İçeriğe atla

Millet Yazma Eser Kütüphanesi

Millet Kütüphanesi
Millet Yazma Eser Kütüphanesi, 2017
Harita
Kuruluş17 Nisan 1916 (108 yıl önce) (1916-04-17)
TürAraştırma ve ihtisas kütüphanesi
Konum
Resmî siteResmi site

Millet Kütüphanesi, İstanbul'un Fatih ilçesinde bulunan Feyzullah Efendi Medresesi'nde 1916 yılından beri hizmet veren kütüphanedir.

Günümüzde "Millet Yazma Eser Kütüphanesi" adını taşır; bir araştırma ve ihtisas kütüphanesi konumundadır. Kültür ve Turizm Bakanlığı, Kütüphaneler ve Yayımlar Genel Müdürlüğü'ne bağlıdır. Kütüphanede 28 farklı dilde çoğunluğu nadide 6 bin 998 yazma, 20 bin 605 Arap harfli basma eser olmak üzere toplam 27 bin 603 eser bulunur.[1][2]

Kütüphanenin bir bölümü sergi salonu olarak düzenlenmiştir. Sergi bölümünde hat levhalar, ferman ve beratlar sergilenmektedir. Hat levhalar arasında Sultan II. Mahmut'un yazdığı levhalar da vardır. Türk dilinin ilk sözlüğü olan Kâşgarlı Mahmud'un Dîvânü Lugati't-Türk adlı eserinin tek yazması bu kütüphanede bulunmaktadır.

Tarihçe

Feyzullah Efendi Medresesi'nde yer alan kütüphane, 1916 yılında, Ali Emiri Efendi'nin 16.000'i aşkın nadir eserden oluşan özel kitap koleksiyonunu bağışlaması ile kuruldu. Ali Emîrî Efendi'nin bağışladığı kitaplar arasında, Arap harfli Türkçe gazete ve mecmua koleksiyonları, kırk altı adet padişah fermanı ile Türk dilinin ilk sözlüğü olan Kâşgarlı Mahmud'un Dîvânü Lugati't-Türk adlı eserinin tek yazması da vardır.

Bağışladığı kitapların yanı sıra Feyzullah Efendi Vakfı'ndaki 2189 yazma esere sahip olan kütüphaneyi Ali Emiri Efendi "kütüphane nazırı" unvanı ile idare etmiş; onun ölümüden sonra kütüphane müdürü sıfatıyla idareciler atanmıştır.[3] 1924 yılından itibaren Reşid Efendi, Carullah Efendi, Hekimoğlu Ali Paşa ve Pertev Paşa Kütüphaneleri gibi önemli vakıf kütüphanelerinin kitapları burada toplandı. Vakıf kütüphanelerinin kitapları 1962 yılında Süleymaniye Kütüphanesi'ne devredildikten sonra Milllet Kütüphanesi, İl Halk Kütüphanesi oldu. 1981 yılında İl Halk Kütüphanesi Simkeş Binası'na taşınınca Millet Kütüphanesi, Fatih İlçe Kütüphanesi olarak hizmet vermeye devam etti.[4] Koleksiyonundaki yeni eser kitapların Sakarya Üniversitesi Kütüphane ve Dokümantasyon Merkezine devredilmesinden sonra 1993'te araştırma ve ihtisas kütüphanesi konumuna geldi.

Başkanlığını1983-2003 arasında Mehmet Serhan Tayşi yaptı.

Kütüphane, 1999 yılındaki Marmara depreminde ağır hasar gördü.[1] Depremin ardından kapandı ve eserler Beyazıt Devlet Kütüphanesi'ne taşındı. 2000 yılında başlayan, Suna ve İnan Kıraç Vakfı'nın desteklediği restorasyon çalışmalarından sonra Millet Kütüphanesi 2008'de tekrar Şeyhülislam Feyzullah Efendi Medresesi'nde hizmete girdi.[1]

Kütüphane binası

Kütüphane, 1700-/1701 yılında Erzurumlu Şeyhülislâm Seyyid Feyzullah Efendi tarafından Dârü'l Hadis olarak yaptırılmış olan "Feyziyye Medresesi"nde hizmet vermektedir. İnşa tarihinden bu yana çeşitli tamirler görmüş olan yapı 1894'teki İstanbul zelzelesi ve daha sonra Fatih yangınında hasar görünce Evkaf Nâzırı Şeyhülislâm Mustafa Hayri Efendi'nin gayretleriyle tamir ettirilmiş ve Feyzullah Efendi'nin vakfettiği kitaplar Evkaf-ı Hümâyun Nezâreti tarafından koruma altına alınmıştır.[4]

