İçeriğe atla

Minsk

Kontrol Edilmiş
Minsk
Мiнск, Менск, Минск
Minsk bayrağı
Bayrak
Minsk arması
Arma
Belarus üzerinde Minsk
Minsk
Minsk
Minsk'in Belarus'taki konumu
ÜlkeBelarus Belarus
BaşkentMinsk
İdare
 • Belediye BaşkanıVladimir Kukharev
Yüzölçümü
 • Toplam409,5 km²
Rakım280,6 m
Nüfus
 (2021)[1]
 • Toplam2.009,786
Zaman dilimiUTC+03.00 (MSK)
Posta kodu
220001-220141
Alan kodu+375 17
Plaka kodu7
Resmî site
www.minsk.gov.by

Minsk (BelarusçaМінск; RusçaМинск), Belarus'un başkentidir. Şehir 409,5 km² alanda kuruludur. 2021 yılındaki nüfusu yaklaşık 2.009.786 kişidir.

Tarihçe

1900'ler

25 Mart 1918 tarihinde, Minsk, Belarus Halk Cumhuriyeti'nin başkenti ilan edilmiştir. Cumhuriyet kısa ömürlü oldu; Aralık 1918'de, Minsk Kızıl Ordu tarafından devir alınmıştır. Minsk, Ocak 1919'da sonra Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti başkenti ilan edildi ve yine 1920 yılında yine başkent ilan edildi. Şehir, Polonya-Bolşevik savaşı sırasında İkinci Polonya Cumhuriyeti tarafından kontrol edildi. Brest-Litovsk Antlaşması sonra, Alman güçleri Şubat 1918 yılında Minsk'i işgal etti.

Minsk'te yeniden yapılanma ve kalkınma programı 1922 yılında başlanmıştır. 1924'te 29 fabrika vardı; okullar, müzeler, tiyatrolar, kütüphaneler de kuruldu. 1920'ler ve 1930'lar boyunca, Minsk'te yeni fabrikalar inşa edildi ve yeni okullar, kolejler, yüksek eğitim kurumları, hastaneler, tiyatrolar ve sinemalar açılarak hızlı bir gelişme gördü. Bu dönemde, Minsk ayrıca Belarus dili ve kültürünün gelişmesinde bir merkez oldu.

II. Dünya Savaşı'nda

II. Dünya Savaşı öncesinde, Minsk'in 300.000 nüfusu vardı. Nazi Almanyası 22 Haziran 1941'de Sovyetler Birliği'ni işgal ettikten sonra, Barbarossa Harekâtı kapsamında, Minsk hemen saldırıya uğradı. Şehir, işgalin ilk gününde bombalandı ve dört gün sonra Wehrmacht tarafından kontrol altına alındı. Almanlar Minsk'i Reichskommissariat Ostland'ın idari merkezi olarak belirledi. Yahudiler Minsk Gettosu'na zorla yerleştirildi, çoğu sonra Holokost'un kapsamında öldürüldü; komünistler ve sempatizanlarsa öldürüldü ya da hapse atıldı. 1942'de, Minsk, bölgedeki işgale karşı Sovyet partizan direniş hareketinin önemli bir merkezi haline geldi. Bu rolünden dolayı Minsk'e 1974 yılında Kahraman Şehir unvanı verildi.

Minsk Bagration Harekâtı sırasında, 3 Temmuz 1944'te Sovyet askerleri tarafından kurtarıldı. Şehir, Sovyet ilerleyişine karşı Alman direnişinin merkezi oldu ve 1944 yılının ilk yarısında ağır çarpışmalar gördü. Fabrikalar, belediye binaları, santraller, köprüler, çoğu yollar ve evlerin %80'i moloz yığınına döndü. 1944 yılında Minsk'in nüfusu 50.000'e düşmüştür.

1960'lı yıllardan bu yana Minsk nüfusu da hızla büyüdü. 1972 yılında 1 milyona ulaşan nüfus, 1986 yılında 1,5 milyon oldu. Minsk Metro İnşaatı 16 Haziran 1977'de başladı ve Sovyetler Birliği'nde dokuzuncu metro sistemi oldu. 30 Haziran 1984 tarihinde ziyarete açıldı.

