İçeriğe atla

Mirza Esedullah Han Galib

Galib

Mirza Esedullah Han Galib (Urduca: غاؔلب; Hintçe:  ग़ालिब) doğum adı: Mirza Esedullah Baig Han (Urduca/Farsça: مرزا اسد اللہ بیگ خان), d. 27 Aralık 1797 – ö. 15 Şubat 1869),[1]  Büyük Britanya koloni dönemi Babür İmparatorluğu zamanında yaşamış klasik Urduca ve Farsça şiirleriyle tanınan şair. Müstear isim olarak Galib ("baskın") ve Asad ("aslan") isimlerini kullanmıştır. Yaşamı boyunca Babürlüler, Britanyalılar tarafından etkisizleştirildiler ve yerlerinden edildiler, 1857 Hindistan İsyanı'nın bastırılmasından sonra da tamamen egemenlikleri sona erdi. Galib tüm bu süreçleri şiirlerine yansıtmıştır.[2] Galib daha sonra birçok kişi tarafından değişik şekillerde yorumlanan gazeller yazmıştır. Galib, Babür Dönemi'nin son büyük şairi ve Urdu dilinin en popüler ve etkili şairlerinden biri olarak kabul edilir. Bugün sadece Hindistan ve Pakistan'da değil dünyanın birçok bölgesinde tanınmış bir şairdir.[3]

Bazı eserleri

Urduca

  • Divan-e Galib: Urduca gazel, kaside ve mersiye türünde şiirlerin yer aldığı divan.
  • Galib ki Nadir Tehririn (1961 Delhi) Galib'in vefatından sonra ortaya çıkan mektup ve nesir yazıları.
  • Hutut-e Galib (1941 İlahabad; 1963 ‘Aligarh) 528 mektuptan oluşan derleme.
  • Hutut-e Galib (1951, 1969 Lahor) mektup derlemesidir.
  • Kadirnamah: (1856, 1861, 1863, Delhi) Çocukların temel eğitimini amaçlayan konulardan oluşur.
  • Makatib-e Galib (1937 Bombay; 1949 Rampur) Galib’in iki Rampur navabına yazdığı 115 mektuptan oluşur.
  • Nadir Hutut-e Galib (1939 Lakhnow) 27 mektuptan oluşan mektup derlemesidir.
  • Nadirat-e Galib (1949 Karaçi) 74 mektupluk derleme.
  • Urdu-ye Mu’alla (1869, Delhi) Mektuplardan oluşan bu derleme.
  • ‘Ud-e Hindi: (1868, Miirat) Galib’in mektuplarından oluşan derlemeler.

Farsça

  • Destenbu: (1858 Agra; 1865 Bireyli; 1868 Lakhnow) 1857 Hint İsyanı'nı anlatır.
  • Divan-e Farsi-ye Galib (1845 Delhi) Farsça şiirlerinin toplandığı divanıdır.
  • Durafş-e Kavyani (1865 Delhi) Kat‘-e Burhan'ın ikinci baskısı.
  • Du'a-ey Sabah: (1867 Lakhnow)
  • Kat'-e Burhan: (1862 Lakhnow)
  • Kulliyat-e Galib (1863 Lakhnow) Gazel, mesnevi, kaside ve rubailerden oluşur.
  • Kulliyat-e Nesr-e Galib (1868 Lakhnow) Galib'in çeşitli kitaplara yazdığı önsöz ve benzeri yazılardan oluşur.
  • Mesnevi-ye Abr-e Goherbar: (1864 Delhi) Muhammed'in savaşlarını yazdığı ancak bitiremediği eser.
  • Mihr-e Nim Ruz: (1854 Delhi; 1868 Laknow) Timur hanedanı tarihi.
  • Nikat u Rikkat-e Galib (1867 Delhi)
  • Penc Genc-e Aheng veya Panc Aheng (1849 Delhi; 1853 Lakhnow) şiir seçmeleri.
  • Sebed-e Çin: (1867 Delhi) Galib'in Külliyat'ına giremeyen şiirleri.

Konuyla ilgili yayınlar

  • Urdu letters of Mirza Asaduʼllāh Khan Galib, tr. by Daud Rahbar. SUNY Press, 1987. ISBN 0-88706-412-4.

