İçeriğe atla

Mirza Valiyev

Mirza Dövlet oğlu Valiyev
DoğumMirzə Dövlət oğlu Vəliyev
1923
Yuxarı Ləgər, Azerbaycan SSC, Sovyetler Birliği
Ölüm6 Kasım 1944
Vasad, Macaristan
RütbesiÇavuş
Çatışma/savaşlarıII. Dünya Savaşı
ÖdülleriSovyetler Birliği Kahramanı

Lenin Nişanı
Şeref Nişanı 3. sınıf

Askeri Kahramanlık Madalyası)

Mirza Dövlet oğlu Valiyev (Azerice: Mirzə Dövlət oğlu Vəliyev; 1923 - 6 Kasım 1944) Azeri Kızıl Ordu çavuşu ve Sovyetler Birliği Kahramanı. Valiyev, ölümünden sonra Budapeşte Taarruzu'ndaki eylemlerinden ötürü bu unvanla ödüllendirildi. 45-mm'lik bir tanksavar topunu komuta ederek, mürettebatı öldürüldükten sonra bir dizi Alman tankını imha ettiği ve dahasında kendisin de öldürüldüğü bildirildi. 24 Mart 1945'te Valiyev, ölümünden sonra Sovyetler Birliği Kahramanı unvanını aldı.[1]

İlk yılları

Valiyev, 1923 yılında Azerbaycan SSC'de Yuxarı Ləgər'da köylü bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi.[2] Ortaöğretimini tamamlamadan okulu bıraktı.[1]

II. Dünya Savaşı

Valiyev, Haziran 1941'de Kızıl Ordu için gönüllü oldu. 45-mm tanksavar topçusu görevine atandı. Valiyev'in komutanı öldürüldükten sonraki ilk savaşında silahı devraldığı bildirildi. Daha sonra kıdemli çavuş oldu ve 109. Muhafızlar Tüfek Bölümünün 309.Muhafız Tüfek Alayının 3. Tüfek Taburu'nda silah komutanı oldu. Kafkasya Muharebesi, Dinyeper-Karaptlar Taarruzu ve Belgrad Taarruzu'nda yer aldı. Savaş sırasında dört kez yaralandı ve Askeri Kahramanlık Madalyası elde etti.[1] 1944 yılında Sovyetler Birliği Komünist Partisi'ne katıldı.[2] 11 Ekim 1944 tarihinde de Şeref Nişanı'na layık görüldü.[3] Valiyev, Kasım 1944'te Budapeşte Taarruzu'nda savaştı. 6 Kasım'da Budapeşte'nin güneydoğusunda bir köy olan Vasad'da silah mürettebatı tarafından desteklenen tüfek taburu, yirmi tank tarafından desteklenen Alman piyadelerinin saldırısına uğradı. Valiyev'in mürettebatı öldürüldü veya yaralansa da Valiyev, tek başına üçten fazla tankı, bir zırhlı personel taşıyıcıyı ve bir asker taşıyan aracı imha etti ve öldürülene kadar ateş etmeye devam etti. Naaşı öldüğü Vasad'a gömüldü. Kahramanlıklarından dolayı 24 Mart 1945'te Sovyetler Birliği Kahramanı ve Lenin Nişanı madalyalarını elde etti.[1][2] Yuxarı Ləgər'da Valiyev için bir anıt dikildi ve Kusar'da bir sokağa onun adı verildi.[1][2]

Kaynakça

  1. ^ a b c d e "Велиев Мирза Давлетович". www.warheroes.ru. 2 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2020. 
  2. ^ a b c d "Ошибка 404 - Библиотека - Люди и книги". az-libr.ru. 10 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2020. 
  3. ^ "Велиев Мирза Давлетович :: Память народа". pamyat-naroda.ru. 16 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 5 Ekim 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tanksavar</span> tank imha etmek üzere tasarlanan tahrip gücü yüksek silah

