İçeriğe atla

Minsk anlaşmaları

Minsk Protokolü sonrasındaki anlaşma tarafından oluşturulan tampon bölgesinin haritası.

Minsk anlaşmaları, Rusya destekli silahlı ayrılıkçı gruplar ile Ukrayna Silahlı Kuvvetleri arasındaki Donbas Savaşı'nı sona erdirmeyi hedefleyen bir dizi uluslararası anlaşmadır.[1] Anlaşmaların ilki olan Minsk Protokolü, Ukrayna, Rusya ve Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı'ndan (AGİT) oluşan Ukrayna Üçlü Temas Grubu tarafından, Fransa ve Almanya liderlerinin arabuluculuğuyla hazırlanmıştır.[2][3][4] Anlaşma, Normandiya Formatı'nda yapılan kapsamlı görüşmelerin ardından, Belarus'un Minsk kentinde 5 Eylül 2014'te imzalanmıştır. Anlaşma, Donetsk Halk Cumhuriyeti (DPR) ve Lugansk Halk Cumhuriyeti (LPR) liderleri tarafından da imzalanmış ve bölgedeki çatışmaları sona erdirmeyi amaçlamıştır. Bu anlaşma, daha önce yapılan birçok girişimi takiben acil bir ateşkes uygulamayı öngörmüştür.

12 Şubat 2015'te imzalanan[5] gözden geçirilmiş ve güncellenmiş Minsk II anlaşması, çatışmayı durduramadı.[6] Anlaşma, ateşkesi, ağır silahların cepheden çekilmesini, savaş esirlerinin serbest bırakılmasını, Ukrayna'da Donbas'ın belirli bölgelerine özyönetim veren ve devlet sınırının kontrolünü Ukrayna hükûmetine geri veren anayasal reformu içeren bir önlem paketinden oluşmaktaydı. Anlaşmanın imzalanmasından sonra çatışmalar yatışsa da, hiçbir zaman tamamen sona ermedi ve anlaşmanın hükümleri hiçbir zaman tam olarak uygulanmadı.[7]

2022 yılının başlarında, Rusya ile Ukrayna arasındaki gerilim artarken, Rusya, 21 Şubat 2022'de DPR ve LPR'yi resmen tanıdı.[8] Bu kararın ardından 22 Şubat 2022'de Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Minsk anlaşmalarının "artık var olmadığını" ve Ukrayna'nın çöküşünden sorumlu olmadıklarını açıkladı.[9] Bunun ardından Rusya, 24 Şubat 2022'de Ukrayna'yı işgal etti.[10]

Kaynakça

  1. ^ Galeotti, Mark (2019). Armies of Russia's War in Ukraine. Elite 228. Oxford: Osprey Publishing. s. 31. ISBN 9781472833440. 
  2. ^ "Ukraine ceasefire agreement signed in Minsk". CCTV America. 30 Kasım 2001. 6 Ekim 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023. 
  3. ^ "Chairperson-in-Office welcomes Minsk agreement, assures President Poroshenko of OSCE support" (Basın açıklaması). Bern: Organization for Security and Co-operation in Europe. 5 Eylül 2014. 22 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023. 
  4. ^ "OSCE Chief Monitor in Ukraine urges all sides to allow monitors to carry out duties safely" (Basın açıklaması). Organization for Security and Co-operation in Europe. 15 Eylül 2014. 21 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023. 
  5. ^ "Ukraine crisis: Leaders agree peace roadmap". BBC News. 12 Şubat 2015. 4 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023. 
  6. ^ "Poroshenko vows Kyiv will recapture militants-controlled areas". Interfax-Ukraine (İngilizce). 18 Mart 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023. 
  7. ^ "Almost entire 'gray' zone in Donbas liberated by Ukraine without Minsk deal breach – adviser". UNIAN. 27 Aralık 2018. 28 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023. 
  8. ^ Roth, Andrew; Borger, Julian (21 Şubat 2022). "Putin orders troops into eastern Ukraine on 'peacekeeping duties'". The Guardian. 23 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023. 
  9. ^ "Ukraine conflict: Biden sanctions Russia over 'beginning of invasion'". BBC News (İngilizce). 23 Şubat 2022. 18 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023. 
  10. ^ Sarkar, Alisha Rahaman; Marcus, Josh; Giordano, Chiara (24 Şubat 2022). "Dozens dead and airports bombarded after Putin invades Ukraine - live". The Independent. 15 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Mart 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Donetsk</span> Ukraynadaki bir şehir

Donetsk (Ukraynaca: Донецьк, Rusça: Донецк), 1928'deki Harkiv yazımına göre Donetske (Ukraynaca: Донецьке) olarak da adlandırılan, eskiden Aleksandrovka, Yuzivka (Hughesovka) ve Stalino olarak bilinen, Ukrayna'nın doğusunda Donetsk Oblastı'nda Kalmius Nehri üzerinde bulunan bir sanayi şehridir. Nüfusun şehir merkezinde 901.645, metropolitan alanda ise 2 milyonun üzerinde olduğu tahmin edilmektedir. Donetsk, 2001 nüfus sayımına göre Ukrayna'nın en büyük beşinci şehridir.

