İçeriğe atla

Mithridatis (Ermenistan kralı)

Mithridatis
Doğum1. yüzyıl MÖ
Mtsheta, İberya Krallığı
Ölüm51
Eş(ler)iI. Farasmanes'in kızı
Çocuk(lar)ıZenobia
HanedanParnavaziani Hanedanı
BabasıKartam
AnnesiII. Pharnavaz'ın kızı

Mithridatis (Gürcüceმითრიდატე; fl. 1. yüzyıl) Roma İmparatorluğu'nun koruması altında Ermenistan Kralı olarak görev yapan İberya Krallığı'nın Pharnavazid prensidir.

Mithridatis, MS 35'te Ermenistan'ı işgal eden Roma imparatoru Tiberius tarafından atanmıştır. Part kralı II. Erdevân'ın oğlu Part prensi Orodes, Mithridatis'i yeni edindiği krallığından almaya çalıştığında, Mithridatis büyük bir Ermeni ve İber ordusuna liderlik edip Partları zorlu bir muharebede mağlup etmiştir.[1]

MS 37 civarında, yeni imparator Caligula, Mithridatis'i tutuklatmış, ancak Claudius onu MS 42'de Ermeni tahtına geri getirmiştir. Daha sonra Mithridatis'in kardeşi I. Farasmanes ile ilişkileri, İber kralının oğlu Rhadamistus'a Ermenistan'ı işgal etmesi ve MS 51'de Mithridatis'i devirmesi talimatını vermesine kadar kötüleşti.

Romalı komutanların ihanetine uğrayan Mithridatis teslim olmuştur. Romalı tarihçi Cassius Dio, Roma'da Mithridatis ile Claudius'un muhtemelen uydurma bir karşılaşmasını yazar.

İberyalıların kralı Mithridatis, bir Roma ordusuyla girdiği çatışmada yenildikten ve hayatından umudunu kestikten sonra, özet olarak idam edilmemesi veya zafer alayında yönetilmemesi için kendisine bir duruşma izni verilmesini rica etti. Talebi kabul edildiğinde, Claudius onu Roma'da bir saraya oturtarak kabul etti ve ona tehdit edici sözler söyledi. Ancak kral cesurca cevap verdi ve şöyle diyerek bitirdi: "Size getirilmedim; geldim. Eğer bundan şüphe ediyorsanız, beni serbest bırakın ve beni bulmaya çalışın."[2]

Mithridatis, tacı gasp eden ve Mithridatis'in kızı olan kuzeni Zenobia ile evlenen yeğeni Rhadamistus tarafından öldürülmüştür.

Kaynakça

Özel
  1. ^ Grousset 1947, ss. 89, 106.
  2. ^ Dio Cassius 1925, ss. 17–18.
Genel
  • Dio Cassius (1925). Roman History, Volume VIII: Books 61–70. Loeb Classical Library 176. Cary, Earnest; Foster, Herbert B. tarafından çevrildi. Cambridge, MA: Harvard University Press. 
  • Grousset, R. (1947). Histoire de l'Arménie des Origines à 1071 [History of Armenia from its origins to 1071] (Fransızca). Paris: Payot. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Neron</span> 5. Roma imparatoru (s. 54–68)

Nero Claudius Caesar Augustus Germanicus, esas adı Lucius Domitius Ahenobarbus olan ve aynı zamanda Nero Claudius Caesar Drusus Germanicus olarak da bilinen, Julio-Claudian Hanedanı'nın beşinci ve son Roma imparatoru. Nero, büyük amcası Claudius tarafından tahtın vârisi olarak evlatlık edinilmiştir. Nero Claudius Caesar Drusus olarak, İmparator Claudius'un ölümünün ardından, 13 Ekim 54'te Roma tahtına oturmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Part İmparatorluğu</span> MÖ 3.yy MS 3.yy arasında hüküm sürmüş bir İranî imparatorluğu

Part İmparatorluğu, Arsakes İmparatorluğu olarak da bilinen, eski İran'da önemli bir siyasi ve kültürel güç olup Medler'den ve Ahamenişler'den sonra gelen üçüncü yerel hanedanlıktır. Hanedanın adı, MÖ 247 yılında, Helenistik krallık Selevkoslar'ın yönetiminde bir satraplık konumunda olan İran'ın kuzeydoğusundaki Parthia bölgesini ele geçirdikten sonra bağımsızlığını ilan eden Parni kabilesi lideri I. Arsakes'tan gelmektedir. Arsakes'in adı onursal bir unvan olarak kendisinden sonra gelen bütün Part kralları tarafından kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Carrhae Muharebesi</span> roma-part savaşı

Carrhae Savaşı, MÖ 53 yılında, Carrhae şehri yakınlarında Roma Cumhuriyeti adına Romalı general Crassus ve Part İmparatorluğu adına spahbed ("General") Surena arasında yapılan ve Partlar adına mutlak bir zaferle sonuçlanan savaş.