Kaynakça

  1. ^ Varma, Pavan K. (1989). Ghalib, The Man, The Times. New Delhi: Penguin Books. s. 86. ISBN 0-14-011664-8. Erişim tarihi: 27 Ocak 2008. 
  2. ^ "Remembering 1857 in 2007 - The Times of India". The Times of India. 13 Ocak 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2013. 
  3. ^ Notify me of new posts via email. "Ghalib in California". Dawn. 4 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Mayıs 2013. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Mirza Esedullah Han Galib ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.
Çalışmalar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Anton Çehov</span> Rus oyun ve öykü yazarı

Anton Pavloviç Çehov, Rus oyun ve kısa öykü yazarıdır. Tarihte kısa öykü alanında en iyi yazarlar arasında sayılmaktadır. Oyun yazarı olarak kariyerinde dört klasik eser üretmiş ve en iyi kısa öyküleri, yazarlar ve eleştirmenler tarafından olumlu eleştiriler almıştır. Çehov, Henrik Ibsen ve August Strindberg ile birlikte çoğu zaman tiyatroda erken modernizmin doğuşundaki üç yaratıcı figürden biri olarak anılmaktadır. Çehov, edebî kariyerinin çoğunda tıp doktoru olarak çalışmış ve "Tıp benim nikâhlı karım, edebiyat ise metresim." sözlerini dile getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Urduca</span> Pakistanın iki resmî dilinden biri

Urduca, Hindustani dilinin Pakistan'da kullanılan standart biçimine verilen isim. Pakistan'ın iki resmî dilinden biridir. Hindistan'ın bazı bölgelerinde de resmî dilidir. Hintçe ve Urdu Hindustani adlı dilin iki ayrı standart biçimi olarak kabul edilmekle beraber Urduca özellikle Pakistan ve Hindistan'ın kuzeyinde Müslümanların daha yoğun olduğu yerlerde konuşulmakta ve Hintçeye kıyasla daha fazla Farsça aktarma sözcük içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Hintçe</span> Hindistanın resmi dili

Hintçe, ağırlıklı olarak Hindistan'ın kuzey, merkez ve batısında konuşulan Hint-Avrupa dil ailesine mensup bir Hint-Aryan dilidir. Pakistan'ın resmî dili olan Urduca ile beraber Hindustânî dilinin iki standart yazılı formundan birini oluşturur. İngilizce ile birlikte Hindistan'ın iki resmî dilinden biridir. Hindistan'da Devanāgarī yazı sistemi; Pakistan'da ise Arap alfabesi kullanılmaktadır.

Silsile-i Sâdât, Muhammed'in kendisinden sonra yerine vekâlet edeceğini hadislerinde haber verdiğine inanılan evliyâların oluşturduğu zincirdir. Günümüzde Nakşibendi Tarikatı'nın kollarına ait farklı birçok "Silsile-i Saadat" mevcûttur. Aşağıdaki tabloda Nakşibendilik'in farklı kollarına ait Altın Zinciri (Silsile-i saadat) listelenmiştir. Bunlar sırası ile,

  1. (GM) : Gaforî-Muceddidî
  2. (MS): Muceddidî-Sirâcî
  3. (T) : Tâhirî
  4. (S) : Süleymânî
  5. (K) : Hâlidî
  6. (H) : Hakkânî
<span class="mw-page-title-main">Delhi</span>

Delhi (Hintçe: दिल्ली; Pencapça: ਦਿੱਲੀ; Urduca: دلی; UFA: [d̪ɪlːiː]; bazen Dilli şeklinde adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Mahabad</span>

Mahabad, eski adıyla Piranşehr veya Savuçbulak, İran'ın Batı Azerbaycan Eyaleti'nde bir şehir.

<span class="mw-page-title-main">Urduca Vikipedi</span> Vikipedinin Urduca sürümü

Urduca Vikipedi Ocak 2004'te başlamış Vikipedi'nin Urdu dilindeki sürümüdür. Haziran 2014 itibarıyla madde sayısı 53.114'ü geçmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Kağılık İlçesi</span>

Kağılık İlçesi,, Çin'de Sincan Uygur Özerk Bölgesi'nin batısında, Kaşgar İli'inde bir İlçedir.

