İçeriğe atla

Mindieti Kalesi

Koordinatlar: 41°29′28″K 41°54′40″D / 41.49111°K 41.91111°D / 41.49111; 41.91111
Mindieti Kalesi
Harita
Genel bilgiler
DurumYıkık
TürKale
Mimari tarzGürcü mimarisi
KonumMaralköy
Koordinatlar41°29′28″K 41°54′40″D / 41.49111°K 41.91111°D / 41.49111; 41.91111
TamamlanmaOrta Çağ

Mindieti Kalesi (Gürcüce: მინდიეთის ციხე), tarihsel Maçaheli bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı ve eski adı Mindieti olan Maral köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir.[1]

Tarihçe

Gürcü kişi adı olan Mindia'dan türemiş olan Mindieti, “Mindia’nın toprakları” anlamına gelir. Bugün Gürcistan’ın Kartli bölgesinde Mindiaşvili soyadını taşıyanların bu köyden göç etmiş olması da bu tespiti desteklemektedir.[2] Bir Gürcü yerleşimi olan Mindieti köyünün bulunduğu Maçaheli bölgesi, tarihsel olarak Gürcistan'ı oluşturan bölgelerden biriydi. Mindieti'nin bir Gürcü yerleşimi olduğu 1886 ve 1922 tarihli nüfus tespitlerinden de anlaşılmaktadır.[3][4] Nitekim Osmanlılar bu bölgeyi 16. yüzyılın ikinci yarısında Gürcülerden ele geçirmiştir. Mindieti Kalesi bu döneden kalmış olmalıdır. Küçük bir kale olan Mindieti Kalesi, günümüzde yıkık haldedir.

Mimari

Mindieti Kalesi, köyün merkezinin 1,4 kilometre batısında, yüksek bir kayanın ucunda yer alır. Bugün Maralköy’ün sınırında bulunan Hertvisi Kalesi gibi Mindieti Kalesi de tamamen yıkılmıştır. Bununla birlikte günümüze ulaşan kalıntılar kale hakkında genel bir fikir vermektedir. Kalenin duvarları düz bir hat üzerinde değil, tepenin kenarları boyunca uzanmaktadır. Mindieti Kalesi’nin uzunluğu 8,5 metre, genişliği 7,8 metredir. Kaba yontulmuş orta büyüklükte taşlarla inşa edilmiş ve inşasında kireç harcı kullanılmıştır. Duvarların kalınlığı 1,5 metreyi bulmaktadır. Günümüze ulaşmış duvarların en yüksek kısmı 2 metre kadardır. Kalenin iç kısmı toprakla dolmuştur. Köylüler kalenin olduğu yeri “Natsİhvari” (kale harabesi) olarak adlandırmaktadır. Mindieti Kalesi’nden Maçaheli bölgesinin Türkiye tarafında bulunan altı köyü görünmektedir.[1][5]

Kaynakça

  1. ^ a b 2016 Yılı Tao-Klarceti Tarihi Eserleri Araştırma Gezisi Sonuçları (ტაო-კლარჯეთის ძეგლების 2016 წლის საკვლევი ექსპედიციების ანგარიშები), Tiflis, 2017, s. 17. 17 Nisan 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ISBN 978-9941-9470-8-7
  2. ^ "Zakaria Çiçinadze, Müslüman Gürcüler ve Gürcistan'daki Köyleri (მუსულმან ქართველობა და მათი სოფლები საქართველოში), Tiflis, 1913, s. 195". 15 Ocak 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024. 
  3. ^ "Свод статистических данных о населении Закавказскаго края, извлеченных из посемейных списков 1886 г. (Transkafkasya Bölgesinin Nüfusuna Dair 1886 Yılı Aile Listelerinden Edinilmiş istatistik Verilerin Özeti), Tiflis, 1893, "Batum oblastı" - Sıra no: 1196". 11 Aralık 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024. 
  4. ^ "Nurşen Gök "Artvin Livası'nın Anavatan'a Katılışı Sırasındaki Durumuna İlişkin Belgeler" Ankara Üniversitesi Türk İnkılâp Tarihi Enstitüsü Atatürk Yolu Dergisi sayı. 41 |sayfa= 89-104" (PDF). 26 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 6 Mayıs 2024. 
  5. ^ Tao-Klarceti: Tarihsel ve Kültürel Anıtlar (ტაო-კლარჯეთი: ისტორიისა და კულტურის ძეგლები), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, Tiflis, 2018, s. 318, ISBN 978-9941-478-17-8.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Maralköy</span>

