İçeriğe atla

Mircea Eliade

Mircea Eliade
Doğum9 Mart 1907(1907-03-09)
Bükreş, Romanya Krallığı
Ölüm22 Nisan 1986 (79 yaşında)
Chicago, Illinois, Amerika Birleşik Devletleri
Defin yeriOak Woods Mezarlığı
MeslekTarihçi, Filozof, kısa öykü yazarı, Gazeteci, deneme yazarı, Romancı
Dil
Milliyet
Eğitim
Dönem1921-1986
TürFantezi, Otobiyografi, seyahat edebiyatı
KonuDin tarihi, din felsefesi, kültürel tarih, siyasi tarih
Edebî akımModernizm
Trăirism
AkrabalarGheorghe Eliade
Jeana née Vasilescu

Mircea Eliade (13 Mart 1907 - 22 Nisan 1986), din tarihçisi ve filozof.

Mircea Eliade, 13 Mart 1907'de Bükreş - Romanya'da doğdu. Çocukluğunda ve gençliğinde biyoloji, özellikle de botanik ve entomoloji ile ilgilenmiştir. Fakat yıllar geçtikçe ilgisi daha çok sosyal bilimlere kaymış, özellikle filoloji ve felsefe ile ilgilenmiştir. Bu yüzden felsefe eğitimi alır. 1928 yılında Bükreş Üniversitesi'nde felsefe dalında yüksek lisans yapar. Master tezinin konusu İtalyan Rönesans dönemi filozoflarıdır. Aynı yıl Sanskritçe ve Hint felsefesi okumak için Kalküta'ya gider. Eliade burada ders aldığı Surendranath Dasgupta'dan etkilenmiştir. Ayrıca altı ay Himalayalar'daki Rişikeş aşram'ında yaşadı. Eğitimini bitirip, dört yıl sonra, 1932'de Bükreş'e geri döndü. 1933 yılında daha sonra Fransızca "Yoga: Essai sur les origines de la mystique Indienne" adıyla yayımlanacak olan doktora tezini verdi. Adından da anlaşılacağı gibi doktora tezi Yoga'nın farklı açılardan analizi niteliğindeydi. 1933'ten 1939'a kadar Bükreş Üniversitesi'nde felsefe ve din tarihi konuları başta olmak üzere birçok farklı konuda ders verdi.

Savaş yıllarında İngiltere'de bulundu ve savaş sonunda Romanya Sovyet kontrolüne geçince Romanya'ya dönüşü imkânsızlaştı. Gençliğinde birçok aşırı sağcı eğitim görevlisiyle yakın ilişkileri olmuştu. 1945'te Paris'e geçti, konuk profesör olarak École des Hautes Études`de çalıştı. 1951'de en ünlü eserlerinden biri olan "Şamanizm" yayımlandı. 1956 yılında ise aldığı tekliflerden ötürü Paris'ten Amerika'ya geçti ve Chicago Üniversitesi'nde ders verdi. Daha sonra 1958 yılında Chicago Üniversitesi'nde Dinler Tarihi kürsüsünün başına geçti. 1961'de History of Religions dergisini kurdu. 22 Nisan 1986'daki ölümüne kadar Chicago Üniversitesi'nde çalışmaya devam etti ve birçok önemli eser kaleme aldı.

Nikolay Çavuşesku rejiminin son yıllarında Iphigenia yine adlı oyunu tiyatro programlarına dahil edildi. Ocak 1982'de, Ion Cojar tarafından yönetilen, başrolünde Mircea Albulescu, Tania Filip ve Adrian Pintea'nın yer aldığı oyunun prömiyeri Bükreş Ulusal Tiyatrosu'nda sahnelendi.[1]

Bugün eserleri birçok farklı dile tercüme edilen Mircea Eliade, dinler tarihi konusunda gelmiş geçmiş en önemli akademisyenlerden biri olmuştur.

