İçeriğe atla

Minorka'nın İstilası (1558)

Minorka'nın İstilası
İtalya Savaşı (1551-1559) ve 1515-1577 Osmanlı-İspanya Savaşı

Piri Reis tarafından çizilen ve Kitab-ı Bahriye isimli eserinde yer alan Minorka haritası
Tarih29 Haziran-12 Temmuz 1558
Bölge
Balear Adaları, Minorka
Sonuç Kesin Osmanlı zaferi
Taraflar
Osmanlı İmparatorluğu Osmanlı İmparatorluğuİspanya İspanyol İmparatorluğu
Komutanlar ve liderler
Osmanlı İmparatorluğu Piyale Paşa
Osmanlı İmparatorluğu Turgut Reis		İspanya II. Felipe
Güçler
~15.000 asker[1]
~150 gemi[1]
Kayıplar
Hafif 550 asker ölü
~4.000 sivil esir[2]

Minorka'nın İstilası, 1515-1577 Osmanlı-İspanya Savaşı ve 1551-1559 arasındaki İtalya Savaşı'nda evre.

Piyale Paşa ve Turgut Reis komutasındaki Osmanlı donanmasının 1558 yılında İspanyol İmparatorluğu'nun kontrolündeki Balear Adaları'ndan Minorka'ya yönelik icra ettiği askerî harekât.

Osmanlıların Balearlar'ı önceki istilaları

Osmanlı İmparatorluğu, Balear Adaları'na olan ilk saldırısını 1501 yılında, Kemal Reis komutasındaki gemilerle düzenlemişti.[3] 1531 ve 1550 yıllarında Pollença, 1535'te Mahón, 1551'de Alcúdia, 1552'de Valldemossa, 1553'te ise Andratx şehirleri Osmanlı gemileri tarafından saldırıya uğramış ve yağmalanmıştı.[4] Bu saldırılar 1571'deki İnebahtı Deniz Muharebesi'nden sonra azalsa da 17. yüzyıla kadar devam etti.[4]

Osmanlı-Fransız İttifakı

Ana madde: İtalya Savaşı (1551-1559)

30 Aralık 1557'de, Habsburglarla savaş içerisinde olan Fransa Kralı II. Henri; Osmanlı Padişahı I. Süleyman'a yazdığı mektupla kendisinden para, güherçile ve gemi yardımı istedi.[5] Fransa'nın İstanbul'daki elçisi Jean Cavenac de la Vigne'in de çabalarıyla Osmanlı donanması gemileri, 1558 Nisan ayında Akdeniz'e doğru yola çıktı.[5]

Harekât

Piyale Paşa komutasında yaklaşık 100 kadırga hazırlandı. Ayrıca, Cezayir'de dağınık vaziyette bulunan yaklaşık 40 kadırgaya da haber gönderilerek Osmanlı donanmasına katılmaları emredildi.[6] 10 Nisan 1558'de İstanbul'dan ayrılan Donanma, Haziran'ın ilk haftasında (İspanya Krallığı'na bağlı) Napoli Krallığı kıyılarında görüldü. 7 Haziran’da Calabria'da Squillance Limanı’na, 13 Haziran’da ise Napoli yakınlarındaki Bacoli açıklarına ulaştı. Messina Boğazı'nda Turgut Reis'in de katılmasıyla yaklaşık 150 gemilik güce ulaşan Osmanlı donanması, Sorrento ve Massa Lubrense'yi yağmaladıktan sonra 26 Haziran’da Procida adasını ateşe verdi.[7] Daha sonra, Mareşal Brissac komutasındaki Fransız donanmasıyla buluşmak amacıyla Korsika’ya yöneldi.

Bununla birlikte, Fransız donanmasıyla buluşamayan Osmanlı donanması rüzgârdan faydalanarak batı istikametinde seyrine devam etti ve 29 Haziran 1558'de Minorka adasının doğusundaki Mahon limanı açıklarına ulaştı.

Minorka'nın istilası

Mahon 1535 yılında Barbaros Hayreddin Paşa tarafından istila edilmiş, 1553 yılında yine hedef alınmıştı. Bu saldırıların ardından, V. Karl ve II. Felipe Mahon limanının girişine St. Felipe adlı ve toplarla berkitilmiş bir kale inşa ettiler. Bu kaleden yapılan top atışları Osmanlı donanmasının limana girişine engel oldu.[8]

Bunun üzerine Osmanlı donanması adanın kuzeyinden dolaşarak 1 Temmuz'da Ciutadella önlerine geldi. 70 parçalık Fransız donanması da bölgeye gelerek aynı gün başlayan kuşatmaya katıldı. Citadella'nın İspanyol yöneticisi Arguimbau Mahon dahil Minorka'daki diğer yelşem merkezlerinden gelenlerle beraber kalede yaklaşık 550 askerlik bir kuvvet toplayabilmişti. Buna mukabil, Osmanlı donanması adaya 5 ilâ 10.000 asker ve 24 top çıkardı.

