İçeriğe atla

Moğol devletleri listesi

Makale serilerinden
Moğol tarihi
Moğol İmparatorluğu
Dört Büyük Hanlık

  • Çağatay Hanlığı
  • Kıpçak Hanlığı (Cuci)
  • İlhanlılar (Tului - Hülagû)

  • Yuan Hanedanı (Tului - Kubilay)
Hanlıklar
Tului'nin ulusundan doğan ülkeler

  • Yuan Hanedanı、Kuzey Yuan
   • Oyrat
    • Cungar
  • İlhanlılar

   • Celayir Hanedanı
Günümüzde Moğollar
• Moğolistan

• İç Moğolistan Özerk Cumhuriyeti
• Buryat Cumhuriyeti
• Kalmıkya Cumhuriyeti
• Hazaralar (Afganistan)

• Aymaklar (Afganistan)

Moğol devletleri tarih boyunca Moğollar tarafından kurulmuş imparatorluk, hanedanlık,özerk cumhuriyet, hanlık ve bağımsız cumhuriyetleri içerir.

Orta Çağ'da Moğol ulusunun oluşmaya başlaması

Bayrak DevletTarihBaşkentHaritaNotlar
Liao Hanedanı907 - 1125BairinHitaylar'ın kurduğu ilk ülkedir.
Dongdan Krallığı926 - 936HuhanMavi Gölgeli Alan
Doğu Liao1212 - 1269Zhongjing
Kuzey Liao1122 - 1123Xijin Fu
Karahıtaylar1124 - 1218Balasagun
Kirman Karahıtay Hanlığı1222 - 1306Kirman'Kutlukhan Hanedanı' olarak da bilinir.
Tatar Hanlığı8. yüzyıl – 1202'Dokuz Tatarlar' olarak bilinir
Kerait Hanlığı8. yüzyıl – 1203
Naiman Hanlığı8. yüzyıl – 1204
Merkit Hanlığı11. yüzyıl – 1200
Khamag Moğol Hanlığı1130 - 1206'Khamag' 'TAM' 'BÜTÜN' Anlamındadır.

Cengiz Han sonrası dönem

Bayrak DevletTarihBaşkentHaritaNotlar
Moğol İmparatorluğu 1206 - 13681206–35  Avarga
1235–60  Karakurum
1260–1368  Hanbalık
Çağatay Hanlığı1225 - 1340Almalık, KarşiOrdusu ve Halkı Türk olduğu için Türk Devleti olarak da sayılır.
Batı Çağatay Hanlığı1340 - 1370
Doğu Çağatay Hanlığı1340 - 1462Moğolistan Hanlığı olarak adlardırılır
Kara Del Hanlığı1389-1513
Altın Orda Devleti1223 - 1502SarayOrdusu ve Halkı Türk olduğu için Türk Devleti olarak da sayılır.
1379'da Ak Orda' hanı Toktamış Han ülkeyi tek merkezde toplamıştır.
↪Ak Orda1226 - 1378SugnakÜlkenin doğu kanadını yöneten hanlık
↪Gök Orda1226 - 1328SarayÜlkenin batı kanadını ve Altın Orda'yı yöneten hanlık
↪Büyük Orda1466 - 1502
İlhanlılar1256 - 13351256–1265  Meraga
1265–1306  Tebriz
1306–1335  Sultaniye
Sutaylar1312 - 1351Ahlat, Diyarbakır
Çobanoğulları1335 - 1357Tebriz
Injuids1335 - 1357Şiraz, İsfahan
Celâyir Sultanlığı1335 - 1432Bağdat
Kubilay Hanlığı1271 - 1368HanbalıkYuan Hanedanı olarak adlardırılır
Kuzey Yuan Hanedanı1368 - 16911368-1369  Şangdu
1369-1370  Yingchang
1371-1388  Hanbalık
Oyrat Hanlığı1399 - 1634Dört Oyrat
Khotogoid Hanlığı1609 - 1691Altan Hanları
Çungar Hanlığı1634 - 1755GulcaDört Oyrat
Hoşut Hanlığı1642-1717Lhasa
Kalmuk Hanlığı1630 - 1771Ayuka Khan'ın eviDört Oyrat

