İçeriğe atla

Misznay Schardin etkisi

44M LŐTAK mayınları resmin solüst köşesinde görülmektedir. 15 Ekim 1944 tarihinde Macar Ordusu Kraliyet Muhafızlarının teslim ve silahsızlandırılmasından sonra Operation Panzerfaust
MPB mine silindir şeklinde iç bükey Misznay–Schardin savaş başlığı

Misznay – Schardin etkisi (doğru yazılımı Misnay – Schardin) veya plaka etkisi, geniş bir patlayıcı tabakasının bir tür genişleme özelliğidir.

Açıklama

Patlayıcı infilakı, patlayıcı yüzeyinden doğrudan ve dikey'e doğru genişler. Her yöne genişleyen yuvarlak patlayıcı yükün patlamasından farklı olarak, patlayıcı bir tabaka tarafından üretilen patlatma her iki yönde de düzlemine dik olarak genişler. Bununla birlikte, bir taraf ağır veya sabit bir kütle ile desteklenirse, patlamanın çoğu (yani hızla genişleyen gazın ve kinetik enerjisinin çoğu) kütleden uzağa doğru yansıtılır.

Kullanımı

Misznay-Schardin etkisi, Nazi Almanyası için tanksavar mayını daha etkili bir yöntem geliştirmeye çalışan patlayıcı uzmanları Macar József Misnay ve Alman Hubert Schardin tarafından incelenmiş ve denenmiştir. Bazı kaynaklar tasarımlarının kullanılabilir hale gelmeden II. Dünya Savaşı'nın sona erdiğini iddia etselerde, onlar çalışmalarına devam ettiler. Misnay iki adet silah üretti. Bunlar 43M TAK anti-tank mayını, 44M LŐTAK ise yandan saldırı mayınıydı. Macar Ordusu bu silahları 1944–1945 yılları arasında kullanmıştır.

AT2 mayını ve M18 Claymore mayınları bu kural ile çalışmaktadır.[1]

Ayrıca Bakınız

Kaynakça

  1. ^ Jane's Mines And Mine Clearance 2006/2007, Colin King, Jane's Information Group, 2006, p. 31

İlgili Araştırma Makaleleri

TM-89 Rus yapımı bir tanksavar mayınıdır. İlk olarak 1993 yılında halkın görüşüne çıkmıştır. Mayın Misznay Schardin etkisi ile çalışan savaş başlığı 100 mmlik zırh üzerinde 60 mm çapında delik açabilir. Mayının iki kannallı manyetik etkili fünyesi bulunmaktadır. GMZ-3 model mayın döşeyeci veya VMR-2 model helikopter mayın döşeyici ile havadan serpilerek istenilen bölgeye yerleştirilir.

ATM-6 ve ATM-7 Avusturya yapımı off route sınıfı bir tanksavar mayınıdır. Mayın genellikle geçmekte olan zıhlı aracın yan zırhını Misznay Schardin etkisi ile çalışan savaş başlığı ile delme prensibi ile çalışır. Her iki mayında basit ayaklar üzerine monte edilmiş olup hedefin gelişini haber veren algılayıcılara sahiptir. Mayın tepki fünyesi veya kızılötesi fünyeler ile çalışabilmesine rağmen Avustura yasaları sadece komuta güdümlü olarak ateşlenmesine izin vermektedir.

BAT/7 dairesel şekilli İtalyan yapımı plastik kasalı Misznay Schardin etkisi ile çalışan şekilli patlayıcı bulunan bir tanksavar mayınıdır. Mayının dış kısmı yüzeye daha iyi tutunması amacı ile birbirine paralel dilimlerden oluşur.

Kasia 100, Kasia 170 ve Kasia 2 x 100 Polonya yapımı off-route sınıfı tanksavar mayınıdır. Mayınlar savaş başlığı ve onun monteli olduğu dört ayaklı metal ayaklardan oluşur. Mayınları isimleri sahip oldukları 100 ve 170 mm çapındaki savaş başlıklarından gelmektedir. Birbirleri ile değiştirilebilir savaş başlıkları çok farklı etkilere sahiptir.

PT Mi-P büyük ölçüde Çek yapımı bir tanksavar mayınıdır.Mayın geniş bir yarım küre, taşıma sapı ve bir yüzüne takılı RO-9 model uzatma çubuklu fünyesden oluşur. Misznay Schardin etkisi ile çalışan geniş şekilli patlayıcı savaş başlığı beş milimetrelik çelik plakayı fırlatarak 150 milimetrelik zırhı delebilir. Mayın Çekya ve Slovakya orduları tarafından kullanılmış olup şu an servis dışındadır.

