Millî takımların Avrupa Futbol Şampiyonası performansları
İlki 1960'ta, Avrupa Uluslar Kupası adıyla düzenlenen Avrupa Futbol Şampiyonası'nda 4 takım mücadele ederken dönem içinde bu sayı artış gösterdi ve günümüzdeki katılımcı sayısı olan 24'e ulaştı. Her düzenlenişinde en az bir takımın ilk kez katıldığı turnuvada, zaman içerisinde dağılan ülkelerin bazı ardılları FIFA tarafından eski takımın devamı olarak nitelendirildiğinden 36 farklı millî takım mücadele etti (ardıl takımlar ayrı birer takım olarak kabul edildiğinde ise toplam katılımcı sayısı 41'e ulaşır). Dört takımın katıldığı turnuvalar dışındaki turnuvalarda bu takımların 29'u ilk turu geçmeyi başarırken 15'i son dört takım arasına kaldı. Katılımcılar arasından 10 farklı ikinci ve 10 farklı şampiyon çıktı.
58 maçla Almanya, en çok Avrupa Futbol Şampiyonası maçına çıkan takım konumundadır. 30 galibiyetle en çok maç kazanan takım olan Almanya, aynı zamanda galibiyete 3, beraberliğe ise 1 puan verilerek oluşturulan tüm zamanların puan durumunda 104 puanla birinci sırada yer alır. En çok şampiyonluk elde eden takım ise dört şampiyonlukla İspanya'dır.
Takımların turnuvalara göre sonuçları
1960'taki ilk Avrupa Futbol Şampiyonası'ndan 1976 Avrupa Futbol Şampiyonası'na kadarki turnuvalara 4 takım katıldı. 1980 Avrupa Futbol Şampiyonası'yla birlikte bu sayı 8'e yükseldi. 1996 Avrupa Şampiyonası ile birlikte 16'ya yükselen katılımcı sayısı, 24 takımın katıldığı 2016 Avrupa Şampiyonası'yla birlikte günümüzdeki katılımcı değerine ulaştı. Turnuva tarihinde hiçbir takım, elemelerine girdiği turnuvaların tamamında da elemeleri geçerek tüm şampiyonalara katılmayı başaramadı.
| 1. | Şampiyon |
| 2. | İkinci |
| 3. | Üçüncü |
| 4. | Dördüncü (1960-1980) |
| YF | Yarı finalist (1984-günümüz) |
| ÇF | Çeyrek finalist (1996-günümüz) |
| S16 | Son 16 turu (2016-günümüz) |
| GA | Grup aşaması (1980-günümüz) |
| •• | Katılmaya hak kazandı ama çekildi |
| • | Elemeleri geçemedi |
| × | Katılmadı / Çekildi / Men edildi |
| Ev sahibi |
| Takım | 1960 (4) | 1964 (4) | 1968 (4) | 1972 (4) | 1976 (4) | 1980 (8) | 1984 (8) | 1988 (8) | 1992 (8) | 1996 (16) | 2000 (16) | 2004 (16) | 2008 (16) | 2012 (16) | 2016 (24) | 2020 (24) | 2024 (24) |
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 Almanya[a] | × | × | • | 1. | 2. | 1. | GA | YF | 2. | 1. | GA | GA | 2. | YF | YF | S16 | ÇF |
 Arnavutluk | × | • | • | • | × | × | • | • | • | • | • | • | • | • | GA | • | GA |
 Avusturya | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | GA | • | GA | S16 | S16 |
 BDT | Rusya'ya bakınız (1992)[b] | ||||||||||||||||
| Batı Almanya | Almanya'ya bakınız (1972-1988)[a] | ||||||||||||||||
 Belçika | × | • | • | 3. | • | 2. | GA | • | • | • | GA | • | • | • | ÇF | ÇF | S16 |
 Bulgaristan | • | • | • | • | • | • | • | • | • | GA | • | GA | • | • | • | • | • |
 Çekya[c] | 3. | • | • | • | 1. | 3. | • | • | • | 2. | GA | YF | GA | ÇF | GA | ÇF | GA |
| Çekoslovakya | Çek Cumhuriyeti'ne bakınız (1960-1980)[c] | ||||||||||||||||
 Danimarka | • | 4. | • | • | • | • | YF | GA | 1. | GA | GA | ÇF | • | GA | • | YF | ÇF |
 Fransa | 4. | • | • | • | • | • | 1. | • | GA | YF | 1. | ÇF | GA | ÇF | 2. | S16 | YF |