Tanksavar terimi her ne kadar tank türünü işaret etse de aslında tüm askeri amaçlı ZSA sınıf araçları kapsamaktadır. Bu terim bu türden araçların imhasını veya etkisiz hale getirilmesi için kullanılan tüm silah türlerini kapsar. Bunlar başlıca yüksek namlu çıkış hızına sahip topçu sistemleri, füzeler, değişik otomatik top ve tanksavar mayınlarını kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Kundağı motorlu topçu sistemi</span> Başka bir aracın çekişine ihtiyaç duymadan kendi başına hareket edebilen toplara denir

Kundak Motorlu Topçu Sistemi (KMT) tekerlekli veya paletli bir şase üzerinde başka bir aracın çekme gücüne gereksinim duymadan manevra kabiliyeti olan topa denir. Bu terim hem kundağı motorlu obüsler hem de roket atan platformları kapsar. Bu araçları yüksek hareket kabiliyetine sahip genellikle paletli, üzerlerinde obüs, havan, roket veya güdümlü füze taşıyan araçlardır. Bu silahlar çatışma bölgesine uzun menzilli dolaylı ateş gücü sağlarlar.

<span class="mw-page-title-main">Mihail Kalaşnikov</span>

Mihail Timofeyeviç Kalaşnikov, Sovyet general ve silah tasarımcısı. Kalaşnikov silahlarının tasarımcısıdır.

<span class="mw-page-title-main">M1 Abrams</span> Amerikan menşei ana muharebe tankı

M1 Abrams, ABD Kara Kuvvetleri ve Deniz Piyadeleri'nin yanında Mısır, Kuveyt, Suudi Arabistan, Avustralya ve 2010'dan itibaren Irak orduları envanterinde bulunan 3. nesil bir ana muharebe tankıdır. 1980'den başlayarak ortaya çıkan üç ana tipiyle Amerikan Ordusu tarafından kullanılan temel tank sınıfıdır. Son üretilen M1A2 modellerinde yeni nesil zırh ve elektronik sistemler kullanılmıştır. Tank adını 1968 ile 1972 yılları arasında görev yapan eski Genelkurmay Başkanı General Creighton Abrams'dan almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sturmgeschütz III</span> Nazi Almanyası üretimi taarruz topu

Sturmgeschütz III, Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan en önemli taarruz topudur. Mühimmat envanter tanımı Sd.Kfz.142 'dir. Panzer III tankının şasesi üzerine yapılmıştır. Asıl yapılış amacı çatışma sırasında piyade birliklerine doğrudan destek vermekti. Bunun yanında savaşın ilerleyen yıllarında tanksavar mermisi kullanılarak tanklara karşı da kullanılmıştır. Bütün savaş boyunca 10,500 adet üretilen Sturmgeschütz serisi mükemmel maliyet-performans oranına sahip bir araçtı. Sturmgeschütz III sürekli olarak değiştirildi ve daha sonraki Jagdpanzer araçları gibi, bir tank avcısı olarak kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Panzer 38(t)</span> II.Dünya savaşında kullanılmış Çek tankı

Panzerkampfwagen 38(t) (Zırhlı muharebe aracı 38(t)), Çekoslovakya tarafından LT-38 adıyla imal edilen ve Almanların Çekoslovakya'yı ele geçirmesinden sonra Alman ordusu tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan tanktır. Üreticilerin TNH serileri , TNHPS, LTP ve LTH adlandırmaları vardır. Alman ordusu içerisinde mühimmat envanter tanımı SdKfz.140 (özel amaçlı taşıt 140)'tır.

<span class="mw-page-title-main">Marder III</span>

Marder III Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II. Dünya Savaşı sırasında Panzer 38(t) şasesi kullanılarak üretilen bir tank imha edici araçtı. 1942 ile 1944 yılları arasında üretildi ve savaşın sonuna kadar kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Nashorn</span>

Nashorn, başlangıçta Hornisse Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan bir tank imha edici araçtı. 1942 yılındaki geçici bir çözüm olarak düşünülen aracın delinmesi çok zor kalın bir zırhtan ve 88 mm'lik tanksavar topundan üretilmesi düşünüldü. Ancak sadece hafif zırhlı ve yüksek bir üst yapısı olan bir araç üretilebildi. Savaşın sonunda az da olsa başarılı bir tank imha aracı olarak tarihe geçti.

