İçeriğe atla

Milliyetçi Demokrasi Partisi

Milliyetçi Demokrasi Partisi
KısaltmaMDP
Genel başkanÜlkü Söylemezoğlu
KurucuTurgut Sunalp
Kuruluş tarihi16 Mayıs 1983
Kapanış tarihi4 Mayıs 1986
ArdılıHür Demokrat Parti
İdeolojiMilliyetçilik
Siyasi pozisyonMerkez sağ

Milliyetçi Demokrasi Partisi (MDP), Türk siyasi partisidir.

Tarihçe

12 Eylül Darbesi'nden sonra, 25 Nisan 1983'te siyasal partilerin yeniden kurulmasına izin verilmesi üzerine 16 Mayıs 1983'te emekli orgeneral Turgut Sunalp ve 40 arkadaşı tarafından kurulmuş, genel başkanlığa da Sunalp getirilmiştir.

MDP, kuruluşundan hemen sonra 12 Eylül Darbesi'nin siyasal çizgisinin savunucusu olduğunu açıkladı.[1] 6 Kasım 1983 seçimlerinde oyların % 23,27'sini aldı; 5'i listesindeki bağımsızlardan olmak üzere 71 milletvekilliği elde ederek üçüncü parti oldu. 25 Mart 1984'teki yerel seçimlerde de oyların % 7,09'unu elde ederek sadece Adıyaman ve Niğde olmak üzere iki il merkezinde belediye başkanlığı seçimini kazandı. Ağrı'da kazanmasına karşın ANAP adayıyla eşit sayıda oy aldığı için seçim tekrarlandı, tekrarlanan seçimi ANAP kazandı.

MDP'nin seçimlerdeki başarısızlığı, parti yönetimine karşı yoğun bir muhalefetin doğmasına yol açtı. 13 Temmuz 1985'te yapılan birinci olağan kongrede Turgut Sunalp'ın yerine parti genel başkanlığına Ülkü Söylemezoğlu seçildi.[2] Ağustos 1985'te birleşme için DYP ile müzakerelere başlayan MDP, genel başkanların prensipte anlaşmalarına karşın her iki partinin de birleşmenin kendi tabanlarında olmasını istemeleri sebebiyle DYP ile birleşemedi.[3] Yönetim değişikliğinin partinin anketlerdeki oylarını artırmaması üzerine 4 Mayıs 1986'da yapılan olağanüstü kongrede 55 ret oyuna karşılık 354 kabul oyuyla partinin feshedilmesi kararlaştırıldı.[4] Fesihle birlikte bağımsız kalan MDP milletvekillerinden 22'si, 9 Mayıs 1986'da kurulan Hür Demokrat Parti'ye (HDP) kurucu olarak katıldı.[5] Eski MDP'li diğer milletvekilleri ise Doğru Yol Partisi ve Anavatan Partisi'ne katıldı. Eski genel başkan Turgut Sunalp ve birkaç milletvekili ise bağımsız kaldı.[6]

Milliyetçi Demokrasi Partisi ve seçimler

Genel seçimler

Türkiye Büyük Millet Meclisi
Seçim Genel Başkan Oy Sandalye Harita
# % ±#±
1983Turgut Sunalp4.036.970
%23,27
-
71 / 400
-

Yerel seçimler

Seçim Genel Başkan İl Genel Meclisi Belediye Harita
Oy %
1984Turgut Sunalp1.255.817
%7.09
105 / 1.700

Kaynakça

  1. ^ Milliyet Gazetesi, 17.05.1983, sf. 1
  2. ^ Turgut, Hulusi (1986). 12 Eylül Partileri. İstanbul: ABC Ajansı Yayınları. s. 113. 
  3. ^ Turgut, s. 115
  4. ^ Milliyet Gazetesi, 05.05.1986, sf. 1
  5. ^ Milliyet Gazetesi, 09.05.1986, sf. 8
  6. ^ Milliyet Gazetesi, 16.05.1986, sf. 8

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yıldırım Akbulut</span> 20. Türkiye başbakanı

Yıldırım Akbulut,, Türkiye Cumhuriyeti'nin 20. Başbakanı. Türk avukat ve siyasetçi. Başbakanlık ve 1989-1991 yılları arasında Anavatan Partisi genel başkanlığı görevini sürdüren Akbulut, 1987-1989 ve 1999-2000 yılları arasında Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanlığı görevini üstlendi.

