İçeriğe atla

Misak Manuşyan

Misak Manuşyan
Doğum1906
Besni, Adıyaman, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm21 Şubat 1944
Fort Mont-Valérien, Suresnes, Fransa
MeslekŞair
İmza

Misak Manuşyan[1] (Ermenice: Միսաք Մանուշյան, Fransızca: Michel Manouchian; 1 Eylül 1906, Adıyaman - 21 Şubat 1944, Suresnes), Ermeni kökenli Fransız şair, partizan. Nazilere karşı göçmen işçilerden oluşan bir partizan grubun askeri önderi oldu. 22 arkadaşıyla birlikte kurşuna dizildi ve bu haber Nazilerin duvarlara astığı afişlerle halka duyuruldu. Uyanık Olalım adlı şiiri göçmen işçilere ithafen yazılmıştır.

Yaşamı

1906 yılında, Besni'de üç çocuklu bir köylü ailenin çocuğu olarak doğdu. 1915 Ermeni Kırımı'nda, ağabeyi Garabed'in dışında ailesinin diğer fertleri öldü. Bir süre ailesinin tanıdığı Kürt bir ailenin himayesinde kaldılar. I. Dünya Savaşı sonunda kardeşiyle birlikte Fransız yönetimindeki Suriye'de bir yetimhaneye gönderildiler. Fransa'ya gitmek için buradan ayrıldı önce Marsilya'ya ardından da Paris'e yerleşti ve Citroën fabrikasında çalışmaya başladı. Bununla birlikte edebiyatla ilgili bir dergide sol kanatın düşünceleriyle ve Fransa'da Ermeni kültürünün korunmasıyla ilgili çalışmalar yaptı. Marangozluk eğitimi aldıktan sonra, Genel Emek Konfederasyonu (Confédération générale du travail)'na katıldı. Ardından Komünist Parti'ye katıldı. Yasadışı işler yaptığı gerekçesiyle tutuklandı.

Savaş yılları

Bir Ermeni olan Manuşyan, Phony Savaşı sırasında Paris'ten gönderildi, Rouen bölgesinde çalıştı. Haziran 1940'ta, Alman işgalinin başlamasından sonra, tekrar Paris'e dönüp, militanlığa devam etti. 1941'de bir baskın sonrasında tutuklandı ve birkaç hafta Compiègne'de hapsedildi.

Önce Göçmen İşçiler (Main-d'œuvre immigrée, MOI) isimli silahlı örgütün Ermeni kolunun başına geçti ve ardından FTP-MOI isimli örgütün (Besarabya Yahudisi Boris Holban tarafından 1942'de kuruldu.) önemli bir figürü oldu. Buna rağmen ilk görevinde ihmalkar davrandığı için, bir süre katılımcı olmasına izin verilmedi.

1943 yılında Boris Holban'ın yerine geçti. Ağustos'tan Kasım'a kadar Manuşyan'ın emrindeki gruplar Alman işgalcilere karşı imalathaneler ve ulaşım hatları da dahil olmak üzere yaklaşık otuza yakın saldırı düzenlediler. 28 Eylül 1943'te SS generali Julius Ritter'in Manuşyan grubunca öldürülmesi büyük yankı uyandırdı. Kasım ayının ortasına doğru Vichy Fransası tarafından 68 tutuklama yapıldı. Bunların içinde Joseph Epstein ve Manuşyan da vardı. Évry'de yakalandı ve günlerce işkenceye tabii tutuldu. Nazilerin Manuşyan ve arkadaşlarını suçlamak adına 15.000 kopya bastırdıkları Kızıl Afiş'te O'nun için şöyle yazıyordu:

“ "Manouchian, Arménien, chef de bande, 56 attentats, 150 morts, 600 blessés (Manuşyan, Ermeni, çete lideri, 56 saldırı, 150 ölü, 600 yaralı)" „

Tutuklanan 22 kişi 21 Şubat 1944 yılında aynı gün öldürüldü. İçlerinde tek kadın olan Olga Bancic, Stuttgart'a gönderildi 10 Mayıs 1944'te giyotinle[2] öldürüldü.

Anısına

Louis Aragon 1955'te, Manuşyan ve grubuna ithafen Kızıl Afiş şiirini yazdı. 1959'da Léo Ferré[3] tarafından bestelendi.

1985 yılında eşi Mélinée Manouchian, öldürülen kişilerin arkadaşlarının, Naziler tarafından esir alınmasına ve işkenceye tabi tutulmasına karşılık hiçbir şey yapmamış olduklarını belirterek bir tartışma başlattı.

Manuşyan ve yoldaşlarının öyküsü, 2009'da Robert Guédiguian'ın yönettiği L'Armée du crime filmine konu oldu.

