İçeriğe atla

Mithridatis (Kolhis kralı)

Mithridatis (fl. MÖ 83) Pontus Kralı VI. Mithridatis ile onun hem kız kardeşi hem de eşi olan Laodice'in oğluydu. Babası tarafından Karadeniz'deki Kolhis'in kralı olarak atanmıştır. Ancak sonrasında ihanet ettiği şüphesiyle görevinden alınmış ve öldürülmüştür.

Birinci Mithridatis Savaşı

Krala yaptığı sadakatsizlik yüzünden idam edilen Mithridatis, Pontus kralı VI. Mithridatis ve Laodice'nin en büyük oğluydu. "Genç" Mithridatis, babasına bağlı bir şekilde, birinci savaşda Roma Cumhuriyeti'ne karşı savaşmış ve MÖ 85'te Anadolu'daki Rhyndacus'ta Roma komutanı Gaius Flavius Fimbria'ya yenilmiş ve esir düşmüştür. Genç Mithridatis, Pergamon'daki babasına katılmak için kaçmıştır, fakat ikisi de Fimbria'dan Pitane'ye kadar kovalanmıştır. Pitane'de baba oğul denize kaçmayı başarmıştır.[1]

Kolhis hükümdarlığı

Savaştan sonra, VI. Mithridatis uzaktaki halkların rahatsızlıklarıyla uğraşmak zorunda kaldı. Bu halklara Karadeniz'in doğu sahilindeki Kolhisliler de dahildir. Pontus monarşisi için Kolhis, hem insan gücü hem de ham madde sağlayan kilit bir konuma sahipti.[2] Ülkelerinin önceki yönetiminden memnun olmayan Kolhisliler, kralın en büyük oğlu ve vârisi Mithridatis'i yöneticileri olarak talep ettiler. Eupator bu talebi kabul ettiğinde, Kolhisliler tekrar ülkeye bağlandılar. Genç Mithridatis'in Kolhis hükümdarı olarak atanması, muhtemelen Eupator'un diğer oğlu Machares'in eşzamanlı olarak Bosporus'un yöneticisi olarak atanmasıyla benzer yapıdadır.[3] Kolhis kralı Mithridatis, kendi paralarını yaptırmış olabilir. Gürcistan'ın Vani şehrinde bulunan en az 119 bronz para bunlara örnektir.[2]

Genç Mithridatis'in Kolhis'teki saltanatı, Kolhis halkının düzenlediği ve babasını kıskandıracak bir iyilik gösterisi ile karşılandı. Romalı tarihçi Appianus'a göre, Pontus Kralı, Kolhis'teki gelişmelerin oğlu tarafından “kral olma arzusu ile” gerçekleştirildiğinden şüphelendi. (App. Mith. 9.64 29 Eylül 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.).[4] Eupator oğlunu geri çağırdı, onu hapise attı, altın zincirlere bağladı ve daha sonra onu öldürdü. Coğrafyacı Strabon'un büyük amcası ve Amasya'daki güvenilir bir memur olan Moaphernes, Kolhis'i yönetmesi için gönderildi.[5]

Kaynakça

  1. ^ Magie, David (2015). Roman Rule in Asia Minor, Volume 1. Princeton University Press. s. 227. ISBN 1400849799. 
  2. ^ a b Braund, David (1994). Georgia in Antiquity: A History of Colchis and Transcaucasian Iberia, 550 BC–AD 562. Oxford: Oxford University Press. ss. 4, 157-159. ISBN 0-19-814473-3. 
  3. ^ Gabelia, Alek Nikolayevitch (2003). "Dioscurias". Grammenos, Dēmētrios V; Petropoulos, Elias K (Ed.). Ancient Greek Colonies in the Black Sea, Volume 2. Archaeological Institute of Northern Greece. s. 1245. ISBN 9602142006. 
  4. ^ Tsetskhladze, Gocha R. (1999). Pichvnari and its environs. Paris: Presses Univ. Franche-Comté. s. 115. ISBN 2-913322-42-5. 
  5. ^ Mayor, Adrienne (2011). The Poison King: The Life and Legend of Mithradates, Rome's Deadliest Enemy. Princeton University Press. s. 230. ISBN 0691150265. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pontus</span> Karadenizin güney kıyısında, günümüz Türkiyesinin Doğu Karadeniz Bölgesinde yer alan bir bölge

Pontus Karadeniz'in güney kıyısında, günümüz Türkiye'sinin Doğu Karadeniz Bölgesi'nde yer alan bir bölgedir. Bu ad bölgenin kıyıları ve iç kesimlerinde yer alan dağlar için, Arkaik Dönem itibarıyla burayı kolonileştiren Grekler tarafından Karadeniz'in Grekçe ismi olan: Πόντος Εὔξεινος, Pontos Eukseinos 'dan türetilerek verilmiştir. Daha sonra Eshilos'un Persler eseri ve Herodot'un Herodot Tarihi eseri dönemlerinde sadeleşerek Pontos adı kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">VI. Mithridatis</span>

VI. Mithridatis veya Mithridatis Eupator veya Büyük Mithridatis, Pontus kralı olarak Anadolu'da MÖ 120 - MÖ 63 yıllarında hüküm sürdü.