Maralköy, Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı bir köydür. Bir Gürcü köyü olan Mindieti, tarihsel Maçaheli bölgesinin Türkiye tarafında kalan köylerinden biridir. Maralköy endemik flora ve faunaya sahip doğası ve Maral Şelalesi'yle de tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Opiza Manastırı</span>

Opiza Manastırı, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Opiza olan Bağcılar köyünde Orta Çağ'da inşa edilmiş Gürcü manastırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Cmerki Manastırı</span>

Cmerki Manastırı, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Cmerki olan Çimenli köyünde Orta Çağ'da inşa edilmiş Gürcü manastırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mere Kalesi</span>

Mere Kalesi, tarihsel Samtshe bölgesinin Türkiye tarafında, günümüzde Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı ve eski adı Mere olan Çakırkoç köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir. Köyün bugünkü adından dolayı Çakırkoç Kalesi olarak da bilinir.

Kvamçireti Kalesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Murgul ilçesine bağlı Küre köyünde, eski adı Kvamçireti olan Geniştaş mahallesinde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir.

Arila Kalesi, tarihsel Samtshe bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı ve eski adı Arila olan Süngülü köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kaledir.

Thiladzuri Kalesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı ve eski adı Thiladzuri olan Zorlu köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir.

Akria Kilisesi, tarihsel Maçaheli bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Borçka ilçesine bağlı ve eski adı Akria olan Uğurköy'de Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.

İtlieti Kalesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı Taşlıca köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Ortadan kalkmış bir köy olan İtlieti bulunduğu için bu adla adlandırılmaktadır. Kale, Hatila Vadisi'nde bulunduğu için Hatila Kalesi olarak da adlandırılmaktadır.

Bice Kalesi, Bica Kalesi olarak da bilinir, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Ardanuç ilçesine bağlı ve eski adı Bice olan Tütünlü köyünde Orta Çağ'dan kalma bir kaledir.

Çarnesi Kalesi, Çağirnisi Kalesi olarak da bilinir, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Tortum ilçesine bağlı ve eski adı Çağirnisi / Çarnesi olan Kaleboynu köyünde Orta Çağ'dan kalma bir kaledir.

Kopadzeler Kilisesi, tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı Meşeli köyünün sınırları içinde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir.

Nihahi Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Yusufeli ilçesine bağlı ve eski adı Nihahi olan Yokuşlu köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir.

Sihçeki Kilisesi, tarihsel Tao bölgesinde, günümüzde Erzurum ilinin Oltu ilçesine bağlı ve eski adı Sihçeki olan Güzelsu köyünde Orta Çağ'dan kalma bir Gürcü kilisesidir.

Ube Kilisesi, tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı ve eski adı Ube olan Oba köyünde Orta Çağ'da inşa edilmiş bir Gürcü kilisesidir. Bulunduğu yer itibarıyla Vanisa Kilisesi olarak da bilinir.

Ahaldaba Kilisesi, tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı ve eski adı Ahaldaba olan Tepeköy'de Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir.

Tzepta Kalesi, tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı ve eski adı Ustamisi olan Eskikale köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Başkale adıyla günümüzde Eskikale'nin bir mahallesi olan Tzepta (წეფთა), eskiden ayrı bir köydü ve kale de bu köyün adını taşmaktadır. Eskikale köyünün eski adından dolayı Ustamisi Kalesi olarak da bilinir.

Tzepta Kalesi Kilisesi, tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı Eskikale köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Günümüzde Eskikale köyünün Başkale adıyla mahallesi olan Tzepta köyündeki Tzepta Kalesi'nin içinde yer alır.

Baketi Kalesi veya Bakta Kalesi, tarihsel Klarceti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Baketi olan Dikmenli köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir.

Sveti Kalesi, tarihsel Şavşeti bölgesinde, günümüzde Artvin ilinin Şavşat ilçesine bağlı Cevizli köyünde Orta Çağ'da Gücülerden kalma kaledir.