Toplam 1650metrekare alan üstüne kurulan medrese, (L) şeklinde ön kısmı revaklı on küçük oda ile karşısında taş avludan merdivenle çıkılan simetrik, kubbeli iki salondan oluşan ana bina olmak üzere iki bölümden oluşmaktadır.[4]

Bahçesinde şadırvanı, kuyusu ve ayrıca yan yüzünde bulunan kitabeli çeşmesiyle Osmanlı mimarisinin klasik döneminin sonuna aittir.[4]

Kaynakça

  1. ^ a b c Demircan, Habibe. "Millet Kütüphanesi restore ediliyor". v3.arkitera.com/. Arkitera.com sitesi, 25 Ocak 2007. 28 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2017. 
  2. ^ "Millet, belleğine kavuştu Mayıs 29, 2008Yorum Ekleyin". habervesaire.com/. Habervesaire.com sitesi, 29 Mayıs 2008. 28 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 28 Ekim 2017. 
  3. ^ "Millet kütüphanesi". www.islamansiklopedisi.info. Türk Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt 30. 27 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2017. 
  4. ^ a b c d "Millet Yazma Eserler Kütüphanesi". www.millet.yek.gov.tr/. Türkiye Yazma Eserler Kurumu Başkanlığı web sitesi. 27 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 27 Ekim 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kâşgarlı Mahmud</span> 11. Yüzyılda yaşamış sözlükbilimci

Mahmûd bin Hüseyîn bin Muhammed el-Kâşgarî veya bilinen adıyla Kâşgarlı Mahmud (1008-1102), Türk dilleriyle ilgili çalışmalarıyla tanınmış 11. yüzyıl leksikografı. Kâşgar'ın 45 km güneybatısındaki Opal kasabasında dünyaya geldi. Bazı kaynaklara göre ise Isık Göl yakınındaki Bars Kul'da doğmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Dîvânu Lugâti't-Türk</span> Kâşgarlı Mahmudun yazdığı Türkçe-Arapça sözlük

Kitâbu Dîvânu Lugâti't-Türk Orta Türkçe döneminde Kâşgarlı Mahmud tarafından Bağdat'ta 1072-1074 yılları arasında yazılan Türkçe-Arapça bir sözlüktür.

<span class="mw-page-title-main">Atatürk Kitaplığı</span> İstanbulda bir kütüphane

İBB Atatürk Kitaplığı, İstanbul'un Taksim semtinde Miralay Şefikbey Sokağı üzerinde İstanbul Büyükşehir Belediyesi Kütüphane ve Müzeler Müdürlüğü'ne bağlı, araştırmacılara hizmet veren bir kitaplıktır.

<span class="mw-page-title-main">Köprülü Kütüphanesi</span> Osmanlı Devletinde müstakil bir binaya sahip olarak kurulan ilk vakıf kütüphanesi

Köprülü Kütüphanesi, Osmanlı Devleti'nde müstakil bir binaya sahip olarak kurulan ilk vakıf kütüphanesidir. Aslen Köprülü Mehmet Paşa Külliyesi'nin içindeki bir yapı olarak tasarlanmış ancak Köprülü Mehmed Paşa öldüğünde sadece hamam ve medrese kısmı tamamlanabilmiş, yapının geri kalanı Fazıl Ahmet Paşa tarafından yaptırılmıştır ve kendi kitaplarıyla babasının kitaplarını birleştirerek kütüphaneyi 1661'de bitirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Ziya Başara</span> Türk siyasetçi

Mütevellizade Yusuf Ziya Başara yedi dönem boyunca da TBMM’de Sivas milletvekilliği yapmış bir Türk siyasetçisidir.

<span class="mw-page-title-main">Atıf Efendi Kütüphanesi</span>

Atıf Efendi Kütüphanesi, İstanbul'un Fatih ilçesinin Vefa semtinde, Vefa Caddesi'nde Başdefterdar ve divan sahibi bir şair olan Atıf Mustafa Efendi'nin 1741 yılında yaptırmış olduğu bağımsız binası olan bir kütüphanedir. Osmanlı devletinde bağımsız bir binaya sahip olan ikinci kütüphanedir. Birinci kütüphane ise 1678 yılında Köprülü Fazıl Ahmet Paşa tarafından yaptırılan Köprülü Kütüphanesi'dir.

<span class="mw-page-title-main">Millî Kütüphane (Türkiye)</span> ulusal kütüphane

Millî Kütüphane, dünyada var olan benzerleri gözetilerek 1946 Ankara'da kurulmuş olan Türkiye'nin ulusal kütüphanesi.