Son gelişmeler

1990'lı yıllar boyunca, Komünizmin yıkılmasından sonra şehir değişmeye devam etti. Yeni bağımsız ülkenin başkenti olan Minsk, hızla büyük bir kent niteliği kazandı. Kentte elçilikler açıldı ve Sovyet idari binaları hükûmet merkezleri haline geldi. 1990'ların başlarında ve ortalarında, Minsk'te ekonomik kriz belirginleşti ve birçok kalkınma projeleri durduruldu, yüksek işsizlik ve eksik istihdam oluştu. 1990'ların sonundan beri, ulaştırma ve altyapı gelişmeler olmuştur ve bir konut patlaması 2002 yılından beri devam etmektedir. Minsk eteklerinde, konut geliştirme projeleri inşa edilmiştir. Metro hatları uzatılmış ve yol sistemi (Minsk çevreyolu dahil) geliştirilmiştir. 2008 yılı Ocak ayında, şehir hükûmeti kendi resmi web sitesinde çeşitli projeler açıkladı. Bunlar arasında bazı sokakların yenilenmesi ve ana caddeleri, otel inşaatı (Komsomolkye gölü kıyısında ve Saray yakınında) otel ve spor tesislerinden oluşan bir kompleks, potansiyel yabancı yatırımcıların yardımı ile ve şehrin eteklerinde modern bir su parkı inşası ile yüzme havuzu, 2 otel, kule ve bir iş merkezi binası yapılacaktır. 8 Eylül 2015 tarihinde, Minsk şehrinin kuruluşundan bu yana 947. yılını kutladı.

11 Nisan 2011 tarihinde metro hattının en yoğun istasyonu olan Oktyarbskaya istasyonunda ülke tarihinin en büyük terör saldırısı gerçekleşti. Bu saldırıda 15 Belarus vatandaşı yaşamını yitirirken 203 kişi de yaralandı.

9 Mayıs 2014 tarihinde Minsk, Dünya Buz Hokeyi Şampiyonasına 26 Nisan 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ev sahipliği yaptı.

Kardeş şehirler

Minsk'in uzaydan görünümü
Minsk'in kardeş şehirleri[2]
  1. Birleşik Krallık Nottingham, Birleşik Krallık (1957)
  2. Japonya Sendai, Japonya (1973)
  3. Hindistan Bangalore, Hindistan (1973)
  4. Fransa Lyon, Fransa (1976)
  5. Çin Çangçun, Çin (1992)
  6. Polonya Lodz, Polonya (1993)
  7. Almanya Bonn, Almanya (1993)
  8. Hollanda Eindhoven, Hollanda (1994)
  9. Tacikistan Duşanbe, Tacikistan (1998)
  10. Moldova Kişinev, Moldova (2000)
  11. Küba Havana, Küba (2005)
  12. İran Tahran, İran (2006)
  13. Birleşik Arap Emirlikleri Abu Dabi, Birleşik Arap Emirlikleri (2007)
  14. Türkiye Ankara, Türkiye (2007)
  15. Azerbaycan Bakü, Azerbaycan (2009)
Partner şehirleri[3]
  1. Kazakistan Almatı, Kazakistan (1994)
  2. Rusya St. Petersburg, Rusya (2000)
  3. Kırgızistan Bişkek, Kırgızistan (2008)
  4. Vietnam Ho Şi Min Kenti, Vietnam (2008)
  5. Vietnam Hanoi, Vietnam (2008)

Kaynakça

  1. ^ "Population of Minsk". 12 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  2. ^ "Города, породнённые с г. Минском" (Rusça). Minsk resmî sitesi. 27 Mayıs 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2009. 
  3. ^ "Города, с которыми у г.Минска подписаны договоры о сотрудничестве" (Rusça). Minsk resmî sitesi. 13 Şubat 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Nisan 2009. 
  • Minsk İngilizce Wikipedia maddesi

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Minsk ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Belarus</span> Doğu Avrupada bir ülke

Belarus, resmî adıyla Belarus Cumhuriyeti (Belarusça:

<span class="mw-page-title-main">Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti 1917 Ekim Devrimi ile kurulan Sovyetler Birliği'ni oluşturan 15 cumhuriyetten biridir. 30 Aralık 1922'de imzalanan Sovyetler Birliği kuruluş anlaşmasını imzalayan devletlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Lviv</span> Ukraynanın batısında bir şehir

Lviv, nüfus bakımından Batı Ukrayna'nın en büyük ve Ukrayna'nın yedinci büyük şehri. Ukrayna'nın kültür merkezlerinden biridir. 2020 verilerine göre nüfusu 755.800'dür. Nüfusunun %88'i Ukraynalı, %9'u Rus, %1'i de Polonyalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Murmansk</span> Rusyada şehir

Murmansk, Rusya'nın kuzeybatısındaki Murmansk yönetim biriminin Oblast) idârî merkezi şehir. Şehrin Sovyet dönemindeki eski adı "Romanov-na-Murmane" idi. Murmansk, Barents Denizi'ne 12 km. uzaklıkta, Kola Yarımadası'nın doğusunda yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Kamyanets-Podilski</span>

Kamyanets-Podilski ya da Kamaniçe, bugün Ukrayna sınırları içinde kalan şehirdir. Osmanlı tarihinde Kamaniçe adıyla Osmanlı Devleti'nin Podolya Eyaletinin de idarî merkezi olmuştu.