<span class="mw-page-title-main">I. Tiridatis (Ermenistan kralı)</span> Ermenistan Kralı

Tiridates ya da I. Tiridates, Büyük Part Kralı II. Vonones'in oğlu, 52/53'ten 60'a ve 61'den (66) yaklaşık 75 yılına kadar aralıklarla Ermenistan Kralı ve Ermeni Eskanyan hanedanının kurucusu olan Part soylusu.

<span class="mw-page-title-main">I. Vologases</span>

I. Vologases, 51 - 78 yılları arasında tahta çıkmış olan Part Kralı. Part Kralı II. Vonones'in Yunan bir cariyeden olan oğludur ve 51 yılında babasının ölümü üzerine tahta çıkmıştır. Medya Atropatena krallığını kardeşi II. Pakorus'a verirken diğer kardeşi I. Tiridatis için Ermenistanı işgal etmiştir. Bu işgal Roma ve Partlar arasında uzun yıllar (54–63) sürecek savaşlara neden olmuş ve Romalı general Corbulo'nun Ermenistanı fethetmesiyle sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">II. Tigran</span> Ermenistan kralı (140-55)

II. Tigran, II. Dikran ya da daha çok bilinen adıyla Büyük Tigran, MÖ 95-MÖ 55 arasında egemenlik süren Ermenistan imparatoru. Yönetimi sırasında ülkesi, Roma Cumhuriyeti'nin doğusundaki en güçlü devlet ve bir süper güç durumuna yükselmiştir.

Ermenistan Eyaleti,, MS 114 yılında Roma İmparatoru Trajan tarafından, MÖ 66 yılından beri Roma korumasında olan Ermeni milletinin göç ettiği toprakların imparatorluğa bağlanmasıyla oluşturulan Roma eyaleti. Yerleştiği bölge Azerbaycan'ın tarihi Revan şehrinin etrafındadır.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Krallığı</span>

Ermenistan Krallığı, aynı zamanda Büyük Ermenistan Krallığı, veya basitçe Büyük Ermenistan, bazen Ermeni İmparatorluğu olarak da anılır, Antik Çağ'da bir monarşiydi. Hristiyanlığı devlet dini olarak kabul eden ilk devlettir. MÖ 321'den MS 428'e kadar varlığını sürdürmüştür. Tarihi, üç kraliyet hanedanı tarafından birbirini takip eden saltanatlara bölünmüştür: Orontid, Artaxiad ve Arsacid (52-428).

<span class="mw-page-title-main">Kiştuş Savaşı</span>

Kiştuş Savaşı (115-117) Yahudi-Roma savaşlarının ikincisine verilen isimdir. Sirenayka, Kıbrıs, Mezopotamya ve Mısır'da diaspora Yahudileri tarafından başlatılıp kontrolden çıkan bu ayaklanmada genel çapta Roma vatandaşları ve Yahudi asileri katledilmiştir. Ayaklanma en sonunda, savaşa adını veren Lusius Quietus komutanlığındaki Roma lejyoner kuvvetlerince bastırıldı; Quietus adı zamanla bozulup "Kitos" halini aldı.

Pontus Krallığı Klasik Yunan dönemini takip eden Helenistik dönemde Anadolu'da kurulan hükümdarlıklarından biridir. Bu krallık Anadolu'nun birçok yörelerini zaman zaman elinde bulundurmakla beraber en önemli merkezi Doğu Karadeniz bölgesinde idi.

