İçeriğe atla

Mir Muhsin Nevvab

Mir Muhsin Nevvab
DoğumMöhsün Nevvab
1833
Şuşa Azerbaycan Rus İmparatorluğu
Ölüm1918
Şuşa, Azerbaycan DC
MeslekŞair, yazar, ressam, hattat ve bilim insanı.
MilliyetAzeri
VatandaşlıkRusya

Mir Muhsin Nevvab (d. 1833, Şuşa - ö. 1918, Şuşa), Azeri şair, yazar, müzisyen, ressam, hattat, bilim insanı. Çok yönlü Nevvab aynı zamanda astronom, matematikçi, kimyacı, tarihçi, müzik tarihçisi ve marangozdur.[1]

Hayatı

Nevvab'ın hat örneklerinden biri.

Babası Hacı Seyid Ahmet olan Muhsin Nevvab, 1833 yılında Azerbaycan'ın kültür ve medeniyet merkezi konumundaki Şuşa şehrinde doğdu. Tüm hayatını doğduğu şehirde geçirdi.[2] Ünlü müzikolog Firudun Şuşinski'ye göre, 19. yüzyılda bu küçük şehirde, 95 şair, 22 müzikolog, 38 profesyonel şarkıcı, 16 ressam, 5 astronom, 18 mimar ve 16 tıp doktoru yaşamıştır. Nevvab da Azerbaycan tarihindeki son simyacı ve müneccimlerden biri kabul edilir.

İlk eğitimini ruhani okulda alan Nevvab, Arapça, Farsça ve Türkçe dillerinde ustalaşmış ve daha sonra Abbas Sarıçalı Medresesinde astronomi, kimya, matematik ve diğer bilimlerin temellerini öğrenmiştir.

Nevvab, Ermeniler tarafından gerçekleştirilen 1905-1906 katliamlarına birincil kaynaklık eden ve anılarını kaleme alan Azeri aydınlarından biridir.[3]

1918 yılında Şuşa'da 85 yaşında hayatını kaybetti.

1994 yılında Ermenilerin Şuşa'yı işgali sırasında başka sanatçıların olduğu gibi Nevvab'ın eserleri de tahrip edildi.[4]

Mir Möhsün Nevvab, bir başka Azeri şair Karadağlı Hasanali Han (1848-1929) ile.

Edebi hayatı

Mir Möhsün Nevvab'ın "Müziğin Bilimi" eserinin kapağı. (Azerbaycan Devlet Tiyatrosu Müzesi, Bakü, 1913)

Daha çok Vüzuhül-ərqam" ("Rakamlərın izahı") adlı Azerice yazılmış olan risalenin yazarı olan müzikolog oılarak tanınır.

Nevvab'ın eserleri arasında en ilgi çekeni Tezkireyi-Nevvab adlı bir derlemedir. 19. yüzyıl döneminde Karabağ'daki yüzden fazla şairin hayatı ve eserleri hakkında bilgi veren tezkire ilk olarak 1913 yılında Bakü'de basılmıştır.

Eserleri

  • Nasihətname, Bakü, Azerbaycan neşriyyatı, 2005, 56 s.
  • 1905-1906 yıllarındə Ermeni-Müselman Davası, Bakü, Azerbaycan neşriyatı, 1993, 128 s.[5]
  • Divan, Bakü, Şuşa, 1999, 192 s.
  • Tezkireyi-Nevvab, Bakü, Azər¬baycan neşriyatı, 1998, 560 s.
  • Avrupa İlköğretim Müzik Eğitimi ders kitabı. Bakü, 1995.
  • Vüzuhul – Eşim, Bakü, Еlm, 1989, 84 s.
  • Mir Möhsün Nevvab-Seçilmiş Eserleri-Baki-2006-110s[6]