<span class="mw-page-title-main">Donbas</span>

Donbas veya Donbass Güneydoğu Ukrayna'da yer alan tarihî, kültürel ve ekonomik bir bölgeydi. Donbas'ın bazı bölümleri Rus-Ukrayna Savaşı'ndan beri tek taraflı bağımsızlıklarını ilan eden ayrılıkçı Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Lugansk Halk Cumhuriyeti tarafından de facto olarak yönetiliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Ukrayna Savaşı</span> Rusya ve Ukrayna arasında Şubat 2014te başlayan uzun süreli çatışma

Rusya-Ukrayna Savaşı, bir yanda Rusya, Beyaz Rusya ve Rus yanlısı güçlerin, diğer yanda Ukrayna'nın dahil olduğu, sürmekte olan bir savaştır. Yevromaydan'ın ardından görevden alınan Ukrayna Devlet Başkanı Viktor Yanukoviç'in Kırım'daki gerginlik nedeniyle Rusya'dan bölgeye asker göndermesini istemesinin ardından 2014 yılında başlayan ve Şubat 2022'de büyüyen askerî hareketliliktir. Bu savaşa Rusya'nın Kırım'ı ilhakı (2014), Donbass Savaşı (2014-günümüz), siber savaş ve siyasi gerilimler de dahildir. Rusya'nın bölgedeki jeopolitik çıkarlarını, vatandaşlarını ve konuşlandırılmış askerlerini koruduğunu iddia eden Devlet Başkanı Vladimir Putin, müdahale için parlamentodan onay almıştır. 21 Şubat 2022 de Rusya Donetsk ve Luhansk Halk Cumhuriyetlerini resmen tanıdığını açıkladı.24 Şubat 2022 tarihinde ise Rusya lideri Putin Ukrayna'yı istilaya başladıklarını televizyondan duyurdu. 2021'de diplomatik krizin ardından Ukrayna sınırlarına yakın bölgelere askeri yığınak yapan Rusya, 24 Şubat 2022'de geniş çaplı bir şekilde Ukrayna'yı işgal etmeye başladı.

<span class="mw-page-title-main">Donbas Savaşı</span> Ukrayna ve Rusya destekli Novorossiya Federal Kuvvetleri arasındaki savaş

Donbas Savaşı ya da Ukrayna'nın doğusunda savaş, Rusya destekli Novorossiya Federal Devleti ile Ukrayna Silahlı Kuvvetleri arasında 6 Nisan 2014'ten beri Ukrayna'nın Donbas bölgesinde sürmekte olan savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Debaltseve Muharebesi</span>

Debaltseve Muharebesi, Donbass Savaşı sırasında Ukrayna Ordusu ile Novorossiya kuvvetleri arasında, stratejik Debaltseve kasabasını ele geçirmek için cereyan etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Ukrayna ilişkileri</span> ikili ilişkiler

Rusya-Ukrayna ilişkileri, Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki ilişkileri ifade etmektedir. Şu anda iki ülke, Rusya'nın Kırım'ı Ukrayna'dan ilhak etmesinden sonra 2014 yılında başlayan Rus-Ukrayna Savaşı'nı sürdürüyor. Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki modern ikili ilişki, resmi olarak I. Dünya Savaşı sırasında eski Rusya İmparatorluğu'nun siyasi reform sürecinden geçmesiyle başladı. 1920'de, Ukrayna'nın Rus ve Polonya Kızıl Ordusu tarafından işgali ile iki ülke arasındaki ikili ilişkiler değişti. 1990'larda, hem Sovyet Rusya'nın hem de Sovyet Ukrayna'nın resmi olarak kurucu cumhuriyetleri olduğu Sovyetler Birliği'nin dağılmasının hemen ardından ikili ilişkiler yeniden canlandı. Savaş Devam Etmektedir Şu Anda Savaşta Hareketlilik Yoktur

<span class="mw-page-title-main">Rusya-Ukrayna sınırı</span>

Rusya-Ukrayna sınırı, Rusya Federasyonu ile Ukrayna arasındaki uluslararası devlet sınırıdır. Karadaki sınır, Ukrayna'nın beş oblastı ile Rusya Federasyonu'nun beş bölgesi arasındadır. Modern sınır sorunu, 1917'de Rus İmparatorluğu'nun çöküşünden beri devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Minsk Protokolü</span> Anlaşma