<span class="mw-page-title-main">Medea</span>

Medea ya da Medeia, Yunan mitolojisinde Kolhis Kralı Aietes'in kızı, Kirke'nin yeğeni ve Güneş tanrısı Helios'un torunu olan Kolhis prensesidir. Medea, Antik dünyanın en büyük büyücülerinden biri, ilaç ve zehir yapım ustasıdır. Yer ve Ay Tanrıçası olarak da tapınım görmüştür. En bilinen fiziksel özelliği, gözlerinin açık renkli ve parlak olmasıdır. Karakteristik özelliği ise öfkelendiğinde korkutucu bir kişiliğe bürünmesidir.

<span class="mw-page-title-main">Pontus Krallığı</span> Devlet

Pontus Krallığı ya da Pontus İmparatorluğu, Karadeniz'in güney kıyısında kurulan Helenistik Dönem devletlerinden biridir. Krallık önceleri Pontus Kapadokyası, sonra yalnız Pontus olarak adlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kolhis</span> Antik Çağdaki bir krallık ve tarihsel bölge

Kolhis ya da Kolhis Krallığı, Karadeniz'in doğu kıyılarında, bugünkü Gürcistan'ın batısında kurulmuş Antik Çağ krallığıdır.

<span class="mw-page-title-main">II. Farnakis</span>

II. Farnekes, Roma Cumhuriyetinin en ünlü düşmanlarından VI. Mitridat'in oğlu olan Pontus Kralı.

I. Mithridatis, Anadolu'daki Pontus Krallığının kurucusudur. Aynı zamanda ktistes yani kurucu lakabıyla bilinmektedir.).

Ariobarzanes, Pontus Krallığı krallarından ikincisidir ve babası Pontus kralı I. Mithridatis öldüğünde tahta çıkmıştır. MÖ 250 ile MÖ 240 arasında kesin olarak bilinmeyen bir tarihte öldü.

Pontus Krallığı Klasik Yunan dönemini takip eden Helenistik dönemde Anadolu'da kurulan hükümdarlıklarından biridir. Bu krallık Anadolu'nun birçok yörelerini zaman zaman elinde bulundurmakla beraber en önemli merkezi Doğu Karadeniz bölgesinde idi.

II. Mithridatis, Pontus kralı. Babası Ariobarzanis'in ölümünün ardından üçüncü Pontus kralı olarak tahta çıkmıştır. Buna karşın Antiohos İeraks ile ittifak kurup II. Seleukos'a karşı savaşmış, Ankyra Muharebesi'nde muzaffer olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Aristarkus</span>

Aristarkus, MÖ 63 yılından y. MÖ 50 yılına kadar Roma Cumhuriyeti'ne bağlı Kolhis'in hükümdarıdır. Roma generali Pompey tarafından, Mithridatis savaşları sırasında Roma'nın Asya yerleşiminin lideri olarak atanmıştır. Aristarkus, 1. yüzyıl tarihçisi Appianus'un eserlerinde geçmesinin yanı sıra, kendi adına yapılmış paralarla bilinir.

<span class="mw-page-title-main">III. Mithridatis (Pontus kralı)</span>

III. Mithridatis; Pontus Krallığının 4. kralı. Babası II. Mithridatis, annesi Selevkoslu Leodike'dir. Babasından sonra MÖ 220 ya da MÖ 210 yılında tahta geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">I. Farnakis</span> Pontus kralı

I. Farnekes; 5. Pontus kralıdır. Babası III. Mithridatis, annesi Selevkoslu Leodike'dir. Babasından sonra genel kabule göre MÖ 185 yılında tahta geçmiştir. Ancak bu tarihi 197 yılına kadar uzatan görüşlerde bulunmaktadır.

Mahare Kral VI. Mithridatis ve Kraliçe Laodice'in oğlu ve Pontus prensidir. Babası tarafından Bosporos Krallığı'nın başına getirilmiştir. MÖ 80'de Romalı Murena ile yapılan çatışmadan sonra Mithridatis'ten sonra ikinci kez krallığın küçülmesine neden olmuştur.