<span class="mw-page-title-main">Karaşehir</span>

Karaşahr veya Karasahr, Karaxahr, Karaschahr, Qara-Shāhr; eski bir budist krallığıdır.

<span class="mw-page-title-main">Reinhard Selten</span> Alman ekonomist (1930-2016)

Reinhard Selten, Nobel ödüllü Alman ekonomist.

<span class="mw-page-title-main">John Wesley</span>

John Wesley,, Anglikan bir ruhban ve Hristiyan teolog.

<span class="mw-page-title-main">Mîr Takî Mîr</span>

Mîr Takî Mîr, gerçek adı Muhammed Takî ve mahlası Mîr olan Urdu Divan şairi. Mîr, Urdu edebiyatının 18. yüzyıldaki öncülerinden kabul edilmektedir. Urducanın biçimlenmesinde önemli bir yeri vardır. Urdu edebiyatındaki önemli ekollerden olan Delhi Okulu'nun en önemli gazel ustalarından biri sayılan Mîr, Urdu şiir tarihinde sıklıkla "Huda-i Sühan" olarak anılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Andre Geim</span> araştırmacı

Sir Andre Konstantin Geim 21 Ekim 1958 Soçi doğumlu fizikçidir.

<span class="mw-page-title-main">William Cowper</span> İngiliz şair ve hümanist (1731 - 1800)

William Cowper İngiliz şair ve hümanist.

<span class="mw-page-title-main">Marcus Valerius Martialis</span>

Marcus Valerius Martialis Hispania doğumlu en çok yazdığı Epigramlar (nükteler) isminde on iki kitabı ile bilinen Antik Romalı şair. Kitapları Antik Roma'da MS 86 ve 103 yılları arasında imparatorlar Domitian, Nerva ve Trajan saltanatları döneminde yayınlanmıştır. Martial kısa, esprili şiirlerinde neşeyle şehir hayatını ve tanıdıklarının skandallarını hicvetmiş ve kendi taşra terbiyesini romantize etmiştir. Martialis modern epigramın yaratıcısı olarak kabul edilir.

Berelvi, Sünni İslam içinde Hanefi mezhebine bağlı Hindistan'ın Bereilli kentinden çıkan 200 milyon mensubu olan bir hareket. Hareket ismini lider İmam Ahmed Raza Han'ın (1856-1921) şehrinden alır. Medya ve akedemisyenler tarafından Berelvi ismiyle anılan harekete bağlı olanlar, kendilerine Ehl-i Sünnet vel Cemaat olarak hitab etmeyi tercih ediyor.

<span class="mw-page-title-main">Hümayun Türbesi</span>

Hümayun Türbesi Babür İmparatoru Hümâyun Şah'ın ölümünden 9 yıl sonra, Babür İmparatorluğu'nun ikinci hükümdarı olan Hümayun'un eşi Bega Begüm'ün talimatıyla 1565 yılında inşasına başlanıp, 1572 yılında tamamlanmıştır. 1993 yılında da Unesco Dünya Mirası Listesi'ne alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Yunani Tıbbı</span>

Yunani ya da Unani tıbbı Fars-Arab geleneksel tıbbı için kullanılan bir terim olup Moğol dönemindeki Hindistan'a kadar İslam kültürünün hakim olduğu yerlerde kullanılmıştır. Eski Farsçada İyonya için Yauna deniliyordu. Anadolu'dan başlayıp Güney Asya'nın en doğusuna kadar uzanan birçok dilde hala Yunan veya Yūnān olarak kullanılan sözcüğün "Yun" kısmı hala görülmektedir. Avrupa dillerinde ise Grek sözcüğünün esas alındığı görülür. İyonyalı hekimler Hipokrat ve Galen'in öğretilerinden büyük ölçüde etkilenen Fars-Arab tıb sistemi için Yunani Tıbbı denmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sadia Dehlvi</span>

Sadia Dehlvi, Hint gazeteci, köşe yazarı ve aktivist.

Sana Javed 25 Mart 1993 doğumlu) Pakistanlı Aktris ve Model.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.