İçeriğe atla

Milliyetçi Cephe hükûmetleri

Cephe hükûmetleri kurucusu AP lideri Süleyman Demirel.

Milliyetçi Cephe hükûmetleri, 1975 ve 1977 yıllarında TBMM'de grubu bulunan sağ eğilimli partiler tarafından kurulan koalisyon hükûmetleridir. 1975'te AP-MSP-MHP-CGP koalisyonu birinci, 1977'de AP-MSP-MHP koalisyonu ikinci Milliyetçi Cephe hükûmetini oluşturmuştur.

Milliyetçi Cephe Hükûmetleri Türkiye'de yükselen sol siyasete yönelik CHP'nin yeniden iktidar olmasını engellemek ve yakın bir tehlike olarak gördükleri Türkiye'de komünizmin gelişmesini durdurmayı amaçlamıştır.

I. Milliyetçi Cephe Hükûmeti

Ana madde: 39. Türkiye Hükûmeti

1973 Türkiye genel seçimleri sonrasında Bülent Ecevit tarafından CHP - MSP koalisyonu ile I. Ecevit Hükûmeti olarak anılan 37. Türkiye Hükûmeti kurulmuştur. İki parti arasındaki anlaşmazlıklar nedeniyle dağılan hükûmet sonrasında aynı yıl Sadi Irmak başkanlığında partilerüstü olarak 38. Türkiye Hükûmeti kurulmuş ancak güvenoyu yoklamasında başarılı olamayarak dağılmıştır.

I. Milliyetçi Cephe hükûmeti olarak bilinen 39. Türkiye Hükûmeti, DP'den ayrılan dokuz milletvekilinin ("dokuzlar" olarak bilinir) destek vermesiyle 31 Mart 1975'te, Süleyman Demirel'in başkanlığında AP-MSP-MHP-CGP partileri ile kurulmuştur. Hükûmete kısaca "MC" hükûmeti, partilere "Cephe Partileri", Süleyman Demirel'e ise "Cephe Başkanı" denilmiştir.

II. Milliyetçi Cephe Hükûmeti

Ana madde: 41. Türkiye Hükûmeti

1977 Türkiye genel seçimlerinde CHP %41 oy almasına rağmen elde ettiği 213 milletvekili tek başına hükûmet kurmasına yetmediği için CHP lideri Bülent Ecevit diğer partilerle koalisyon kurma girişiminde bulunmuş ancak uzlaşı sağlanamadığından Bülent Ecevit hükûmeti kuramamıştır.

Daha sonra Cumhurbaşkanı tarafından hükûmeti kurma görevi seçimde ikinci gelen Adalet Partisi'nin Genel Başkanı Süleyman Demirel'e verilmiş ve Demirel partiler arası uzlaşıyı sağlayarak AP-MSP-MHP'den oluşan koalisyon hükûmetini kurmuştur. Bu hükûmet kamuoyunda ve siyasal çevrelerde II. Milliyetçi Cephe hükûmeti ya da "2. MC" hükûmeti olarak anıldı. Ancak partiler arası gerginlikler devam etmiş ve 1978'de AP'den ayrılan 11 milletvekilinin CHP'ye katılımıyla TBMM'de güvenoyu yoklamasını geçemeyen hükûmet düşmüştür.

Kerhen Milliyetçi Cephe Hükûmeti

Ana madde: 43. Türkiye Hükûmeti

Adalet Partisi Genel Başkanı Süleyman Demirel başkanlığında kurulan hükûmet 12 Kasım 1979 - 12 Eylül 1980 tarihleri arası görev yaptı. Altıncı Demirel Hükûmeti olarak kuruldu.[1]

MSP ve MHP'nin dışarıdan desteklediği azınlık hükûmetidir. 1979 milletvekili ara seçimlerinden Adalet Partisinin zaferle çıkması sonrası kurulmuştur. Kerhen (istemeyerek) [] adını diğer sağ partilerin gönülsüzce hükûmeti desteklemesinden ve güvenoylamasında Necmettin Erbakan'ın "Kabul" dedikten sonra "ama tabii kerhen" [] demesinden almıştır. 24 Ocak kararları bu hükûmet döneminde alınmıştır. 12 Eylül Darbesi ile görevi sona ermiştir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Türkiye Cumhuriyeti hükûmetleri". hurriyet.com.tr. Hürriyet. 17 Mart 2003. 3 Nisan 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Ağustos 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Süleyman Demirel</span> 9. Türkiye cumhurbaşkanı (1993–2000)

Süleyman Sami Demirel, 1993-2000 yılları arasında Türkiye'nin 9. Cumhurbaşkanı olarak görev yapan Türk mühendis, siyasetçi ve devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Millî Selamet Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1972–1981)

Millî Selâmet Partisi, 1972 ile 1981 arasında Türkiye'de faaliyet göstermiş İslâmcı bir siyasî parti. Millî Görüş Hareketi'nin ikinci partisidir.