2024 yılında devlet töreniyle Panthéon'a defnedildi. Pantheon'a defnedilen ilk komünist ve ilk yabancı direniş savaşçısı oldu. Defin törenine Nikol Paşinyan'da katıldı.[4]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Manuşyan - Aras Yayıncılık". Manuşyan - Aras Yayıncılık. 21 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2023. 
  2. ^ Holocaust Encyclopedia 8 Ekim 2008 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. "Olga was beheaded"
  3. ^ "l'Affiche Rouge de Louis Aragon et Léo Ferré en Hommage aux Martyrs de la Résistance". 3 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Şubat 2014. 
  4. ^ "Adıyamanlı Misak Manukyan, devlet töreniyle Panthéon'a defnedildi". euronews. 21 Şubat 2024. 23 Nisan 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ağustos 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Josip Broz Tito</span> Yugoslav devrimci ve devlet adamı, 2. Yugoslavya Devlet Başkanı

Josip Broz Tito, Marksist-Leninist görüşlere sahip Yugoslav devlet ve siyaset adamı. Fikirleri Titoizm olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Sachsenhausen toplama kampı</span> Berline yaklaşık 35 km mesafede 1936-1945 arasında kullanılmış Nazi toplama kampı

Sachsenhausen, Almanya'nın başkenti Berlin'e yaklaşık 35 km uzaklıktaki Oranienburg bölgesinde 1936-1945 yılları arasında faaliyet göstermiş bir Nazi toplama kampıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Afiş</span>

Kızıl Afiş Vichy Fransası'nın ünlü bir propaganda posteridir. İşgal altındaki Fransa'daki Nazi Propaganda Servisi tarafından hazırlanan afişte, on komünist direnişçinin ve onlara atfedilen eylemlerin fotoğrafları ve üstte "Kurtarıcılar mı?!", altta ""Cinayet Ordusu eliye kurtuluş!" ibaresi bulunur. Afişte, Adıyaman doğumlu Ermeni şair Misak Manukyan'ın önderi olduğu gruptan Ermeni, İtalyan, İspanyol, Macar ve Polonya Yahudisi göçmen işçilerin bulunduğu 10 komünist direnişçinin resimleri ve haklarındaki suçlamalar, alt tarafta ise gruba atfedilen sabotaj ve suikastlerden fotoğraflar vardır.

<span class="mw-page-title-main">Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi</span> Almanyada 1920 ila 1945 arasında var olmuş aşırı sağ siyasi parti

Nasyonal Sosyalist Alman İşçi Partisi veya yaygın kısa adıyla Nazi Partisi, Weimar Cumhuriyeti döneminde kurulmuş ve Weimar Cumhuriyeti'ni Nazi Almanyası'na dönüştürüp 1933-1945 yılları arasında yönetmiş olan bir Alman siyasi partisidir. Yirminci yüzyılın ilk yarısında Alman siyasetinde önemli bir yere sahip olmuş partinin programı ve ideolojisi olan nasyonal sosyalizm, radikal antisemitizm ile birlikte etnik milliyetçiliğe dayanan antiliberal ve antikomünist bir görüşteydi. 1921 senesinden itibaren parti başkanlığını sürdürmüş Adolf Hitler'in 1933 senesinde şansölye olmasının ardından 1945 senesine kadar nasyonal sosyalizm döneminde Almanya'nın tek yasal partisi olmuştur.

Leopold Trepper, II. Dünya Savaşı sırasında Batı Avrupa’da faaliyet gösteren geniş bir casusluk teşkilatını organize eden ve yöneten Sovyet casusudur. Bu teşkilat haberalma jargonunda Kızıl Orkestra – Trepper Grubu olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Antikomünizm</span> komünist sistem ve görüşlerin yayılımını engelleme çalışmaları

Antikomünizm ya da komünizm karşıtlığı, kapitalist görüşlere karşı olan ve aksinin gerçekleşebileceğini öneren komünizm düşüncesine karşı olarak komünist sistem ve görüşlerin yayılımını engelleme çalışmalarıdır. Bununla birlikte Marksist-Leninist politikaların 20. yüzyılda dünya üzerine söz sahibi olması üzerine, bu politikalara karşı olan görüşleri ifade eden bir terimdir.

<span class="mw-page-title-main">Franz von Papen</span> Alman politikacı

Franz Joseph Hermann Michael Maria von Papen, Adolf Hitler'in 1933 yılında iktidara gelmesinde önemli rol oynayan Alman devlet adamı ve diplomat. Aynı zamanda 1939-1944 yılları boyunca Türkiye'deki Alman büyükelçisiydi. Almanya-Türkiye ilişkilerini geliştirmekte önemli katkıları olmuştur. Savaş bittikten sonra Müttefik Devletler'e teslim oldu. Ertesi gün Amerikan askerleri tarafından tutuklandı.