Kolhis İsyanı, MÖ 88-85 yılları arasında Kolhisli soyluların Pontus Kralı VI. Mithridatis'e karşı ayaklandığı isyandır. Soylular, haklarının arttırılmasını ve Mithridatis'in oğlu Genç Mithridatis'in Pontus Kralı olmasını talep etmiştir. Gemi yapımı ve yelkencilik için Kolhis'ten Pontus'a önemli miktarda destek sağlanmaktaydı. Kolhis, ayrıca askerî güç ve denizci desteği de vermekteydi. Kolhis, Kral Mithridatis'in en önemli kalelerinden biriydi, bu yüzden Kolhisli soyluların taleplerini karşılamak için Roma seferinden dönmüştür. Kral, Kolhisli soyluların haklarını arttırmış, oğlu Mithridatis'i Kolhis eyaletini yönetmesi için göndermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Bosporos Krallığı</span> Antik Yunan devleti

Bosporos Krallığı, ayrıca Kimmer Bosporos olarak da bilinir, bugünkü Ukrayna'nın güneyindeki Kerç Boğazı üzerinde kurulmuş Antik Yunan-İskit devleti. İlk kez Yunan yazarı Diodorus'un sözünü ettiği krallık MÖ 438'e doğru kuruldu. Gücünün doruğuna MÖ 4. yüzyılda ulaştı. En önemli kenti Pantikapaion İÖ 480-438 arasında Arkhainaks, İÖ 438-110 arasında da Spartokos hanedanları tarafından yönetildi. Bu iki hanedan, Pantikapaion'a Nymphaion'u ve bölgede İÖ 7-6. yüzyıllarda kurulmuş öteki Yunan kolonileri de kattılar. İÖ 5. yüzyılın ikinci yarısından sonra Bosporos kentlerinde Atina etkisi güçlendi. Atinalılar İÖ 404'e değin yerel ticareti denetim altında tutuyorlardı, İÖ 4. yüzyıl boyunca da Bosporos'un baş müşterisi oldular. Karadeniz'de korsanlığı önleyen Spartokosların hububat, balık ve köle ticaretini başarıyla yönetmesi sayesinde Bosporos zenginleşti. Bosporos Krallığı'nda yönetim ve maliye alanında çöküş İÖ 3. yüzyıl ortalarında başladı. İÖ 115'e doğru İskitler'e karşı koyamayan hükümdar Parisades, Pontus Kralı VI. Mithridatis'i yardıma çağırdı ve ülkesini ona bıraktı. İÖ 110'dan sonra Pontus kralları bölgenin denetimini ele geçirdiler. Mithridatis'in öldürülmesinden sonra, Pompeius onun oğlu olan Pharkanes'i Bosporos Kralı ilan etti. Böylece MS 1. yüzyılda kurulan bu yeni hanedan Roma İmparatorluğu'nun koruması altında 300 yıl hüküm sürdü. MS 342'den sonra ülke, Got ve Hun akınlarında toprakların bir bölümü elden gitti. I. Justinianos döneminde krallığın geri kalan bölümü Bizans'ın denetimine girdi.

Kolhis kralları listesi Kolhis'in efsanevi ve tarihi krallarının listesidir.

<span class="mw-page-title-main">Kapadokya (eyalet)</span>

Cappadocia (Kapadokya) eyaleti, başkenti Caesarea'da bulunan, Anadolu'da bir Roma İmparatorluğu eyaletiydi.

<span class="mw-page-title-main">IV. Mithridatis (Part kralı)</span> Part kralı

IV. Mithridatis, MÖ 57'den 54'e kadar bir Part kralıdır. III. Fraates'in oğlu ve halefidir. Hükümdarlığı, sonunda IV. Mithridatis idam ettirip yerini alan küçük kardeşi II. Orodes ile hanedan mücadelesini kapsar.

<span class="mw-page-title-main">I. Mithridatis (Kommagene kralı)</span> Kommagene kralı

I. Mithridatis Kallinikos, MÖ 2. yüzyılın sonlarında ve MÖ 1. yüzyılın başlarında yaşamış Orontid Ermeni kökenli bir kraldı. Mithridatis, Kommagene Kralı Sames II Theosebes Dikaios'un prensi, oğlu ve halefiydi. MÖ 109'daki halefiyetinden önce, barış ittifakı kapsamında Kral Antiochus VIII Grypus ve Ptolemaios prensesi Tryphaena'nın kızı Suriye Yunan Prensesi Laodice VII Thea ile evlendi. Mithridatis, Yunan kültürünü benimsedi. Laodice, Mithridatis'e Kommagene'nin prensi ve gelecekteki kralı I. Antiohos Theos adında bir oğul doğurdu. Mithridatis, M.Ö. 70 yılında öldü. Yerine ve Antiohos geçti.