İçeriğe atla

Mizah dergisi

Mizah dergisi, okurlarına mizahi içerik sunmak için özel olarak tasarlanmış bir dergidir. Bu tür yayımlar genelde hiciv ve parodiden oluşmaktadır ancak bir kısmı karikatür, absürtlük, sürrealizm, nevrotizm, gelotoloji, esprili özdeyişler, duygu düzenleyici mizah ve/ya espri denemeleri üzerinde durmaktadır. Mizah dergileri ilk kez Fransa'da Le Charivari (1832-1937), Birleşik Krallık'ta Punch (1841-2002) ve Amerika Birleşik Devletleri'nde Vanity Fair (1859-1863) gibi örneklerle 19. yüzyılın başında popüler hale geldi. İlk Türk mizah dergisi Teodor Kasap tarafından 1870 yılında çıkarılan Diyojen olarak kabul edilmektedir.[1]

Dünya geneli çağdaş mizah dergileri

İsim Dil Ülke Yayımlandığı yıl Katkıda bulunan önemli kişiler Sıklık Ortam Tür
Academia CaţavencuRumence Romanya 1991–günümüz Mircea Dinescu, Sorin Ovidiu Vântu Haftalık Kâğıt Hiciv
The Brown Jugİngilizce ABD 1920–günümüz S.J. Perelman, Nathanael West, Jordan Carlos Üç aylık Kâğıt Hiciv
Le Canard enchaînéFransızca Fransa 1915–günümüz René Pétillon, Jean Effel, Cabu, Lefred Thouron Haftalık Kâğıt Hiciv, karikatür
Charlie HebdoFransızca Fransa 1969–günümüz Philippe Val, François Cavanna, Cabu, Le Professeur Choron Haftalık Kâğıt Hiciv, karikatür
The Civilianİngilizce Yeni Zelanda 2013–günümüz Ben Uffindell Değişken Çevrimiçi Hiciv
The Clinicİspanyolca Şili 1998–günümüz Patricio Fernández Chadwick Haftalık Kâğıt Hiciv
CollegeMizahİngilizce ABD 1999–günümüz Ricky Van Veen, Jake Hurwitz, Amir Blumenfeld, Streeter Seidell Günlük Çevrimiçi Mizah
The Cornell Lunaticİngilizce ABD 1978–günümüz Joey Green, Adam-Troy Castro, Naren Shankar Yılda 2 kere Kâğıt Hiciv
Cracked.com İngilizce ABD 2009–günümüz Jack O'Brien, Seanbaby, Daniel O'Brien Günlük Çevrimiçi Mizah
The Günlük Currantİngilizce ABD 2012–günümüz Değişken Çevrimiçi Hiciv
The Günlük Mashİngilizce BK 2007–günümüz Paul Stokes, Neil Rafferty Günlük Çevrimiçi Hiciv
Dartmouth Jack-O-Lanternİngilizce ABD 1908–günümüz Dr. Seuss, Buck Henry, Chris Miller, Mindy KalingYılda 4 kere Kâğıt Hiciv
Eulenspiegel-Das HicivmagazinAlmanca East Almanya, Almanya 1946–günümüz Mathias Wedel Aylık Kâğıt Hiciv
Faking Newsİngilizce India 2008–günümüz Rahul Roushan Günlük Çevrimiçi Hiciv
Frankİngilizce Kanada 1987–günümüz Michael Coren, Michael Bate, David Bentley, Fabrice Taylor İki haftada bir Kâğıt Hiciv
FrigidaireItalian Italy 1980–günümüz Andrea Pazienza, Tanino Liberatore, Vincenzo Sparagna, Massimo Mattioli Aylık Kâğıt Komedi
Fish Rap Live!İngilizce ABD 1985–günümüz Skyler Hanrath, Ryan Schreiber Yılda 9 kere Kâğıt Hiciv, absürtizm, tema sayıları
The Georgetown Hecklerİngilizce ABD 2003–günümüz Jack O'Brien Değişken Kâğıt Hiciv
Le GorafiFransızca Fransa 2012–günümüz Jean-René Buissière Günlük Çevrimiçi Hiciv
Grönköpings Veckobladİsveççe İsveç 1902–günümüz Nils Hasselskog Aylık Kâğıt Hiciv
Harvard Lampoonİngilizce ABD 1876–günümüz Doug Kenney, George Meyer, Conan O'Brien, Robert Benchley Yılda 5 kere Kâğıt Hiciv
Heuristic Squelchİngilizce ABD 1991–günümüz Yılda 6-8 kere Kâğıt Hiciv
Humor Timesİngilizce ABD 1991–günümüz Will Durst, Dan Piraro, Ruben BollingAylık Kâğıt Hiciv
The Inconsequentialİngilizce BK 2005 - Present Graham C Hodgson, Stephen McCartney Üç aylık Kâğıt (2005-Present)