<span class="mw-page-title-main">OST-Arbeiter</span>

OST - Arbeiter, II. Dünya Savaşının Doğu Cephesindeki topraklarda yaşayan ve bu toprakların Nazi Almanyası işgaline uğramasıyla beraber esir işçi olarak çalışmaya zorlananlara Naziler tarafından verilen isim. OST-Arbeiter çoğunlukla Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bölgesinden sağlanmaktaydı. Beyaz Ruslar, Ruslar, Tatarlar da bulunuyordu. Savaş döneminde OST-Arbeiter sayısının 3.5 ila 5 milyon dolayında olduğu öne sürülmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Eduard Roschmann</span> Avusturyalı asker (1908-1977)

}} Eduard Roschmann, Nazi SS örgüt üyesi ve 1943 yılında Riga'daki getto komutanı idi. Çok sayıda cinayet ve diğer zulümlerden sorumluydu.

<span class="mw-page-title-main">Bulgar direniş hareketi</span>

Bulgar direniş hareketi, Bulgaristan'ın müttefiki Nazi Almanyası'nın Sovyetler Birliği'ni işgal etmesine tepki gösteren komünistlerin oluşturduğu direniş hareketi. Bazı bölgelerde Rus göçmenlerde bu harekete katıldı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de antikomünizm</span>

Türkiye'de antikomünizm, kapitalist görüşlere karşı olan ve aksinin gerçekleşebileceğini öneren komünizm düşüncesine karşı olarak komünist sistem ve görüşlerin Türkiye'de yayılımını engelleme çalışmalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rada Vranješević</span>

Rada Vranješević, II. Dünya Savaşı sırasında Bosna'da faaliyet yürüten Yugoslav politikacı, siyasi aktivist, partizan ve direniş lideri.

<span class="mw-page-title-main">İlektra Apostolu</span>

İlektra Apostolu Yunan Direnişi mensubu Yunanistan Komünist Partisi üyesi komünist partizan, kadın hakları savunucu. Hellenic Gendarmerie'nin bir bölümü olan işbirlikçi Özel Güvenlik Müdürlüğü tarafından antifaşist faaliyeti nedeniyle idam edildi. Davranışlarının yanı sıra sorgulayıcısına verdiği yanıtlarla tanınır. Nazi sorgulayıcının "Nerelisiniz?" sorusuna "Ben Yunanistan'danım." yanıtını verir. Ardından şu diyalog geçer: "Nerede yaşıyorsun? Yunanistan'da. Adın ne? Yunan. Ortak çalışanların kimler? Yunanların hepsi. Ne iş yapıyorsun? Yunan halkı için çalışıyorum."

<span class="mw-page-title-main">Vera Panova</span>

Vera Fyodorovna Panova, Sovyet romancısı, oyun yazarı ve gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde Kırım Tatarları</span> Sovyetler Birliği sınırları içerisinde içinde yaşayan Kırım Tatarı kişi veya grupları betimler.

Sovyetler Birliği'nde Kırım Tatarları, Sovyetler Birliği sınırları içerisinde içinde yaşayan Kırım Tatarı kişi veya grupları betimler.

<span class="mw-page-title-main">Alime Abdenanova</span>

Alime Seitosmanovna Abdenanova - II. Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'da Kırım Tatar izcisi olarak bulundu.

Ömer Akmolla Adamanov, Kızıl Ordu'da partizan müfreze lideri olan bir Kırım Tatar askeriydi. II. Dünya Savaşı sırasında Polonya direnişini örgütledi. Savaşta yaralandıktan ve Almanlar tarafından esir alındıktan sonra, Nazi işgali altındaki Polonya'da bulunan bir savaş esiri kampına gönderildi, ancak daha sonra kamptan kaçtı ve komünist yeraltı örgütü Gwardia Ludowa'nın partizan bir müfrezesinin örgütlenmesine yardım etti.

<span class="mw-page-title-main">Pierre Georges</span> Fransız direnişçi (1919 – 1944)

Pierre Georges veya Albay Fabien Fransız Komünist Partisi üyesi Fransız direnişçi. II. Dünya Savaşı'daki Fransa Muharebesi'nin ardından ülkeyi işgal eden Nazilere karşı ilk silahlı direnişi başlatan ve Paris'in Kurtuluşu'nda önemli rol oynayan kişi olarak bilinir. Ölümünün ardından ülkesi için hayatını verenlerin eklendiği Morts pour la France listesine eklenerek onurlandırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Francs-Tireurs et Partisans</span>

Francs-tireurs et partizans français (FTPF) veya yaygın olarak Francs-tireurs et partizans (FTP), II. Dünya Savaşı sırasında (1939-45) Fransız Komünist Partisi liderleri tarafından oluşturulan silahlı bir direniş örgütüydü. Türkçesiyle Fransız Keskin-Nişancılar ve Partizanlar ya da Keskin-Nişancılar ve Partizanlar.

<span class="mw-page-title-main">Mélinée Manouchian</span>

Mélinée Asaduryan Manuşyan, 1940lar]] Mélinée Manouchian veya Meline Manuşyan Fransız-Ermeni direnişçi ve Misak Manuşyan'ın dul eşiydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.