Adalet Partisi, hem 1961-1981 yılları arası hem de iki darbe arasında faaliyet yürütmüş liberal muhafazakâr olarak tanımlanan eski bir Türk siyasi partidir.

<span class="mw-page-title-main">Demokratik Parti (Türkiye)</span> Türkiyede eski bir siyasi parti

Demokratik Parti, 1970-1980 yılları arasında faaliyet göstermiş Türk siyasi partisi. Demokrat Parti'nin gerçek siyasal mirasçısı olma iddiasıyla ortaya çıktı. Celâl Bayar'ın desteğiyle 1973 seçimlerinde başarı sağlayan parti, 1975 yılında çözülmeye başladı. 1977 seçimleri ile birlikte siyasi arenadaki gücünü kaybettiyse de 1978 yılında Bülent Ecevit başkanlığında kurulan 42. Türkiye Hükûmetinde yerini aldı.

<span class="mw-page-title-main">Bülent Ecevit</span> 16. Türkiye başbakanı

Mustafa Bülent Ecevit, Türk gazeteci, şair, yazar, çevirmen ve siyasetçidir. Türkiye Cumhuriyeti'nin eski başbakanı, çalışma bakanı, devlet bakanı ve başbakan yardımcısıdır. 1974, 1977, 1978-1979 ve 1999-2002 yıllarında beş kez Türkiye başbakanlığı görevini üstlenmiştir. 1972-1980 yılları arasında Cumhuriyet Halk Partisi genel başkanlığında, 1987-2004 yılları arasında ise Demokratik Sol Parti genel başkanlığında bulunmuştur. 1961-1965 yılları arasında İsmet İnönü tarafından kurulan hükûmetlerde çalışma bakanı olarak yer almıştır. Ecevit, 20 Temmuz 1974 tarihinde ilk Kıbrıs Harekâtı'nı, 14 Ağustos 1974 tarihinde ise "Ayşe tatile çıksın." parolasıyla ikinci harekâtı başlatmıştır. 1999'da PKK'nın kurucusu Abdullah Öcalan'ın Kenya'da yakalanarak Türkiye'ye getirilmesini sağlamıştır. 1974'te genel af, 2000'de eşi Rahşan Ecevit'in etkisi ile Rahşan Affı'nı çıkarmıştır. Anne tarafından dedesi olan Medine Harem Şeyhi Hacı Emin Paşa'dan kendisine kalan Medine'deki yüklü mirası 2005 yılında Türk hacılarının yararlanması koşuluyla devlete, Diyanet İşleri Başkanlığına bağışlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">1973 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 15. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1973 Türkiye genel seçimleri, 14 Ekim 1973 tarihinde TBMM 15. dönem milletvekillerini belirlemek için yapılan genel seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">1977 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 16. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1977 Türkiye genel seçimleri, 5 Haziran 1977 tarihinde TBMM 16. dönem milletvekillerini belirlemek için yapılan genel seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyetçi Güven Partisi</span> Türkiyede bir siyasi parti (1967–1981)

Cumhuriyetçi Güven Partisi (CGP), Millî Güven Partisi (MGP) ile Cumhuriyetçi Partinin birleşmesinden doğmuş ve 12 Eylül Darbesi'ne (1980) kadar faaliyetini sürdürmüş siyasi parti.

<span class="mw-page-title-main">57. Türkiye Hükûmeti</span> V. Ecevit Hükûmeti (1999–2002)

57. Türkiye Hükûmeti, V. Ecevit Hükûmeti veya ANASOL-M Hükûmeti, 28 Mayıs 1999 - 18 Kasım 2002 tarihleri arasında görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">1999 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 21. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1999 Türkiye genel seçimleri, 18 Nisan 1999 tarihinde yapılan ve TBMM 21. dönem milletvekillerinin belirlendiği genel seçim. Türkiye'nin 80 ilindeki 84 seçim çevresinde, %10 ülke barajlı d'Hondt sisteminin uygulanarak gerçekleştirilen seçimlerde 550 milletvekili TBMM'ye girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">43. Türkiye Hükûmeti</span> VI. Demirel Hükûmeti (1979–1980)

43. Türkiye Hükûmeti, VI. Demirel Hükûmeti veya Kerhen Milliyetçi Cephe Hükûmeti, Adalet Partisi Genel Başkanı Süleyman Demirel başkanlığında kurulan hükûmet 12 Kasım 1979 - 12 Eylül 1980 tarihleri arası görev yaptı. Altıncı Demirel Hükûmeti olarak kuruldu.

