İçeriğe atla

Mk 5 mayını

Mk 5 veya Mayın G.S. Mk V Birleşik Krallık tarafından geliştirilen silindir şeklinde metal kasalı ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan bir tahripli tanksavar mayınıdır. 1943 yılında ordu servisine girmiştir. Yerini daha sonra geliştirilen İngiliz yapımı Mk 7 mayınına bırakmıştır.

İki farklı modeli üretilmiştir. Görüntü olarak herhangi bir farklılığı bulunmayan mayınları sadece ana patlayıcı miktarları farklıydı. Mayının üst kısmında örümcek ağı şeklinde aşırı basınca dayanıklı baskı plakası bulunuyordu. Bunun merkezinde ise Mk 3 .(bazen de No.3 Mk I) model fünye takılıydı. Fünye basit olarak yayı emniyet pimi ile tutturulmuş bir ateşleyici iğneden olşuyordu. Mayının üzerinde belli bir ağırlık ile geçilmesi durumunda mandallar kırılmakta baskı plakası aşağıya düşmekte ve yayı tutan emniyet pimini yerinden çıkartmaktaydı. Boşalan yay iğneyi hareket ettirmekte ve iğne hemen altında bulunan hassas ateşyeyici maddeyi yakmaktaydı. Ana patlayıcının ortasında bulunan bu maddenin harekete geçmesi ile mayın infilak etmekteydi. Mayında bolca kullanılan çelik zamanla paslanmakta ve mayının kontrolsüz patlamasına neden olmaktadır.

Mayın Angola, Mısır, Ürdün, Libya, Mozambik, Sudan ve Zimbabvede bulunmaktadır.

Özellikleri

  • Çapı: 203 mm
  • Yüksekliği: 127 mm
  • Ağırlığı:
    • Genel amaçlı: 4.4 kg
    • Yüksek kapasite: 5.7 kg
  • Patlayıcı içeriği:
    • Genel amaçlı : 2.05 kg TNT
    • Yüksek kapasite : 3.75 kg TNT
  • Çalışma ağırlığı: 159 kilo

Modelleri

  • Mine G.S. Mk VC (genel kullanım modeli)
  • Mine G.S. Mk V

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  • Jane's Mines and Mine Clearance 2005-2006
  • NAVORD OP 1665, British Explosive Ordnance, Naval Ordnance Systems Command (Updated 1970)

İlgili Araştırma Makaleleri

M6, M6A1 ve M6A2 ABD yapımı metal kutulu dairesel tanksavar mayınıdır. Daha sonra yerlerini M15 mayınına bırakmışlardır. Mayın doğal şartlarda zeytin yeşili renginde olup mayının merkezinde büyükçe bir baskı tapası bulunmaktadır.Mayının merkezinde bulunan baskı tapasını 3 farklı konuma getirilmekteydi. KURULU, TEHLİKELİ ve GÜVENLİ. Baskı tapası akordeona benzeyen bir yapıda durur ve yeterinde güç kullanıldığında bu baskıyı aşağıya iletir. Aşağıya iletilen bu baskı ateşleme tapası içerisindeki yayı harekete geçirir ve fünye içerisindeki iğne fünyeyi patlatır. Patlayan fünye çevrecinde bulunan ana patlayıcıyı infilak ettirir.

<span class="mw-page-title-main">Tellermine 35</span> tanksavar mayını

Tellermine 35 (T.Mi.35) Almanya tarafından geliştirilen ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan yapımı metal kasalı bir tanksavar mayınıdır. Mayının kasası çelik ten olup, ortasında bulunan ateşleme fünyesine doğru dışbükey bir şekildedir. İki adet ikincil fünye ise mayının yan ve taban yüzeyinde olup mayının yerinden çıkartılması durumunda tuzaklama amaçlı takılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Tellermine 43</span> Almanya tarafından üretilen dairesel metal kutulu bir tanksavar mayını

