İçeriğe atla

Mitileneli Zaharias

Mitileneli Zaharias
Lesbos episkoposu
[[Dosya:
Ammonius
|200px|orta| ]]
KiliseErken Hristiyanlık
Görevlendiriliş527
Sonra gelenPalladius
Doğum465
Gazze, Bizans imparatorluğu
Ölüm536'den sonra ama 553'ten önce
Lesbos (Mitilene), Bizans imparatorluğu

Mytilene'li Zacharias (c. 465, Gazze - 536 sonrası), Zacharias Scholasticus ya da Zacharias Rhetor olarak da bilinir, piskopos ve kilise tarihçisi.

Hayatı

Mytilene'li Zacharias'ın hayatı çağdaşı kaynakların dağınık raporlarından yeniden inşa edilebilir (anlatımlar kısmen birbiri ile ihtilaflıdır, örneğin Suriyeli yazarlar "Mytilene" yerine "Melitene" yazmışlardır). Zacharias, Geç Antik Çağ'da önemli bir Retorik olulu barındıran Gazze'da Hristiyan bir ailde yanında doğup, büyümüştür. İlk eğitiminide bu şehirde almıştır. 485 yılında İskenderiye'ye seyahat etmiş ve iki yıl felsefe eğitimi almıştır. İskenderiye'de Hristiyanlar ile Paganlar arasında Horapollo meselesi ile bağlantılı ihtilafa dahil oldu. Orada ayrıca daha sonra Antakya'nın önemli bir patriği olan Antakyalı Severus ile bir araya geldi. 487 yılında Zacharias Beyrut'a Hukuk Mektebi'ne gitti. Orada 491 yılına kadar çok sofu bir hayat sürdü fakat dini bilgilerini artırmak için Filistin'in farklı yerlerine seyahatlar yaptı. Sonunda uzun bir süre avukat olarak çalışacağı Konstantinopolis'e taşındı. Kristolojide Miafizittir. Ancak, Kalkedon inancına şiddetle karşı çıkmamıştır, keşiş olma düşüncesi ile sıkça oynadığı görülüyor. Anlaşılan İmparatorluk sarayı ile iyi bağlantıları vardı ve bu muhtemelen onun Midilli Piskopos'u (Lesbos'nda) olarak atanmasını sağladı. Ardılının bu makama 553 yılında geçtiği bilinmektedir, ölümüne kadar makamda kaldığı düşünülebilir. 536 yılında kesinlikle hayattaydı çünkü Konstantinopolis'te bir Synod'a katıldı.

Çalışmaları

Zacharias, Yunancada birkaç eser yazmıştır ve bunların arasında 5. yüzyılın sonlarına doğru tamamlanmış kilise tarihi vardı. Bir sağlık çalışanı olan Eupraxius'a adanan belge değerli tarihi bilgiler içerir ve 451 ile 491 arası dönemi anlatır. Evagrius Scholasticus tarafından kendi tarihi için kullanılmıştır. Zacharias ayrıca şahsen tanıştığı üç Monofizit din adamı biyografisi oluşturdu: yukarıda belirtilen Severus, İberyalı Peter ve Mısırlı keşiş Genç Isaiah. Biyografiler farklı düzeylerde günümüze ulaşmıştır. Zacharias ayrıca filozof Ammonius Hermiae ve Mânilere karşı birkaç polemik eser yazdı.

Pseudo-Zacharias Rhetor

Zacharias'ın Kilise Tarihi'nin tüm orijinal sürümleri daha sonra kaybolurken, kısaltılmış ve gözden geçirilmiş bir Süryanice versiyonu Amida'dan Monofizit bir keşiş olduğuna inanılan bir yazar tarafından korunmuştur. Yaygın olarak Pseudo-Zacharias Rhetor olarak bilinen bu isimsiz yazar, 12 kitaplık bir kilise tarihi derlemesi olan Historia Miscellanea'ya dahildir. Zacharias'ın Kilise Tarihi'nin Pseudo-Zacharias Rhetor sürümü Pseudo-Zacharias Rhetor olarak da bilinen 3-6 kitabını içerir.