<span class="mw-page-title-main">Necdet Calp</span> Türk bürokrat ve siyasetçi (1922-1998)

Necdet Calp, Türk bürokrat ve siyasetçi. Bürokraside kariyer yapmış, 12 Eylül dönemi sonrasında da günün şartlarının sol kanat partisi Halkçı Parti'nin lideri olarak hatırlarda kalmış olan Calp, 22 Ekim 1983 günü Turgut Özal'ın da yer aldığı bir seçim öncesi televizyon tartışmasında Boğaziçi Köprüsü için "Satamazsınız beyefendi satamazsınız" deyişi ile akıllarda kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Anavatan Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1983–2009)

Anavatan Partisi, 1983 yılında Turgut Özal tarafından kurulmuş olan eski siyasi parti. Resmî kısaltması "ANAP" şeklindedir. 1983'ten 1991'e kadar aralıksız olarak tek başına iktidarda kalmış, 1996 ile 2002 yılları arasında da çeşitli koalisyon hükûmetlerinin içinde yer almıştır. 31 Ekim 2009 tarihinde Demokrat Parti ile birleşmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Doğru Yol Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1983–2007)

Doğru Yol Partisi, Demokrat Parti (DP) ve Adalet Partisi (AP)'nin siyasi mirasçısı olduğu kabul edilen eski siyasal parti. 1983 yılında, 12 Eylül Darbesi'nde kapatılan Adalet Partisi'nin devamı olarak kurulan DYP, 2007 yılında adının değiştirilmesiyle Demokrat Parti adı altında yeniden yapılanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sosyaldemokrat Halkçı Parti</span> Türkiyede bir siyasi parti (1985–1995)

Sosyaldemokrat Halkçı Parti, 12 Eylül Darbesi'nden sonra Türkiye Cumhuriyeti'nde, kapatılan Cumhuriyet Halk Partisi'nin oylarını bünyesinde toparlamak maksadıyla kurulmuş olan siyasi partidir. Kısaltması "SHP" şeklindedir. Aynı kulvarda kurulmuş olan Halkçı Parti ve Sosyal Demokrasi Partisi'nin arasında yaptığı protokol ile kurulmuştur. Halkçı Parti, 2 Kasım 1985 tarihli kurultayında adını ve logosunu Sosyaldemokrat Halkçı Parti olarak değiştirmiş, 3 Kasım 1985 tarihinde Sosyal Demokrasi Partisi'nin kendini feshedip SHP'ye katılmasıyla parti son halini almıştır. Partinin amblemi zeytin dallarıyla çevrelenmiş Altı Ok olarak benimsenmişti. Sosyaldemokrat Halkçı Parti 18 Şubat 1995'te Cumhuriyet Halk Partisi ile birleşmiş, böylece hukuki varlığı sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Milliyetçi Çalışma Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1985–1993)

Milliyetçi Çalışma Partisi (MÇP), Türkiye'de 12 Eylül 1980 Askeri Darbesinden sonra kapatılan Milliyetçi Hareket Partisi'nin oylarını bünyesinde toparlamak maksadıyla kurulmuş olan siyasi partidir. Muhafazakâr Parti'nin 30 Kasım 1985 tarihinde adının değiştirmesiyle kurulmuştur. Partinin amblemi kırmızı bir zemin üzerinde beyaz bir hilal ve etrafında 9 yıldız olarak benimsenmiştir. Milliyetçi Çalışma Partisi, ismini 24 Ocak 1993'te MHP olarak değiştirmiş böylece partinin hukuki varlığı sona ermiştir.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Parti (Türkiye)</span> Türkiyede eski bir siyasi parti

Demokratik Parti, 1970-1980 yılları arasında faaliyet göstermiş Türk siyasi partisi. Demokrat Parti'nin gerçek siyasal mirasçısı olma iddiasıyla ortaya çıktı. Celâl Bayar'ın desteğiyle 1973 seçimlerinde başarı sağlayan parti, 1975 yılında çözülmeye başladı. 1977 seçimleri ile birlikte siyasi arenadaki gücünü kaybettiyse de 1978 yılında Bülent Ecevit başkanlığında kurulan 42. Türkiye Hükûmetinde yerini aldı.

<span class="mw-page-title-main">1983 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 17. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1983 Türkiye genel seçimleri, 12 Eylül Darbesinin ardından yapılan ilk genel seçimdir. Bu genel seçim ile TBMM 17. dönem milletvekilleri seçildi. Seçimlere Millî Güvenlik Konseyi'nin izin verdiği üç parti katıldı.

<span class="mw-page-title-main">1991 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 19. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1991 Türkiye genel seçimleri, 20 Ekim 1991 tarihinde yapılan ve TBMM 19. dönem milletvekillerinin belirlendiği seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">1995 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 20. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1995 Türkiye genel seçimleri, 24 Aralık 1995 tarihinde yapılan ve TBMM 20. dönem üyelerinin belirlendiği seçimdir. 79 ilde, 83 seçim çevresinde %10'luk ülke barajlı D'Hondt sistemi uygulanarak yapılan seçimlerde 29.189.146 seçmen toplam 138.608 sandıkta oy kullandı.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyetçi Güven Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1967–1981)

Cumhuriyetçi Güven Partisi (CGP), Millî Güven Partisi (MGP) ile Cumhuriyetçi Partinin birleşmesinden doğmuş ve 12 Eylül Darbesi'ne (1980) kadar faaliyetini sürdürmüş siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">Halkçı Parti</span> Türkiyede bir siyasi parti (1983–1985)

Halkçı Parti (HP), 12 Eylül Darbesi'nden sonra kurulmuş merkez sol bir Türk siyasal partisiydi.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Birlik Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1966–1981)

Türkiye Birlik Partisi (TBP), 1966-1981 arasında etkinlikte bulunan siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">1989 Türkiye yerel seçimleri</span> Türkiyenin yerel yöneticilerini belirleyen seçim

1989 Türkiye yerel seçimleri, 26 Mart 1989 günü yapılmıştır. Toplam 7 siyasi partinin katıldığı seçimlerde, il Genel Meclisi seçimleri baz alındığında % 28.7 oy alan Sosyaldemokrat Halkçı Parti (SHP) birinci parti olmuştur. 1984 yerel seçimleriyle karşılaştırıldığında oyları yaklaşık 20 puan gerileyen iktidardaki Anavatan Partisi (ANAP), SHP ve Doğru Yol Partisi'nin (DYP) ardından üçüncü oldu.