Tellermine 43 Almanya tarafından üretilen ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan dairesel metal kutulu bir tanksavar mayınıdır. Tellermine 42 modelinin biraz daha geliştirilmiş modeli olan mayının üretimi çok basitti. Almanlar Mart 1943 tarihinden savaşın sonuna kadar toplam olarak 3.6 milyon adet Tellermine 43 mayını üretmiştir. Mayının Danimarka (M/47), Fransa ve Yugoslavya (TMM-1) tarafından kopya modelleri üretilmiştir. Mayın günümüzde Mısır ve Libyada bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">TMA-1 mayını</span>

TMA-1 ve TMA-1A, eski Yugoslavya yapımı dairesel plastik kasalı, az metalli tahripli tanksavar mayın.

<span class="mw-page-title-main">TM-65 mayını</span> Fin yapımı dairesel şekilli metalsiz tahripli tanksavar mayını

TM-65 Fin yapımı dairesel şekilli metalsiz tahripli tanksavar mayınıdır. Yapım aşamasında Rus yapımı TM-62 mayınından yararlanılmıştır. Mayının kasasında ince bir zar kalınlığında cam elyafı kullanılmıştır. Bu kasanın içerisinde ana patlayıcı,ateşleyici fünye ve bunun üzerinde baskı tapası bulunmaktadır. İlk üretilen TM-65ler üzerinde SM-65 anti personel mayınında da kullanılan US-65 model fünye bulunmaktadır. Daha sonra üretilen TM-65/77 modelinde ise Rus yapımı MV-5 fünye kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">TM-57</span>

TM-57, dairesel metal kutulu Rusya tarafından geliştirilen bir tanksavar mayınıdır. Mayın hem baskı plakalı hem de uzatma çubuklu fünye ile ateşlenebilir. TM-46 mayınının geliştirilmiş modelidir. Günümüzde Afrika, Orta Doğu ve Güney Asya da kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">M1 mayını</span> Mayın

M1,M1A1 ve M4 ABD tarafından geliştirilen ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan çelikten metal kasalı tahripli tanksavar mayınıdır. Mayının Arjantin tarafından üretilen kopyası daha sonra Falkland Savaşı sırasında kullanılmıştır. Başka bir kopyası olan No.4 mayını ise Çinliler tarafından üretilmiştir. Mayına ait bazı modeller hala Çad ve Tunusda kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">M1936 mayını</span>

M1936 (Mle1936), Fransızlar tarafından geliştirilen ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan hafif sınıf bir tanksavar mayınıdır. Fransanın İşgalinin ardında Alman Ordusu Wehrmachtın eline geçen çok sayıda mayın daha sonra Kuzey Afrika ve İtalyada kullanılmıştır. Mayın üst kısmında baskı plakası ve bunun altında dikdörtgen şeklinde çelik bir kutu içerisinde ana patlayıcıdan aloşuyordu. Kutunun üst kısmında iki adet M1935 veya M1936 model basınç fünyesi bulunuyordu. Baskı plakası mayının üst kısmına kablo yardımıyla tutturuluyordu. İki basınç çubuğu kaynakla baskı plakasının alt yüzeyine tutturulmuştu. Doğrudan ateşleme fünyesine bağlı durmaktaydılar. Emniyet çubuğu açılmadan çalışmaz halde durmaktaydılar.

Mk 3 mayını veya Mayın G.S. Mk III Birleşik Krallık tarafından geliştirilen ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan bir tahripli tanksavar mayınıdır. Mayın silindir şeklinde ince çelik gövde ve üst kısmında çelik baskı plakasınından oluşmaktaydı. Bu plakanın altında ise yaylı bir düzenek içerisinde takılı bulunan ateşleme iğnesi duruyordu.

