İçeriğe atla

Mirza Abdülkadir Vüsaqi

Mirza Abdülkadir Vüsagi
Doğum5 Haziran 1865
Sayadlı köyü, Hızı
Ölüm1914
Bakü
Takma adVüsagi
MeslekŞair
DilAzerice
Önemli eser"Seyfelmülk" operası
ÇocuklarMikail Müşfik

Mirza Abdülkadir Vüsagi veya Abdülkadir İsmailzade azeri şair, yazar. "Şah İsmail", "Seyfelmülk" opera librettolarının "Yusuf ve Züleyha", "Ali Khan" ve "Prens İsmail" dramalarının yazarıdır.[1] Mikail Müşfik'in babası.[2][3]

Hayatı

Mirza Abdülkadir Vüsagi 1865 yılında Hızıda'nın Sayadlı köyünde doğdu.[4] Babası Molla İsmayıl, Hızi köyünün ünlü biriydi. İlköğretim'ni babası Molla İsmail'den aldı. Biraz sonra Arap dilini daha detaylı tanımak için Kuba Kadı'sı Ahund Zaki'den öğrendi. Bir süre babasının Hızıda'daki evinde eski usulde ders vermiştir.[5] Daha sonra 1902'de Bakü'ye yerleşti ve burada öğretmenliğe devam etti.[6] Bir süre Cafer Cabbarlı'ya da hocalık yaptı.[7] Bu kursu bitirdikten sonra eski yöntemi terk ederek öğrencilerine yeni bir yöntemle öğretmeye başladı.[5] 1908 yılında Bakü'de faaliyet gösteren "Seadet" okuluna davet edildi ve ömrünün sonuna kadar orada çalıştı.[8] Mirza Abdülkadir'in "Vüsagi" mahlasıyla yazdığı şiirler, dönemin gazete ve dergilerinde yayımlandı. Müslüm Magomayev, Mirza Abdülkadir'in "Prens İsmail" şiirine dayanarak "Şah İsmail" operasını yarattı. Mirza Abdülkadir ayrıca "Şah İsmail" operasının librettosunu, "Seyfelmülk", "Yusuf ve Züleyha" operalarının metnini de yazdı.[2] İlk iki operayı yazmayı bitirmesine rağmen, "Yusuf ve Züleyha" ve "Ali Khan" operaları yarım kaldı.[9]

Mirza Abdülkadir Vüsagi 1914'te Bakü'de öldü.[2] [10]

Hatırası

4 Haziran 1937'de Mikayil Müşfik'in tutuklanmasının ardından evinden onlarca kitap ve yüzlerce el yazması esere el konuldu. Daha sonra el konulan bu eserler "önemsiz" sayılarak 13 Ekim 1937'de yakıldı. Muhtemelen bu kitap ve el yazmaları arasında Mirza Abdülkadir Vüsagi'nin eserleri de yok edilmiştir.[1]

Hızı şehrinde Mirza Abdülkadir Vüsagi'nin adını taşıyan bir sokak var.[8]

Ailesi

1904 yılında Züleyha İsmailzade ile evlendi. Bu evlilikten Mirza İsmailzade, Böyükkhanim İsmailzade, Balajakhanim İsmailzade, Mikayil İsmailzade adlarinda çocuklari olmustur.[11] Mikail Müşfik'in babasıdır.[5]

Ayrıca bakınız

Konuyla ilgili yayınlar

Kaynakça

  1. ^ a b Qurbansoy 2018, s. 2.
  2. ^ a b c Qurbansoy 2018, s. 7.
  3. ^ Qurbansoy 2018, s. 10.
  4. ^ Qurbansoy 2018, s. 6.
  5. ^ a b c Qurbansoy 2018, s. 66.
  6. ^ "Tarixdə bu gün: 10 avqust" (Azerice). trt.net.tr. 10 Ağustos 2020. 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2020. 
  7. ^ Qurbansoy 2018, s. 45.
  8. ^ a b "Mirza Abdülkadir Vüsagi" (Azerice). bioqrafiya.com. 7 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2021. 
  9. ^ Qurbansoy 2018, s. 64.
  10. ^ Qurbansoy 2018, s. 62.
  11. ^ Qurbansoy 2018, s. 9.

