Layka, Dünya yörüngesine çıkan ilk hayvan olan Sovyet uzay köpeğidir. Moskova sokaklarından toplanan melez bir köpek olan Layka, 3 Kasım 1957 tarihinde fırlatılan Sputnik 2 uzay aracının yolcusu olarak seçildi.
Apollo Projesi, NASA tarafından gerçekleştirilen insanlı Ay yolculuğu projesi. Gemini Projesi'nden sonraki proje olmakla birlikte Uzay Yarışı ve Soğuk Savaş, Apollo Projesi aşamasına gelinmesinde etkili olmuştur. Proje, Apollo uzay araçları ve Saturn V ile 1961 ile 1975 yılları arasına uygulandı. Apollo Projesi, adını Yunan tanrısı Apollon'dan almıştır.
Astronot, kozmonot ya da uzay insanı, uzay çalışmalarına katılmak üzere eğitilen kişidir. İnsanlı uzay uçuşlarının seyrekliği nedeniyle eğitim gören uzay insanlarının bir kısmı yedek kadroda kalarak uzay görevi alamamıştır. Buna karşılık, uzay turistleri, gerekli eğitimi aldıkları için uzay insanı olarak adlandırılabilir.
Uzay Yarışı, Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği arasında 20. yüzyılın ikinci yarısında gerçekleşen resmî olmayan uzay rekabetidir. Kökeni, II. Dünya Savaşı'ndan sonra iki ülke arasında balistik füze temelli nükleer silahlanma yarışına dayanmaktadır. Uzaya uydu, roket ve sonda yollamak, insan göndermek; Ay'a insan indirmek gibi çabalar içermektedir. Bu yarış, aynı zamanda ABD ile SSCB arasındaki Soğuk Savaş'ın (1947–1991) bir parçasıdır. Uzay Yarışı, yapay uyduların öncü fırlatmalarını, Ay'a, Venüs'e ve Mars'a yollanan robotik uzay sondalarını ve alçak Dünya yörüngesinde ve nihayetinde Ay'da insanlı uzay uçuşunu getirmiştir.
Valentina Vladimirovna Tereşkova, emekli Sovyet kozmonotu ve siyasetçidir. Uzaya çıkan ilk kadın ve ilk sivildir. 16 Haziran 1963 yılında, Vostok 6 pilotluğu için 400'ü aşkın başvuru ve 5 finalist arasından Tereşkova birinci seçildi. Uzayda, Dünya'nın yörüngesinde 48 tur atarak yaklaşık 3 gün geçirdi.
Uzay aracı ya da uzay gemisi, Dünya'nın atmosferi dışında, özellikle dış uzayda çalışmak üzere tasarlanmış araç ya da makinedir. Uzay araçları insanlı ya da insansız olabilir. Bir uzay aracı telekomünikasyon, Dünya'nın gözlemlenmesi, meteoroloji, yolbul, uzay kolonizasyonu, gezegen keşfi, uzay turizmi, uzay savaşımı, uzay ortamında insan ve kargo taşınması gibi görevler için yapılmış olabilir. Bu tanım aynı zamanda yapay uyduları da kapsamaktadır.
Gemini Projesi, NASA'nın ikinci mürettebatlı uzay uçuşu programıydı. Merkür ve Apollo projeleri arasında yürütülen proje, 1961 yılında başladı ve 1966'da tamamlandı. Gemini uzay aracı iki astronottan oluşan bir mürettebat taşıyordu. On Gemini mürettebatı ve 16 ferdi astronot, 1965 ve 1966 yılları arasında alçak Dünya yörüngesi (LEO) görevlerinde uçtu.
Apollo 11, Ay yüzeyine yapılan insanlı ilk uzay uçuşudur. Amerika Birleşik Devletleri'nin bu uzay uçuşunda astronotlar Neil Armstrong ve Buzz Aldrin 20 Temmuz 1969 günü saat 20.18'de (EEZ) Ay yüzeyine iniş yapan ilk insanlar oldu. İnişten altı saat sonra 21 Temmuz günü 01.56'da (EEZ) Armstrong ay yüzeyine adım atarak bu konuda da bir ilki gerçekleştirdi. Uçuşun mürettebatının üçüncü üyesi olan Michael Collins bu sırada Ay yörüngesinde Armstrong ve Aldrin'i taşıyan modülle bir araya gelmek için beklemedeydi. Görevin üç üyesi de sekiz gün uzayda kaldıktan sonra dünyaya döndü.