Mk 4 mayını veya Mayın G.S. Mk IV was Birleşik Krallık tarafından geliştirilen ve II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan bir tahripli tanksavar mayınıdır. Dıştan bakıldığında silindir şeklinde bir ana gövdeye sahip olan mayının içerisi TNT veya Baratol sınıfı patlayıcı madde ile doldurulmuştur. Mayının üst kısmında bulunan baskı plakası ana gövdeye dört adet mandal ile tutturulmuştu. Emniyet pimli Contact Mine Fuse No.3 Mk I model fünye kullanmaktaydı. Fünye basit olarak yayı emniyet pimi ile tutturulmuş bir ateşleyici iğneden oluşuyordu. Mayının üzerinde belli bir ağırlık ile geçilmesi durumunda mandallar kırılmakta baskı plakası aşağıya düşmekte ve yayı tutan emniyet pimini yerinden çıkartmaktaydı. Boşalan yay iğneyi hareket ettirmekte ve iğne hemen altında bulunan hassas ateşleyici maddeyi yakmaktaydı. Ana patlayıcının ortasında bulunan bu maddenin harekete geçmesi ile mayın infilak etmekteydi.

Mk 7 mayını Birleşik Krallık tarafından geliştirilen dairesel bir tahripli tanksavar mayınıdır. Mayın hem insan eli ile hem de makine yardımı ile yerleştirilebilir. Mayının klasik yapısı merkezde fünye ve onun altında yanıcı bir maddeden oluşan ateşleyici madde ve bunların dışında ise ana patlayıcıdan oluşmaktadır. Mayın üzerinde çok farklı çeşitte fünyeler kullanılabilir. Örneğin uzatma çubuklu fünye sayesinde daha geniş bir alanda etkili olmaktadır. Mayın için tuzaklama amaçlı bazı mekanik düzenekler geliştirilmiş olsa da bunların kullanıldığına dair herhangi bir bilgi yoktur.Mayın günümüzde Birleşik Krallık Ordusu tarafından kullanılmamaktadır.

NR 25 Hollanda yapımı metal kasalı dairesel bir tahripli tanksavar mayınıdır. Görüntü olarak Alman yapımı Tellermine 43 modeline benzemekle beraber NR 25 daha büyüktür. Mayının orta kısmında kubbe şeklinde baskı plakası ve onun altında NR-29 model mekanik basınç fünyesi bulunmaktadır. Simit şeklindeki ana patlayıcının ortasında patlamayı sağlayan ateşleyici madde bulunur. Mayının alt ve yanında bulunan diğer fünyeler ise tuzaklama amaçlı olup mayının yerinden oynatılması durumunda infilak etmesine neden olur.

PT Mi-Ba dairesel bakalit kasalı Çekoslovakya yapımı az metalli tahripli tanksavar mayınıdır. Mayın 1950'li yıllarda Çek ve Slovak ordu hizmetine girmiştir. Şu an kullanılmamaktadır. Mayın klasik şekilde üst kısmın merkezinde baskı plakası, iç kısmında ise simit şeklinde ana patlayıcı ve onun ortasında RO-7-II tipi fünyeden oluşmaktaydı. Mayın üzerinde metal olan tek parça içerisinde yay, iğne ve ateşleyici kapsül olan fünyeydi.

Model 52 mayını İsveç yapımı dairesel plywood kasalı tahripli tanksavar mayınıdır. Mayın hala İsveç Ordusu tarafından kullanılmaktadır. Mayın üzerinde birçok farklı fünye ve baskı plakası kullanılabilir. Bunlar içerisinde uzatma çubuklu fünye, altıgen baskı plakasını sayabiliriz.

TMD-1 ve TMD-2 Yugoslavya tarafından geliştirilen ahşap kasaya sahip bir tahripli tanksavar mayınıdır Rus yapımı TMD-B modeline benzemektedir. Mayın ahşap bir kutu ve içerisindeki ana patlayıcı olarak kullanılan TNTden oluşur. Bir yüzünde kayış taşıma sapı bulunur. Baskı plakasının hemen altında fünye bulunur. Plakaya yapılan bir basınç hemen fünyeye iletilmekte o da ana patlatıcıyı infilak ettirmektedir.