Ayrıca bakınız

İngilizcede Eliade

  • Cosmos and History:The Myth of the Eternal Return, translated: W.R. Trask. Princeton, NJ: Princeton University Press, 1954. Originally published as Le Mythe de l'eternel retour: archétypes et répetition, 1949.
  • Yoga, Immortality and Freedom, translated: W.R. Trask. London: Routledge & Kegan Paul, 1958. First published in French as Yoga: Essai sur l'origine de la mystique Indienne in 1933
  • Rites and Symbols of Initiation (Birth and Rebirth), translated: W. Trask, London: Harvill Press, 1958.
  • Patterns in Comparative Religion, translated: R. Sheed, London: Sheed and Ward, 1958.
  • The Sacred and the Profane: The Nature of Religion, translated from French: W.R. Trask, Harvest/HBJ Publishers, 1957
  • Myths, Dreams and Mysteries: the Encounter between Contemporary Faiths and Archaic Realities, translated: P. Mairet, London: Harvill Press, 1959.
  • Images and Symbols: Studies in Religious Symbolism, translated: P. Mairet, London: Harvill Press, 1961.
  • Myth and Reality, translated: W. Trask, New York: Harper and Row, 1963.
  • Shamanism: Archaic Techniques of Ecstasy, translated: W.R. Trask. London: Routledge and Kegan Paul, 1964. Originally published Le Chamanisme, 1951.
  • The Two and the One, translated: J.M. Cohen, Chicago, IL: University of Chicago Press, 1965.
  • The Quest: History and Meaning in Religion, London: University of Chicago Press, 1969.
  • Zalmoxis, The Vanishing God, The University of Chicago Press, 1972.
  • A History of Religious Ideas, vol. I, From the Stone Age to the Eleusinian Mysteries, translated: W. Trask, Chicago, IL: University of Chicago Press, 1978.
  • A History of Religious Ideas, vol. II, From Gautama Buddha to the Triumph of Christianity, translated: W. Trask, Chicago, IL: University of Chicago Press, 1982.
  • The History of Religious Ideas, vol. III, From Muhammad to the Age of the Reforms, translated: A. Hiltebeitel and D. Apostolos-Cappadona, Chicago, IL: University of Chicago Press, 1985.
  • Symbolism, the Sacred, and the Arts, edited by Diane Apostolos-Cappadona, The Crossroad Publishing Company, N.Y., 1986. ISBN 0-8245-0723-1
  • Encyclopedia of Religion (editor-in-chief), New York: Macmillan, 1987.

Kaynakça

  1. ^ Albala, Radu (Şubat 1982). "Teatrul Naţional din Bucureşti. Ifigenia de Mircea Eliade" ("National Theater Bucharest. Ifigenia by Mircea Eliade")" (Rumence). XXVII (2). 11 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Şubat 2020. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Perennial felsefe</span> Daimicilik, tüm insanlar için geçerli ve daimi olan gerçeğin ilkelerinin varlığını savunur

Perennial Felsefe ya da perennializm (daimicilik), evrensel hakikat ilkelerinin insanlık tarihi boyunca tüm kültürlerde ve ruhsal geleneklerde ortak olarak mevcut olduğuna ilişkin felsefi düşünüş.

<span class="mw-page-title-main">Din bilimleri</span>

Din bilimleri, dinle teolojik bakış açısıyla ve normatif yöntemlerle ve apolejetik amaçla ilgilenen ilahiyatın aksine dinleri sosyal bilimler perspektifinden ve herhangi bir dini veya dinleri apolejetik (savunmacı) gaye gütmeden ve ideolojik muhalefet tavrı içine girmeden olgusal temelde araştıran ve analiz eden çeşitli sosyal bilim disiplinlerinin ortak adı.