<span class="mw-page-title-main">Elefant</span>

Elefant, Nazi Almanyası ordusu Wehrmacht tarafından II. Dünya Savaşı sırasında kullanılan bir Panzerjäger serisi tank imha edici araçtı. Ferdinand adını aracı çizen Ferdinand Porsche'den almıştır.

Pakfront, Alman kuvvetlerince II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesi'nde geliştirilen bir askeri savunma taktiğidir. Tank cephesi olarak Türkçeye çevrilebilecek olan bu kavram, Almanca tanksavar topuna verilen addan gelmektedir. Almanca PanzerabwehrKanone sözcüğünün baş harflerinden türetilmiştir. Kızıl Ordu kısa sürede bu taktiği kendi savunma sistemlerine entegre ettiler ve onu, son derece etkili bir şekilde Kursk Savaşı sırasında kullandılar.

<span class="mw-page-title-main">Raseiniai Muharebesi</span>

Raseiniai Muharebesi, II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi'nde, Litvanya sınırının 75 km. kuzeybatısındaki Kaunas civarında 23 - 27 Haziran 1941 tarihleri arasında gerçekleşmiş olan bir tank muharebesidir. Muharebe, General Erich Hoepner komutasındaki 4. Panzer Grubu karşısında General Kurkin komutasındaki 3. Motorize Kolordu ve General Şestapolov komutasındaki 12. Mekanize Kolordu arasında gerçekleşmiştir. Bu iki Sovyet mekanize kolordusu, Sovyet Kuzeybatı Cephesi Komutanı General Fiodor Kuznetsov'un, Wehrmacht kuvvetlerinin Neman Nehri geçişlerini engellemekle görevlendirdiği kuvvetlerdir. Muharebenin sonucunda Sovyet kolorduları hemen hemen tümüyle imha edildiler. Aynı zamanda Sovyet Kuzeybatı Cephesi'nin tüm zırhlı kuvvetleri de imha edilmiş oldu. Alman kuvvetlerinin önünde Daugava Nehri yönündeki hat açılmış oldu. Sovyet resmi tarihinde 22 - 27 Haziran arası tarihlerde, cephenin kuzey kesimindeki savaşlar, Baltık Stratejik Savunma Harekâtı'nın bir bölümü olan Sınır Savunma Savaşları olarak geçmektedir. Raseiniai Muharebesi de bu savaşlar çerçevesinde gerçekleşen en geniş kapsamlı muharebelerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Brodi Muharebesi (1941)</span>

Brodi Muharebesi, II. Dünya Savaşı Doğu Cephesi'nde Alman genel taarruzunun hemen ardından yaşanan bir tank muharebesidir. Alman 1. Panzer Grubu ve 48. Motorize Kolordu ile Sovyet 5. Ordusu ve Sovyet 6. Ordusu'na ait beş Sovyet mekanize kolordusu arasında, Ukrayna'daki Dubno, Lustk ve Brodi kentleri arasındaki üçgen alanda gerçekleşmiştir. Muharebeler 23 ve 30 Haziran 1941 tarihlerinde, Sovyet resmî tarihinde Sınır Savunma Muharebeleri olarak bilinen çatışmalar kapsamında olmuştur. Kızıl Ordu Alman kuvvetlerine büyük kayıp verdirmiş olmasına karşın taktik olarak yenildiler ve çok sayıda tank kaybettiler. Bu çatışmaları Barbarossa Harekâtı'nın açılış evresinde, zırhlı kuvvetler arasındaki en şiddetli çatışmalardandı ve iki yıl sonraki Kursk Muharebesi'ne kadar II. Dünya Savaşı'nın en büyük çaplı tank muharebesi olarak kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Armia Ludowa</span>

Armia Ludowa, Polonya'nın işgaline karşı olarak 1 Ocak 1944 tarihinde komünist ilkelere dayalı kurulmuş direniş örgütü. Sürekli olarak Sovyet partizanları ile iş birliği içerisindeydi.

