İçeriğe atla

Misk kedisigiller

Misk kedisigiller
Yaşadığı dönem aralığı: 33,9-0 myö
Oligosen-Günümüz[1] 
Misk Kedisigiller
Biyolojik sınıflandırma Bu sınıflandırmayı düzenle
Âlem:Animalia
Şube:Chordata
Sınıf:Mammalia
Takım:Carnivora
Alt takım:Feliformia
İnfra takım:Viverroidea
Familya:Viverridae
Gray, 1821
Alt familyalar

Misk kedisigiller (Viverridae), etçiller (Carnivora) takımına ait, Afrika ve Avrasya'da yaygın olan, 30 orta büyüklükte türden oluşan bir familya.

Özellikler

Misk kedileri ilk bakışta kedileri andırırlar, ama çoğunlukla uzun burunları, uzun vücutları ve kısa bacakları ile kedilerden ayırt edilebilirler. Uzunlukları 35–95 cm (+ 13–90 cm kuyruk) ve ağırlıkları 0,6–20 kg arası değişir. Üzerlerinde çoğunlukla çizgiler, benekler ve diğer işaretler bulunur, ama tek renkli türler de vardır. Uzun bir kafatasları ve ağızlarında 32-40 dişleri bulunur. Kulakları küçük ve çoğunlukla sivridir. Kısa bacakları ve her ayaklarında beş parmakları vardır. Tırnaklarını içeriye çekebilirler. Kuyrukları uzun ve gür tüylü olur ve çoğunlukla üzerinde çizgiler veya diğer motifler bulunur. Diğer tipik bir özellik de çoğu türlerinde sahip olduğu bir anal bezedir, bu bezenin ürettiği çok keskin koku ile kendi bölgelerini işaretler ya da düşmanlarını kaçırırlar.

Yayılım

En fazla türleri Güney ve Güneydoğu Asyada; Hindistan, Güney Çin, Endonezya ve Filipinler'de bulunur. Ama Afrika kıtasının tümünde ve Arap yarımadası'nda da bulunurlar. Bayağı genet (Genetta genetta) adında bir türü hatta Avrupa'nın güneybatısında yaşar.

Misk kedisigiller çoğunlukla ormanlarda yaşarlar, bazıları çalılık ya da kurak bölgelerde de bulunur.

Yaşam şekli

Binturong en büyük misk kedilerinden biridir

Misk kedisigiller genelde gece aktif hayvanlardır ve gündüzleri ağaç kovuklarında ve yer deliklerinde uyuyarak geçirirler. Çoğu türler iyi tırmanıcıdır ve ağaçlarda yaşar. Ağaçlarda yaşamaya en iyi şekilde ayak uydurmuş olan tür binturong hatta kuyruğu ile dallara tutunarak, kuyruğunu tırmanmak için kullanabilmektedir.

Viverrinae alt familyasına ait türler daha çok yerde yaşarlar. Kongo misk kedisi (Osbornictis piscivora) ve samur misk kedisi (Cynogale bennettii) türleri hatta yarı sucul bir yaşam sürdürmektedirler.

Çoğu türler yalnız yaşar ve üreme zamanı haricinde diğerlerinden uzak durur. Bazı türler çift olarak ya da küçük bir aile içerisinde yaşar; bu familyada bu grup kuran türler yoktur. Kendilerine ait bölgelerini titizlikle savunan hayvanlardır; bölgelerinin sınırlarını koku ile işaretlerler.

Beslenme

Misk kedisigiller genelde her şey yiyicilerdir. Aralarında birçok usta avcı bulunur; usulca avlarına yaklaşır ya da avlarını saklandığı yerde bulurlar. Küçük omurgalı hayvanlar, böcekler, solucanlar ve kuş yumurtaları ile beslenirler. Bazı türler leş de yiyebilir. Meyve ve fındık gibi bitkisel besinler ile beslenmelerini tamamlarlar.

Üreme

Genelde bir dişi senede iki kez gebe kalabilir ve 1-6 yavru dünyaya getirir. Yeni doğan yavruların gözleri kapalıdır ama doğduklarında tamamen çıplak değillerdir; tüylü halde dünyaya gelirler. Ömürlerinin en fazla 15 yıla kadar varabildiği tahmin edilir.

Misk kedileri ve insanlar

İnsanlar bu familyanın birçok türlerinden ticari açıdan faydalanmaktadır. Özellikle Viverrinae türlerinin kokulu anal bezesinden gelen dışkı parfüm üretimi için önemli rol oynamıştır. Günümüzde bu madde artık suni yollardan üretilmektedir. Bayağı palmiye misk kedisi (Paradoxurus hermaphroditus) türü Kopi Luvak-kahvesi üretiminde bir rol oynamaktadır. Bazı türlerin eti yenilmektedir. Maskeli palmiye misk kedisi (Paguma larvata) türünün eti yenilmesinin, SARS-virüsünün insanlara geçmesine yol açmış olduğu düşünülmektedir.