 Finlandiya | × | × | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | GA | • |
 Galler | × | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | YF | S16 | • |
 Gürcistan | Sovyetler Birliği'nin parçasıydı | • | • | • | • | • | • | • | S16 | ||||||||
 Hırvatistan | Yugoslavya'nın parçasıydı | ÇF | • | GA | ÇF | GA | S16 | S16 | GA | ||||||||
 Hollanda | × | • | • | • | 3. | GA | • | 1. | YF | ÇF | YF | YF | ÇF | GA | • | S16 | YF |
 İngiltere | × | • | 3. | • | • | GA | • | GA | GA | YF | GA | ÇF | • | ÇF | S16 | 2. | 2. |
 İrlanda | • | • | • | • | • | • | • | GA | • | • | • | • | • | GA | S16 | • | • |
 İskoçya | × | × | • | • | • | • | • | • | GA | GA | • | • | • | • | • | GA | GA |
 İspanya | × | 1. | • | • | • | GA | 2. | GA | • | ÇF | ÇF | GA | 1. | 1. | S16 | YF | 1. |
 İsveç | × | • | • | • | • | • | • | • | YF | • | GA | ÇF | GA | GA | GA | S16 | • |
 İsviçre | × | • | • | • | • | • | • | • | • | GA | • | GA | GA | • | S16 | ÇF | ÇF |
 İtalya | × | • | 1. | • | • | 4. | • | YF | • | GA | 2. | GA | ÇF | 2. | ÇF | 1. | S16 |
 İzlanda | × | • | × | × | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | ÇF | • | • |
 Kuzey İrlanda | × | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | S16 | • | • |
 Kuzey Makedonya | Yugoslavya'nın parçasıydı | • | • | • | • | • | • | GA | • | ||||||||
 Letonya | Sovyetler Birliği'nin parçasıydı | • | • | GA | • | • | • | • | • | ||||||||
 Macaristan | • | 3. | • | 4. | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | S16 | GA | GA |
 Norveç | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | GA | • | • | • | • | • | • |
 Polonya | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | • | GA | GA | ÇF | GA | GA |
 Portekiz | • | • | • | • | • | • | YF | • | • | ÇF | YF | 2. | ÇF | YF | 1. | S16 | ÇF |
 Romanya | • | • | • | • | • | • | GA | • | • | GA | ÇF | • | GA | • | GA | • | S16 |
 Rusya[b] | 1. | 2. | 4. | 2. | • | • | • | 2. | GA | GA | • | GA | YF | GA | GA | GA | x |
 Sırbistan[d] | 2. | • | 2. | • | 4. | • | GA | • | × | × | ÇF | • | • | • | • | • | GA |
 Slovakya | Çekoslovakya'nın parçasıydı | • | • | • | • | • | S16 | GA | S16 | ||||||||
 Slovenya | Yugoslavya'nın parçasıydı | • | GA | • | • | • | • | • | S16 | ||||||||
 Sovyetler Birliği | Rusya'ya bakınız (1960-1988)[b] | ||||||||||||||||
 Türkiye | • | • | • | • | • | • | • | • | • | GA | ÇF | • | YF | • | GA | GA | ÇF |
 Ukrayna | Sovyetler Birliği'nin parçasıydı | • | • | • | • | GA | GA | ÇF | GA | ||||||||
 Yugoslavya | Sırbistan'a bakınız (1960-1984 arasında Yugoslavya SFC; 2000 Yugoslavya FC)[d] | ||||||||||||||||
 Yunanistan | • | × | • | • | • | GA | • | • | • | • | • | 1. | GA | ÇF | • | • | • |
Katılım sayısına göre takımlar
Zaman içerisinde dağılan ülkelerin ardıllarını da tek bir ülkeymiş gibi kabul eden UEFA verilerine göre Avrupa Futbol Şampiyonası turnuvalarında toplam 36 farklı takım mücadele etti. Ardıl takımlar ayrı birer takım olarak kabul edildiğinde ise bu sayı 41'e ulaşır. Bu takımlar arasında, tüm turnuvalara katılabilen bir takım yoktur. Son 14 turnuvaya katılan Almanya, en çok Avrupa Şampiyonası turnuvasında mücadele eden takım konumundadır.
