Linux ; Linux çekirdeğine dayalı, açık kaynak kodlu, Unix benzeri bir işletim sistemi ailesidir. GNU Genel Kamu Lisansı versiyon 2 ile sunulan ve Linux Vakfı çatısı altında geliştirilen bir özgür yazılım projesidir. Linux ismi ilk geliştiricisi olan Linus Torvalds tarafından 1991 yılında verilmiştir. Günümüzde süper bilgisayarlarda, akıllı cihazların ve internet altyapısında kullanılan cihazların işletim sistemlerinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Bunlardan en popüler olanı Google tarafından geliştirilen Android işletim sistemidir.
İşletim sistemi ya da işletim dizgesi, bir bilgisayarın donanım kaynaklarını yöneten ve uygulama yazılımlarına hizmet sağlayan yazılımların bir bütünüdür. İşletim sistemleri, bilgisayarın donanımı ile uygulama yazılımları arasında bir köprü görevi görerek kullanıcıların sistemle etkileşim kurmasını sağlar. Öne çıkan örnekler arasında Microsoft Windows, macOS, GNU/Linux dağıtımları, Android ve iOS yer alır.
Özgür yazılım, kullanıcısına yazılımı herhangi bir amaç için çalıştırma, inceleme, değiştirme ve dağıtma özgürlükleri tanıyan yazılım türüdür. Tersi, özel mülk yazılımdır.
GNU; çekirdeği, sistem araçlarını, açıcılarını, kütüphanelerini ve son kullanıcı yazılımlarını içeren, GNU Tasarısı kapsamında geliştirilen bir işletim sistemidir. İsminin açılımı "GNU's Not Unix" dir. Bu ismi almasındaki sebep de tasarımının Unix'e benzerken kendisinin özgür yazılım olması ve herhangi bir UNIX kodunu içermemesidir.
GNU Compiler Collection, GNU Projesi tarafından üretilen ve çeşitli programlama dillerini destekleyen bir derleyici sistemidir. GCC, GNU araç zincirinin önemli bir parçasıdır. Henüz tamamlanmamış GNU işletim sisteminin resmî derleyicisi olmanın yanı sıra, diğer birçok modern Unix benzeri işletim sistemleri tarafından standart derleyici olarak benimsenmiştir. GCC, çok çeşitli işlemci mimarilerine taşınmış; ticari, perakende ve kapalı kaynak yazılım geliştirme ortamlarında yaygın bir araç olarak konuşlanmıştır. Windows'ta GCC kodlarını derlemek ve çalıştırmak için Cygwin, MinGW ve Tiny C Derleyici (TCC) gibi derleyiciler kullanılabilir.
GNU Genel Kamu Lisansı yaygın kullanılan bir özgür yazılım lisansı. İlk sürümü 1989 yılında Richard Stallman tarafından GNU Tasarısı için kaleme alınmıştır. Üçüncü ve son sürüm ise Richard Stallman'ın yöneticisi olduğu Özgür Yazılım Vakfı (FSF), Eben Moglen ve Yazılım Özgürlüğü Hukuk Merkezi tarafından kaleme alındı ve özgür yazılım topluluklarının çeşitli itiraz ve katkılarıyla son hâlini aldı.
Özgür Yazılım Vakfı, özgür yazılım hareketini ve GNU projesini desteklemek amacıyla 4 Ekim 1985 tarihinde Richard Stallman tarafından kurulmuş, kâr amacı gütmeyen bir sivil toplum kuruluşudur. FSF, dört temel yazılım özgürlüğünü savunmakta ve bu özgürlüklerin copyleft lisanslar aracılığıyla korunmasını tercih etmektedir.
Bash, Brian Fox tarafından GNU Projesi için Bourne kabuğuna özgür yazılım alternatifi olarak yazılmış, Unix ve benzeri işletim sistemlerinde kullanılan komut satırı kabuğu ve bu kabuğun betik dilidir. GNU Tasarısı'nın parçasıdır ve birçok GNU/Linux dağıtımında ön tanımlı kabuk olarak gelir. Ayrıca bir versiyonu Windows 10 için Linux İçin Windows Alt Sistemi aracılığıyla mevcuttur. Solaris 11'in de varsayılan kullanıcı betiğidir. Bash ayrıca 2019 öncesinde çıkan tüm MacOS sürümlerinde varsayılan kabuktu.
GNU Privacy Guard, şifreleme yazılımı PGP yerine GPL lisanslı bir özgür yazılım alternatifidir. Özgür Yazılım Vakfı'nın GNU projesinin bir parçası olarak geliştirilmektedir ve en önemli maddi yardımını Alman hükûmetinden almıştır. GPG, IETF'nin OpenPGP standartıyla tamamen uyumludur. PGP'nin güncel sürümleri GPG ve diğer OpenPGP uyumlu sistemlerle uyumluluk göstermektedir. Aynı zamanda bazı eski sürümlerde de bu uyumluluk söz konusudur, fakat güncel sürümün tüm özellikleri eski sürümlerce desteklenmemektedir. Kullanıcıların bu uyum sorunlarını anlamaları ve bunları göz önünde bulundurarak çalışmaları gerekmektedir.