Yakın Çağ

Rusya'daki Sovyet dönemi ve Özerk Ülkeler

Bayrak DevletTarihBaşkentHaritaNotlar
Buryat-Moğolistan Devleti25 Nisan 1917 - 6 Nisan 1920Çita
Buryat-Moğol Özerk Oblastı27 Nisan 1921 - 9 Ocak 1922Çita
Moğol-Buryat Özerk Oblastı9 Ocak 1922 - 30 Mayıs 1923İrkutsk
Buryat-Moğol Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti30 Mayıs 1923 - 7 Temmuz 1958Ulaan Üde
Buryat Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti7 Temmuz 1958 - 8 Ekim 1990Ulaan Üde
Buryat Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti8 Ekim 1990 - 27 Mart 1992Ulaan Üde
Bayrak DevletTarihBaşkentHaritaNotlar
Agin Buryat-Moğol Ulusal Okrugu26 Eylül 1937 - 16 Eylül 1958Aginskoye
Agin-Buryat Ulusal Okrugu16 Eylül 1958 - 7 Ekim 1977Aginskoye
Agin Buryat Okrugu1 Mart 2008Aginskoye
Bayrak DevletTarihBaşkentHaritaNotlar
Ust-Orda Buryat-Moğol Ulusal OkruguEylül 1937 - 1958Ust-Ordınski
Ust-Orda Buryat Ulusal Okrugu1958 - 1978Ust-Ordınski
Ust-Orda Buryat Özerk Okrugu1978 - 1 Ocak 2008Ust-Ordınski
Bayrak DevletTarihBaşkentHaritaNotlar
Kalmukya Özerk Oblastı4 Kasım 1920 - 20 Ekim 1935
9 Ocak 1957 - 29 Temmuz 1958		1920–1928  Astrahan
1928-1935  Elista
Kalmukya Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti20 Ekim 1935 - 28 Aralık 1943
29 Temmuz 1958 - 18 Ekim 1990		Elista
Kalmukya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti18 Ekim 1990 - 20 Şubat 1992Elista
Kalmıkya Cumhuriyeti - Halmg Tangç20 Şubat 1992 - 1994Elista

İç Moğolistan

Bayrak DevletTarihBaşkentHaritaNotlar
Güney Chahar Özerk Hükümeti4 Eylül 1937 - 1 Eylül 1939Zhangjiakou
Kuzey Jin Özerk Hükümeti15 Ekim 1937 - 1 Eylül 1939Datong
Moğol askeri hükümeti12 Mayıs 1936 - 28 Ekim 1937Hohhot
Birleşik Moğolistan özerk hükümeti28 Ekim 1937 - 1 Eylül 1939Hohhot
Mengjiang Moğol Özerk Hükûmeti1 Eylül 1939 - 19 Ağustos 1945Zhangjiakou
İç Moğolistan Halk Cumhuriyeti9 Eylül 1945 - 6 Kasım 1945Sunid Yutsi
Doğu Moğolistan Halk Özerk Hükümeti19 Ocak 1946 - 27 Mayıs 1946Ulanhot
İç Moğolistan Özerklik Hareketi Ortak Meclisi6 Kasım 1945 - 1 Mayıs 1947Zhangjiakou
İç Moğolistan Özerk hükümeti1 Mayıs 1947 - 2 Aralık 1949Ulanhot

Moğolistan

Bayrak DevletTarihBaşkentHaritaNotlar
Moğolistan Bogd Hanlığı29 Aralık 1911 - 26 Kasım 1924Ulan BaturIkh Khuree Başkentin eski adıdır
Moğolistan Halk Cumhuriyeti26 Kasım 1924 - 13 Şubat 1992Ulan Batur

Çin'deki Özerk İller ve İlçeler

Bayrak İller ve İlçelerBaşkentHaritaNotlar
Kansu Eyaleti
Subei Moğol Özerk İlçesi
Hebei Eyaleti
Weichang Manchu ve Moğol Özerk İlçesi
Heilongjiang Eyaleti
Dorbod Moğol Özerk İlçesi
Jilin Eyaleti
Qian Gorlos Moğol Özerk İlçesi
Liaoning Eyaleti
Harqin Zuoyi Moğol Özerk İlçesi
Fuxin Moğol Özerk İlçesi
Çinghay Eyaleti
Henan Moğol Özerk İlçesi
Haixi Moğol ve Tibet Özerk İli
Sincan Uygur Özerk Bölgesi
Bayangolin Moğol Özerk İli
Bortala Moğol Özerk İli
Kobuksar Moğol Özerk İlçesi
Günümüzde ki Moğol Devletleri.