<span class="mw-page-title-main">İbrahimî dinler</span> Orta Doğu dinleri

İbrahimî dinler, aynı zamanda İbrahimizm olarak da bilinir, İbrani din büyüğü ve atası İbrahim tarafından kurulan Yahudilik ile birlikte başlamış, monoteizm üzerine kurulu Semitik dinler grubudur. İlk İbrahimî din Yahudiliktir; sonrasında sırasıyla Hristiyanlık ve İslamiyet kurulmuştur. Yahudilik ve Hristiyanlık, kökenlerini İshak (Y'ishak) ve soyuna bağlarken İslamiyet, İsmail (Y'işmael) ve soyuna bağlar.

<span class="mw-page-title-main">Yer'in ekseni</span>

Yer’in ekseni veya axis mundi, dinlerde ve mitolojilerde yer ile cennet ve cehennem gibi ya da Tanrı/tanrıların ikamet ettiği yer arasındaki ilişkinin sağlandığına inanılan yer. Daha yüksek ve daha alçak alemler arasındaki seyahatler ve iletişim bu nokta üzerinden sağlanır. Aşağı alemlerdekiler bu noktadan daha yukarı çıkarak yukarı alemdekilerle iletişim kurarlar, yukarı alemlerde olanlar ise aşağıda alemlere ve her yere bu yer üzerinden lütuflarını yayarlar. Bu nokta yerin Antik Yunan'da dünyanın başlangıç noktası sayılan omphalos ile benzer bir işlev görür.

<span class="mw-page-title-main">Pavlusçuluk</span>

Pavlusçuluk, 7. yüzyılda ortaya çıkan dualist Hristiyan mezhebidir.

William E. Paden, karşılaştırmalı din bilimcidir.

Michel de Certeau, 1925' Chambéry, Savoie, Fransa'da doğmuştur. Cizvit tarikatı mensubu olan bilim insanı, tarih, sosyoloji, felsefe, psikanaliz ve psikoloji üzerine çalışmalar yapmıştır.

John Harwood Hick, din felsefecisi ve teolog. Felsefi teoloji alanında, özellikle teodise, eskatoloji, kristoloji konuları ile dini çoğulculuk ve din epistemolojisi alanında çalışmalar yapmıştır.

Üniteryenizm Hristiyanlıktaki teslis inanışının aksine İsa'nın ve Kutsal Ruh'un tanrılığını reddeden Hristiyan teolojisi hareketidir.

<span class="mw-page-title-main">Christopher Dawson</span>

Christopher Henry Dawson, kültürel tarih ve Hristiyan dünyası hakkında birçok eser yazan İngiliz tarihçidir. Kültür tarihinde dinin belirleyiciliğiyle ilgili çalışmalarıyla tanınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Georges Dumézil</span> Fransız tarihçi ve dilbilimci (1898-1986)

Georges Dumézil, Fransız tarihçi ve dilbilimci.

<span class="mw-page-title-main">Elefsis Gizemleri</span>

Elefsis Gizemleri, Antik Yunanistan'da Elefsis'te Demeter ve Persephone kültleri için her yıl yapılan törenlerdi. Bu törenler Antik Yunanistan'ın gizli dini törenleri arasından en ünlülerinden biri olup temelini eski bir tarım kültü oluşturmaktaydı ve bunların Miken döneminin dini uygulamalarından geldiği düşünülmektedir. Helenik dönem boyunca önemli bir festival olmuş ve daha sonra Roma'ya da yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Antik Yunan felsefesi</span>

Antik Yunan felsefesi, MÖ. 6. yüzyılda başlamış ve Hellenistik çağ ile Roma İmparatorluğu arasında devam etmiştir. Felsefe kelimesi Yunanlar tarafından kullanılmaya başlandı. Önceleri bilimi, matematiği, siyaseti ve etiği de kapsayan bir terimdi. Yunan felsefesi Batı medeniyetinin bir ürünüydü. Roma'da, Rönesans'ta, Aydınlanma çağında ve İslam filozofları tarafından kullanıldı. Yunan felsefesi Antik Yakın Doğu felsefesinden etkilenmiş olabilir.

