman ise, Japonya'da 1999 yılında i-mode tarafından başlatıldı ve ismi NTT DoCoMo olarak kayıtlıydı.

Mobil Web öncelikle sayfalarda hafif yazı olarak kullanıldı. Sonrasında genişletilebilir köprü biçimlendirme dili (XHTML) veya kablosuz biçimlendirme dili (WML) ile içerik genişletildi ve günümüzde kullanılan haline getirildi.

• Skyfire Tarayıcı

SkyFire, Windows Mobile'ın 5 ve üzeri versiyonlarında sorunsuz biçimde çalışmaktadır. Windows Mobile işletim sisteminde ilk kez Adobe Flash içeriği ve video oynatmayı destekleyen tarayıcı olması da dikkat çekmektedir.

• Access Netfront

Japon Access firmasının geliştirdiği bu mikro tarayıcı cep telefonları, dijital TV alıcıları ve oyun konsolları gibi birçok çeşitli platform üzerinden internette gezinebilmeyi sağlamaktadır.

• Opera Mini

Hemen hemen tüm cep telefonu üreticilerinin Java desteğinden yola çıkarak geliştirilen Opera Mini, mobil tarayıcı pazarındaki en iddialı isimlerden biridir. Kolayca özelleşebilmesi ve basit kullanım arayüzü sayesinde Opera Mini, Java destekli tüm telefonlarda sorunsuz olarak çalışabilmektedir.

• Bolt Browser

Henüz çok fazla bilinmese de son zamanlarda adında bahsettiren bu tarayıcı gerçekten çok iddia gözükmektedir. Hatta sitesinde normal tarayıcılardan 25%-50% arası daha hızlı olduğunu üstüne basa basa belirtmiştir. Ekstra olarak kolay kullanım videoları oynatma gibi birçok eklentiside mevcuttur.

• Safari

iPhone'u iPhone yapan en önemli konulardan biri de Safari tarayıcısıdır. iPad, iPhone, iPod touch, Mac ve PC üzerinde çalışabilmektedir. Favori siteleri gösterebilmekte ve yazım/dilbilgisi denetlemeleri yapabilmektedir.

• Wap

Mobil Web 'in bir diğer adı da Wap. Genellikle mobil web sitelerine günümüzde wap denilmektedir.