İspanyol garnizonun topları etkisiz hale getirme girişiminin âkim bırakılmasının ardından Türk topçuları kaleyi şiddetli bir ateşe tuttular ve Keşişler (Frailes) ile San Juan tabyalarının bitişiğindeki surları yıkmayı başardılar. Ardından piyade hücumu sırasında kentin idarî binasında da yangın çıkması, halkın Mahon'a tahliye olma arzusunu körükledi. Bununla birlikte, iyi planlanmamış bir tahliye planıyla Mahon'a ulaşmaya çalışan çok sayıda kişi ada içlerine yayılmış Osmanlı birliklerince tutsak edildi ya da öldürüldü. Ayrıca, ele geçirilen tutsaklardan alınan istihbarat sonucunda şehirdeki durumdan haberdar olan Osmanlılar, ertesi gün (9 Temmuz) sabah saatlerinde tüm kuvvetleriyle taarruza geçtiler ve dokuz gündür devam eden kuşatmanın ardından kenti ele geçirdiler. Bu taarruzla, kaleyi korumaya çalışan son 150 İspanyol askeri de kılıçtan geçirildi.

Ardından, kent tamamen yağmalanarak toplam 4.000 kişi esir alındı.[2] Osmanlı ve Fransız donanmaları 12 Temmuz'da Ciutadella'yı harap bir vaziyette bırakarak Minorka'dan ayrıldılar.

İstila sonrası

İspanya Krallığı Osmanlı donanmasının saldırısını anakaraya (özellikle Barselona) beklediğinden, Minorka'nın istilasına mukabele etmekte etkisiz kaldı. Bunda, 1557 Ağustos’unda ilk işaretleri görülen ve 1558 yılında en yüksek ölüm oranlarına ulaşarak İspanya'yı etkisine alan vebanın gündemi işgal ediyor olması da etkili oldu (Osmanlı donanmasının Ciutadella’yı kuşattığı dönem ile vebanın Barselona’da büyük kıyımlara yol açtığı ve toplam ölüm vakalarının 4.000'e ulaştığı dönem çakışmaktadır).[9]

Osmanlı donanmasının başkentten bu kadar uzakta icra ettiği sayılı harekâtlardan biri olan Minorka'nın istilası ve aynı yılı Vahran (Oran) merkezli İspanyol kolordusunun Mostaganem Muharebesi'nde Cezayir Beylerbeyi Salih Paşa karşısında aldığı hezimet, İspanya Krallığı'nda Osmanlı donanmasıyla nihaî hesaplaşma beklentisini artırdı ve Cerbe Deniz Muharebesi'ne (1560) giden süreci hızlandırdı.

Kaynakça

  1. ^ a b Kaynak hatası: Geçersiz <ref> etiketi; Lee-254 isimli refler için metin sağlanmadı (Bkz: )
  2. ^ a b Carr, Matthew (2009). Blood and Faith: The Purging of Muslim Spain. The New Press. ss. sf. 120. ISBN 1595583610. 
  3. ^ Pitcher, Donald Edgar (1972). An Historical Geography of the Ottoman Empire from Earliest Times to the End of the Sixteenth Century. Brill Publishers. ss. sf. 99. 
  4. ^ a b Lee, Phil (2004). The Rough Guide to Mallorca and Menorca. Rough Guides. ss. sf. 275. ISBN 1843532522. 
  5. ^ a b Setton, Kenneth M. (1976–1984). The Papacy and the Levant (1204–1571) (4 vols.) (İngilizce). Philadelphia: The American Philosophical Society. s. 698. ISBN 978-0-87169-114-9. 
  6. ^ "Armada Española Desde La Unión De Los Reinos De Castilla Y León" (İspanyolca), Fernandez Duro C, c.2, Madrid: Instituto de Historia y Cultura Naval (1896), s.9
  7. ^ "The Mediterranean and the Mediterranean World in the Age of Philip II", F Braudel, California: University of California Press (1995), s.944
  8. ^ "Osmanlıların Minorka Adası’na Saldırısı ve Ciutadella’nın İşgali (1558)", Hakan Kılınç, Mülkiye Dergisi (2020), 44(2), s.226-277
  9. ^ "Osmanlıların Minorka Adası’na Saldırısı ve Ciutadella’nın İşgali (1558)", Hakan Kılınç, Mülkiye Dergisi (2020), 44(2), s.230