İlk İngilizce Pseudo-Zacharias Rhetor çevirisi The Syriac Chronicle by F. J. Hamilton and E. W. Brooks ismiyle 1899 yılında basılmıştır.[1] J. B. Bury tarafından derlenen 5 ciltlik Byzantine Texts serisinin bir parçasıydı. Yeni İngilizce çevirisi The Chronicle of Pseudo-Zachariah Rhetor: Church and War in Late Antiquity ismiyle Liverpool University Press tarafından 2011 yılında basılmıştır. Geoffrey Greatrex tarafından düzenlemiş, Robert R. Phenix ve Cornelia B. Horn tarafından İngilizceye çevrilmiştir, ilk cilt Historia Miscellanea'nın 3 ile 12 arası kitabını içerir, 1. ve 2. kitapların çevirisini içeren ikinci cilt planlanmıştır.

Literatür

Edisyonlar ve Çeviriler

  • Zacharias of Mytilene, Ammonius. Transl. by S. Gertz. London 2012.
  • The Chronicle of Pseudo-Zachariah Rhetor: Church and War in Late Antiquity. Ed. by G. Greatrex. Liverpool 2011.
  • Historia ecclesiastica Zachariae Rhetori vulgo adscripta. Ed. by E.W. Brooks. Louvain 1919-1924 [with Latin translation].
  • Die sogennante Kirchengeschichte des Zacharias Rhetor. Transl. by K. Ahrens & G. Krüger. Leipzig 1899.
  • The Syriac Chronicle known as that of Zachariah of Mitylene. Transl. by F. J. Hamilton & E. W. Brooks. London 1899.

İkincil Kaynaklar

  • P. Allen: Zachariah Scholasticus and the Historia Ecclesiastica of Evagrius. In: JTS 31 (1980), p. 471–488.

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Bizans İmparatorluğu</span> Geç Antik Çağ ve Orta Çağ boyunca Roma İmparatorluğunun devamı şeklinde var olmuş devlet (395–1453)

Doğu Roma İmparatorluğu veya Bizans İmparatorluğu ya da kısaca Bizans, Geç Antik Çağ ve Orta Çağ boyunca Roma İmparatorluğu'nun devamı şeklinde var olan ve başkenti Konstantinopolis olan ülke. 5. yüzyılda Batı Roma İmparatorluğu'nun dağılışı ve çöküşü sürecinden sonra ayakta kalan imparatorluk, 1453'te Osmanlı'ya yenik düşünceye kadar yaklaşık bin yıl boyunca var olmaya devam etmiştir. Var olduğu sürenin başı ve ortalarını kapsayan çoğunda, Avrupa'da ekonomik, kültürel ve askerî bakımdan en güçlü ülkeydi. "Bizans İmparatorluğu" ve "Doğu Roma İmparatorluğu" terimleri ülkenin yıkılışından sonraki tarihçiler tarafından yaratılmış olup imparatorluk vatandaşları kendi ülkelerine Roma İmparatorluğu, veya Romania ; kendilerineyse "Romalılar" demekteydi.

<span class="mw-page-title-main">I. Justinianus</span> 527–565 yılları arasındaki Bizans imparatoru

I. Justinianus, ayrıca Büyük Jüstinyen olarak da bilinir, 527 ile 565 yılları arasında Bizans imparatorudur.

<span class="mw-page-title-main">İslam tarihi</span> İslam medeniyetinin tarihî gelişimi

İslam tarihi, Müslüman medeniyetinin geçmişten günümüze dek siyasi, sosyal, ekonomik ve kültürel gelişmeleri ile ilgili olan tarihsel çalışma alanıdır. Çoğu tarihçi, İslam dininin MS 7. yüzyılın başında Arap Yarımadası'ndaki Mekke ve Medine şehirlerinde ortaya çıkıp yayıldığını kabul etmektedir. Müslümanlar, İslam'a Âdem, Nuh, Musa, Davud, Süleyman, İsa gibi peygamberlerden beri var olan bir din ve Allah'ın iradesine teslimiyetle gerçekleşen bir dönüş olarak inanırlar.

<span class="mw-page-title-main">Basiliscus</span>

Basiliscus, 9 Ocak 475 - Ağustos 476 arasında hüküm sürmüş, Leo Hanedanı'na bağlı Bizans imparatoru idi.

Ioannes Malalas, bazen Malelas olarak yazılır,, Antioch'tan Yunan vakanüvis.