Günümüzde misk kedisigiller için en büyük tehlike ormanların her gün daha da küçülmesidir. IUCN'ye göre bazı türleri tehlike altındadır.

Sınıflandırma

Misk kedisigiller Herpestidae familyası ile yakın akrabadır. Eskiden bu familyada yer alan kuyruksüren türleri misk kedisigiller familyası içerisine konulmuştu; artık ayrı familyalar olarak sınıflandırılırlar. Misk kedisigiller etçiller takımı içerisinde kedimsiler alt takımına aittir.

Alt familyalar ve cinsler

Güney Afrika'da kamera tuzağı ile çekilen bir resim. Tür: Genetta tigrina
  • Alt familya: Viverrinae
    • Cins: Viverra
      • Büyük Hindistan misk kedisi (Viverra zibetha)
      • Malabar misk kedisi (Viverra civettina)
      • Doğu misk kedisi (Viverra tangalunga)
      • Büyük çizgili misk kedisi (Viverra megaspila)
    • Cins: Civettictis civetta
      • Afrika misk kedisi (Civettictis civetta)
    • Cins: Viverricula
      • Küçük Hindistan misk kedisi (Viverricula indica)
    • Cins: Osbornictis
      • Kongo misk kedisi (Osbornictis piscivora)
    • Cins: Genet (Genetta) (10 tür)
    • Cins: Lisang (Poiana) (2 tür) (Prionodon) (2 tür)
  • Alt familya: Paradoxurinae
    • Cins: Paradoxurus (4 tür)
      • Bayağı palmiye misk kedisi (Paradoxurus hermaphroditus)
      • Altın palmiye misk kedisi (Paradoxurus zeylonensis)
      • Jerdon palmiye misk kedisi (Paradoxurus jerdoni)
    • Cins: Arcticis
    • Cins: Arctogalidia
      • Küçük dişli palmiye misk kedisi (Arctogalidia trivirgata)
    • Cins: Macrogalidia
      • Dev misk kedisi (Macrogalidia musschenbroekii)
    • Cins: Paguma
      • Maskeli palmiye misk kedisi (Paguma larvata)
  • Alt familya: Hemigalinae
    • Cins: Chrotogale
      • Owston palmiye misk kedisi (Chrotogale owstoni)
    • Cins: Cynogale
      • Samur misk kedisi (Cynogale bennettii)
    • Cins: Diplogale
      • Hose palmiye misk kedisi (Diplogale hosei)
    • Cins: Hemigalus
      • Çizgli palmiye misk kedisi (Hemigalus derbyanus)

Eskiden bu familyanın içinde yer alan Afrika palmiye misk kedisi (Nandinia binotata) fiziksel karakterlerin farklılığı yüzünden günümüzde Nandiniidae familyasında sınıflandırılmaktadır. Fossa, Falanuk ve Fanaloka türleride eskiden bu familya ya sayılmış ama sonradan Eupleridae familyasına eklenmişlerdir.

Ayrıca bakınız

  • Misk kedisi
  • Genet
  • Kuyruksüren
  • Linsang

Kaynakça

  1. ^ "PBDB". paleobiodb.org. 11 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Temmuz 2021. 

Kitap

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ağaç serçesi</span> Ilıman bölgede üreyen bir serçe türü

Ağaç serçesi, serçegiller (Passeridae) familyasından Avrasya ve Güneydoğu Asya'nın ılıman çoğu bölgesinde üreyen bir serçe türü. Orman serçesi ya da dağ serçesi de denir. Doğal olarak bulunduğu bölgenin dışında bulunan bazı bölgelere de sokulmuş bir kuş türüdür. Birbirine benzeyen erkek ve dişinin tepesi ve ensesi kızıl kahverengi, göğsündeki siyah leke küçüktür. Ayrıca beyaz yanaklarında da birer siyah benek bulunur. Alt türleri arasında farklılık çok azdır.

<span class="mw-page-title-main">Tembel hayvan</span> Ağaçta yaşayan, yavaşlığıyla dikkat çeken memeliler grubu

Tembel hayvan veya miskin, Orta ve Güney Amerika'da yaşayan Megalonychidae ve Bradypodidae familyalarına ait 6 türü kapsayan orta büyüklükteki memelilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Kedigiller</span> etçiller takımına ait familya

Kedigiller (Felidae), Etçiller (Carnivora) takımına ait bir familyadır.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye faunası</span>

Türkiye direyi, hayvanlar âleminin Türkiye sınırları içerisinde yaşayan üyelerinin tümüdür. Birçok farklı hayvan türünü barındırması ile dikkat çeker. Anadolu'nun Asya ile Avrupa arasındaki konumu bunda başlıca etkendir. Farklı iklim özelliklerinde coğrafi bölgelere sahip olduğu için, bitki örtüsünün diğer Orta Doğu ülkelerine göre daha zengin olması ise diğer önemli etkendir ve bu yüzden, farklı iklim ve besin ihtiyacı olan birçok hayvan türü kendisine uygun yaşam alanı bulabilmektedir.