İlgili Araştırma Makaleleri

Libretto, opera, operet, oratoryo, bale, müzikal, mask gibi müziksel sahne eserlerinin metinlerine verilen ad. Hristiyan dinî ayinlerinde sesle şarkı şeklinde söylenen dua, ilahi, kantata vb. için yazılan metinlere de libretto denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">I. İsmail</span> Safevî Devletinin kurucusu ve ilk hükümdarı

I. İsmail, bilinen adıyla Şah İsmail veya tam unvanıyla Ebu'l-Muzaffer Bahadır el-Hüseynî, Safevî Tarikatı'nın lideri, Safevî Devleti'nin kurucusu ve ilk hükümdarıdır. Alevilik ve Bektaşilikte Yedi Ulu Ozan'dan birisi olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Cafer Cabbarlı</span>

Cafer Cabbarlı, Azerbaycanlı oyuncu, şair, yazar, senaryo yazarı, yönetmen.

<i>Ölsem... bağışla</i>

Ölsem...Bağışla, 1989 Azerbaycan yapımı bir dram filmidir. Hüzünlü bir aşk hikâyesinin anlatıldığı film, II. Dünya Savaşı sonrasının Bakü'sünde geçer. Yusuf savaştan yeni dönmüş; sevdiği kızın onu beklemeyerek bir başkasıyla evlendiğini öğrenmiştir. Yusuf'un annesi ona Yusuf'un babasının haksız yere hapse mahkûm edildiğini söylediği vakit ölmüş babası için savaşacaktır. Lakin filmin sonunda Yusuf güzel olmayan fikirlerden temizlenmiş bir kalple hayatını kaybedecektir.

Muhammed Hüdabende veya Hudabende, Muhammed Şah, Sultan Muhammed, 1578 ve 1587 yılları arasında hükümdarlık yapmış Safevî Devletinin 4. şahı.

<span class="mw-page-title-main">Mirza Alekber Sabir</span> Azerbaycanlı şair, filozof, öğretmen

Sabir, Mirza Alekber Zeynelabidin oğlu Tahirzade, Azerbaycanlı şair, yeni satirik akımın kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Mirza Fetali Ahundov</span> Azerbaycanlı yazar ve filozof

Mirza Fetali Ahundov, modern Azerbaycan edebiyatının kurucusu ve Azerbaycan'ın ilk ateist aydını olan yazar ve filozof.

<span class="mw-page-title-main">Abbas Mirza Şerifzade</span>

Abbas Mirza Şerifzade, Azerbaycanlı oyuncu, film yönetmeni, sinema editörü.

“Puşkin'in Ölümüne Şark Poeması” — Mirza Fetali Ahundov tarafından 1837 yılında yazılmış poema. 25 yaşındaki Mirza Fetali kendi eserinde Puşkin'in katillerine dahil çara karşı sonsuz nefret ve öfke ile coşan monarşiden çekinmemiştir, onları lanetlemiştir. Poemanın esas içeriğini Mirza Fetali Ahundovun Rusya'nın şairi A. S. Puşkin'in kişiliğine ve yaratıcılığına olan muhabbeti oluşturuyor. M. F. Ahundov poemanı önce Fars dilinde yazmış ve ilk kez kendisi Farsçadan Rusçaya düz yazı olarak çevirmiştir. Eser aynı yıl Rusya'da "Moskovskiy nablyudatel" mecmuesinde Rusça yayınlanmıştır. Bu poemanı Azerbaycan şairlerinden Böyükağa Kasımzade, Mikail Müşfik ve Maarif Soltan Azerbaycan diline tercüme etmişlerdir. Bu şiirle Doğu ilk defa Rus şiirinin hümanizm ve özgürlükçü ruhunu derinden hissederek Rus şairinin faciasına yürekten yas tutmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Salman Mümtaz</span>