Çevrimiçi (2012-Present)

Hiciv, Verse, Short Stories, Karikatür, Absurdism
Jester of Columbiaİngilizce ABD 1991–1997, 2005–günümüz Allen Ginsberg, Joseph L. Mankiewicz, Tony Kushner, Ted Rall Üç aylık Kâğıt Hiciv, absürtizm
El Juevesİspanyolca İspanya 1977–günümüz Joan Vizcarra, J.L. Martín, Jordi Sellas Haftalık Kâğıt Hiciv
The Lemon Press (University of York)İngilizce BK 2009–günümüz Joe Regan, Ryan Fitzgerald, Chris Burgess, Dave Walker Yılda 4 ya da 5 kere Kâğıt Hiciv
Lightİngilizce ABD 1992–günümüz X. J. Kennedy, Willard R. Espy, Tom Disch, John UpdikeÜç aylık Kâğıt (1992–2012) Çevrimiçi (2012–) Light verse
Madİngilizce ABD 1952–günümüz Harvey Kurtzman, Al Jaffee, Sergio Aragonés, Mort Drucker Aylık (1952–2009), Üç aylık (2009-2012), İki-Aylık (2012-) Kâğıt Hiciv; komedi
McSweeney's Internet Tendencyİngilizce ABD 1998–günümüz Dave Eggers, Michael Ian Black, Tim Carvell, Nick HornbyGünlük Çevrimiçi Hiciv
NebelspalterAlmanca İsviçre 1875–günümüz René Gilsi, Franz Hohler, Heinrich Danioth, Marco Ratschiller Haftalık magazine Hiciv
Nonsenseİngilizce ABD 1983–günümüz Butch D'Ambrosio, Billy Scafuri, John Milhiser, Serious Lunch Yılda 6 kere Kâğıt (1983-2011), Çevrimiçi (2012–günümüz) Hiciv, Parodi
Noseweekİngilizce Güney Afrika 1993–günümüz Martin Welz Aylık magazine Hiciv
Onion.comİngilizce ABD 1996–günümüz David Javerbaum, Ben Karlin, Scott Dikkers, Carol Kolb Günlük Çevrimiçi Hiciv
The Oxymoronİngilizce BK 2008–günümüz Yılda 3 kere Kâğıt Hiciv
The Pennsylvania Punch Bowlİngilizce ABD 1899–günümüz Yılda 3 kere Kâğıt Hiciv
The Phoenixİngilizce İrlanda 1983–günümüz Paddy Prendeville, John Mulcahy Onbeş günde bir Kâğıt Hiciv, Politics
The Plumber's Faucetİngilizce Kanada 1984–günümüz Üç haftada bir Kâğıt ve çevrimiçi Mizah, satire, karikatür
Princeton Tigerİngilizce ABD 1882–günümüz Booth Tarkington, F. Scott Fitzgerald, Robert Caro, John McPhee Üç aylık Kâğıt (1882–) Çevrimiçi (2009–) Hiciv
Private Eyeİngilizce BK 1961–günümüz Peter Cook, Ian Hislop, Richard Ingrams, John Wells İki haftada bir Kâğıt Hiciv
De Rechtzetting (The Correction)Flemish Hollanda 2010–günümüz Indiyan Günlük Çevrimiçi Yalan Haber
De Speld (The Pin)Dutch Hollanda 2007–günümüz Günlük Çevrimiçi Yalan Haber
Satyr Magazineİngilizce ABD 1970–günümüz Günlük Çevrimiçi Hiciv
Savage Henry Independent Timesİngilizce ABD 2010–günümüz Sarah Godlin, Sonny Wong (artist), Zack Newkirk, Chris Durant Aylık Kâğıt, Çevrimiçi Hiciv
The Stanford Chaparralİngilizce ABD 1899–günümüz Josh Weinstein, Doodles Weaver, Frank Thomas, Ollie Johnston Yılda 6 kere Kâğıt Hiciv
SvikmøllenDanca Danimarka 1915–günümüz Sven Brasch Yıllık Kâğıt Hiciv
TitanicAlmanca Almanya 1979–günümüz Martin Sonneborn Aylık Kâğıt Hiciv
The UnReal Timesİngilizce India 2011–günümüz Ashwin Kumar, CS Krishna, Karthik Laxman, Ajayendar Reddy Günlük Çevrimiçi Hiciv
Vizİngilizce BK 1979–günümüz Chris Donald, Simon Donald, Joel Morris, Christina Martin Yılda 6 kere Kâğıt Komedi
The Yale Recordİngilizce ABD 1872–günümüz Garry Trudeau, Cole Porter, Peter Arno, Vincent PriceYılda 8 kere Kâğıt Hiciv, karikatür
The Zamboniİngilizce ABD 1989–günümüz Josh Wolk, Luke Burns, Graham Starr Aylık Kâğıt (1989–)/Çevrimiçi (2014–) Mizah. Hiciv, Installation Art, Parodi, Karikatür, Mixed Media, sketch