| * | Ev sahibi |
- Daha sonraları dağılan ülkelerin katılımları
| Takım | Katılım | En uzun katılım serisi | Şu anki katılım serisi | İlk katılım | Son katılım | En iyi sonuç |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Çekya (1996'dan beri) | 8 | 8 | 8 | 1996 | 2024 | İkinci (1996) |
| Çekoslovakya (1960-1980) | 3 | 2 | - | 1960 | 1980 | Şampiyon (1976) |
| Takım | Katılım | En uzun katılım serisi | Şu anki katılım serisi | İlk katılım | Son katılım | En iyi sonuç |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Almanya (1992'den beri) | 8 | 8 | 8 | 1992 | 2024 | Şampiyon (1996) |
| Batı Almanya (1972-1988) | 5 | 5 | - | 1972 | 1988 | Şampiyon (1972, 1980) |
| Takım | Katılım | En uzun katılım serisi | Şu anki katılım serisi | İlk katılım | Son katılım | En iyi sonuç |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Rusya (1996'dan beri) | 6 | 5 | 0 | 1996 | 2020 | Yarı final (2008) |
| BDT (1992) | 1 | 1 | - | 1992 | 1992 | 1. tur |
| Sovyetler Birliği (1960-1988) | 6 | 4 | - | 1960 | 1988 | Şampiyon (1960) |
| Takım | Katılım | En uzun katılım serisi | Şu anki katılım serisi | İlk katılım | Son katılım | En iyi sonuç |
|---|---|---|---|---|---|---|
| Sırbistan (katılmadı) | 1 | 1 | 1 | 2024 | 2024 | Grup aşaması (2024) |
 Yugoslavya (2000) | 1 | 1 | 0 | 2000 | 2000 | Çeyrek final (2000) |
| Yugoslavya (1960-1984) | 4 | 1 | - | 1960 | 1984 | İkinci (1960, 1968) |
Takımların ilk katılımları
Her Avrupa Futbol Şampiyonası'nda ilk kez yer alan en az bir millî takım olmuştur. Parantez içindeki takımlar FIFA tarafından başka bir takımın devamı olarak kabul edilir.
| Yıl | İlk kez katılan takımlar | Toplam |
|---|---|---|
| 1960 | Çekoslovakya,[c]  Fransa,  Sovyetler Birliği,[b] Yugoslavya SFC[d] | 4 |
| 1964 | Danimarka,  İspanya,  Macaristan | 3 |
| 1968 | İngiltere, İtalya | 2 |
| 1972 | Batı Almanya,[a] Belçika | 2 |
| 1976 | Hollanda | 1 |
| 1980 | Yunanistan | 1 |
| 1984 | Portekiz,  Romanya | 2 |
| 1988 | İrlanda | 1 |
| 1992 | ( Almanya),[a] ( BDT),[b] İskoçya, İsveç | 2 (+2) |
| 1996 | Bulgaristan, ( Çekya),[c] Hırvatistan, İsviçre, ( Rusya),[b] Türkiye | 4 (+2) |
| 2000 | Norveç, Slovenya, ( Yugoslavya FC)[d] | 2 (+1) |
| 2004 | Letonya | 1 |
| 2008 | Avusturya, Polonya | 2 |
| 2012 | Ukrayna | 1 |
| 2016 | Galler, İzlanda, Kuzey İrlanda, Arnavutluk, Slovakya | 5 |
| 2020 | Finlandiya, Kuzey Makedonya | 2 |
| 2024 | Gürcistan | 1 |
| Toplam | 36 (+5*) | |
Ev sahiplerinin sonuçları
Günümüze kadar 14 farklı ülke Avrupa Futbol Şampiyonası'na ev sahipliği yaptı (2000, 2008 ve 2016'deki turnuvalar ikişer, 2020'deki turnuva ise 11 ülkenin ev sahipliğinde düzenlenmişti). Bu turnuvaların 4'ünde ev sahibi ülke şampiyon oldu. Ev sahipliği yapan ülkelerden ikisi ikincilik, biri üçüncülük, üçü dördüncülük elde etti, dördü ise yarı final oynadı. Beş ev sahibi ise grup aşamasında elendi. 2020'deki turnuva ise 11 ülkede düzenlenirken bu turnuvanın oynandığı ülkelerden ikisi elemeleri geçemedi, üçü grup aşamasında elendi, ikisi son 16 turu, ikisi yarı final, biri ise finalde oynarken biri şampiyonluğa ulaştı.