Grand Unified Bootloader ya da GNU GRUB, bilgisayar açılışında işletim sistemlerini yüklemeye yarayan özgür bir önyükleme yazılımıdır. GNU Tasarısı'nın bir parçasıdır. GRUB, işletim sisteminin yüklenerek açılmasını sağlar. Birden fazla sayıda işletim sisteminin yüklü olduğu bilgisayarlarda bilgisayar açılışında bir menü ekrana getirerek kullanıcının bu işletim sistemleri arasında geçiş yapabilmesini sağlar.
Dev C++, C ve C++ dilleri ile GCC'nin Windows sürümü olan MinGw derleyici setini destekleyen, GNU GPL lisanslı ile dağıtılan özgür bir tümleşik geliştirme ortamıdır.
Çapraz platform yazılımları veya çoklu platform yazılımları, birden fazla işletim sisteminde dağıtımı olan yazılımlardır.
Code::Blocks, özgür açık kaynak kodlu bir C++ tümleşik geliştirme ortamıdır. wxWidgets tabanlı tamamen özelleştirilebilir arabirimiyle, GNU/Linux, Microsoft Windows, MacOS platformlarında sorunsuzca kullanılabilmektedir. Gelişmiş plugin desteğiyle kod yazımı esnasında ihtiyaç duyabileceğiniz birçok yardımcı fonksiyon sunar ve kod üzerinde tam bir hakimiyet kurmanıza olanak tanır.
WM2, x Window System için Chris Cannam tarafından yazılmış bir minimalist pencere yöneticisidir. Taşıma, yeniden boyutlandırma ve windows silme için destek sağlar, ancak simgeleri desteklemez. Simge yerine, wm2, pencerelerin masaüstünden geçici olarak gizlenmesini sağlar; gizli pencere root penceresindeki menüden geri çağrılabilir. Etkileşimli konfigürasyon desteği sağlamaz, sanal masaüstü ve yapılandırılabilir kök menüler, araç çubukları, gibi modern pencere yöneticilerinin diğer özellikleri sunmaz. Ayarlar kaynak dosyasını yeniden yapılandırılmasını gerektirir ve sadece birkaç seçenek vardır. Yapılandırma seçeneklerindeki bu eksiklik wm2’yi kullanımı kolay bir pencere yöneticisi haline getirmektedir.
BitlBee çapraz platform bir IRC anlık mesajlaşma yazılımıdır. GNU Genel Kamu Lisansı'yla dağıtılmaktadır. GNU/Linux, Unix, BSD, Windows, AmigaOS ve Mac OS X'le uyumludur.
GNU Tasarısı, toplu işbirliğini temel alan bir özgür yazılım tasarısıdır. Richard Stallman tarafından Massachusetts Teknoloji Enstitüsü'nde 27 Eylül 1983 tarihinde kamuoyuna duyurulmuştur. Tasarının hedefi işbirliği yoluyla özgür yazılımlar geliştirip dağıtarak bilgisayar kullanıcılarının bilgisayarlarını ve benzeri araçlarını kendi istekleri doğrultusunda özgürce kullanmalarını sağlamaktır. Bu tasarının temelinde kullanıcıların yazılımı çalıştırma, paylaşma, inceleme ve değiştirme konularında özgür olmaları yatar. GNU yazılımları bu özgürlükleri dağıtıldıkları lisans ile yasal olarak güvence altına alır, dolayısıyla GNU yazılımları özgür yazılımlardır.
GNU araç zinciri, GNU Tasarısı tarafından üretilen geniş bir programlama araçları yığınıdır. Bu araçlar, yazılım uygulamaları ve işletim sistemi geliştirmede kullanılan bir araç zinciri oluşturur.
Yazılım kategorileri, yazılım gruplarıdır. Yazılımın bu kategoriler açısından anlaşılmasını sağlamaktadırlar. Farklı sınıflandırma şemaları, yazılımların farklı yönlerini dikkate alır.
GNU Go Özgür Yazılım Vakfı tarafından go oynamak amacıyla geliştirilmiş bir yazılımdır. Taşınabilir bir kaynak kodu bulunan yazılım Unix, Microsoft Windows ve macOS gibi ortamlarda derlenebilmektedir.
IceWM, Marko Maček tarafından X Pencere Sistemi grafik altyapısı için yazılmış bir istiflenebilir pencere yöneticisidir. Sıfırdan C++ dilinde yazılmış ve GNU LGPL lisansı altında yayımlanmıştır. Bellek ve işlemci bakımından görece olarak hafif ve Windows 95, Windows XP, Windows 7, OS/2, Motif ve diğer grafiksel kullanıcı arayüzlerine benzer temalarla gelmektedir. IceWM, hafif ve özelleştirilebilir olmasıyla beraber görünüş ve his olarak başarılı olması için tasarlanmıştır.