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Pîrî Reis</span> Türk denizci ve kartograf (1465–1553)

Pîrî Reis, Türk denizci ve kartograf. Asıl adı Muhyiddin Pîrî Bey'dir. Künyesi Ahmed ibn-i el-Hac Mehmed El Karamanî'dir. Amerika'yı gösteren Dünya haritaları ve Kitab-ı Bahriye adlı denizcilik kitabıyla tanınmıştır. Ayrıca Hadikat'ül Bahriye, Bilad-ül Aminat ve Eşkalname gibi eserleride bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">I. Süleyman</span> 10. Osmanlı padişahı (1520–1566)

I. Süleyman, Osmanlı İmparatorluğu'nun onuncu padişahı ve 89. İslam halifesidir. Batı'da Muhteşem Süleyman, Doğu'da ise adaletli yönetimine atfen Kanûnî Sultan Süleyman olarak da bilinmektedir. 1520'den 1566'daki ölümüne kadar, yaklaşık 46 yıl boyunca padişahlık yapan ve 13 kez sefere çıkan I. Süleyman, saltanatının toplam 10 yıl 1 ayını seferlerde geçirmiştir. Süleyman böylece imparatorluğun hem en uzun süre hüküm süren hem en çok sefere çıkan hem de en uzun süre sefer yapan Osmanlı Sultanı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Turgut Reis</span> Türk Şehit Amiral - Osmanlı Beylerbeyi

Turgut Reis, Osmanlı İmparatorluğu donanmasında amirallik yapmış, Trablusgarp fatihi olarak anılan Türk denizcisidir. Beylerbeyi olarak görev yapmış, ayrıca Trablus Beyi olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Preveze Deniz Muharebesi</span> Osmanlı İmparatorluğu ve Kutsal İttifak arasında meydana gelen deniz savaşı

Preveze Deniz Muharebesi, 28 Eylül 1538 tarihinde Yunanistan'ın kuzeybatısındaki Preveze'de Osmanlı Donanması ve Papa III. Paulus'ün çabalarıyla bir araya gelen Haçlı donanması arasında gerçekleşen deniz muharebesi. Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı Donanması, Amiral Andrea Doria komutasındaki Haçlı Donanması'nı imha etti. Bu deniz muharebesi sonucunda Akdeniz'de Osmanlı Donanması'na karşı koyabilecek bir donanma kalmadı ve Türk hakimiyeti başlamış oldu.

<span class="mw-page-title-main">Piyale Paşa</span>

Piyale Paşa, Sultan I. Süleyman ve II. Selim döneminde 14 yıl kaptan-ı derya görevinde bulunmuş ve önemli zaferler kazanmış bir Osmanlı devlet adamı ve komutandır.

<span class="mw-page-title-main">Cerbe Deniz Muharebesi</span> 1560 yılında gerçekleşen deniz savaşı

Cerbe Deniz Muharebesi 1560 yılının Mayıs ayında Tunus'un Cerbe Adası açıklarında Kaptan-ı Derya Piyale Paşa kumandası altındaki Osmanlı Donanmasıyla İspanyol kuvvetlerinin başını çektiği bir Haçlı Donanması arasında yapılmış bir deniz savaşıdır. Osmanlıların büyük bir zafer kazandığı bu savaşta Haçlı gemilerinin yarısı batırılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ciutadella</span> İspanyanın Balear Adaları ilinde belediye

Ciutadella, Batı Akdeniz'de, İspanya'nın doğu sahiline yakın, İspanya'nın özerk bölgesi olan Balear Takımadaları'na ait bir belediye. Minorka Adası'nın batısındaki bölge olup, nüfusu 2006 yılı sayımına göre 27.468'dir.

<span class="mw-page-title-main">Osmanlı-Venedik Savaşı (1570-1573)</span> 1570den 1573e kadar Osmanlı İmparatorluğu ile Kutsal Birlik arasında yaşanan çatışma

Osmanlı-Venedik Savaşı veya Kıbrıs Seferi, Osmanlı-Venedik savaşlarının dördüncüsüdür. 1570-73 yılları arasında Osmanlı İmparatorluğu ile Venedik Cumhuriyeti arasında yapılmıştır. Savaşın ilerleyen döneminde Venedik saflarına dâhil olan devletler olmuştur. Papa V. Pius'un girişimleriyle oluşturulan Kutsal İttifaka Venedik Cumhuriyeti, İspanyol İmparatorluğu, Papalık Devleti, Ceneviz Cumhuriyeti, Savoya Dükalığı ve Hospitalier Şövalyeleri katılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Malta Kuşatması</span> Osmanlı İmparatorluğunun 1565te Maltayı Kuşatması

Malta Kuşatması ya da Malta Seferi, 1565 yılında Malta adasının Osmanlı İmparatorluğu kuvvetleri tarafından kuşatılması ve Hospitalier Şövalyeleri tarafından adanın savunulması sürecidir.