<span class="mw-page-title-main">Zeno (imparator)</span> Doğu Roma İmparatorluğu İmparatoru

Flavius Zeno (y. 425- 9 Nisan 491) iki defa tahta geçmiş Doğu Roma İmparatorluğu İmparatorudur. İlk imparatorluk dönemi 9 Şubat 474-9 Ocak 475'te; sonraki ise Ağustos 476 - 9 Nisan 491 arasında olmuştur. Kendisi İsaurialı asıllı olup orijinal ismi Tarasicodissa veya Trascalissaeus idi. İlk Bizans imparatorları arasında ismi iyi bilinen imparatorlardan biridir. Hükümdarlığı sırasında içişleri alanında yurt içi isyanları ve dinsel uyuşmazlıklar çok önemli olmuştur; fakat bunlara rağmen dışişleri alanında büyük başarılar kazanmıştır. Doğu İmparatorluğunu dengeli tutmayı başarmakla beraber, İmparatorluk döneminde Julius Nepos ve Romulus Augustus imparatorluklarından sonra Batı Roma İmparatorluğu ortadan kalkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Anastasius</span>

I. Anastasios (Yunanca: Φλάβιος Ἀναστάσιος) (d. 430 veya 431? - ö. 9 Temmuz 518), 491'den itibaren ölümüne kadar hüküm sürmüş Bizans İmparatorluğu imparatorudur. 430/431 yıllarında 'Dyrrhachium'da doğmuş; 11 Nisan 491'de bir saray memuru iken imparatorluğa geçirilmiş ve 518'de Konstantinopolis (İstanbul)’te ölmüştür. Hayatta iken lakabı Dikoros olmuştur; çünkü Anastasios'un bir gözü mavi diğeri kara idi.

<span class="mw-page-title-main">Bizans donanması</span>

Bizans donanması ya da Doğu Roma donanması, Doğu Roma ya da Bizans İmparatorluğu donanma kuvvetidir. Öncülü olan Roma İmparatorluk donanmasının doğrudan devamıdır fakat devletin savunulmasında ve ayakta kalmasında, öncülünden çok daha fazla hayati rol oynamıştır. Birleşik Roma İmparatorluğu'nda deniz filoları daha az tehditle karşılaşmış, lejyonlar prestij sağlayan daha ikincil bir güç olmalarına rağmen Doğu'da bazı tarihçilerin "denizci imparatorluk" olarak adlandıracakları kadar imparatorluğun varlığının çok hayati bir parçası olmuştur.

614 yılında, Bizans-Sasani Savaşı (602-628) sırasında kısa bir kuşatmanın ardından Sasani İmparatorluğu Kudüs'ü fethetti; Pers Şahı II. Hüsrev, Yakın Doğu'nun Bizans kontrolündeki alanlarını fethetmek için generali Şahrbaraz' atadı. Antakya'daki zaferin ardından Şahrbaraz, eyaletin idari başkenti Caesarea Maritima'yı fethetti. O güne kadar büyük iç liman toprakla dolmuş ve işe yaramaz hale gelmişti ancak İmparator I. Anastasius dış limanı yeniden inşa ettirdi ve Caesarea önemli liman kenti olarak kaldı, Pers İmparatorluğu'nun Akdeniz'e çıkışını sağlıyordu. Taberiye, Nasıra ve Celile'nin dağ kentlerinden Yahudi askerleri alıp silahlandıran Nehemiah ben Hushiel Taberiyeli Benjamin ile Arap çeteleri ve ülkenin güneyinden ek Yahudiler ile beraber Sasani Perslerine katılarak Kudüs'e yürüdüler. Savaşa Bizans Hristiyanları aleyhine yaklaşık 20.000 Yahudi asisi katıldı. Tarihçilere bağlı olarak ya 20.000 ya da 26.000 rakamı verilir. Taberiyeli Benjamin ve Nehemiah ben Hushiel liderliğindeki Yahudi güçleri tarafından takviye edilen Pers ordusu, direniş olmaksızın Kudüs'ü ele geçirirdi.

<span class="mw-page-title-main">Herakleios (yaşlı)</span> Bizans generali

Herakleios (yaşlı) Doğu Roma (Bizans) generali ve Bizans İmparatoru Herakleios'un babasıdır. Olası Ermeni kökene sahip olan Yaşlı Heraclius 580'lerde Sasani İmparatorluğu'na karşı savaşta kendisini fark ettirdi. Herakleios, bir ast general olarak, Solachon Muharebesi sırasında Filippikos komutasında ve muhtemelen Sisarbanon Muharebesi sırasında Comentiolus komutasında hizmet etti. Yaklaşık 595'te Yaşlı Herakleios'un, İmparator Mauricius tarafından Samuel Vahewuni ve Atat Khorkhoruni tarafından yönetilen bir Ermeni isyanını bastırmak üzere magister militum per Armeniam olarak gönderildiğinden bahsedilir. Yaklaşık 600'da Afrika Eksarhı olarak atandı ve 608'de Yaşlı Herakleios oğluyla birlikte gaspçı Phocas'a isyan etti. Kuzey Afrika'yı bir üs olarak kullanan genç Herakleios, Phocas'ı devirerek, yüzyıl boyunca Bizans İmparatorluğu'nu yönetecek olan Herakleios Hanedanı başlattı. Yaşlı Herakleios, oğlunun Bizans tahtına çıkmasının haberinden kısa bir süre sonra öldü.