Türkiye'deki mizah dergileri

Listede yer alan dergiler erişim kolaylığı için alfabetik sırayla verilmiş, kuruluş yılları yanlarında belirtilmiştir.

Osmanlıca dergiler

  • Adl ve İhsan - 1911
  • Akbaba - 1922
  • Aydede - 1922
  • Âyine - 1921
  • Baba Himmet
  • Balyoz
  • Beberuhi - 1898
  • Boşboğaz ile Güllabi - 1908
  • Cem - 1910
  • Cem - 1927 (İkinci kez çıktı)
  • Cici - 1911
  • Cingöz - 1911
  • Curcuna - 1911
  • Çaylak - 1876
  • Çekirge
  • Çıngıraklı Tatar - 1873
  • Çimdik - 1910
  • Çuval
  • Davul - 1908
  • Diken - 1918
  • Diyojen - 1870
  • Djem (Cem) - 1910
  • Edep Yahu - 1908
  • El Üfürük - 1908
  • Eşref - 1909
  • Eşşek - 1910
  • Ezop ile Karakuş - 1908
  • Gecekuşu - 1910
  • Geveze - 1908
  • Gıdık - 1910
  • Guguk - 1924
  • Güleryüz - 1921
  • Hacivat - 1908
  • Hayâl - 1873
  • Hayal-i Cedid - 1911
  • İncili Çavuş - 1908
  • Kahkaha - 1875
  • Kâhya Kadın - 1911
  • Kalem - 1908
  • Kara Sinan - 1911
  • Karagöz - 1908
  • Kelebek - 1923
  • Kibar - 1910
  • Lak Lak - 1907
  • Leylak - 1914
  • Malum - 1910
  • Mirat-ı Alem - 1908
  • Nekregu ile Pişekâr - 1908
  • Papağan - 1924
  • Perde - 1911
  • Püsküllü Belâ - 1908
  • Şakacı - 1908
  • Yeni Geveze - 1910
  • Yeni İbiş - 1924
  • Yeni Kalem - 1927
  • Yuha
  • Zevzek - 1908
  • Zuhurat - 1908
  • Züğürt - 1911
  • Zümrüd-ü Anka - 1923