SACI İtalyan yapımı bakalit kasalı metalsiz bir tür tahripli tanksavar mayınıdır. Farklı miktarlarda patlayıcı kullanılan birçok modelli üretilmiştir. Mayının baskı plakasının hemen altında üç adet ateşleme fünyesi bulunmaktadır. İçerisinde az metalli fünye olan farklı çeşitlerde ateşleme fünyesi takılabilir. Az metalli fünye takkılı modelinin mayın tarama aygıtı ile bulunması çok güçtür.

P2 Mk2 ve P3 Mk2 Pakistan yapımı plastik kasalı metalsiz bir tür tahripli tanksavar mayınıdır. P2 Mk2 kare şeklinde olup kasasının merkezinde yivli baskı plakası bulunur. P3 modelinin kasası ise dairesel olup yine merkezinde daire şeklinde bir baskı plakası bulunur. Her iki mayında anti personel mayını olarak kullanılabilir. Mayınların üzerinde bulunan baskı plakalarının çıkartılması ile mayınlar çok daha düşük ağırlıklarda harekete geçebilir. Mayının yan yüzeyinde branda kumaşından sarı renkte taşıma sapı bulunur. Her iki modelin alt kısmında yerinden oynatılmaları durumunda patlamaya hazır tuzaklama amaçlı ikincil fünyeler bulunur. GLM-2 model elektronik fünye takılarak bubi tuzağı yapılabilir. Çok az olmakla beraber metal kutulu olarak üretilen modelleri kolaylıkla tespit edilebilir. Ancak ilk olarak 1980 yılında Birleşmiş Milletler tarafından imzaya açılan Klasik Silahlar Anlaşmasının imzalayan Pakistan, II nolu protokolde belirtilen şartlara uygun olarak 1997 yılından itibaren depolarında bulunan plastik kasalı mayınlara çelikten tarama plakaları eklemiştir. Mayın günümüzde Afganistan, Angola, Eritre, Etiyopya, Pakistan, Somali ve Tacikistan'da bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">T-IV mayını</span>

T-IV SSCB yapımı II. Dünya Savaşı öncesinde geliştirilen ve savaş sırasında kullanılan bir tahripli tanksavar mayınıdır. Mayının metal kutusu üzerinde ahşap baskı plakası bulunuyordu. Ahşap plaka dört köşeden metal kutuya civatalanmıştı.Kendinden sonra üretilen TM-38 modeli ile benzer özellliklere sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Mk 2 mayını</span>

Mark II mayını veya A./T. Mine G.S. Mk II II. Dünya Savaşı sırasında İngiltere tarafından kullanılan bir tür tahripli tanksavar mayınıdır. Gövdesi 18 santimetre çapında ve ükseklği ise 5 santimetreydi. Mayının merkezinde ana fünye bulunmaktaydı. Ana patlayıcı olarak ise 1.8 kg ağırlığında TNT kullanılmıştır. Mayın üzerinde baskı plakası olarak Pirinçten yapılma kapak kullanılmıştır. Kapak ana gönde üzerinde dört adet yaprak yayla tutturulmuştu. Mayının orta kısmında kapakla ana gövde arasında bulunan Sorbo halka ise Sorbo marka kauçuktan yapılmıştı. Bu halka mayının 60 santimetreye kadarki bir mesafede meydana gelecek sarsıntılar yüzünden patlamasını önlüyordu.

Min AP NM AE T1 Brezilya yapımı bir tür az metalli anti personel mayınıdır. Mayının koni şeklinde kesilmiş plastik bir kasası vardır. Üzerinde küçük bir küçük bir çıkıntısı ve baskı plakası bulunur. Küçük baskı plakası mayına daha az patlama direnci gösterir. Mayın kasasının koni şeklini alan ana patlayıcı infilak ettiği zaman boşluklu imla hakkı etkisi verir.