Minsk Protokolü, Ukrayna'nın Donbass bölgesindeki savaşı durdurmak için Ukrayna, Rusya Federasyonu, Donetsk Halk Cumhuriyeti, Luhansk Halk Cumhuriyeti ve Avrupa Güvenlik ve İş Birliği Teşkilatı (AGİT) temsilcileri tarafından 5 Eylül 2014 tarihinde imzalanan bir anlaşmadır. AGİT himayesinde Belarus'un Minsk kentinde yapılan kapsamlı görüşmelerin ardından imzalandı. Donbass'taki çatışmayı durdurmak için daha önce yapılan çok sayıda girişimin ardından gelen anlaşma, acil bir ateşkes uyguladı. Protokol, Donbas'taki savaşı durdurmayı başaramadı ve bunu 12 Şubat 2015'te kabul edilen Minsk II adlı yeni bir tedbir paketi takip etti. Minsk II'de çatışmayı durduramadı, ancak Minsk anlaşmaları, Normandiya Formatı toplantısında kararlaştırıldığı gibi, çatışmaya gelecekteki herhangi bir çözüm için temel olmaya devam ediyordu.

<span class="mw-page-title-main">Leonid Paseçnik</span>

Leonid İvanoviç Paseçnik (d. 15 Mart 1970), Ukraynalı siyasetçi. Paseçnik, Donbass Savaşı'nın ardından Ukrayna'dan ayrılarak bağımsızlığını ilan eden ancak hiçbir ülke tarafından tanınmayan Lugansk Halk Cumhuriyeti'nde (LHC) 2018 yılında bu yana devlet başkanlığı görevini yürütüyor.

<span class="mw-page-title-main">2021-2022 Rusya-Ukrayna krizi</span>

2021-2022 Rus-Ukrayna krizi, Rusya ve Ukrayna arasında 2021 ve 2022 arasında gerçekleşmiş siyasi gerginliklerdir.

<span class="mw-page-title-main">Rusya'nın Ukrayna'yı işgali</span> 2022den bu yana Doğu Avrupada süregelen askerî mücadele

Rusya'nın Ukrayna'yı işgali, 2014 yılında başlayan Rusya-Ukrayna Savaşı dahilinde yaşanan anlaşmazlıklar sonrası 24 Şubat 2022 tarihinde Rusya devlet başkanı Vladimir Putin'in Ukrayna'da "özel bir askerî operasyon" ilan etmesiyle başladı. İşgal her iki taraftan on binlerce kişinin ölümüyle sonuçlandı ve Avrupa'nın İkinci Dünya Savaşı'ndan bu yana yaşadığı en büyük mülteci krizine neden oldu. Mayıs ayı sonuna kadar tahminî 8 milyon insan ülke içinde yer değiştirdi ve 3 Ekim 2022 itibarıyla 7,6 milyon Ukraynalı da ülkeyi terk etti. İşgalden sonraki beş hafta içinde Rusya, 1917 Ekim Devrimi'nden bu yana en büyük göçünü verdi. İşgal ayrıca küresel çapta gıda kıtlığına neden oldu.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna'da Uluslararası Ceza Mahkemesi soruşturması</span> Uluslararası Suç Mahkemesi tarafından devam eden soruşturma

Ukrayna'da Uluslararası Ceza Mahkemesi soruşturması veya Ukrayna'daki Durum, Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) tarafından 21 Kasım 2013'ten bu yana, Onur Devrimi, Rusya-Ukrayna Savaşı, 2014'te Kırım'ın Rusya Federasyonu tarafından ilhakı, Donbas'taki savaş ve 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında "açık bir şekilde" işlenmiş olabilecek savaş suçları ve insanlığa karşı suçlara ilişkin devam eden bir soruşturmadır. Tam soruşturma 2 Mart 2022'de yargı yetkisini aldı.

<span class="mw-page-title-main">Rusya’nın Ukrayna’yı işgalinin süreci</span>

24 Şubat 2022'de Rusya, Ukrayna'yı işgal etti. Bu zaman çizelgesi hareketli bir çizelgedir, bu yüzden hiçbir zaman eksiksiz olmayabilir. Lütfen, bazı olayların yalnızca geriye dönük olarak tam olarak anlaşılabileceğini ve/veya keşfedilebileceğini unutmayın.