<span class="mw-page-title-main">Şeref Nişanı (Sovyetler Birliği)</span>

Şeref Nişanı Yüksek Sovyet Prezidyumu'nun 8 Kasım 1943 tarihli kararıyla ihdas olunan, SSCB tarafından verilen askeri madalya. Kızıl Ordu astsabuyları ve Havacı teğmenlerine, düşman karşısında gösterdikleri cesaret sebebiyle verilmekteydi. SSCB'nin dağılmasıyla, madalya artık verilmemektedir. Bu nişan yerine, 1992 yılından bu yana, astsubaylara ve diğer ordu mensuplarına verilmek üzere Aziz Yorgi Haçı ihdas olundu.

<span class="mw-page-title-main">Teyfuk Abdul</span>

Teyfuk Amitoviç Abdul, II. Dünya Savaşı sırasında 175. Muhafız Tüfek Alayı'nın 2. taburunun komutanı olarak görev yapan Sovyetler Birliği Kahramanı madalyalı Kırım Tatarı asker.

<span class="mw-page-title-main">Yekaterina İllarionovna Dyomina</span> Sovyetler Birliği Kahramanı ve İkinci Dünya Savaşı gazisi

Yekaterina İllarionova Dyomina, bir Rus askeri doktordur. 369. Deniz Taburu'nın eski tıbbi subayı ve Kıyı Filosu kıdemli tıbbi subayıdır ve deniz birlikleri istihbaratında görev yapan az sayıdaki kadından biridir. Sovyetler Birliği Kahramanıdır.

Vasili Degtyaryov (2 Ocak 1880 Tula, Rus İmparatorluğu - 16 Ocak 1949 Moskova, Rusya), Rus silah tasarımcısı.

Abuhaci İdrisoviç İdrisov İkinci Dünya Savaşı sırasında Kızıl Ordu'da görev alan Çeçen keskin nişancı ve makineli tüfekçi. Savaş boyunca toplam 349 düşman askeri öldürdü fakat bu başarısına rağmen sadece Çeçen etnik kökeninden dolayı Kazakistan SSC'ye sınır dışı edilmeden kısa bir süre önce Sovyetler Birliği Kahramanı unvanını almıştır. Kruşçev döneminde Çeçenlere geri dönme hakkı verildikten sonra, 1957'de Çeçenistan'daki köyüne geri döndü.

Cevdet Umeroviç Dermendzi, Kızıl Ordu'da Kırım Tatarı kökenli yüzbaşı rütbeli bir tabur komutanıdır. Birliğine ilk kez komuta etmeye başladığında, çıkarma grubuyla Dinyeper nehrini ikinci geçişi sırasında gösterdiği cesaretten dolayı Sovyetler Birliği Kahramanı unvanına aday gösterildi, ancak yalnızca Lenin Nişanı ile ödüllendirildi.

Mariya Vasilyevna Oktyabrskaya, II. Dünya Savaşı sırasında Doğu Cephesinde Nazi Almanya'sına karşı savaşan bir Sovyet tank sürücüsü ve tamircisiydi. Kocası 1941'de çatışmada öldürüldükten sonra, savaşa katkı sağlayabilmek için bir tank kullanmak üzere eşyalarını sattı ve onu kullanmasına izin verilmesini istedi. "Savaşan Kız Arkadaş" adını verdiği bir T-34 orta tankını aldı ve sürmek ve tamir etmek için eğitildi. Oktyabrskaya savaşta yeteneğini ve cesaretini kanıtladı ve çavuş rütbesine terfi etti. 1944'te savaşta aldığı yaralardan öldükten sonra, Sovyetler Birliği'nin savaş sırasında gösterdiği en büyük cesaret ödülü olan Sovyetler Birliği Kahramanı ilan edildi. Bu unvana layık görülen ilk kadın tank sürücüsüydü.