<span class="mw-page-title-main">Belarus bayrağı</span> Doğu Avrupa ülkesi Belarusun ulusal bayrağı

Belarus bayrağı veya tam adıyla Belarus Cumhuriyeti Devlet Bayrağı, Belarus tarafından resmî olarak kullanılan devlet bayrağıdır. Göndere çekilen taraftaki beyaz zemin üzerine kırmızı süsleme deseni ile birlikte kırmızı ve yeşil renkten oluşan bayrak, Belarus devlet sembolleri arasında yer alır. Tasarımının temelini 1951 yılında kabul edilen Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağı oluşturur.

<span class="mw-page-title-main">Pyotr Maşerov</span>

Pyotr Mironoviç Maşerov, Sovyetler Birliği Komünist Partisi Belarus Komitesi'nde sekreterlik görevinde bulunmuş Sovyet Beyaz Rus komünist lider.

<span class="mw-page-title-main">İvanovo</span> Rusyada şehir

İvanovo, Rusya'nın İvanovo Oblastı'nın idarî merkezidir. Nüfusu 2008 sayımına göre 406.465'tir. Rusya'nın tekstil hakkındaki önemli çalışmaları bu şehirde olmuştur. İvanovo Severny, Rusya'nın en önemli askeri uçak ve üslerine ev sahipliği yapmaktadır. Sivil hava hizmetleri İvanovo Yujniy Havaalanı'nda sağlanır. İvanovo'da birçok eğitim kurumu vardır. İvanovo Devlet Üniversitesi, Ivanovo Tıp Akademisi, İvanovo Mimarlık Üniversitesi bunlardan sadece birkaçıdır.

<span class="mw-page-title-main">Belarus Cumhuriyeti Devlet Marşı</span>

Belarus Cumhuriyeti Devlet Marşı veya şarkı sözlerinin ilk kısmının kullanıldığı resmî olmayan adıyla Mı, Byelarusı, Belarus'un devlet marşıdır. Ülkenin devlet sembolleri arasında yer alır. Marş ilk olarak 1940'lı yıllarda yazıldı ve 1955'te Beyaz Rusya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde kullanılmak üzere kabul edildi. Marşın müziği Nestser Sakalouski tarafından bestelendi, sözleri Mihas Klimkoviç tarafından yazıldı. Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonraki dönemde 1995'ten 2002'ye kadar marşı resmi törenlerde sözsüz olarak Sakalouski tarafından bestelenen müzikle birlikte kullanılmaya devam etti. Klimkoviç ve Uladzimir Karızna tarafından yazılan yeni şarkı sözleri, 2 Temmuz 2002'de yayınlanan devlet başkanlığı kararnamesiyle kabul edilirken, Belarus ile olan tarihi bağlantılarından dolayı bestede değişikliğe gidilmedi. Bu açıdan Belarus, Rusya, Özbekistan ve Tacikistan ile birlikte Sovyet marşlarının müziğini kullanımdan kaldırılmadan devam eden eski Sovyet ülkelerinden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Ukrayna Bağımsızlık Savaşı</span>

Ukrayna Bağımsızlık Savaşı, 8 Kasım 1917 ile 17 Kasım 1921 yılları arasında süren, içinde çeşitli siyasi ve askerî kuvvetlerin yer aldığı ve Ukrayna'da cumhuriyetin kurulmasıyla sonuçlanan bir süreçtir. Bu cumhuriyet, daha sonra Sovyetler Birliği tarafından ilhak edilerek, Ukrayna Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'ne dönüştürülmüştür. Savaşın tarafları arasında; Ukraynalı milliyetçiler, Bolşevikler, anarşistler, İttifak Devletleri'ni oluşturan Alman ve Avusturya-Macaristan imparatorluklarının askerî kuvvetleri, Belarus Gönüllüler Ordusu ve İkinci Polonya Cumhuriyeti kuvvetleri bulunmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Vilnius Guberniyası</span>

Vilnius Guberniyası, Rus İmparatorluğu'nun guberniyalarından biriydi. Guberniya, günümüz Litvanya'nın doğusunu ve Belarus'un kuzeybatısını kapsamaktaydı. Guberniyanın merkezi Vilnius idi.

<span class="mw-page-title-main">Maladzeçna</span> Belarusta bir şehir

Maladzeçna, Belarus'un Minsk Voblastı'nda yer alan şehir. 2006 nüfus sayımına göre 98.514 nüfusu vardır. Minsk bölgesinin ve 72 km kuzeybatısında Usha Nehri yakınında yer alır. Litvanya Büyük Dükalığı'nin parçası olduğu 1388 yılından bu yana bir yerleşim yeridir.