Avdiyivka Muharebesi, bir yanda Rus Silahlı Kuvvetleri ile Donbas Ayrılıkçı Güçleri, diğer yanda Ukrayna Silahlı Kuvvetleri arasında devam eden bir askerî muharebedir. Donbas Bölgesi'ndeki Avdiyivka kasabası için savaşılıyor. Donbas'ta şiddetin yeniden patlak vermesiyle çatışmalar başladı ve 21 Şubat'ta Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin Donetsk Halk Cumhuriyeti'ni tanıdı ve ayrılıkçılar Ukrayna ile yeniden savaşmaya başladı. Avdiyivka, 2017'de eski Avdiyivka Muharebesi'nin yapıldığı yerdi, ancak yine de Ukrayna kuvvetleri tarafından tutuluyordu. Daha sonra Rusya Ukrayna'yı istila ettiğinde, saldırıya ilk uğrayan yerlerden biri de Avdiyivka oldu.

<span class="mw-page-title-main">Belarus-Ukrayna ilişkileri</span>

Belarus-Ukrayna ilişkileri, Belarus ve Ukrayna arasındaki dış ilişkilerdir. Her iki ülke de Bakü Girişimi ve Orta Avrupa Girişimi'nin tam üyesidir. 2021'in son günlerinde, Ukrayna ve Rusya arasındaki ilişki hızla bozulmaya başladı ve Şubat 2022'nin sonlarında tam ölçekli bir istila ile sonuçlandı. Belarus; topraklarında Rus birliklerinin ve teçhizatının konuşlandırılmasına, topraklarının Kuzey Ukrayna'ya yönelik saldırılar için bir sıçrama tahtası olarak kullanılmasına izin verdi ancak Ukrayna'da Belarus birliklerinin varlığını reddetti.

<span class="mw-page-title-main">Donetsk Halk Cumhuriyeti-Rusya ilişkileri</span>

Donetsk Halk Cumhuriyeti - Rusya ilişkisi, coğrafi ve tarihsel ortaklıkları bulunan Donetsk Halk Cumhuriyeti ile Rusya Federasyonu'nun uluslararası ikili ilişkileri ve politikaları ifade eder. Bu iki devlet arasındaki ilişkilerin başlaması 1918'de Donetsk Cumhuriyeti'nin bağımsızlığına kadar uzanmaktadır. 2014 yılında Donetsk Halk Cumhuriyeti'nin bağımsızlık ilanı Rusya Federasyonu tarafından hemen tanınmamış ve iki taraf 2022 yılına kadar resmi olarak diplomatik ilişki kurmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna'daki Rus halk milisleri</span>

Donetsk Halk Cumhuriyeti Halk Milisleri ve Luhansk Halk Cumhuriyeti Halk Milisleri, Rusya Federasyonu'nun genel kontrolü altında, Ukrayna'nın doğusundaki Donbas bölgesindeki Rusya yanlısı paramiliter güçlerdir. Rusya-Ukrayna Savaşı'nın ilk aşaması olan Donbas Savaşı (2014-2022) sırasında, tek taraflı bağımsızlıklarını ilan eden Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Lugansk Halk Cumhuriyeti'ne bağlıydılar. 2022'de Rusya'nın Ukrayna'yı işgali sırasında Ukrayna Silahlı Kuvvetlerine karşı Rus Silahlı Kuvvetlerini desteklediler. Eylül 2022'de Rusya, Donetsk Halk Cumhuriyeti ve Lugansk Halk Cumhuriyeti'ni ilhak etti ve paramiliterler, Rus ordusunun Güney Askerî Bölgesi'ne entegre edildi. Ukrayna hükûmeti tarafından terörist grup olarak nitelendirilmektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Müşterek Kuvvetler Harekâtı</span>

Terörle mücadele operasyon bölgesi veya ATO bölgesi medya, çeşitli yayınlar, Ukrayna hükûmeti, AGİT ve diğer yabancı kurumların bir kısmı Rus askerî kuvvetleri ve Rusya yanlısı ayrılıkçıların kontrolü altında olan Ukrayna'nın Donetsk ve Luhansk oblastlarını tanımlamak için kullandıkları bir terimdir. ATO bölgesinin önemli bir kısmını Ukrayna'nın işgal altındaki toprakları oluşturmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Özel bir askerî operasyon yürütmek üzerine</span>

"Özel bir askerî operasyon yürütmek üzerine" Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin tarafından 24 Şubat 2022'de, Rusya-Ukrayna Savaşı'nı büyük ölçüde tırmandıran Rusya'nın Ukrayna'yı işgalinden hemen önce yayımlanan bir televizyon yayınıydı.

<span class="mw-page-title-main">Normandiya Dörtlüsü</span>

Normandiya Dörtlüsü veya Normandiya Formatı, Donbas'taki savaşı ve daha geniş anlamda Rusya-Ukrayna Savaşı'nı çözmek amacıyla bir araya gelen devletler grubudur. Grubu oluşturan dört ülke -Almanya, Rusya, Ukrayna ve Fransa- ilk kez 2014 yılında Fransa'nın Normandiya bölgesinde Normandiya Çıkarması kutlamaları sırasında gayri resmî olarak bir araya geldi.