İçeriğe atla

Mindaşeni

Mindaşeni (Gürcüce: მინდაშენი; translit.: “mindaşeni”), tarihsel Artaani bölgesindeki yerleşim yerlerinden biridir. Yerleşimin bulunduğu yer bugün Ardahan kentinin sınırları içinde, güneydoğu ucunda yer alır.

Tarihçe

Tao-Klarceti sınırları içinde kalan Mindaşeni'nin kuruluşu ve tarihi hakkında bilgi yoktur. Köydeki kilisenin varlığı ve adının erken Osmanlı kayıtlarında geçiyor olması, Mindaşeni'nin Gürcü yönetiminden Osmanlı yönetimine geçtiği 16. yüzyıldan önce de yerleşim yeri olduğunu göstermektedir. Mindaşeni, aynı yüzyılın son çeyreğinde kurulan Çıldır Eyaleti içinde yer alan Ardahan-i Büzürg sancağına bağlı bir köydü.[1] Uzun süre Osmanlı yönetiminde kalan Mindaşeni, 1877-1878 Osmanlı-Rus Savaşı'nda Rusya İmparatorluğu'nun eline geçti. Bu savaşta Rus ordusu köyü neredeyse tamamen yıktı. 1917 yılında Mindaşeni terk edilmiş bir köydü.[2]

Köy kilisesi

Mindaşeni köyünde bulunan tek nefli köy kilisesi, Ardahan kentinin güneydoğu ucunda, Ardahan-Göle yolunun sağ kıyısında yer alır. 1917 yılında büyük ölçüde sağlam olan kilisenin çatı örtüsü duruyordu ve sadece duvarlarında birkaç taş eksikti. 2011 yılında kilisenin dört duvarı, taşları eksilmiş olsa da ayakta duruyordu. Kısa süre sonra kilisenin bir duvarı kasıtlı biçimde tamamen yıkılmıştır.[3][4]

Kaynakça

  1. ^ "Doğukan Özcan, "XVI. Yüzyılda Çıldır Eyaleti Büyük Ardahan Sancağında Su Değirmenleri ve Bezirhaneler"". 11 Kasım 2019. 11 Kasım 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2019. 
  2. ^ "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde" (Gürcüce), Sakartvelo gazetesi, 5 Ekim 1917, sayı. 218". 11 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2021. 
  3. ^ "Konstantine Martvileli, "Ardahan Bölgesinde" (Gürcüce), Sakartvelo gazetesi, 5 Ekim 1917, sayı. 218". 11 Kasım 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Kasım 2021. 
  4. ^ Tao-Klarceti - Tarihsel ve Kültürel Anıtlar Kataloğu (Gürcüce), (Editör) Buba Kudava, (Yazarlar) Nestan Bagauri, Zurab Batiaşvili, İrma Beridze, Buba Kudava, Nikoloz Jğenti, Goça Saitidze, Natia Hizanişvili, 2018, Tiflis, s. 194-195, ISBN 9789941478178.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ardahan</span> Ardahan ilinin merkezi olan şehir

Ardahan, Türkiye'nin kuzeydoğu kısmında, Gürcistan sınırı yakında yer alan bir kenttir. 1992'den bu yana Türkiye'nin Karadeniz ikliminin Kafkaslar üzerinde hakim olduğu Ardahan ilinin merkezidir. 2012 yılı itibarıyla 19.075 olan nüfusuyla Türkiye'deki en küçük il merkezidir. Ardahan Merkez ilçesinin güneyinde Göle, kuzeyinde Hanak, doğusunda Çıldır ve batısında Artvin'in Şavşat ilçesi yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Eşmepınar, Çıldır</span>

Eşmepınar, Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Gölbelen, Çıldır</span>

Gölbelen, Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Kaşlıkaya, Çıldır</span>

Kaşlıkaya, Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Çobanköy, Göle</span>

Çobanköy, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Çullu, Göle</span>

Çullu, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir köydür.

Dedeşen, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir yerleşimdir.

<span class="mw-page-title-main">Günorta, Göle</span> Türkiyenin Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı köy.

Günorta, Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Gönülaçan, Posof</span> Posofda bir köy

Gönülaçan, Ardahan ilinin Posof ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Ölçek, Ardahan</span>

Ölçek, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Dedegül, Ardahan</span> Ardahan İlindeki bir köy

Dedegül, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Çatalköprü, Ardahan</span>

Çatalköprü, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Güzelyurt, Ardahan</span> Ardahan, Türkiyede köy

Güzelyurt, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Çalabaş, Ardahan</span>

Çalabaş, Ardahan ilinin Merkez ilçesine bağlı bir köydür.

<span class="mw-page-title-main">Çala Kilisesi (Arpaçay)</span>

Çala Kilisesi, Kars ilinin Arpaçay ilçesine bağlı ve eski adı Çala olan Doğruyol köyünde Orta Çağ'dan kalma Gürcü kilisesidir. Köyün merkezinde yer alan ve Meryem Ana'ya adanmış olan kilise, Tao-Klarceti bölgesinde, taş bezeme açısından başta gelen yapılar arasında yer alır.

Konstantine Martvileli, Konstantine Odişaria olarak da bilinir, Gürcü araştırmacı ve gazetecidir. Müslüman Gürcülerin yaşadığı ve bugün Türkiye sınırları içinde kalan bölge üzerine yazılarıya tanınır.

Çihireti Kilisesi, tarihsel Eruşeti bölgesinde, bugün Ardahan ilinin Hanak ilçesine bağlı ve eski adı Çihireti olan Yünbüken köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir.

Çalabaş Kilisesi, tarihsel Poso bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin merkez ilçesine bağlı ve eski adı Çalistavi (ჭალისთავი) olduğu tahmin edilen Çalabaş köyünde Orta Çağ'da Gürcülerden kalma kilisedir.

Tahtakrani Kilisesi, tarihsel Kola bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Göle ilçesine bağlı ve eski adı Tahtakrani olan Tahtakıran köyünde, Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kilisedir.

Begrahatuni Kilisesi, tarihsel Artani bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin Çıldır ilçesine bağlı ve eski adı Begrahatuni olan Eskibeyrehatun köyünde, Orta Çağ'da Gürcülerden kalan bir kilisedir.