<span class="mw-page-title-main">İberya Krallığı</span> Antik Gürcü Krallığı

Greko-Romen Coğrafya'da İberya, Gürcü Kartli Krallığı için bir egzonim idi. Doğu ve Güney Gürcistan’da M.Ö. 4. yüzyıl - M.S. 6. yüzyıl tarihleri arasında 882 yıl var olmuş Gürcü krallığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Artaksiad (İberya)</span>

Artaksiad c. MÖ 90 - MS 30 tarihleri arasında İberya'yı yöneten ve Ermenistan'a adını veren hanedanın bir kolu. Orta Çağ Gürcü vakayinamelerine göre Artaksiad, İberya'nın hakimiyetini İber soylularının Parnavazid Hanedanı kralı Parnajom'a baş kaldırmalarının ardından elde ettiler. Ermenistan kralına, Parnavazid bir prensesle evli olan oğlunu yeni hükûmdar olarak göndermesi için dilekçe verdiler. Hem Ermenistan kralı hem de oğlu, kroniklerde "Arşak" olarak anılır, bu muhtemelen Ermenistan'ın Artaksiad krallarına atıfta bulunularak genel bir terim olarak alınan Artaksias ile oluşan bir karışıklıktır. Profesör Cyril Toumanoff Ermenistan kralını I. Artavasdes, oğlunu da İberya'da kurulan yeni krallığın kralı I. Artaksias olarak tanımlamıştır. Valayiname, Parnajom ve takipçilerine karşı birleşik bir İber-Ermeni ordusu arasındaki savaş, Parnajom'un bu savaşta yenilmesi ile devamında öldürülmesi ve ardından Ermeni prensinin İberya kralı olmasıyla devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">I. Gagik</span> Vasburaganın Artsruni hükümdarı

I. Gagik güney Ermenistan'da Vasburagan Krallığı'nın önce Kuzeybatı Vasburagan prensi ve sonra ölümüne kadar kral olarak Artsruni hükümdarı, ayrıca Bagratuni soyundan Ermeni kralı unvanı üzerinde hak iddia etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kapadokya (eyalet)</span>

Cappadocia (Kapadokya) eyaleti, başkenti Caesarea'da bulunan, Anadolu'da bir Roma İmparatorluğu eyaletiydi.

<span class="mw-page-title-main">Roma'nın Britanya'yı istilası</span> Romanın Britanyayı İstila Etme Süreci, İstilanın Amaçları ve Sonuçları

Roma'nın Britanya'yı istilası, Roma kuvvetleri tarafından Britanya topraklarının aşama aşama ele geçirilmesinden oluşan bir süreçti.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan-İberya Savaşı</span> İberya ve Ermenistan krallıkları arasındaki savaş (MS 50-53)

İberya ve Ermenistan krallıkları arasındaki savaş, esas olarak Tacitus'un Yıllıkları'ndan aktarılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">II. Parsman</span>

Yiğit II. Parsman veya Cesur, Roma imparatoru Hadrianus'un (117–138) çağdaşı olan Parnavaziani hanedanından bir İberya (Kartli) kralıdır. Profesör Cyril Toumanoff, MS 116-132 tarihini Parsman'ın saltanat yılları olarak öne sürmektedir. Birkaç Klasik kaynakta yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cassius Dio</span>

Cassius Dio, İngilizce belki de Claudius Cassius Dio ya da Cassius Dio Cocceianus olarak bilinen Romalı tarihçi ve kamu görevlisi. Dio, Roma tarihini yaklaşık 983 yılı kapsayan bir zaman dilimi içerisinde, Aeneas'ın İtalya'ya gelerek Roma'yı kurmasından MS 229 yılına kadar geçen süre olarak yayınlamıştır. Yirmi iki yıl içerisinde yazılan seksen kitap, Roma tarihi hakkında detaylı bir bakış açısı sağlayarak, tam ya da parçalar halinde günümüze kadar ulaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bagavan Muharebesi</span>

Bagavan Muharebesi veya Vagabanta Muharebesi, 371 yılında Büyük Ermenistan'ın Bagrevand bölgesindeki Bagavan yerleşimi yakınında, Roma - Ermeni ortak kuvveti ile Sasani ordusu arasında yapılan çatışmadır; Romalılar ve Ermeniler galip gelmiştir. Romalı tarihçi Ammianus Marcellinus'un yanı sıra Ermeni tarihçi Bizantionlu Faustus tarafından da kaydedilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">II. Sinatrukes</span> 2. yüzyılın başlarında Part İmparatorluğunun tahtına talip olan kişi

II. Sinatrukes, amcası I. Osroes'in tartışmalı hükümdarlığı sırasında Part İmparatorluğu'nun tahtının taliplisiydi. Kendisi yalnızca çoğu zaman pek güvenilir olmayan Bizans tarihçisi İoannis Malalas'ın (Chronographia) yazılarından bilinmektedir. Bu hükümdarın kişiliği ve ilgili olaylar bu nedenle esrarengizliğini koruyor.