Günümüz Moğol Devletleri

BayrakDevletKuruluş
Moğolistan1911
Buryatya1923
İç Moğolistan1949
Kalmukya1993
Agin Buryat Okrugu 2008
Ust-Orda Buryat Okrugu2008

Ayrıca bakınız

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Moğolistan</span> Doğu ve Orta Asyada yer alan karasal bir ülke, devlet

Moğolistan, Doğu ve Orta Asya'da bulunan denize kıyısı olmayan bir ülkedir. Ülke toprakları tarihî Dış Moğolistan bölgesine denk düşer. Kuzeyde Rusya; güney, doğu ve batısında Çin'e bağlı İç Moğolistan ile Sincan Uygur Özerk Bölgesi vardır. Moğolistan'ın Kazakistan'a sınırı olmamasına rağmen ülkenin en batısı Kazakistan'ın doğu ucuna 37 kilometre uzaklıktadır. Ayrıca Kazakistan'dan sonra denize kıyısı olmayan en büyük ikinci ülkedir. Yüzölçümü 1.564.116 kilometre kare, nüfusu 3,3 milyon civarı olan Moğolistan, en geniş on dokuzuncu ülke ve en seyrek nüfuslu ülkedir. Ülke çok az ekilebilir toprağa sahiptir. Topraklarının çoğu bozkırdır. Kuzey ve batıda dağlar ve güneyde Gobi Çölü bulunur. Ulan Batur, ülkenin başkentidir ve yaklaşık olarak ülke nüfusun %38'ine ev sahipliği yapar. Ayrıca dünyanın en soğuk başkentlerinden biridir. Moğolistan yarı başkanlık sistemi ile yönetilen cumhuriyettir.

<span class="mw-page-title-main">Moğollar</span> Doğu Asyada yaşayan etnik halk ya da etnik grup

Moğollar, Doğu ve Orta Asya kavimlerindendir. Asıl yurtları olan Moğolistan'ın ve Moğolistan devleti ile sınır paylaşan, fakat Çin'e bağlı olan İç Moğolistan bölgesinin yerli halkıdırlar.

Buryatça, Buryatların konuştuğu dil. Moğol dillerinden biridir. Buryatça konuşan halkın çoğunluğu Sibirya ve Doğu Asya’da yaşar. Çin’nde ve Moğolistan’da da Buryatça konuşulur. Buryatlar, Rusya'nın Çin ve Moğolistan’a sınır bölgelerinde yerleşiktirler.

<span class="mw-page-title-main">Moğolistan bayrağı</span> Ulusal bayrak

Moğolistan bayrağı, Moğolistan'ın günümüzde kullanımda olan bayrağı.

<span class="mw-page-title-main">İç Moğolistan</span> Çinin kuzeydoğusunda özerk bölge

İç Moğolistan ya da resmî adıyla İç Moğolistan Özerk Bölgesi, Çin Halk Cumhuriyeti'ne bağlı bir özerk bölge. Ülkenin kuzey ve kuzeydoğusunda bulunur. Kuzeyde Moğolistan, doğuda Heilongjiang, Jilin ve Liaoning, güneyde Hebei, Şansi ve Şensi yönetim bölgeleri ile Ningxia özerk bölgesi, batıda da Gansu yönetim bölgesi ile çevrilidir. Yüzölçümü 1.183.000 km², yönetim merkezi Huhhot'tur. Nüfus; 24.049.155 (2020).

<span class="mw-page-title-main">Moğolistan pasaportu</span> Moğolistan vatandaşları Dünyada seyahat özgürlüğü açısından 84. sırada yer almaktadır

Moğol pasaportu, Moğolistan ya da Moğollar tarafından seyahat ve diğer faaliyetleri kolaylaştıran bir belgedir.

<span class="mw-page-title-main">Tes (akarsu)</span>

Tes akarsuyu - Tıva Cumhuriyetinin güneyinde Tes-Hem bölgesi ve Erzin bölgesi dolayında ve Moğolistan'da akan uluslararası bir akarsu. Uzunluğu - 757 km. Akarsu havzası ise 30.900 km² dolayıdır. Yıllık ortalama su tükemi — 56 m³/s. (Samagaltay).