<span class="mw-page-title-main">Ali Emîrî</span> Türk tarihçi ve yazar

Ali Emîrî ya da Ali Emîrî Efendi, araştırmacı ve tezkire yazarı.

Mehmed Feyzullah Efendi, Osmanlı Devleti şeyhülislamı, kazasker, müderris, şehzade hocası, padişah danışmanı.

<span class="mw-page-title-main">Ragıp Paşa Kütüphanesi</span> İstanbul’un Laleli semtinde bulunan ve 18. yüzyılda hizmete girmiş kütüphane

Koca Ragıp Paşa Kütüphanesi, İstanbul'un Laleli semtinde bulunan 18. yüzyılda hizmete girmiş kütüphane. 1999'daki Marmara Depremi'nden bu yana geçici olarak kapalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Beyazıt Devlet Kütüphanesi</span> Osmanlı İmparatorluğu ulusal kütüphanesi

Beyazıt Devlet Kütüphanesi, Bayezid Camii ve tarihî Sahaflar Çarşısı yakınında, Beyazıt Meydanı'na bakan iki tarihi binada 1884 yılından beri araştırmacılara hizmet veren kütüphanedir.

<span class="mw-page-title-main">Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi</span> İstanbulun Süleymaniye semtinde yer alan Süleymaniye Kütüphanesi, 1927de açılmıştır. Osmanlı döneminde kurulmuş olan kütüphane, önemli bir İslami koleksiyona sahiptir ve nadir eserler barındırır

Süleymaniye Kütüphanesi, İstanbul'daki Süleymaniye Camii medreselerinde, 1927 yılında kurulmuş olan kütüphane. I. Süleyman'ın oluşturmuş olduğu kütüphane bu kütüphanenin nüvesini oluşturdu.

Murat Molla Kütüphanesi İstanbul Fatih Çarşamba'da bulunan yazma eser kütüphanesidir. 18. yüzyılın son çeyreğinde Damatzade Şeyh Murat Molla tarafından yaptırılmıştır.

Bursa Yazma ve Eski Basma Eserler Kütüphanesi, 14. yüzyıldan kalma Bursa İnebey medresesinde bulunan kütüphanedir. Kütüphane, Süleymaniye ve Millet yazma eser kütüphanelerinden sonra Türkiye'nin üçüncü büyük yazma eser kütüphanesidir ve 8389 adet yazma eser barındırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Millî Diyet Kütüphanesi</span> Tokyoda kütüphane

Japonya Millet Meclisi Kütüphanesi, Japonya'nın millî kütüphanesidir. Kütüphane, 1948 yılında Millet Meclisi tarafından toplumsal sorunlara çözüm arayışına yardımcı olmak amacıyla kurulmuştur. Kütüphane, dünyanın en büyük altıncı kütüphanesidir.

Ahmed Arif Hikmet Bey Efendi 1846 - 1854 doneminde Osmanlı Şeyhülislamı.

Şehit Ali Paşa Kütüphanesi, 1715 yılında Şehit Ali Paşa tarafından yaptırılan kütüphane.

<span class="mw-page-title-main">Sahaflar Çarşısı</span>

Sahaflar Çarşısı, Beyazıt Sahaflar Çarşısı ya da İstanbul Sahaflar Çarşısı, Fatih'te bulunan ve eski-yeni kitapların satıldığı tarihi çarşı. Beyazıt Camii, İstanbul Üniversitesi, Kapalıçarşı ve Beyazıt Devlet Kütüphanesi'ne olan yakınlığı nedeniyle eskiden bir kültür odağıydı. Zamanla sahafların ve satılan kitapların öncelik ve nitelikleri değişse bile halen Fatih'in uğrak yerlerindendir.

Konya Yazma Eserler Kütüphanesi, Türkiye'nin çeşitli kütüphanelerinde bulunan yazma koleksiyonlarını bir araya toplamak, bakım ve onarımlarını yapmak için 1984 yılında Kültür ve Turizm Bakanlığı tarafından oluşturulmuş olan kütüphane. Bünyesinde 101 farklı yazma ve nadir eser koleksiyonunu barındırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi</span> Türkiyede bir kütüphane

Cumhurbaşkanlığı Millet Kütüphanesi, Türkiye'nin Ankara şehrinde yer alan bir kütüphanedir. 134 farklı dilde 4 milyondan fazla kitap koleksiyonu ve 120 milyon makale ve raporla ülkenin en büyük kütüphanesidir. Kurulum çalışmalarına 2016'da başlanan kütüphane, 22 Şubat 2020'de Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından yaklaşık 2 bin davetlinin katılımıyla açılmıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.