Karma yoga, Hinduizmdeki üç ruhani yoldan biridir, "eylem yogası" olarak da bilinir. Karma yoga için doğru eylem bir dua şeklidir. Hinduların ruhani uygulamalarındaki yollardan biridir, diğerleri Jnana yoga ve Bhakti yogadır. Hinduizmde bu üç yol birbirini dışlamaz, ancak Karma yoga, Jnana yoga ve Bhakti yoga arasındaki görece ağırlık kişiye göre değişir.

<span class="mw-page-title-main">Cadı kültü hipotezi</span>

Cadı kültü hipotezi, Erken Modern dönemin cadı mahkemelerinin, Avrupa'nın Hristiyanlaşmasından sağ kurtulmuş olan Hristiyanlık öncesi, bir pagan dini bastırma girişimi olduğunu öne süren, günümüzde kabul görmeyen bir teoridir. Savunucularına göre, cadı kültünde, Hristiyanlar tarafından zulmedilen ve Şeytan olarak atıfta bulunulan boynuzlu bereket, yer altı, av ve avcı tanrısının etrafında cadıların Şabatı'nda dönülerek ibadet ediliyordu.

Vaişnavizm, Şaivizm, Şaktizm ve Smartizm ile birlikte başlıca Hindu mezheplerinden biridir. Vişnu'yu tanrılar dahil tüm ruhların ve varlıkların kaynağı, kökeni ve dayanağı olan Mutlak Şahıs (Paramātman) ve Mutlak Varlık (Parabrahman) olarak betimlediği için Vaişnavizm olarak adlandırılır. Vaişnavizm'in temel metinleri arasında Vedalar, Upanişadlar, Bhagavad Gita, Pancharatra (Agama) metinleri, Naalayira Divya Prabhandham ve Bhagavata Purana yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Clifford Edmund Bosworth</span> İngiliz tarihçi (1928–2015)

Clifford Edmund Bosworth FBA, İngiliz tarihçi ve oryantalistti.

<span class="mw-page-title-main">John W. O'Malley</span>

John William O'Malley SJ Amerikalı bir akademisyen, Katolik tarihçi ve Cizvit rahibiydi. Georgetown Üniversitesi'nin İlahiyat ve Din Araştırmaları Bölümü'nde bulunan bir Üniversite Profesörüydü.

Larry Laudan, Amerikalı bir bilim filozofu ve epistemologdur. Pozitivizm, realizm ve rölativizm geleneklerini şiddetle eleştirdi ve popüler meydan okumalara karşı ayrıcalıklı ve ilerici bir kurum olarak bilim görüşünü savundu. Laudan'ın "araştırma gelenekleri"ne ilişkin felsefi görüşü, Imre Lakatos'un "araştırma programlarına" önemli bir alternatif olarak görülüyor.

<span class="mw-page-title-main">Wendy Doniger</span>

Wendy Doniger O'Flaherty, profesyonel kariyeri elli yılı aşan Amerikalı bir indologist. Sanskritçe ve Hint metin gelenekleri uzmanı olarak, başlıca çalışmaları arasında 'Hindular: Alternatif Bir Tarih'; Şiva Mitolojisinde Çilecilik ve Erotizm ; Hindu Mitleri: Bir Kaynak Kitap ; Hindu Mitolojisinde Kötülüğün Kökenleri ; Kadınlar, Androgynes ve Diğer Efsanevi Canavarlar ; ve Rig Veda: Bir Antoloji, Sanskritçeden Çevrilmiş 108 İlahi. Chicago Üniversitesi'nde Dinler Tarihi alanında Mircea Eliade Seçkin Hizmet Profesörüdür ve 1978'den beri orada ders vermektedir 1998'de Asya Araştırmaları Derneği'nin başkanlığını yapmıştır