<i>Yengeç yiyen tilki</i> Güney Amerikalı köpekgil

Yengeç yiyen tilki, Maikong veya Orman tilkisi olarak da bilinir, köpekgiller (Canidae) familyasına dahil Cerdocyon cinsinin günümüzdeki tek türü olup, Güney Amerika'ya özgü orta boylu bir tilkidir.

<span class="mw-page-title-main">Afrika palmiye misk kedisi</span>

Afrika palmiye misk kedisi, etçiller (Carnivora) takımından, monotipik Nandiniidae familyasını oluşturan, Orta Afrika'nin ormanlarında yaşayan bir hayvan türü.

<span class="mw-page-title-main">Kuyruksürengiller</span> kedimsi memeli familyası

Kuyruksürengiller (Herpestidae), etçiller takımından bir kedimsi familyası.

<span class="mw-page-title-main">Hassas türler</span>

Neslinin tükenme riski yüksek olan türlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Memeli sınıflandırması</span>

Mammalia (Memeliler), Chordata (Omurgalılar) şubesi içinde yer alan bir hayvan sınıfıdır. Carl Linnaeus'un ilk olarak bu sınıfı tanımlamasından beri memeli sınıflandırması çeşitli gözden geçirmeden geçmiştir. Evrensel olarak kabul edilen bir sınıflandırma sistemi yoktur; McKenna & Bell (1997) ile Wilson & Reader (2005) son zamanlarda yararlı özetle sunmuşlardır. Linnaeus ve diğerlerinin öne sürdüğü fikirlerin çoğu artık günümüz taksonomistleri tarafından tamamen terkedilmiştir; bunların arasında yarasaların kuşlarla akraba oldukları ya da insanların diğer yaşayan varlıklardan farklı bir grup oluşturduğu fikirleri de bulunmaktadır. Memeli takımları arasındaki ilişkileri tanımlayan birbirinden farklı fikirler çatışmaya devam etmekte ve bu konuda yeni çalışmalar sürmektedir. Son zamanların en önemli gelişmesi kladistik düşüncenin tüm taksonomik tanımlamaların monofiletik grupları tanımlamasını sağlamak olmuştur. Moleküler filojeninin sonuçları neticesinde bu alan son zamanlarda ilgi çekmiş ve değişikliğe uğramaya başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Nalburunlu yarasa</span>

Nalburunlu yarasa ya da Nalburun yarasa, Rhinolophidae yarasa familyasını oluşturan yarasalara verilen isimdir. Yaşayan tek cinsi olan Rhinolophus dışında soyu tükenmiş bir cins olan Palaeonycteris de tanımlanmıştır. Bazen Rhinolophidae familyası içinde de sınıflandırılan Hipposideridae familyası ile yakın akrabadır. Nalburunlu yarasalar altı alt cinse ve birçok tür grubuna ayrılırlar. Tüm nalburunlu yarasaların ortak atası 34 ila 40 milyon yıl önce yaşamıştır ancak bu familyanın coğrafi kökeni belirli değildir ve familya biyocoğrafyasını ortaya koyma çabaları sonuçsuz kalmıştır. Genetik kanıtların gösterdiği birçok tür kompleksinin olma olasılığının yanı sıra daha önceden ayrı bir tür olarak tanımlanmış yarasaların aslında başka taksonlardan çok az genetik farklılık göstermesi sonucu taksonomileri karmaşıktır. Çoğunlukla tropikal ve subtropikal bölgeler olmak üzere Afrika, Asya, Avrupa ve Okyanusya kıtalarında, Eski Dünya'da yaşarlar.

Bu liste, Carnivora (etçiller) takımındaki türleri içerir.

Günümüzde, memeli, 1.258 cins, 156 aile, 27 takım ve yaklaşık 5.937 canlı türü vardır. Memeli taksonomisi, kendi cinsleri ve aileleri içinde birçok yeni tür tanımlandığı ve yeniden sınıflandırıldığı için sürekli değişmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Viverrinae</span>

Viverrinae, Viverridae familyasına bağlı bir hayvan altfamilyasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Asya misk kedisi</span>

Bayağı misk kedisi, toddy kedisi ve musang olarak da adlandırılan Asya misk kedisi (Paradoxurus hermaphroditus), Güney ve Güneydoğu Asya'ya özgü canlı bir yerlidir. Çok çeşitli habitatlara uyum sağlaması nedeniyle 2008'den beri IUCN Asgari endişe altındaki tür olarak Kırmızı Listede yer almaktadır. 2008'de azalma ihtimalinin düşük olduğu düşünülen büyük popülasyonlarla geniş bir alana dağılmıştır. Endonezya'da kaçak avcılık ve yasa dışı yaban hayatı ticareti tehdidi altındadır; alıcılar bunu artan kopi luwak üretimi için kullanıyor.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.