<span class="mw-page-title-main">Hür Demokrat Parti (Türkiye)</span> Türkiyede bir siyasi parti (1986)

Hür Demokrat Parti , kendisini fesheden Milliyetçi Demokrasi Partisi'nin (MDP) yerine 9 Mayıs 1986'da kurulan kısa ömürlü siyasi parti. 12 Eylül rejiminin siyasi partiler hayatında yarattığı boşlukta ortaya çıkmış, ancak bir varlık gösterememesi üzerine kurulduğu yıl içinde kendini feshetmiştir.

<span class="mw-page-title-main">1984 Türkiye yerel seçimleri</span> Türkiyenin yerel yöneticilerini belirleyen seçim

1984 Türkiye yerel seçimleri, 25 Mart 1984'te yapılan yerel yönetim seçimleridir. 12 Eylül Darbesinden sonra yapılan ilk mahalli idareler seçimi olan bu seçimlerde İl Genel Meclisi oy oranları baz alındığında Anavatan Partisi (ANAP) %41,5 oy alarak birinci parti olmuştur. ANAP'ın Belediye Başkanlığı Seçimlerindeki oyu %43'ken, Büyükşehir Belediye Başkanlığı Seçimlerindeki oyu ise %50'dir. Bu sonuçlara göre 67 ilden İstanbul, Ankara ve İzmir ile birlikte 55'inde ANAP, 8'inde SODEP, 2'sinde MDP ve 2'sinde Refah Partisi seçimleri kazandılar.

<span class="mw-page-title-main">Sosyal Demokrasi Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1983–1985)

Sosyal Demokrasi Partisi (SODEP), 12 Eylül Darbesi'nden sonra 1983'te siyasi faaliyetler serbest bırakılınca, kapatılan Cumhuriyet Halk Partisi'nin tabanını sahiplenmek için kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Haziran 1992 Türkiye ara yerel seçimleri</span>

Haziran 1992 Türkiye ara yerel seçimleri, 7 Haziran 1992 tarihinde yapılan ara yerel seçimlerdir. Bu ara yerel seçimler Van ve Şanlıurfa il merkezleri ile 9 ilçe ve 330 beldede yapılmıştır. DYP ve RP tüm merkezlerde seçime girerken; SHP 83, ANAP 64, MÇP 187, SP 238, DSP ise 100'den fazla merkezde seçimlere katılmıştır. IDP ise sadece Tokat ilinin Artova ilçesinin Çelikli beldesinde seçime katılmıştır. Belediye başkanları seçimi sonuçları:

<span class="mw-page-title-main">Kasım 1992 Türkiye ara yerel seçimleri</span>

Kasım 1992 Türkiye ara yerel seçimleri, 1 Kasım 1992 tarihinde yapılan ara yerel seçimlerdir. Bu ara yerel seçimlerde 20 merkezde belediye başkanlığı için, 2 ilçede sadece il genel meclis üyeliği için, bir ilçede de sadece belediye meclis üyeliği için seçim yapılmıştır. 23 merkezde kullanlan 592.007 geçerli oyun, 142.541'ini alan RP, %24.07'lik oy yüzdesi ile birinci parti oldu. İstanbul'daki 6 seçim merkezinden dördünü kazanan RP, İstanbul dışında sadece Tokat'ın Niksar ilçesine bağlı Başçiftlik'te belediye başkanlığını kazandı. 1991 Türkiye genel seçimleri ile kıyaslandığında RP oylarını % 7,02 artırırken diğer tüm ana akım partileri oy kaybetti. Bunlar içerisinde %5,03'lük bir düşüşle en fazla oy kaybeden parti DSP oldu.

Haziran 1996 Türkiye ara yerel seçimleri, 2 Haziran 1996 tarihinde yapılan ara yerel seçimlerdir. Bu ara yerel seçimler 4 il merkezi, 7 ilçe ve 30 beldede yapılmıştır. 41 seçim çevresinden çeşitli nedenlerle başkanlık koltuğu boşalan yerleşim birimi sayısı 20 iken yeni belediye teşkilatı kurulduğu için seçim yapılan merkez sayısı 21'dir. Toplam 2.339 sandıkta kayıtlı 647.665 seçmenin yer aldığı ve 481.936 geçerli oyun kullanıldığı bu ara yerel seçimde; 24 Aralık 1995 Genel Seçimleri'nde aldıkları oylara göre RP oyunu artırırken DYP, ANAP, DSP ve CHP oy kaybetti. BBP ise MHP'den fazla oy aldı.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.