<span class="mw-page-title-main">Delgermörön</span>

Delgermörön veya yalnızca mörön - Tuva Cumhuriyeti ve Moğolistan'da bir akarsu. Selenge akarsuyunun kaynaklarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Mögen Buren (akarsu)</span>

Mögen Buren - Tıva Cumhuriyeti Möngün Tayga bölgesi ve Moğolistan'da uluslararası küçük bir akarsu. Moğolistan'ın sınır illerinden Uspa ili ve Bay Ölke ili içinden geçer.

<span class="mw-page-title-main">Narın (akarsu)</span>

Narın, - Tıva Cumhuriyeti Erzin bölgesi ve Moğolistanda uluslararası akan bir akarsu. Moğolistan'ın sınır illerinden Uspa ili içinden geçer.

Biçe Möngün Tayga, Tuva Cumhuriyeti'nin Möngün Tayga bölgesi ile Moğolistannın kuzeyinde Tandı dağları silsilesinde bir sınır dağ sırtı.

Sancak, Çin'in İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nde bulunan ilçe düzey idari bölümleridir.

<span class="mw-page-title-main">Moğolistan-Rusya ilişkileri</span> Moğolistan ve Rusya Arasındaki Diplomatik İlişkiler

Moğolistan-Rusya ilişkileri Sovyetler Birliği'nin Moğol Halk Cumhuriyeti'ni desteklediği komünizm döneminden beri güçlüdür. Komünizm sonrasında da kardeş ülke olarak kalmışlardır. Rusya'nın iki başkonsolos generali ve Ulan Batar'da bir büyükelçiliği bulunur. Moğolistan'ın ise Moskova'da bir başkonsolosluğu, üç başkonsolos generali ve Yekaterinburg'da elçiliği vardır. İki ülkede Avrupa Güvenlik ve İşbirliği Teşkilatı'nın tam üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çin'deki Moğollar</span>

Çin Moğolları, Çin Halk Cumhuriyeti vatandaşları olan etnik Moğollardır. Çin Halk Cumhuriyeti hükûmetinin tanıdığı 55 etnik azınlıktan birini oluştururlar. Çin'de etnik Moğol olarak sınıflandırılmış aşağı yukarı 5,8 milyon kişi var. Bunlar başta İç Moğolistan, Kuzeydoğu Çin ve Sincan Uygur Özerk Bölgesi olmak üzere Çin'in çeşitli bölgelerinde yaşamaktadır. Çin'deki Moğol nüfusu, egemen Moğolistan devletininkinin iki katından daha fazladır.

Moğolistan ulusal marşı 1950 yılında yazıldı. Bestesi Bilegiin Damdinsüren (1919-1991) ve Luvsanjambyn Mördorj (1919-1996) tarafından yapılmış, sözleri ise Tsendiin Damdinsüren (1908-1988) tarafından yazılmıştır.

Moğolistan başbakanı, Asya ülkesi Moğolistan'da 1912 yılından bu yana hükûmetin başında bulunan kişiye verilen unvandır.

<span class="mw-page-title-main">Moğolistan Halk Cumhuriyeti</span> 1924-1992 yılları arasında Doğu Asyada hüküm sürmüş sosyalist devlet.

Moğolistan Halk Cumhuriyeti (Moğolca: Бүгд Найрамдах Монгол Ард Улс, Bügd Nairamdakh Moğol Ard Uls, 1924 ile 1992 yıllar arasında Asya kıtasında bugünkü Moğolistan sınırları içerisinde egemen olan sosyalist devlet.

Sum, Moğolistan ile Çin'in İç Moğolistan Özerk Bölgesi'nde bulunan bir idari bölümdür. Terim, Moğolistan'da illerden sonra gelen ilçeler için kullanılmakta olup İç Moğolistan'da ise belde düzeyi idari bölümlerdir. Bunun dışında Rusya'nın Tuva ve Buryat cumhuriyetlerinde de kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tannu-Ola Dağları</span>

Tannu-Ola Dağları, Rusya'nın Tuva Özerk Cumhuriyeti'nde, güney Sibirya'da bir dağ silsilesi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.