Resimleri

Kaynakça

  1. ^ "MİR MÖHSÜN NƏVVAB VƏ ONUN ELMİ İRSİ" (Azerice). xezer.libmks.az. 2 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2018. 
  2. ^ "Mir Möhsün Nəvvab" (Azerice). Teşebbüsler Merkezi. 26 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Nisan 2018. 
  3. ^ Asker, Ali; Bozpolatayan, Serap (Kasım 2016). "3) Savaş ve Etnik Düşmanlık: Ermeni Sorununun İçyüzü". Savaş ve Toplum - Savaş Üzerine Yazılar. Eğitim Kitabevi. 28 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Nisan 2018. 
  4. ^ Documents: working papers, 26-30 April 2004 ordinary session (second part) (İngilizce). 4. Council of Europe: Parliamentary Assembly. 18 Nis 2005. s. 429. Erişim tarihi: 23 Nisan 2018. 
  5. ^ Nevvab, Mir Möhsün. 1905-1906Ci Illərdə Erməni-Müsəlman Davası - Mir Möhsün Nəvvab (Azerice). Bakü. 28 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2018. 
  6. ^ Nevvab, Mir Möhsün. Mir Möhsün Nevvab-Seçilmiş Eserleri (Azerice). Bakü. 28 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Nisan 2018. 

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

Konuyla ilgili yayınlar

XIX. Yüzyıl Azerbaycan Şiiri Antolojisi, Bakü, "Doğu-Batı", 2005, 424 sayfa.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Karabağ FK</span> Azerbaycanlı Futbol Kulübü

Karabağ FK, Ağdam kentinde kurulmuş bir Azerbaycan futbol takımıdır. 1993 yılında Karabağ'ın Ermeniler tarafından işgal edilmesinden sonra kulüp sürgün edilmiştir. Bu yüzden Karabağ, sportif etkinliklerini Ağdam kenti işgalden kurtulana kadar Bakü'de devam ettirdi. Ağdam kenti 20 Ekim 2020'de işgalden kurtulduktan sonra artık maçlarını İmaret Arena'da oynamayı planlıyor.

<span class="mw-page-title-main">Muğam</span>

Muğam,, esas Azerbaycan müziğidir. Tasnif ve âşık ile tezat oluşturur. Muğam sözü, Arapçadaki makam sözünden türemiştir. Tahminen 14. yüzyıla kadar yakın doğu ülkelerinin ortak müziği olmuş ama daha sonra ortaya çıkan siyasi-iktisadi değişikliklerden dolayı parçalara ayrılmıştır. Klasik doğu muğamı aslen 12 tür ve 6 koldan oluşmaktadır. Asli muğamlar: Uşşak, Neva, Buselik, Rast, Irak, İsfahan, Zirefkand, Büzürk, Zengüle, Rehavi, Hüseyni ve Hicaz; kolları ise, Şahnaz, Selmek, Maya, Nevruz, Kerdaniye ve Güvaşt'tan oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Abbas Sıhhat</span>

Abbaskulu Aliabbas oğlu Mehdizade ya da bilinen adıyla Abbas Sıhhat, 1874 yılında Şamahı'da doğdu. "Səhhət" (Sıhhat) şaire hekimlik mesleği nedeniyle verilmiş takma adıdır, asıl adı ve soyadı Abbaskulu Mehdizade'dir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Ulusal Güzel Sanatlar Müzesi</span>

Azerbaycan Ulusal Güzel Sanatlar Müzesi, Azerbaycan'ın en büyük sanat müzesidir ve başkent Bakü'nün en önemli müzelerindendir. Şehrin merkezinde Niyazi Sokağında bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hurşidbanu Natevan</span>

Hurşidbanu Natevan, Azerbaycanlı şair.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Halı Müzesi</span>

Azerbaycan Halı Müzesi, Azerbaycan'ın başkenti Bakü'de bulunan halı müzesi ve ülkenin en önemli müzelerindendir. Şehrin merkezinde deniz kenarına yakın Mikayıl Hüseynov Caddesinde bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mir Hasan Vezirov</span>