| Turnuva | Ev sahibi | Sonuç |
|---|---|---|
| 1960 | Fransa | Dördüncü |
| 1964 | İspanya | Şampiyon |
| 1968 | İtalya | Şampiyon |
| 1972 | Belçika | Üçüncü |
| 1976 | Yugoslavya | Dördüncü |
| 1980 | İtalya | Dördüncü |
| 1984 | Fransa | Şampiyon |
| 1988 | Batı Almanya[a] | Yarı finalist |
| 1992 | İsveç | Yarı finalist |
| 1996 | İngiltere | Yarı finalist |
| 2000 | Belçika | 1. tur |
| Hollanda | Yarı finalist | |
| 2004 | Portekiz | İkinci |
| 2008 | Avusturya | 1. tur |
| İsviçre | 1. tur | |
| 2012 | Polonya | 1. tur |
| Ukrayna | 1. tur | |
| 2016 | Fransa | İkinci |
| 2020 | Almanya | Son 16 turu |
 Azerbaycan | Elemeleri geçemedi | |
| Danimarka | Yarı finalist | |
| İngiltere | İkinci | |
| İskoçya | 1. tur | |
| İspanya | Yarı finalist | |
| İtalya | Şampiyon | |
| Hollanda | Son 16 | |
| Macaristan | 1. tur | |
| Romanya | Elemeleri geçemedi | |
| Rusya | 1. tur | |
| 2024 | Almanya | Çeyrek final |
Takımların genel istatistikleri
Avrupa Futbol Şampiyonası tarihinde en fazla maça çıkan takım, 58 maç oynayan Almanya'dır. Aldığı 30 galibiyetle bu maçlardan en çok galibiyet elde eden takım olan Almanya; aynı zamanda galibiyete üç, beraberliğe bir puan verilerek yapılan hesaplamaya göre oluşturulan puan sistemine göre 104 puanla en başarılı takım konumundadır. Takım, attığı 89 golle en çok gol atan takımlar sıralamasında da ilk sırada yer alır. Kupa tarihinin en golcü oyuncusu 14 gollü Portekizli Cristiano Ronaldo iken, ikinci sırada 9 gole sahip Fransız Michel Platini bulunur.
Turnuva tarihinde mücadele eden takımlar arasında üç takım (Kuzey Makedonya, Letonya ve Slovenya) galibiyet alamamıştır. Galibiyete üç, beraberliğe ise 1 puan verilerek oluşturulan puan sisteminde Kuzey Makedonya, puan almayı başaramayan tek ülkedir.