<span class="mw-page-title-main">MPB mayını</span>

MPB, Polonya yapımı off-route sınıfı tanksavar mayınıdır. Mayın yatay durumdaki ağır çelik bir silindir ve içerisindeki patlayıcıdan oluşmaktadır. Misznay Schardin etkisi ile çalışan savaş başlığı zırh delici özelliğe sahip metal bilyeyi fırlatarak 50 metrelik etkili menzili içerisindeki 100 mmlik zırhı delebilir. Mayın etki fünyesi veya kızılötesi algılayıcı ile ateşlenir. Mayın üzerinde ellenmesi durumunda patlamaya ayarlı tuzaklama düzeneği bulunmaktadır.

MN-123 Polonya yapımı serpme yöntemi ile döşenebilen bir tanksavar mayınıdır. Mayın sonu konik düz bir silindir şeklindedir. Üzerinde 80 adet mayın bulunan döşeme sistemleri kara aygıtlarına monte edilmektedir. Mayın bunun yanında ellede monte edilebilir. MN-121 mayını gibi manyetik etkili fünye yardımı ile ateşlenir. Üzerinde ellenmesi durumunda patlamaya hazır tuzaklama düzeneği bulunmaktadır. Her iki yüzünde de Misznay Schardin etkisi ile çalışan şekilli patlayıcı bulunur. Bu patlayıcılar 30 santimden 60 mmlik zırhı delebilir.

FFV 016 İsveç yapımı hafif zırhlı araçlara karşı kullanılan off-route mayınıdır. Mayının Misznay Schardin etkisi ile çalışan patlayıcı ateşlenmesinin ardından havada kendinden şekillenir. Saniyede ortalama 2.000 metre hızla ilerleyen patlayıcı otuz metreden 60 mmlik zırhı delebilir. Mayının gövdesi dairesel olup çukur şeklindeki yüzü vurulacak hedefe doğru dönük durur.

HAK-1 Macar yapımı plastik kasalı tanksavar mayınıdır. Mayının Misznay Schardin etkisi ile çalışan patlayıcı ateşlenmesinin ardından havada kendinden şekillenir. Elektronik akustik ve manyetik etkili fünyesi bulunur. Ayarlandıktan sonra üç saat ile 150 gün arasında ömrü bulunur. Sesle çalışan elektronik algılayıcı yaklaşmakta olan aracı hissediği anda manyetik etkili algılayıcıyı devreye sokar. Manyetik algılayıcı taşıt etkili menzile girdiği anda mayını ateşler. Savaş başlığı 45 mmlik zırhta 130 mm çapında delik açabilir.

<span class="mw-page-title-main">HPD serisi mayınlar</span>

HPD-1, HPD-2 ve HPD-3 serisi mayınlar Fransa yapımı elekrik fünyeli bir tür tanksavar mayınıdır. Bünyelerinde Misznay Schardin etkisi ile çalışan savaş başlıkları bulunmaktadır. Bu seriye ait mayınlar ABD yapımı MIL-STD-331 modeline çok benzemektedir.

PT Mi-U dairesel şekilli Çek yapımı bir tür tahripli tanksavar mayınıdır. Mayının Misznay Schardin etkisi ile çalışan savaş başlığı bulunmaktadır. Mayında klasik basınç fünyesi veya eğimli çubuk fünye kullanılmaktadır.

VS-HCT serisi mayınlar İtalyan yapımı plastik kasalı metalsiz bir tür tanksavar mayınıdır. Sahip olduğu savaş başlığı Misznay Schardin etkisi ile çalışır. Dual sismik ve manyetik fünyelere sahiptirler. Farklı ebat ve şekilleri bulunan mayınlar günümüzde üretilmemektedir.

MIACAH F1 Fransız yapımı off-route sınıfı bir tür tanksavar mayınıdır. Misznay Schardin etkisi ile çalışan geniş savaş başlığı 80 metreden 70 milimetrelik zırhı delebilir.

MC-71 Romanya yapımı uzatma çubuk fünyeli bir tür tanksavar mayınıdır. Mayın gövdesi uçları kesilmiş ve geniş kenarlarından birleştirilmiş iki huni şeklindedir. Alt huni içerisinde ana patlayıcı ve ateşleme düzeneği bulunmaktadır. Mayının sahip olduğu savaş başlığı Misznay Schardin etkisi ile çalışır ve uzatma çubuğuna değildikten 200 ms ila 400 ms sonra ateşlenir.Uzatma çubuklu fünye mayın temizleyen araçlara karşı kullanılmak üzere mayından uzakta br yerede yerleştirilebilir.