Mir Hasan Kasım oğlu Vezirov Azeri sosyalist devrimci. Sosyalist Devrimci Parti'nin Sol SR kısmına mensuptu. Bakü Komünü'nü yöneten 26 Bakü Komiserleri'nden biri. Karabağ Hanlığı'nın lideri İbrahim Halil Han'ın vezirinin büyük torunu.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Vezir Çemenzeminli</span> Azeri yazar

Yusuf Vezir Çemenzeminli, Azeri yazar, araştırmacı, siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Molla Penah Vâkıf</span> XVIII. yyde yaşamış Azeri şair, devlet adamı

Molla Penah Vâkıf, Azeri şair, Karabağ Hanlığı başveziri.

Muhsin Necmettin oğlu İsrafilbeyov ve Muhsin Kadirli, Azeri devrimci ve hekimdi. Azerbaycan Komünist Partisi'nde faal biri olarak biliniyordu.

Mir Muhsin Nevvab'ın mezar taşı, Azerbaycan'ın Şuşa şehrinde bulunan ve Şuşa Devlet Mimari Rezervi'ne ait cumhuriyet ölçeğinde öneme sahip anıt. 1960'de UNESCO aracılığıyla Mir Muhsin Nevvab'ın mezarı üzerinde imar çalışmaları yapılmıştır. Mezar taşı, Azerbaycan Cumhuriyeti Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından ülkenin önemli tarihi ve kültürel anıtı olarak tescil edilmiştir. Şuşa şehrinin 1992'de işgal edilmesinden sonra Ermeni Silahlı Kuvvetleri tarafından yıkılmıştır.

Fatma Hanım Kemine 19. yüzyılda yaşamış şairdir.

İbrahim Bey Azer, Azerbaycanlı şairdir. “Azər” takma adıyla şiirler yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Muhammed Ali bey Mekhfi</span>

Muhammed Ali bey Meşedi Asadulla bey oğlu Valiyev Azerbaycanlı şair, meclisi-ünsün üyesi. Ehvalati-Karabağ eserin yazarı.

<span class="mw-page-title-main">Mirza Celal Yusufzade</span>

Mirza Celal Yusufzade Azerbaycanlı şair, yazar, editördür. "Ferhat ve Şirin" operasının yazarlarından biri, Tacik dilinde yayınlanan ilk gazetenin yayıncısı ve editörü, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti Millî Şûrası ve "Difai" partisi üyesi.

<span class="mw-page-title-main">Han kızı pınarı</span>

Han kızı pınarı, Şuşa'nın Çöl Qala semtinde Han kızı Nateva'nın sarayının yanında bulunan bir pınardır. Pınar, 19. yüzyılda son Karabağ Hanı'nın kızı Hurşidbanu Natevanın parasıyla yaptırılmıştır.

Meşedi İsi, Karabağ muğam okulunun temsilcisi olan 19. yüzyıl Azerbaycanlı bir hanendedir.

Abdül İbn Hüseyn Ali İbn Meşedi Murat veya Meşedi Abdül Muratlı Azerbaycanlı bir şair ve Meclis-Faramuşan'ın üyesiydi.

Mirze İsmail Cevanşir 19. yüzyılda yaşamış olan şair, hattat, "Meclisi-Faramuşan" edebiyat topluluğunun bir üyesi olan Azerbaycanlı.

<span class="mw-page-title-main">Bahış Bey Vezirov</span>

Bahış Bey Vezirov — 19. yüzyılın ikinci yarısı ile 20. yüzyılın ilk yarısında faaliyet göstermiş Kuzey Azerbaycanlı şair, Meclisi-Feramuşan isimli edebi cemiyyetin üyesi. Bahış Bey Karabağ'ın ünlü asilzadelerinden olan Vezirovlar ailesinde yetişmişti.