Sıralama kuralları: 1) Puan 2) Gol farkı 3) Atılan gol sayısı
Notlar
- ^ a b c d e f g Almanya (1949'dan beri kullandığı resmî adıyla Federal Almanya Cumhuriyeti), 1904 yılından beri Almanya Futbol Federasyonu (kısaca DFB) tarafından temsil edilir. II. Dünya Savaşı sonrasında ülke bölünürken DFB'nin FIFA'ya tekrar kabul edilmesi 1950 FIFA Dünya Kupası sonrasında gerçekleşti. Bu dönemden sonra Saarland (1956'ya kadar), Batı Almanya (1990'a kadar) ve Doğu Almanya (1990'a kadar) olarak üç ayrı millî takım oluşturuldu. 1990'daki Almanya'nın yeniden birleşmesiyle birlikte Doğu Almanya da DFB'ye dahil oldu ve takım Almanya adıyla mücadele etti. FIFA, DFB'ye bağlı olan takımların sonucunu günümüzdeki Almanya elde etmiş olarak kabul eder.
- ^ a b c d e f g h Sovyetler Birliği, 1991'deki dağılması öncesinde altı Avrupa Şampiyonası'nda mücadele etti. Ülke dağıldıktan sonra takım, 1992 Avrupa Şampiyonası'nda Bağımsız Devletler Topluluğu adıyla katıldı. Ülkeyi oluşturan 15 ülkenin millî takımı, günümüzde bağımsız olarak mücadele eder. FIFA, Sovyetler Birliği ve Bağımsız Devletler Topluluğu'nun elde ettiği sonuçları Rusya'ya yansıtır.
- ^ a b c d e f Çekoslovakya, 1993'teki dağılması öncesinde üç Avrupa Şampiyonası'nda mücadele etti. FIFA, Çekoslovakya'nın elde ettiği sonuçları Çek Cumhuriyeti'ne yansıtır ve bölünme sonrasında kurulan diğer devlet konumundaki Slovakya'yı ise ayrı bir takım olarak tanımlar.
- ^ a b c d e f Yugoslavya Krallığı (1930) ve Yugoslavya Sosyalist Federal Cumhuriyeti (1950-1990), ülkenin 1992'deki dağılışına kadar Yugoslavya adıyla dört Avrupa Şampiyonası'nda mücadele etti. 2000 yılında Yugoslavya Federal Cumhuriyeti de Yugoslavya adıyla Avrupa Şampiyonası'na katıldı. 2003 yılında gerçekleştirilen isim değişikliğinin ardından kurulan Sırbistan-Karadağ, 2006'da Karadağ'ın da bağımsızlığını kazanması sonrasında ise Sırbistan herhangi bir turnuvaya katılamadı. FIFA, geçmişte elde edilen tüm bu sonuçları Sırbistan adına elde edilmiş olarak gösterir. Yugoslavya'dan dağılarak millî takım oluşturan Hırvatistan, Slovenya, Bosna-Hersek, Kuzey Makedonya ve Karadağ ise bağımsızlık kazandıktan sonra millî takım oluşturmuştur ve Yugoslavya'nın elde ettiği sonuçlar bu ülkelere yansıtılmaz.
Ayrıca bakınız
Kaynakça
- "European Championship 1960" (İngilizce). RSSSF. 9 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2015.
- "European Championship 1964" (İngilizce). RSSSF. 9 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2015.
- "European Championship 1968" (İngilizce). RSSSF. 8 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2015.
- "European Championship 1972" (İngilizce). RSSSF. 30 Haziran 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2015.
- "European Championship 1976" (İngilizce). RSSSF. 8 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2015.
- "European Championship 1980" (İngilizce). RSSSF. 10 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2015.
- "European Championship 1984" (İngilizce). RSSSF. 10 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2015.
- "European Championship 1988" (İngilizce). RSSSF. 9 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2015.
- "European Championship 1992" (İngilizce). RSSSF. 10 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2015.
- "European Championship 1996" (İngilizce). RSSSF. 28 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2015.
- "European Championship 2000" (İngilizce). RSSSF. 9 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2015.
- "European Championship 2004" (İngilizce). RSSSF. 28 Eylül 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2015.
- "European Championship 2008" (İngilizce). RSSSF. 9 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2015.
- "European Championship 2012" (İngilizce). RSSSF. 15 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2015.
- "European Championship 2016" (İngilizce). RSSSF. 12 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
- "European Championship 2020" (İngilizce). RSSSF. 29 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Nisan 2022.
- "European Championship 2024" (İngilizce). RSSSF.