Cumhuriyet dönemi dergileri

  • 41 Buçuk - 1952
  • Akbaba - 1922
  • Ali Baba
  • Ali Dayı - 1948
  • Amcabey - 1942
  • Amele - 2000
  • Arıza - 2001
  • Atmaca - 1981 (Ses dergisi eki)
  • Avni - 1989
  • Aydede - 1948
  • Baba
  • Başdan - 1948
  • Bayan Yanı - İlk sayısı Ocak 2012'de. Aylık.
  • Biber - 1925, Samsun
  • Biber - 1994
  • Bizim Paşa
  • Caf Caf - 2008
  • Ceride-i Kantar - 1945
  • Cıngar - 1990
  • Cici - 2009
  • Çarşaf - 1976
  • Çaylak - 1976
  • Çete
  • Çıt
  • Çivi - 1979
  • Çizgili Pijama
  • Deccal - 1960
  • Deli Defteri - 2008
  • Deli
  • Deli Dolu - 2009
  • Dıgıl - 1994
  • Diktatörler Karikatür Mecmuası - 1960
  • Dinozor - 1997
  • Diyojen
  • Dolmuş - 1956
  • Dolmuş - 1986 (Sabah gazetesinin parasız eki)
  • Ekmek - 2009
  • El Üfürük - 2008 (orijinali 1908'de yayımlanmış derginin 100. yıl özel 2. sayısı)
  • Fermuar - 2006
  • Fesat - 1997
  • Filit
  • Fırfır
  • Fırt - 1976
  • Geveze - 1947
  • Gırfırt
  • GırGır - 1972
  • Gool Show
  • Gölge
  • Güldiken - 1993
  • Güm Güm - 1983
  • Hacamat - 2015[2]
  • Harakiri - 2011
  • Hayret - 1950
  • Hayvan
  • Hbr Maymun - 1995
  • Hıbır - 1989
  • Hür Marko Paşa - 1948
  • Hür Marko Paşa (Yeni Seri) - 1950
  • Kadı Emmi - 1965
  • Kahkaha
  • Kaktüs - 2002
  • Karakedi - 1951
  • Karakedi - 1979
  • Karikatür - 1936
  • Karikatür - 1990
  • Karikatürk - 1979
  • Kazandibi - 2001
  • Kemik, 2001'de Lombak dergisinin ekiyken, 2003'te bağımsız dergi oldu.
  • Kırk Haramilere Karşı Ali Baba - 1947
  • Kirpi - 2003 (Milliyet gazetesinin haftalık ücretsiz eki)
  • Külah - 1960
  • Küstah - 2005
  • L-Manyak - 1996
  • Lama - Aylık, ilk sayı Nisan 2013
  • Leman - 1991
  • Limon - 1985
  • Lombak - 2001
  • Mad (Türkiye) - 2000
  • Makara - 1998
  • Malum Paşa
  • Marko Paşa - 1947
  • Medet - 1950
  • Merhum Paşa
  • Müebbed Muhabbet
  • Musibet
  • Mustafa
  • Naber
  • Nankör - İlk sayı 10 Mayıs 1991'de, İstanbul
  • Nefir - 1923, Samsun
  • O-HAA - 2008
  • Ot - İlk sayı Mart 2013'te.
  • Öküz
  • Öküz Mehmet Paşa - 1949
  • Papağan - 1968
  • Parazit - 1995
  • Pardon - 1964
  • Paşa Marko - 1949
  • Patatez
  • Penguen - 2002
  • Pişmiş Kelle - ilk sayısı 2 Mart 1990
  • Puhuu Dergi - Aylık, ilk sayı 1 Mayıs 2011
  • Salata - 1972
  • Sıfır - 1983
  • Sinek - 1997
  • Şaka - 1942
  • Şaka - 2008
  • Şebek - 1997
  • Şizofren - 2009
  • Taş Karikatür
  • Tef - 1954 (I. Dönem)
  • Tef - 1960 (II. Dönem)
  • Tewlo
  • Tiren - 2003
  • Ustura - 1969
  • Ustura - 1994
  • Uykusuz - 2007
  • Yedi Sekiz Paşa
  • Yeni Harman - 2006
  • Yeni Nasreddin Hoca - 1956
  • Yırtık Krampon - 2001
  • Zıpır - 1997
  • Zübük Gülmece Gazetesi - 1962
  • Zühtü
  • Zakkum - 1951

Kaynakça

  1. ^ Demirkol, Gökhan (2016). "Türkiye'nin İlk Türkçe Mizah Dergisi: Terakki" (PDF). Akademik Bakış. Erişim tarihi: 5 Eylül 2017. []
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 6 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Eylül 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

Bahadır Baruter, Türk karikatürist ve ressam.