İnsanlı Ay yolculukları, ilk defa 20. yüzyılda Uzay Yarışı'nın bir parçası olarak 1969–1972 yılları arasında Apollo Projesi kapsamında Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı NASA tarafından gerçekleştirilmiştir. Ay yüzeyine yapılan ilk başarılı insansız görev, 1959 yılında Sovyetler Birliği tarafından gerçekleştirilen Luna 2 görevidir. Luna 2, Ay yüzeyine ulaşan ilk insan yapımı nesne olmuştur. ABD ise Aralık 1968'de Apollo 8 ve Mayıs 1969'da Apollo 10 görevleri kapsamında Ay yörüngesine mürettebatlı yolculuklar yapmış, 20 Temmuz 1969'da da Apollo 11 göreviyle insanları Ay yüzeyine ulaştırmayı başarmıştır. Apollo 11 mürettebatından Neil Armstrong Ay'a ayak basan ilk insan, Buzz Aldrin de ikinci insan olmuştur. Devam eden yıllarda ABD, Ay'a beş insanlı görev daha göndermiştir ve toplam 12 astronot Ay yüzeyinde yürümüştür. 19 Aralık 1972'de çalışmalarını tamamlayan Apollo 17; Ay'a giden son insanlı görev, astronot Eugene Cernan da Ay'a ayak basan son insan olmuştur. Sonraki yıllarda Uzay Yarışı'nın hız kaybetmesiyle birlikte insanlık bir daha Ay'a gitmemiştir.
Mercury Projesi, ABD'nin insanlı ilk uzay yolculuğu projesidir. 1959'dan başlanılarak 1963'e değin Dünya yörüngesine insan gönderinceye kadar sürdürülmüştür. İlk planlar ve araştırmalar -NASA kurulana dek- NACA tarafından yürütüldü. Mercury Projesi, adını hızın simgesi olan Roma tanrısı Mercury'den almıştır. Ayrıca Merkür, Samanyolu gökadasındaki Güneş'e en yakın olan gezegen olduğundan yörüngede en hızlı dönen gezegendir. Merkür gezegeniyle ilişkili bir proje olmamasına karşın bu bakımdan Merkür adı uygun görülmüştür. Bu proje 2,38 milyar dolara mal oldu.
Uzay elbisesi, tepkili uçak pilotları ve özellikle astronotların vücutlarını dış etkilerden koruyarak çalışabilmeleri ve yaşayabilmelerini sağlayan elbisedir. Bu elbise, astronotun durumunun stabil kalmasını sağlar.
Interkosmos Sovyetler Birliği tarafından yürütülen uzay programı. Program kapsamında Varşova Paktı ve dost ülkelerin kozmonotları uzay programları kapsamında görev yapmışlardır. 1978 - 1988 yılları arasında düzenlenen uçuşlar sırasında çok sayıda ülke ilk kez uzaya vatandaşlarını gönderme fırsatı bulmuştur.
1950'li ve 1960'lı yıllarda Sovyetler Birliği yörünge altı ve yörüngesel uzay uçuşlarında insanlı uçuşların mümkün olup olmayacağını belirlemek için pek çok köpek kullandı. Bu dönemde SSCB'nin uzaya fırlattığı araçların toplam kapasitesi en az 57 köpeğe yetecek kadardır; ama bazı köpekler birden fazla defa uzaya gönderildiği için aslında uçuş gerçekleştirenlerin sayısı daha azdır.
Uzay taşıtı dışı etkinlik, ya da Uzay gemisi dışı etkinlik; Dünya'nın atmosferinin ötesinde yani Dünya dışı olarak nitelenen uzay boşluğu ya da uzayın herhangi bir yerinde boşlukta bir astronot veya kozmonot tarafından yapılan herhangi bir etkinliği anlatan terim. Sıklıkla kullanılan dünya yörüngesindeki bir uzay gemisi veya uzay istasyonunun dışında uygulanan uzay yürüyüşünü tanımlamak için kullanılır. EVA daha çok uygulanması gereken teknik yöntemler bütününü tanımlamak için kullanılır. Uluslararası Uzay İstasyonu için gerçekleştirilen istasyon dışı teknik görevler gibi. Ama aynı zamanda Ay yüzeyi keşfi için de kullanılır.
