Misyalılar
Misyalılar veya Misler, Antik Çağ'da Anadolu'nun kuzeybatısındaki Misya bölgesinde yaşamış olan halk.
Homeros, atlı birlikleri ile ünlü Trakyalılar, kısrak sütü içen Hippomolgiler ve itaatkâr Abiilerle birlikte, "çıplak elle ve mızrakla savaşan aslan yürekli" Misyalıları da Truvalıların müttefikleri arasında zikretmekte, savaşa katılan bazı Misyalıların isimlerini saymaktadır.
Strabo'ya göre Misyalılar canlı varlıkları yemekten kaçınmakta, süt, peynir ve balla beslenmekteydi. Herodot Misyalıların başlangıçta bir Lidya kolonisi olarak ortaya çıktıklarını ve Lidyalılar ve Karyalılar ile akraba oldukları için Milas'taki Karya Zeus'u tapınağında ibadet etme hakkına sahip olan bu üç halk arasında yer aldıklarını belirtmektedir. Yine Herodot, Misyalıların bir dönemde Avrupa yakasına geçerek Adriyatik Denizi'ne kadar uzanan ve güneyde Peneus Nehri'ne kadar inen bölgeyi ele geçirdiklerini yazmaktadır.
Misya isminin Lidya dilinde bir çeşit kayın ağacı anlamına gelen "mysus" kelimesinde türediği açıklaması antik çağ kaynaklarında yer almaktadır.
Kökeni
Misya kökenlerini Balkanlarda arayan kaynaklar da mevcuttur. Strabo da her iki tezi dile getirmektedir. Misyalılar için Anadolu veya Trakya kökeni savları arasında veya bu halkın her iki kökenden kavimlerin kaynaşması sonucu ortaya çıkmış olabileceğini öne süren görüşler arasındaki tartışmalar sürmektedir. MÖ XIII. yüzyılın sonları ve XII. yüzyılın başlarında Thrakia üzerinden Anadolu'ya giren Mysialılar, İstros nehrinin her iki yakasında oturan ve Thrak uluslarından olan Moeslerin bir kolu olarak Anadolu'ya göç eden deniz kavimlerinden biridir. Daha sonradan kendi isimleriyle anılacak bölgede kardeş uluslar olarak Phrygialılar ve Bithynialılar ile birlikte aynı yörede yan yana oturmaları bu toplumların akrabalık boyutunu göstermektedir.[1] Strabon, (VII, 3, 2) Myslerin Getlerle birlikte Kuzey Thrakia'da yaşadığını ve Brygler (Phrygler), Thynler (Bithynler), Mariandinler, Bebrikler ve Myhgdonlar gibi Thrak kökenli olduklarını belirtmektedir. Mysialıların bir kısmının hala orada yaşadığını, Anadolu'ya göç edenlerin Troialılar, Phrygler ve Lydialılar arasındaki topraklarda oturduğunu bize nakletmektedir.[1] Ayrıca Homeros'un Mysialıların İskitler, Sarmatlardan olan Abiiler, Galactophogiler ve Hippomolgiler ile ilişkisini anlamlı bularak onları Thrakia'da yaşayan komşu halklar olarak adlandırır. Mysialıların dillerine ait birkaç yazar tarafından yazılmış anekdotlar dışında hiçbir şey bilinmediği için, onların hangi halkın dilini konuştuğunu linguistik açıdan bilmemiz olanaklı değildir.[1] Strabon Getler arasında yaşayan ve Thrakialılar ile aynı lisanı konuşan bir halktan söz eder. Bu halkın Thrakia'da yaşayan Moesler olma ihtimali, verilen bilginin müphemliği nedeniyle kesin değildir. Yüzyıllar boyunca dili anlaşılamayan insanlara “Mysialılar gibi barbarca konuşan” sıfatının yakıştırılması, onların dağlık bölgede ve insandan uzak yaşamayı sevmelerinden ileri geldiği söylenebilir.[1] Strabon'un belirttiği Phryg ve Lyd dilinin bir karışımı olduğunu içeren açıklaması ise komşuları olan Lydia ve Phrygia dillerinin tam çözülememesi sebebiyle akrabalığın ne ölçüde olduğunu ve Thrak dilleriyle benzerliğini bulmamızı engellemektedir. Mysialıların menşeine ilişkin başka bir açıklamayı Herodotos'ta buluruz (I, 171). Herodotos, Karialıları anlatırken onların Karia Zeus’una ait tapınağa sadece Lydialıların ve Mysialıların kabul edildiğini; çünkü Lydos ve Myros’un Kar’ın kardeşleri olduklarına inandıklarını belirtir. Herodotos burada kendisine ters gelen bir şeyler olduğunu belirtir ve diğer yerlerde duyduklarınışöyle ifade eder: “bana anlatılanlara uygun değil“. Bunun nedenini de Karialıların eskiden Leleg adı altında adalarda oturduklarını ve ana karaya sonradan gelmiş olmalarına bağlar. Lelegler, Ege adalarında, Orta Yunanistan'da ve Peloponnesos'ta oturmuşlar ve Dorların ve İonların buralara yerleşmesiyle Güneybatı Anadolu'ya göç etmişlerdir (Strabon, XII, 7, 3; XIII, 1, 59; XIII, 3, 1; XIV, 1, 3; XIV, 1, 6; XIV, 1, 26; Thukydides, I, 8, 1; Mansel, 1999; Çapar, 1986; Sevin, 2001). Leleglerin ve Karların prehellenik kavimler olması sebebiyle Myslerle akrabalığının bulunması her iki kavminde beslendiği kaynakların farklı olması sebebiyle mümkün görünmemektedir (Mansel, 1999). Ancak Stabon, Leleglerin bazı yazarlar tarafından Karialılar olarak zikredildiğini, fakat her iki kavmin birbirinden farklı olduğunun altını çizmektedir. Belki de Karia Zeus'u tapınağına Lydlerin ve Myslerin kabul edilmesinin sebebi Strabon'un belirttiği gibi bölgede yoğun olarak yaşayan Mysialılara ve Lydialılara bağlanabilir.[1]
Kültür
Dil
Misya dili veya Misçe, Hint-Avrupa dil ailesi içindeki Paleo-Balkan dilleri grubunda yer almıştır.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- ^ a b c d e AKŞAR, Ahmet (2008). Eskiçağ Literatüründe MYSİA Coğrafya,Kentler ve Kültler (PDF). Balıkesir Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Ana Bilim Dalı,Yüksek Lisans Tezi. ss. 16,17. 7 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 7 Eylül 2021.
- Ekrem Akurgal (1998). Anadolu Uygarlıkları ISBN 975-479-031-0. Net Yayıncılık.