Selman Mümtaz Azerî edebiyat araştırmacısı ve şairi, halk edebiyatı bilicisi, Azerî edebiyati tarihçisi, ilim adami.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Edebiyatı Müzesi</span>

Nizami Gencevi onuruna Azerbaycan Edebiyatı Müzesi, Bakü'de 12. yüzyıl şairi Nizami Gencevi'nin 800'üncü doğum yıldönümü münasebetiyle 1939 yılında kurulan, 1945'te ziyarete açılan edebiyat müzesidir.

<span class="mw-page-title-main">Azeri yazarlar listesi</span> Vikimedya liste maddesi

Azerbaycanlı yazarlar listesi:

<span class="mw-page-title-main">Hamdullah Hamdi</span> Türk divan şairi, mutasavvıf (1449 - 1503)

Hamdullah Hamdi (doğumu: 1449, Göynük - ölümü: 1503, Göynük) Türk divan şairi, mutasavvıf. Mesnevileri ile tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Memmed Said Ordubadi</span>

Memmed Said Ordubadi, Azerbaycan yazar, şair, oyun yazarı ve gazeteciydi.

<span class="mw-page-title-main">Molla Penah Vâkıf</span> XVIII. yyde yaşamış Azeri şair, devlet adamı

Molla Penah Vâkıf, Azeri şair, Karabağ Hanlığı başveziri.

Gam penceresi - Celil Memmedguluzade'nin 1894 yılında yazdığı "Danabaş köyünün öyküleri" ve 1921'de yazdığı "Danabaş köyünün öğretmeni" esasında yazdığı senaryoya uygun olarak çekilmiş 1986 yapımı Azerbaycan Sovyet filmidir.

<span class="mw-page-title-main">Kasım Bey Zakir</span>

Kasım Bey Zakir, 19. yüzyıl Azerbaycanlı şairdi. Azerbaycan edebiyatında eleştirel gerçekçilik ve hiciv türünün kurucularındandır. 19. yüzyılın ilk yarısının önde gelen Azerbaycan şairi ve hicivcisi, 19. yüzyıl Azerbaycan satirik şiirinin en büyük ustası olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan kültüründe hattatlık</span>

Azerbaycan kültüründe hattatlık, Azerbaycan el yazması kitapların yazımında nesih, nestalik, sülüs, reyhani hattatı, divanî, tugi ve diğer hat örnekleri kullanılmıştır. İlmî eserler ağırlıklı olarak nesih hattı ile yazılmıştır. Ayrıca cami kitabeleri, bakırcılık örnekleri, savaş eşyaları, mutasavvıf dervişlerinin kullandığı kaşkul ve teberzinlerde hat sanatı örneklerine rastlanmaktadır.

Nematullah Kişvari, — 15. yüzyılın ortalarında Güney Azerbaycan'ın Dilmaqan şehrinde doğmuş, Akkoyunlu sultanı Yakub'un sarayında yaşamıştır. 1490 yılına kadar kullanılmış ve padişahın öldürülmesinden sonra saraydan kaldırılmıştır. Adı Nematullah, lakabı ise Kişvari'dir.

Abdi bey Şamlı veya Ebdi bey Şamlı - Herat'ın hükümdarı Şamlı ailesine mensup Kızılbaş emiri. Anonim bir yazarın yazdığı "Tarih-i Kızılbaşan" adlı eserde onun hakkında şöyle denilmektedir: "Abidin Bey, Şam şehirlerinden 200 gençle birlikte Sarıtarcan'dan Şah I. İsmail'in yanına gelerek, Hazretlerinin dikkatini çekti. Bütün emirlerin arasından seçilerek, Emir Han'ın ardından Herat'ın hükümdarı olmuş ve 931 (hicri) yılında vefat etmiştir. Fermana göre kardeşi Herat hükümdarlığına atandı."