<span class="mw-page-title-main">Kılıç Ali Paşa</span> Kapudan Paşa

Kılıç Ali Paşa, Uluç Ali ya da Uluç Ali Reis olarak da bilinen, 1571 ile 1587 yılları arasında 16 yıl kaptan-ı derya olarak görev yapmış Osmanlı denizcisidir. İtalyan asıllı olup, Müslüman olmadan önceki adı "Giovanni Dionigi Galeni"dir. İtalyan kaynaklarında Occhiali adıyla geçer. Müslüman olduktan sonra hızla yükselmiş ve Osmanlı donanmasının önemli komutanlarından biri olmuştur. Özellikle, İnebahtı Savaşı sırasında gösterdiği başarı ile bilinir. Karısının adı Selime Hatun'du ve hiç çocukları olmamıştı.

<span class="mw-page-title-main">Tunus'un Fethi (1574)</span>

Tunus'un Fethi, 1515-1577 Osmanlı-İspanya Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Nice Kuşatması</span>

Nice Kuşatması, 1543 yılında gerçekleştirilen ve 1542-1546 İtalya Savaşı'nın bir parçası olan; Fransa-Osmanlı ittifakı çerçevesinde Osmanlı İmparatorluğu ve Fransa Krallığı gemilerinden oluşan donanmanın, Kutsal Roma Cermen İmparatorluğu'na bağlı olan ve Savoie Dükalığı tarafından yönetilen Nice şehrine yaptığı kuşatma. Kuşatma sonucunda Osmanlı ve Fransa kuvvetleri şehri ele geçirdi.

<span class="mw-page-title-main">Trablus Kuşatması</span>

Trablus Kuşatması, 1551 yılında gerçekleştirilen ve Osmanlı İmparatorluğu'nun, Malta Şövalyeleri'nin elinde bulunan Trablus şehrine yaptığı kuşatma. 14-15 Ağustos 1551 tarihinde, Osmanlı İmparatorluğu'nun Trablus'u ele geçirmesiyle sonuçlandı.

<span class="mw-page-title-main">Balear Adaları'na Osmanlı saldırıları</span>

Balear Adaları'na Osmanlı saldırıları, İspanyol İmparatorluğu'nun kontrolündeki Balear Adaları'nın bir kısmına, 1558 yılında Osmanlı İmparatorluğu tarafından yapılan saldırılar.

<span class="mw-page-title-main">Cezayir Adası'nın Fethi</span>

Cezayir Adası'nın Fethi, Osmanlıların elindeki Cezayir kentinin açıklarında bulunan ve 1510 yılından beri İspanyol İmparatorluğu'nun işgalindeki Cezayir Adası'nın 1529 yılında Barbaros Hayrettin Paşa komutasındaki Osmanlı birliklerince kuşatılıp ele geçirilmesiyle sonuçlanan askerî harekât.

<span class="mw-page-title-main">1515-1577 Osmanlı-İspanya Savaşı</span>

1515-1577 Osmanlı-İspanya Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu ile İspanyol İmparatorluğu'nun 16. yüzyılda Akdeniz hakimiyeti için yürüttükleri büyük çaplı savaş.

<span class="mw-page-title-main">Pulya Seferi (1573)</span>

Pulya Seferi, 1515-1577 Osmanlı-İspanya Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Minorka'nın İstilası (1535)</span>

Minorka'nın İstilası, Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki Osmanlı donanmasının 1 Eylül 1535 tarihinde İspanya Krallığı'na bağlı Balear Adaları'ndan Minorka'nın Mahon limanını zaptederek istilasıyla sonuçlanan askerî harekâtı.

<span class="mw-page-title-main">Cezayir Deniz Muharebesi</span>

Cezayir Deniz Muharebesi, Osmanlı İmparatorluğu'na bağlı Cezayir eyaletinin Barbaros Hayreddin Paşa komutasındaki donanmasının 1529 yazında Cezayir kenti açıklarında İspanyol filosunu mağlup ettiği askerî çarpışma.

<span class="mw-page-title-main">Akdeniz Seferi (1552)</span>

Akdeniz Seferi, 1515-1577 Osmanlı-İspanya Savaşı ve İtalya Savaşı'nda (1551-1559) evre.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.