Sulhi Dölek, Türk yazar ve senarist. Bizimkiler dizisi senaristlerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Sedat Simavi</span> Türk gazeteci, yazar ve yönetmen (1896–1953)

Süleyman Sedat Simavi, Türk gazeteci, yazar ve karikatürist. Hürriyet gazetesinin kurucusudur.

<i>Akbaba</i> (dergi) haftalık siyasi mizah dergisi

Akbaba, 1922-1977 yılları arasında yayımlanmış haftalık siyasi mizah dergisi.

<span class="mw-page-title-main">Refik Halit Karay</span> Türk yazar

Refik Halid Karay, Türk yazar.

<i>Leman</i> aylık mizahi dergi

LeMan, 1991 yılından beri yayınlanmakta olan haftalık mizah dergisi.

L-Manyak, Leman dergisinin dergi grubu bünyesinden Ocak 1996-Ocak 2016 arasında çıkmış aylık mizah dergisidir.

<span class="mw-page-title-main">Turhan Selçuk</span> Türk karikatürist

Turhan Selçuk, Türk karikatürist.

Bülent Üstün, Kötü Kedi Şerafettin karakteriyle tanınan karikatürist.

Bülent Karaköse, karikatürist ve yazardır.

Mehmet Çilingir ya da kullandığı takma adla Memo Tembelçizer, karikatür, resimleme ve grafik alanlarında çalışan Türk çizer ve mizahçıdır.

<i>Kalem</i> (dergi)

Kalem, Türkçe-Fransızca olarak İstanbul'da 3 Eylül 1908-29 Haziran 1911 yılları arasında yayımlanmış olan haftalık mizah dergisi. Çağdaş Türk mizahı ve karikatürünün öncüsü olarak sayılan dergi.

<i>Ustura</i> (dergi, 1969)

Ustura 1969 - 1971 yılları arasında yayınlanmış haftalık mizah dergisidir.

Dağıstan Çetinkaya, Türk karikatürist, illüstratör.

Alpay Erdem, Türk karikatürist, çizgi romancı, mizah yazarı, stand up'çı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de yayımlanmış mizah dergileri</span>

Türkiye'de yayımlanmış mizah dergileri

<span class="mw-page-title-main">Cemil Cem</span> Türk karikatürist

Mehmet Cemil Cem Türk diplomat, karikatürist ve editör.

<i>Karakedi</i> (dergi, 1951) dergi 1951

Karakedi, İrfan Atagün tarafından ilk sayısı 17 Kasım 1951'de yayımlanan haftalık mizah gazetesidir. Çeşitli kesintilerle yayınını 1969 yılına kadar sürdürmüştür.

<i>Aydede</i> (dergi) Siyasi mizah dergisi

Aydede, Refik Halit Karay tarafından 1922 yılında İstanbul'da haftada iki gün yayımlanmış daha sonra 1948-1949'da yeniden çıkarılmış siyasi mizah dergisi.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de basın</span> Türk basınına genel bakış

Türkçe olarak ilk gazete II. Mahmut'un emriyle 1 Kasım 1831'de kurulan Takvîm-i Vekâyi'dir ve bu adım, Osmanlı'de baskı makinesinin kurulmasından uzun bir süre sonraya denk gelmektedir. Takvîm-i Vekâyi, yayın hayatı boyunca birkaç kez kapatılmış ve 1922 itibarıyla meclis tarafından Resmî Ceride ve daha sonra Resmî Gazete adıyla yayımlanmıştır. İngiliz diplomat ve gazeteci William Churchill tarafından 1840 yılında yayın hayatına başlayan ve 1866'da kapanan Cerîde-i Havâdis, ikinci Türkçe gazetedir. 1860 yılında Osmanlı devlet adamı ve gazeteci Agâh Efendi tarafından hazırlanan Tercümân-ı Ahvâl, basılan ilk özel gazetedir. Yazarları arasında İbrahim Şinâsî ve Ahmed Vefik Paşa da yer almıştır. Sonraki yıllarda ise kurucusu Şinasî olan Tasvîr-i Efkâr yayımlanmış fakat 1866'da kapanmıştır.