<span class="mw-page-title-main">Vera Harujaya</span> Sovyet casus

Vera Harujaya, İki Savaş Arası Dönem sırasında Polonya'da Sovyetler Birliği için casusluk görevi yapan Beyaz Rus komünist yazar, öğretmen, gazeteci, eylemci, partizan, direniş hareketi üyesi, ulusal kahraman. Barbarossa Harekâtı sonrası Naziler tarafından idam edildi. Kendisine Lenin Nişanı, Kızıl Bayrak Nişanı ve Sovyetler Birliği Kahramanı unvanı verildi.

<span class="mw-page-title-main">Nestser Sakalouski</span>

Nestser Sakalouski, Beyaz Rus Sovyet besteci. Günümüzün Belarus Cumhuriyeti Devlet Marşı marşında kullanılan Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Devlet Marşı'nın müziğini besteledi.

<span class="mw-page-title-main">Belarus Demokratik Cumhuriyeti Radası</span>

Belarus Demokratik Cumhuriyeti Radası, Belarus Halk Cumhuriyeti'nin en yüksek yönetim organı. 1919'da kurulan yapı, yıkılışının ardından Belarus diasporasının siyasi bir örgütü haline geldi. Antikomünist görüşleri ile bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Mikalay Huseu</span>

Mikalay İvanaviç Huseu,, Sovyet Beyaz Rus ressam, grafik tasarımcısı ve öğretmen. Belarus Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti bayrağının tasarımcısıdır. Günümüzde kullanılan Belarus bayrağında da Huseu'nun tasarımı kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Belarus milliyetçiliği</span>

Belarus milliyetçiliği, Belarus milliyetçiliğinin şeklidir. Belarus Halk Cumhuriyeti, 1918'de kurulmuş ve Polonya-Sovyet Savaşı'nda Polonya ve Bolşevik güçler tarafından ele geçirilen toprakları ile 1919'da bağımsızlığını kaybetmiştir ve 20. yüzyılın sonlarına doğru bağımsız Belarus Cumhuriyeti ilan edilmiştir. Bugün, BPF Partisi, Muhafazakar Hristiyan Parti, Genç Cephe ve Sağ İttifak dahil olmak üzere Belarus milliyetçiliğinin ideolojik temeline sahip bir dizi kuruluş var, ancak 2000'lerden beri milliyetçilerin Aleksander Lukaşenko hükûmetine karşı çıktığı Belarus milliyetçiliği, şu anda var olan birkaç milliyetçi örgütle birlikte gerilemiştir. Lukaşenko cumhurbaşkanı olduğu dönemde anti-milliyetçi olarak tanımlandı. Bir zamanların önde gelen milliyetçi siyasetçisi Zianon Paźniak, 1990'larda muhalefetin yenilgisinin nedenlerinden biri olarak suçlandığı siyasetiyle otoriter ve radikal olarak tanımlandı.

<span class="mw-page-title-main">Belarus'taki Yahudilerin tarihi</span>

Belarus'taki Yahudilerin tarihi, 8. yüzyılın başlarından itibaren başlar. Yahudiler, modern Belarus topraklarının her yerinde yaşadılar. Yahudiler, 20. yüzyılın ilk yarısında ülkedeki üçüncü en büyük etnik gruptu. 1897'de Belarus'un Yahudi nüfusu 910.900 kişiydi ve toplam nüfusun %14.2'sine eşitti. Polonya-Sovyet Savaşı'nın (1919-1920) ardından, Riga Antlaşması hükümlerine göre Belarus, Doğu Belarus ve Batı Belarus olarak ikiye bölündü ve 350.000-450.000 Yahudinin Polonya tarafında kalmasına sebep oldu.

<span class="mw-page-title-main">Navahrudak</span>

Navahrudak, Belarus'un Hrodna voblastına bağlı Navahrudak rayonunun merkezi olan şehirdir. Şehir, voblastın doğusunda yer almaktadır. Yüzölçümü 13,17 km² olan belediyenin nüfusu 2023 yılı itibarı ile 28.021'dir.

Belarus direniş hareketleri, çağdaş Belarus topraklarındaki direniş hareketleridir. Belarus'ta direnişin ortaya çıkmasındaki en büyük etken bölgedeki savaşların bölgesel ekonomiye büyük bir darbe vurmasıydı. Ayrıca Rus orduları, kaçak köylülerin geri dönmesi bahanesiyle Polonya-Litvanya Birliği altındaki Belarus topraklarına akınlar düzenliyordu. 18. yüzyılın ortalarında, modern Belarus topraklarında direniş neredeyse kalıcı hale geldi.