Chronicon Paschale, ayrıca Chronicum Alexandrinum, Constantinopolitanum ya da Fasti Siculi olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Roma-Sasani Savaşı (421-422)</span>

Roma-Sasani Savaşı (421-422), Doğu Roma İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında bir çatışmadır. Casus belli, Hristiyanların Zerdüşt tapınaklarına karşı saldırılarına bir cevap olarak Sasani kralı V. Behram'ın Hristiyanlara zulmüdür. Hristiyan Doğu Roma İmparatoru II. Theodosius savaş ilan etmiş ve bazı zafer kazanmıştır fakat iki güç, status quo ante kabülü üzerine bir barış anlaşması imzaladılar.

<span class="mw-page-title-main">Thannuris Muharebesi</span>

Thannuris Muharebesi 528 Yazında, Kuzey Mezopotamya'da Dara yakınlarında Serhas komutasındaki Sasani İmparatorluğu ile Belisarius ve Coutzes komutasındaki Bizans İmparatorluğu kuvvetleri arasında gerçekleşen askeri çatışmadır. Minduous'ta bir kale inşa etmeye çalışırlarken, Bizanslılar Sasani ordusu tarafından mağlup edilmiştir. Belisarius kaçmayı başardı ama Sasaniler binaları yıktı. Zaferlerine rağmen, Persler, Sasani şahı I. Kubâd'ı kızdıracak ağır kayıplara maruz kalmışlardır.

Patrologia Graeca Yunanca dilinde kaleme alınmış, bilhassa Hristiyan Kilise Babaları ve çeşitli çağdaş yazarların eserlerinin toplandığı bir koleksiyondur. 1857 ila 1866 yılları arasında 161 cilt halinde J. P. Migne tarafından Paris'te yayınlanmıştır.

İberyalı Petrus, erken Hıristiyanlığın önde gelen isimlerinden ve Hristiyan Neoplatonizminin kurucularından biri olan bir Gürcü kraliyet prensi, ilahiyatçı ve filozoftur. Bazılarına göre, geleneksel olarak Areopagite Pseudo-Dionysius olarak bilinen yazardır.

Mihail, , ö. 1199 AD, onu yeğeninden ayırmak için Büyük Mihail ya da Michael Syrus ya da Yaşlı Mihail olarak da bilinir, 1166-1199 yılları arasında Süryani Ortodoks Kilisesi Patriğidir. Bugün en çok en büyük Orta Çağ Vakainamesi'nin yazarı olarak bilinir, eser Süryanice yazılmıştır. Kendi eliyle yazılan diğer çeşitli yazılar günümüze ulaşmıştır.

Salminius Hermias Sozomenus, aynı zamanda Sozomen olarak da bilinir, Hristiyan Kilisesi tarihçisiydi.

<span class="mw-page-title-main">İlk veba salgını</span> veba salgınları serisi, 541-767

İlk veba salgını, Yersinia pestis bakterisinin neden olduğu bulaşıcı hastalık olan vebanın ilk Eski Dünya salgınıdır. Erken Orta Çağ Pandemisi olarak da adlandırılan bu hastalık, 541'de Justinianus Veba Salgını ile başladı ve 750 veya 767'ye kadar devam etti; Justinianus Veba Salgını'nı takip eden en az on beş veya on sekiz büyük veba dalgası tarihsel kayıtlardan tespit edilmiştir. Pandemi, en şiddetli ve en sık Akdeniz Havzası'nı etkiledi, ancak Yakın Doğu ve Kuzey Avrupa'yı da etkiledi. Doğu Roma imparatoru I. Justinianus'un adı bazen Geç Antik Çağ'daki tüm veba salgınları dizisinin yanı sıra 540'ların başlarında Doğu Roma İmparatorluğu'nu vuran Justinianus Vebası için de kullanılır.