Gemini 3 (GT-3), NASA Gemini Projesi'nin ilk mürettebatlı görevi ve iki Amerikalı astronotun birlikte uzaya uçtuğu ilk seferdi. 23 Mart 1965'te astronotlar Gus Grissom ve John Young, Molly Brown lakaplı uzay araçlarıyla alçak Dünya yörüngesinde uçtular. Mürettebatın, yörüngelerinin boyutunu ve durumunu değiştirmek için iticileri ateşlediği ilk ABD göreviydi ve bu, Ay'a planlanan uçuşlar için hayati önem taşıyan uzay aracı manevra kabiliyetinin önemli bir testiydi. Aynı zamanda, görev kontrol işlevlerinin Houston, Teksas'da yeni açılan İnsanlı Uzay Aracı Merkezinde yeni bir kontrol merkezine taşınmadan önce Florida'daki Cape Kennedy Hava Kuvvetleri İstasyonu'ndan kontrol edildiği son mürettebatlı uçuştu.
Sergey Krikalyov veya doğum adıyla Sergey Konstantinoviç Krikalyov, Rus kozmonot ve makine mühendisi.
Uzay yolculuğu, 20. yüzyılda Konstantin Tsiolkovsky ve Robert H. Goddard tarafından geliştirilen teorik ve pratik atılımların ardından insan başarısının bir parçası haline geldi. Sovyetler Birliği, yörüngeye ilk uydu, ilk erkek ve ilk kadını uzaya göndererek savaş sonrası Uzay Yarışında önder oldu. ABD, 1969'da Ay'a ilk insan inişi ile Sovyet rakiplerini yakaladı. Uzay yarışı sona ermesini takiben, uzay uçuşu harika uluslararası işbirliği ile karakterize edilmiştir ve bu Dünya yörüngesine ucuz erişim ve ticari girişimler için bir genişleme oluşturmuştur. Gezegenler arası sondalar Güneş sistemindeki gezegenlerinin hepsiniziyaret etmiş ve insanlar yörüngede Mir ve ISS gibi uzun süre uzay istasyonlarında kalmıştır. Çin, insanlı misyonlar da dahil olmak üzere önemli uzay uçuş yeteneğine sahip üçüncü ülke olarak ile ortaya çıkmıştır.
Sovyetler Birliği'nin uzay programı, 1930'lu yıllardan 1991'de dağılıncaya kadar eski Sovyetler Birliği (SSCB) tarafından yürütülen roket ve uzay keşif programlarından oluşuyordu. Altmış yıllık geçmişi boyunca, bu öncelikle sınıflandırılmış askeri program, uzay uçuşlarında bir takım öncü başarılar göstermişti, bunlar; ilk kıtalararası balistik füze (R-7), ilk uydu, Dünya yörüngesine ilk canlı taşıma görevi, uzayda ve Dünya yörüngesinde ilk insan, uzayda ve yörüngedeki ilk kadın, ilk uzay yürüyüşü, Ay'la ilk çarpışma, Ay'ın karanlık tarafının ilk görüntüsü ve insansız olarak Ay'a yumuşak iniş, ilk uzay gezgincisi, otomatik olarak ayıklanan ve Ay'dan Dünya'ya getirilen ilk Ay örneği ve ilk uzay istasyonundan oluşmaktadır. İlk gezegenler arası sondalar, kayda değer başka kayıtlar içeriyordu: Venera 1 ve Mars 1, sırasıyla Venüs ve Mars'a uçmuş, Venera 3 ve Mars 2, ilgili gezegen yüzeyi ile çarpışmış ve Venera 7 ve Mars 3 bu gezegenlere yumuşak iniş yapmıştır.
Shenzhou 5, 15 Ekim 2003 tarihinde Shenzhou programı kapsamında gerçekleştirilen bir insanlı uzay uçuş göreviydi. Uzaya çıkan ilk Çin vatandaşı olan Yang Liwei'nin bulunduğu Shenzhou uzay aracı Uzun Yürüyüş 2F roketi ile uzaya fırlatılmıştır. Uçuş, Çin'in ilk insanlı uzay uçuşu olup bu sayede Sovyetler Birliği ve ABD'nin ardından uzaya insan gönderen üçüncü ülke oldu.
Mercury-Redstone 3 veya Freedom 7, 5 Mayıs 1961'de astronot Alan Shepard tarafından yönetilen ilk ABD insanlı uzay uçuşuydu. Mercury Projesi'nin ilk mürettebatlı uçuşuydu. Projenin nihai amacı, bir astronotu Dünya çevresinde yörüngeye çıkarmak ve onu güvenli bir şekilde Dünya'ya geri getirmekti. Shepard'ın görevi, fırlatmanın yüksek g-kuvvetlerine ve atmosferik yeniden girişe dayanma yeteneğini göstermek olan birincil amacı olan 15 dakikalık bir yörünge altı uçuştu.