<span class="mw-page-title-main">FFV 028 mayını</span>

FFV 028 çelik kasalı İsveç yapımı elektronik fünyeye sahip bir tür tanksavar mayınıdır. Dairesel şekilli kutusunun altı kısmı ucu kesik bir huniyi andırmaktadır. Bu huni kesim içerisinde ise Misznay Schardin etkisi ile çalışan savaş başlığı bulunmaktadır. Huni içerisinde patlayıcıdan geriye kalan boşlukta ise fünye ve elektronik alıcılar bulunmaktadır. 1970'li yıllarda tasarlanan mayının manyetik etkili fünyesi sayesinde üzerinden geçmekte olan zırhlı araçları alt zırhından vurmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">MN-121 mayını</span>

MN-121 Polonya yapımı serpme yöntmi ile döşenebilen bir tür tanksavar mayınıdır. Görüntü ve özellikleri bakımından Alman AT-2 mayınına tıpatıp benzemektedir. Silindir şeklindeki mayının 10 tane örümcek ayağı sayesinden dik vaziyette durur. Sahip olduğu manyetik fünye üzerinden ağır zırhlı bir araç geçişi esnasında mayını patlatır. Ayrıca üzerinde takılan tuzaklama düzeneği sayesinde yerinden oynatılması durumunda infilak eder. Mayın 700 gram ağırlığında RDX patlayıcı bulunan ve Misznay Schardin etkisi ile çalışan bir savaş başlığına sahiptir. Mayın üreticisi firma silahın yarım metre mesafeden 60 mmlik zırhı delebildiğini beyan etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">M21 (mayın)</span>

M21 dairesel şekilli ABD yapımı bir tür tanksavar mayınıdır. Sahip olduğu savaş başlığı Misznay Schardin etkisi ile çalışır. Mayın üzerinde M607 basınç fünyesi bulunur. Fünyeye istenirse uzatman çubuğuda takılabilir. Mayın basınç fünyesine yapılan ortalama 130 kg etki veya uzatma çubuğunun 1.7 den fazla bir kuvvet yardımıyla 20 dereceden fazla yatması durumunda çalışır. Bu hareketler sonucunda M46 patlatıcı içerisinde bulunan disk yay kendisine yapılan etkiyi aşağıya iletir. M46 ilk önce siyah barutu patlatarak dış kutuyu parçalar ve mayının üst kısmını örten toprak kısımıtemirler. Ardından ana patlayıcı olana savaş başlığı ateşlenir. Patlayıcı yüzeyini kaplayan huni çelik tabaka ters yönde ok şeklini alarak üzerinden geçmekte olan zırhlı aracın zırhına çarpar. 530 mmlik mesafeden 76 mmlik zırhı delebilir. ABD tarafından tahmini olarak 200,000 adet üretilen mayının, Güney Kore'de K441 ve K442 adları altında lisanslı olarak üretilen kopyaları bulunmaktadır.

4AHM-100, AHM-200, AHM-200-1, AHM-200-2, PMN-150 ve PMN-250 Bulgaristan yapımı birer yönsel parça tesirli anti helikopter mayınıdır. Yakınsal füze denilen ve hedefine yakınlaşmasını sağlayan algılayacılara sahip bir tür savaş başlığına sahiptirler.

MN-111 Polonya yapımı havadan serpme usulu ile döşenen bir tanksavar mayınıdır. Mayın yumuşak zemine sahip araziler için tasarlanmıştır. Mayın ın üzerinde altı adet kanatçık bulunmaktadır. MAyın görüntü olarak bir denizyıldızı ve bunun altına bağlı küçük bir silidire benzer. Sahip olduğu kanatçıklar mayının dönerek serbest düşüş yapmasını sağlar. Yani bir paraşüt görevi görür. Bu kanatlar mayının saniyede 60 metre düşüş yapmasını sağlar. Düşüş sırasında kanatçıkların dönmesi sonucu elde edilen enerji mayını çalıştıracak gücü yaratır.

ATM 2000 ve ATM 2000E Avusturya yapımı plastik kasalı anti-araç mayını olup Misznay Schardin etkisi ile çalışan savaş başlığına sahiptir. Mayın üzerinde fünye mikroişlemci ile çalışmakta olup manyetik, sismik ve basınç algılayıcıları bulunur. Bu sayede mayın yaklaşmakta olan aracın türünü belirleyip mayının savaş başlığını ateşler. Mayın hem el ile yerleştirilebildiği gibi hem de mayın döşeme aygıtları ile zemine gömülür. Döşendikten on dakika sonra ateşlemeye hazır hale gelir. Üzerindeki tuzaklama düzeneği sayesinde elle temizlenmesi önlnmeye çalışılan mayın bulun yanında uzaktan komuta ile ile de patlatılabilir.