TBMM 16. dönem milletvekilleri listesi, 1977 Türkiye genel seçimleri ile seçilen ve 13 Haziran 1977 - 12 Eylül 1980 tarihleri arasında Türkiye Büyük Millet Meclisinde görev yapmış milletvekillerinin listesidir.

<span class="mw-page-title-main">42. Türkiye Hükûmeti</span> III. Ecevit Hükûmeti (1978–1979)

42. Türkiye Hükûmeti, III. Ecevit Hükûmeti veya Motel Hükûmeti, Cumhuriyet Halk Partisi Genel Başkanı Bülent Ecevit başkanlığında kurulan hükûmet, 5 Ocak 1978 - 12 Kasım 1979 tarihleri arası görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">41. Türkiye Hükûmeti</span> V. Demirel Hükûmeti (1977–1978)

41. Türkiye Hükûmeti, V. Demirel Hükûmeti veya II. Milliyetçi Cephe Hükûmeti, Adalet Partisi Genel Başkanı Süleyman Demirel başbakanlığında kurulan hükûmet, 21 Temmuz 1977 - 5 Ocak 1978 tarihleri arası görev yaptı. Beşinci Demirel Hükûmeti olarak kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">40. Türkiye Hükûmeti</span> II. Ecevit Hükûmeti (1977)

40. Türkiye Hükûmeti veya II. Ecevit Hükûmeti, 5 Haziran 1977 genel seçimleri sonrasında Cumhurbaşkanı Fahri Korutürk onayı ile CHP lideri Bülent Ecevit tarafından kurulan ancak TBMM'de güvenoyu alamadığı için Bülent Ecevit'in istifası ile sonuçlanan bir ay sürmüş hükûmettir.

<span class="mw-page-title-main">39. Türkiye Hükûmeti</span> IV. Demirel Hükûmeti (1975–1977)

39. Türkiye Hükûmeti, IV. Demirel Hükûmeti veya I. Milliyetçi Cephe Hükûmeti, Süleyman Demirel'in başkanlığında, 31 Mart 1975 tarihinde kuruldu. Adalet Partisi, Millî Selamet Partisi, Cumhuriyetçi Güven Partisi ve Milliyetçi Hareket Partisinin koalisyonu ile kurulan hükûmet, 21 Haziran 1977 tarihine kadar görev yaptı. Dördüncü Demirel Hükûmeti olarak kuruldu.

<span class="mw-page-title-main">50. Türkiye Hükûmeti</span> I. Çiller Hükûmeti (1993–1995)

50. Türkiye Hükûmeti veya I. Çiller Hükûmeti, Doğru Yol Partisi Genel Başkanı ve İstanbul Milletvekili Tansu Çiller'in başkanlığında, 25 Haziran 1993 tarihinde kuruldu. Doğru Yol Partisi ile Sosyaldemokrat Halkçı Parti arasında kurulan koalisyon hükûmeti, 5 Ekim 1995 tarihine kadar görev yaptı.

Güneş Motel Olayı veya 11'ler Olayı, 1977 yılı sonunda, 1977 Türkiye genel seçimlerinde Adalet Partisi'nden milletvekili seçilen 11 vekilin partilerinden istifa ederek Cumhuriyet Halk Partisi'ne destek vermesini ifade eden olay. Bu vekiller 5. Demirel Hükûmeti'ne verilen gensoruyu desteklemek, Bülent Ecevit'in kuracağı hükûmetin güvenoyu oylamasında destek vermek karşılığında Ecevit'in kuracağı 42. Türkiye Hükûmeti'nde ekseriyetle bakanlık görevi almıştır.

Bu sayfada, 1977 yılında Türkiye'de görevdeki siyasi kurumlar ve kişiler, yaşanan olaylar, doğan ve ölen kişiler yer alır.

Bu sayfada, 1975 yılında Türkiye'de görevdeki siyasi kurumlar ve kişiler, yaşanan olaylar, doğan ve ölen kişiler yer alır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.